ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ားဟာ
ေရွးယခင္ကတည္းက ဖက္ဒရယ္ ပုံစံ နယ္စားငယ္မ်ား အတူ ေပါင္းစည္းေနထုိင္ခဲ့ေသာ
လူ႕အဖဲြ႕အစည္းျဖစ္သည္။ တနယ္နဲ႔ တနယ္ ေတာထဲက သားငါးကအစ ပုိင္ဆုိင္မႈမ်ား
ေလးစားခဲ့ၾကသလုိ၊ မဟုတ္မမွန္လုပ္လာလွ်င္ မဟာမိတ္ဖဲြ႕ စစ္ခင္းခဲ့ၾကေပမယ့္၊
တုိင္းတပါးသား ၀င္လာလွ်င္ အားလုံး အတူတူ၀ုိင္းတုိက္ေလ့ရွိသည္။
အခုထိ ကခ်င္ျပည္ေျမာက္ပုိင္း အခု ေကအုိင္ေအ တပ္မဟာ (၁) နယ္ေျမသည္ ဘယ္လူမ်ဳိးလက္ေအာက္မွ မက်ဖူးပါ။
ထုိေဒသမ်ား မွာ နာမည္ ႀကီးခဲ့ေသာ ဒူ၀ါမ်ားမွာ Hting Nan Duwa, Bawmwang
Duwa, Ngalang Duwa, Hkumboi Duwa, Kadaw Lahtaw Duwa, Karing Duwa, Shadan
Duwa, Lahpai Duwa, Gumshun Duwa, Tsum Hka Duwa, Hkalen Duwa, နဲ႔ တျခား
နာမည္ အမ်ားအျပားလဲ ရွိခဲ့သည္။ (ျမန္မာ့ သမုိင္းမွာ မထည့္ထားပါ)
ထုိနယ္ေျမသည္ အဂၤလိပ္၊ လက္ထက္တြင္လဲ မထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ခဲ့ပါ။ ဂ်ပန္ေခတ္ေတာ့
လုံး၀ကုိ မေရာက္ႏုိင္ခဲ့ပါ။ ဂ်ပန္ ၀င္၀င္ ခ်င္း ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ား
ေတာက္ေလွ်ာက္ ခုခံ ေနခဲ့ေသာ နယ္ေျမျဖစ္သည္။ ေနာက္ပုိင္း အေမရိကန္မ်ား
အကူအညီေၾကာင့္ တုိက္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့သည္။ ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ားသာ ဘုိးေဘး
ေခတ္ကတည္းက ေနထုိင္လာေသာ နယ္ေျမျဖစ္သည္။
ကခ်င္ျပည္ေအာက္ပုိင္းတြင္ ရွမ္းလူမ်ဳိးမ်ား ႏွင့္ေရာေႏွာ ေနခဲ့ေသာ္လည္း၊ ကခ်င္ ဒူ၀ါ မ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ နယ္မ်ား ျဖစ္သည္။
ဖုန္ကန္ဒူ၀ါ၊ Ga Hkyeng Duwa, Sama Duwa, Lajawn Duwa, တုိ႔ ဆုိသည္မွာ
ကခ်င္ျပည္ေအာက္ပုိင္း မွ ဒူ၀ါ မ်ားျဖစ္သည္။ ဖါးကန္႔ေဒသတြင္ ကံဆီးဒူ၀ါ
အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။
ေအာက္ပုိင္း ဒူ၀ါမ်ားမွာ ျမန္မာ ဘုရင္မ်ား ႏွင့္
အထိအေတြ႕ အမ်ားဆုံး ဒူ၀ါမ်ား ဆုိလွ်င္ မမွားေပ။ သုိ႔ေသာ္ ျမန္မာ ဘုရင္
လက္ေအာက္ ခံ မဟုတ္ခဲ့ပါ။ မဟာမိတ္ ပုံစံသာ ဆက္ဆံခဲ့သည္။
အာသံ နယ္သုိ႔ စစ္ခ်ီေသာ အခါ၊ ျမန္မာ ဘုရင္ အမိန္႔ေပးလုိ႔ မဟုတ္၊ နယ္စပ္ ထိစပ္ ေနေသာေၾကာင့္ စစ္ကူ ေပးျခင္းျဖစ္သည္။
— with L Jasen Debu and 5 others.
ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ားဟာ
ေရွးယခင္ကတည္းက ဖက္ဒရယ္ ပုံစံ နယ္စားငယ္မ်ား အတူ ေပါင္းစည္းေနထုိင္ခဲ့ေသာ
လူ႕အဖဲြ႕အစည္းျဖစ္သည္။ တနယ္နဲ႔ တနယ္ ေတာထဲက သားငါးကအစ ပုိင္ဆုိင္မႈမ်ား
ေလးစားခဲ့ၾကသလုိ၊ မဟုတ္မမွန္လုပ္လာလွ်င္ မဟာမိတ္ဖဲြ႕ စစ္ခင္းခဲ့ၾကေပမယ့္၊
တုိင္းတပါးသား ၀င္လာလွ်င္ အားလုံး အတူတူ၀ုိင္းတုိက္ေလ့ရွိသည္။
အခုထိ ကခ်င္ျပည္ေျမာက္ပုိင္း အခု ေကအုိင္ေအ တပ္မဟာ (၁) နယ္ေျမသည္ ဘယ္လူမ်ဳိးလက္ေအာက္မွ မက်ဖူးပါ။
ထုိေဒသမ်ား မွာ နာမည္ ႀကီးခဲ့ေသာ ဒူ၀ါမ်ားမွာ Hting Nan Duwa, Bawmwang Duwa, Ngalang Duwa, Hkumboi Duwa, Kadaw Lahtaw Duwa, Karing Duwa, Shadan Duwa, Lahpai Duwa, Gumshun Duwa, Tsum Hka Duwa, Hkalen Duwa, နဲ႔ တျခား နာမည္ အမ်ားအျပားလဲ ရွိခဲ့သည္။ (ျမန္မာ့ သမုိင္းမွာ မထည့္ထားပါ)
— with L Jasen Debu and 5 others.အခုထိ ကခ်င္ျပည္ေျမာက္ပုိင္း အခု ေကအုိင္ေအ တပ္မဟာ (၁) နယ္ေျမသည္ ဘယ္လူမ်ဳိးလက္ေအာက္မွ မက်ဖူးပါ။
ထုိေဒသမ်ား မွာ နာမည္ ႀကီးခဲ့ေသာ ဒူ၀ါမ်ားမွာ Hting Nan Duwa, Bawmwang Duwa, Ngalang Duwa, Hkumboi Duwa, Kadaw Lahtaw Duwa, Karing Duwa, Shadan Duwa, Lahpai Duwa, Gumshun Duwa, Tsum Hka Duwa, Hkalen Duwa, နဲ႔ တျခား နာမည္ အမ်ားအျပားလဲ ရွိခဲ့သည္။ (ျမန္မာ့ သမုိင္းမွာ မထည့္ထားပါ)
ထုိနယ္ေျမသည္ အဂၤလိပ္၊ လက္ထက္တြင္လဲ မထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ခဲ့ပါ။ ဂ်ပန္ေခတ္ေတာ့
လုံး၀ကုိ မေရာက္ႏုိင္ခဲ့ပါ။ ဂ်ပန္ ၀င္၀င္ ခ်င္း ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ား
ေတာက္ေလွ်ာက္ ခုခံ ေနခဲ့ေသာ နယ္ေျမျဖစ္သည္။ ေနာက္ပုိင္း အေမရိကန္မ်ား
အကူအညီေၾကာင့္ တုိက္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့သည္။ ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ားသာ ဘုိးေဘး
ေခတ္ကတည္းက ေနထုိင္လာေသာ နယ္ေျမျဖစ္သည္။
ကခ်င္ျပည္ေအာက္ပုိင္းတြင္ ရွမ္းလူမ်ဳိးမ်ား ႏွင့္ေရာေႏွာ ေနခဲ့ေသာ္လည္း၊ ကခ်င္ ဒူ၀ါ မ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ နယ္မ်ား ျဖစ္သည္။
ဖုန္ကန္ဒူ၀ါ၊ Ga Hkyeng Duwa, Sama Duwa, Lajawn Duwa, တုိ႔ ဆုိသည္မွာ ကခ်င္ျပည္ေအာက္ပုိင္း မွ ဒူ၀ါ မ်ားျဖစ္သည္။ ဖါးကန္႔ေဒသတြင္ ကံဆီးဒူ၀ါ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။
ေအာက္ပုိင္း ဒူ၀ါမ်ားမွာ ျမန္မာ ဘုရင္မ်ား ႏွင့္ အထိအေတြ႕ အမ်ားဆုံး ဒူ၀ါမ်ား ဆုိလွ်င္ မမွားေပ။ သုိ႔ေသာ္ ျမန္မာ ဘုရင္ လက္ေအာက္ ခံ မဟုတ္ခဲ့ပါ။ မဟာမိတ္ ပုံစံသာ ဆက္ဆံခဲ့သည္။
အာသံ နယ္သုိ႔ စစ္ခ်ီေသာ အခါ၊ ျမန္မာ ဘုရင္ အမိန္႔ေပးလုိ႔ မဟုတ္၊ နယ္စပ္ ထိစပ္ ေနေသာေၾကာင့္ စစ္ကူ ေပးျခင္းျဖစ္သည္။
ကခ်င္ျပည္ေအာက္ပုိင္းတြင္ ရွမ္းလူမ်ဳိးမ်ား ႏွင့္ေရာေႏွာ ေနခဲ့ေသာ္လည္း၊ ကခ်င္ ဒူ၀ါ မ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ နယ္မ်ား ျဖစ္သည္။
ဖုန္ကန္ဒူ၀ါ၊ Ga Hkyeng Duwa, Sama Duwa, Lajawn Duwa, တုိ႔ ဆုိသည္မွာ ကခ်င္ျပည္ေအာက္ပုိင္း မွ ဒူ၀ါ မ်ားျဖစ္သည္။ ဖါးကန္႔ေဒသတြင္ ကံဆီးဒူ၀ါ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။
ေအာက္ပုိင္း ဒူ၀ါမ်ားမွာ ျမန္မာ ဘုရင္မ်ား ႏွင့္ အထိအေတြ႕ အမ်ားဆုံး ဒူ၀ါမ်ား ဆုိလွ်င္ မမွားေပ။ သုိ႔ေသာ္ ျမန္မာ ဘုရင္ လက္ေအာက္ ခံ မဟုတ္ခဲ့ပါ။ မဟာမိတ္ ပုံစံသာ ဆက္ဆံခဲ့သည္။
အာသံ နယ္သုိ႔ စစ္ခ်ီေသာ အခါ၊ ျမန္မာ ဘုရင္ အမိန္႔ေပးလုိ႔ မဟုတ္၊ နယ္စပ္ ထိစပ္ ေနေသာေၾကာင့္ စစ္ကူ ေပးျခင္းျဖစ္သည္။