By Kachin land news
Pangmu Shayi
Bat Hpang Langai, April 28, 2014
April shata praw maga hta Du Kaba Gun Maw Amerika mungdan de sa du hkawm ai lam hpe shiga dap ni law law wa ka, shapoi ai lam galaw ma ai. Dai aten gaw myu tsaw Shanglawt hpyen hpung ni hte Myen hpyen dap ni shani shagu ngu na gap gasat taw nga ai ten rai nga ai. Shiga dap ni a matu, gasat gala ai lam ni, bawng ban dingyang rai nga ai simsa lam a ntsa gara hku dingbai dingna rai wa na ngu ai hta US de du sa wa ai Du Kaba kaw na ningmu masam shapraw yu na matu ahkaw ahkang kaba rai nga ai.
Gasat gala ai lam a majaw lahkawng maga shada kam hkat ai lam hkra yawm mat wa ai raitim, KIO hku nna gaw simsa lam bawngban ai hta gaw matut dingyang shanglawm sa wa na re nga nna Du Kaba hku nna shateng tsun dan ai. Ndai ten hta atsuya hte gap gasat jahkring ai lam grai n galaw shi ai rawt malan hpung ngu na gaw, KIO hte TNLA sha ngam nga sai hku re.
Du Kaba Washington du ai shaloi hpyi shawn ai lam kaba langai gaw, US atsuya hku nna, simsa lam bawngban ai hta grau shang lawm sa wa na matu re. Dai mahtai hpe Yangon na shanhte a Embassy hku nna shapraw ya masai. Ndau laika shapraw ai kaw, simsa lam bawngban ai hta US hku nna grau maden jat ai hku shang lawm na hpe ahkyak tawn sa wa na nga tsun da masai. Du Kaba a US hkrun lam a manu dan ai akyu amyat langai rai sai hku re.
Myen atsuya hte shawng ningnan bawngban wa ai ten kaw nna, KIO hku nna US, UK zawn re lapran mungdan ni shang dung lawm na hpe ra sharawng, tsun shawn sai re. Dai hte maren, US, UK, UN hte Miwa Gumsan Mungdan ni hpe bawngban ai lam ni hta shang dung ai hku rai rai, myit hkrum da ai lam ni hta sakse tai ya na matu rai rai, Yangon kaw nga ai shanhte a rung ni hku nna saw shaga ai lam galaw lai wa sai. Lahkawng maga myit hkrum da ai ga sadi ni dung na matu hte mung mashawa hpe aroi arip galaw ai lam ni shayawm kau lu na matu lapran salang ni nga ra ai ngu ai hpe hkam la ai lam rai nga ai.
Ya ten hta gasat gala ai lam ni bai byin wa ai mung, hkan yu jep nang ai lapran salang n nga ai a majaw re ngu KIO ni hku na mu mada ai lam re. Gasat gala ai lam shayawm na matu lahkawng maga ga sadi tawn da sai raitim, Myen hpyen ni hku nna KIO up hkang ai shingra ni de kam ai hku shang anin wa ai lam galaw wa lu nna, dai a majaw byin wa ai gasat gala ni a majaw, mung shawa ni machyi hkrum sha, hprawng yen ra ai lam ni byin wa ai.
Lapran salang shaga na lam hpe shawng daw de Atsuya maga na shingdang ai lam nau n galaw ma ai. Raitim, Miwa ni hku nna shanhte a lamu ga jarit makau hku kaga maigan ni sa du na hpe n ra ai a majaw aja awa shingdang ai lam galaw ma ai. Dai majaw bawngban tsun shaga ai lam ni hta shi she grau shara la wa nna, bawngban hpawng ni hpe pyi shante a ga jarit kata kaw she galaw hpang wa ra sai rai nga ai.
US Embassy kaw na shapraw ai laik a ntsa, atsuya maga na pru wa ai ningmu gaw nau wa n gun lu hpa gaw n rai nga ai. Atsuya a tsun shaga ahkang lu ai Ye Htut hku nna ndai lam gaw kata dinghku lam she re nga ai sha n ga, Iraq hte Afghanistan kaw Amerikan ni galaw gun hpai ai simsa lam hpe asawng jahpoi ai hku tsun wa lu ai.
Raitim, US hpyen dap hte Myen hpyen dap ni grau ni htep ai hku matut mahkai wa na lam galaw wa ai masa gaw, Thein Sein atsuya hpe Amerikan mungdan hku nna tsaw dik ai madang hku masat masa galaw ai lachyum re majaw, simsa lam bawngban zuphpawng ni hta US ni shanglawm wa na lam hpe Myen atsuya hku na nau wa mi n ra sharawng ai kun ngu mai myit la ai.
Du Kaba Gun Maw a US hkrun lam hku nna Jinghpaw Wunpawng myusha ni a matu kaga laklai ai lam kaba ni law law naw nga ai hku re.
KIO ginjaw salang kaba langai hku nna Amerika ga de ndai zawn du sa ai lam gaw lak lai ai lam langai re. Du sa ai mung, yu maya n rai, US State Department a saw shaga ai lam hku nan du sa ai rai nga ai. KIO hpe State Department ni mu mada ai lam grai galai shai mat wa ai lam hpe madun ai lachyum re. Lai wa sai 1980 hkan gaw “terrorist” wuhpung langai hku she mu mada ma ai nga nna tsun ma ai. Tim ya gaw, KIO hpe Wunpawng myu sha ni a gawng malai tai ai uhpung hku nna hkap la shateng ai lam rai nga sai.
Bai Wunpawng myusha ningbaw langai hku nna, Amerikan atsuy du salang kaba ni, rapdaw salang ni hte masa lam jum tek ai salang ni hte man chyaw rai dum dum hte hte hkrum shaga lu ai ahkaw ahkang gaw, grai lu yak ai manu dan ai ahkaw ahkang nan rai sai. Anhte Wunpawng ni a myit mada yaw shada ai lam ni, simsa lam bawngban ai lam hte seng nna tinang a ningmu, myit tsang ai lam, gasat gala lam, hpyen yen tsinyam ni a lam, hte shinggyin ahkaw ahkang aroi arip byin nga ai lam ni hpe asan sha lu tsun dan lu ai gaw ahkaw ahkang kaba na rai nga ai.
Ning re myu sha lam ni hpe UN hta mung, Special Advisor Vijay Nambiar hte kaga UN salang kaba ni hpe lu tsun sang lang dan sai re.
US mungdan, Democracy, Human Rights and Labor Dap na Assistant Secretary rai nga ai Salang Kaba Tom Malinowsky hku nna mung, Du Kaba Gun Maw hte hkrum shaga ai lam hpe laksan ndau shabra laika shapraw ya sai. Dai laika hta No.2 Mungkan Majan kaw nna labau shang American-Kachin makyit mahkai nga lai wa ai lam ni hpe shagrau tsun ai hta n ga, mung masa manghkang ni hpe bawng ban hkat nna mahtai shaw ai lam hpe madi shadaw ai nga nna ka shalawm da ai. Mung masa bawngban ai lam n lawm ai gap gasat jahkring ai lam gaw lachyum n pru ai ngu ai KIO a ningmu hpe madi shadaw ai hku rai sai majaw, WP myu sha ni a matu awng dang ai lam kaba langai rai sai.
US hte Canada kaw na Kachin dat kasa ni hte hkrum zuphpawng ai hta, Du Kaba a shatsam mungga hte gasan gahtai ai lam ni hku nna, myusha shawng lam, KIO a myit mang galaw nga ai magam bungli lam, simsa bawngban lam hte seng ai ningmu ni hpe asan sha lu tsun sanglang dan lu ai. Ning rai asan awan rai, shada hkrum zup tsun hkai dan lu ai a majaw, myusha lam hta shakut shaja galaw gun hpai ai lam ni hta, KIO hpe mungdan shinggan du nga ai Kachin ni hku nna grau chye na madi shadaw ai lam shangang shakang wa lu sai lam re.
Myen hku shapoi ai VOA hte RFA shiga dap ni hte san htai galaw ai shaloi Du Kaba Gun Maw hku nna, htap htuk si mani ai hku chye tsun, chye htai ai lam hpe mu lu ai. Shi a tsun shaga ai sat lawat hte matse labye aroi arip nga tsun shaga chye ai, “KIO ni hpe atsawm shaga yang n sa jang, machyu hte shaga na” nga Parliament kaw tsun ai USDP salang kaba “bullet” Hla Shwe hte “shara shagu htim bye hkawm na” nga ai Wungyi Ohn Myint zawn re Myen hpyen du usa ni hte kade shai ai lam Facebook hkan ningmu ka da ai hpe law law mu lu nga ai.
Du Kaba Gun Maw gaw, n nga mat wa sai Ningbaw Kaba Maran Brang Seng zawn, myit sam kung zet ai ningbaw kaja langai re hku nna Wunpawng myusha ni a kata mu mada ma ai. Kaga bawsang amyu ni mung shi hpe ninghkring ai ningbaw langai hku nna mu mada wa nga ma ai. US kaw du ai shaloi, Hkang hpunau ni mung alak mi rai shi hpe hkap hkalum shagrau ai lam galaw ma ai. Simsa bawngban lam, mung masa lam, the munghpawm amyu sha ni a ahkaw ahkang lam ni hte seng nna Du Kaba a ningmu ni hpe myit lawm ai hte san htai, hkaja madat la ma ai. Du Kaba Gun Maw hpe 2013 a ninghkring dik ai Myen Mung masha hku nna, DVB shiga madat ai shawa ni kaw na lata shagrau ai mung nga wa sai re.
Ya ten KIO hku nna, atsuya hte maga lahkawng hkrai hkrum shaga bawngban ai lam hpe kau da nna, rawt malan hpung 16 lawm ai National Ceasefire Coordination Team (NCCT) a malawm langai hku matut bawngban ai lam galaw wa nga ai. Du Kaba Gun Maw hku nna, shi hkam la da lu ai mung shawa bawsang a kam hpa, madi shadaw ai n-gun ni hpe, saboi ntsa bawngban htai lai ai lam ni hta, gade daram lu jai lang, asung jashawn lu na nga ai hpe gaw naw ala yu ra na rai nga ai.
