Monday, September 30, 2013

You will exactly see how the Kachin people love our Kachin Independence Organization (KIO) as our lives ..

You will exactly see how the Kachin people love our Kachin Independence Organization (KIO) as our lives .... ကခ်င္လူထုေတြဘယ္ေလာက္ကိုယ့္အမ်ိဳးကိုခ်စ္သလဲဆိုတာ လႈပ္ရွားမႈအေသးစိတ္ကိုဒီမွာေတြ႔
ရမွာျဖစ္ပါတယ္.... ( Jinghpaw myu sha ni a teng tinang amyu mungdan a ntsa kade daram tsaw ra nga ai... KIO ni hpe kade daram tsaw ra ai ngu ai hpe ndai shamu shamawt lam hpe atsawm yu yu ga )

By: 叶方方

Read more »

A rawng la sha grau dat ga ai

http://nzkachin.blogspot.com/2013/09/a-rawng-la-sha-grau-dat-ga-ai.html

Posted by nzk Sunday, September 29, 2013

A rawng la sha grau dat ga ai

Posted by nzk Sunday, September 29, 2013
       NZ Mungdan Auckland mare hta shanu nga ai shayi Chang Myaw kawn 
Bachelor of Business (finance)  janmau hpe gup la lu sai lam na chye lu ai hte anhte NZ J.W myu sha ni  yawng mung arawng la hkung ga sha grau dat ga ai.


Read more »

VOICE ***

VOICE OF Dr. SAI HTWE, LA JA MYITUNG AND MARTUE HPAUDA (1)

Read more »

ျမန္မာျပည္ၾကီး မတိုးတက္တာ ဟုိဟာေၾကာင့္ ဒီဟာေၾကာင့္ဆိုျပီးလူအမ်ားက ေျပာထြက္ၾကသလို ငါလည္းေျပာၾကည့္တာေပါ့


နိုင္ငံတိုင္းမွာ လူမ်ိဳးၾကီးေတြက နိုင္ငံေတာ္ကို ထိ္န္းသိမ္းၾကသည္ တရုတ္နို္င္ငံကုိ တရုတ္က ထိန္းသည္ မေလးရွားနိုင္ငံကို မေလးလူမ်ိဳးေတြက ထိန္းသည္ ထို္င္းနို္င္ငံကို ထိုင္းလူမ်ိဳးေတြက ထိန္းၾကသည္ ျမန္မာနိုင္ငံကို ဘယ္သူက ထိန္းသလဲ ခတ္တာက ျမန္မာဆိုတာ လူမ်ိဳးၾကီးေတြ အမည္မဟုတ္ဘူး လို႔ျငင္းပယ္ကာ တိုင္းရင္းသား ၈မ်ိဳးအမည္ျဖစ္သတဲ့

အမွန္ေတာ့ ျမန္မာနိုင္ငံကို ဗမာေတြကထိန္သိမ္းရမွာျဖစ္ေပမယ့္ ဗမာေတြက မထိန္သိမ္းပဲ ပ်ိဳကြဲေအာင္လုပ္တယ္ china, chines လို႔သံုးသလို Burma, Burmese ဟုသံုးနႈန္းျပီး တိုင္းျပည္မပ်ိဳကြဲေအာင္ ထိန္းသိမ္းသင့္တယ္

ဒါေပမယ့္ျပသနာက china လို႔အမည္တပ္ေခၚတာ Chinese ေတြအတြက္ဂုဏ္ယူစရာျဖစ္ေပမယ့္ Burma လို႔ အမည္တပ္ေခၚရင္ Burmese ေတြအတြက္ ဘာတစ္ခုမွ ဂုဏ္ယူစရာမရိွပဲ သိကၡက်စရာ တစ္ပံုၾကီးျဖစ္ေနတယ္

နားမလည္မွာစိုးလို႔ ထပ္ရွင္းျပအံုးမယ္ ဗမာျပည္သားအမ်ားျပားရွိတဲ့ မေလးရွားကို ၾကည့္ပါ ပိန္နန္းဆိုတာ တရုတ္ေတြ အမ်ားျပားေနထို္င္ျပီး ခြဲထြက္ခြင့္ေတာင္းတယ္ မေလးလူမ်ိဳးနဲ႔ အစိုးရက သေဘာမတူဘူး ဆာဘားျပည္နယ္ကို ဆာဘားလူမ်ိဳးေတြက ခြဲထြက္ခြင့္ေတာင္းတယ္ မေလးလူမ်ိဴးေတြက သေဘာမတူဘူး ဒါေပမယ့္ သူတို႔နဲ႔ စည္းလံုးေရး မပ်ိဳကြဲေအာင္ မေလးလူမ်ိဳးနဲ႔ အစိုးရအဖြဲ႔အစည္းေတြ အျမဲကာကြယ္တယ္ တန္းတူအခြင့္အေရးေပးျပီး သူတို႔ျပည္နယ္ဆင္းေရးမသြားေအာင္ အျမဲကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေပးတယ္ သေဘာထားကြဲလြဲမႈ႔ၾကားက စစ္ပဲြမျဖစ္လာေအာင္ အျမဲဂရုစိုက္တယ္

ကခ်င္ျပည္နယ္ ခြဲထြက္မယ္ဆိုရင္ ကခ်င္လူမ်ိဳးအလံုးသေဘာတူတယ္ ရွမ္း၊ ခ်င္း၊ ကရင္ ဘယ္သူမွ ကန္းကြက္မွာ မဟုတ္ဘူး ဒါေပမယ့္ ဗမာနဲ႔ အစိုးရ ေတြ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ သေဘာတူမွာ မဟုတ္ဘူး ဘာေၾကာင့္လဲ မိတ္ေဆြသိသလား ဗမာေတြက သူနဲ႔ ဘာသာမတူ လူမ်ိိဳးမတူညီတဲ့ တိုင္းရင္းသားကို ေပါင္းခ်င္တာမဟုတ္ဘူး ဒါေပမယ့္ သူေပါင္းခ်င္တာက နယ္ေျမ

ေခတ္အဆက္ဆက္ ဗမာနဲ႔ သူတို႔ ဦးေဆာင္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းကို ၾကည့္လိုက္ေတာ့ တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ိဳးကို ထိန္းသိမ္းဖို႔ မလုပ္ပဲ လႊတ္လပ္ေရးရတာနဲ႔ ေနရာဝင္သိမ္းလိုက္ျပီး တိုင္းရင္းသားမ်ား သေဘာတူညီထားတဲ့ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကုိ ျဖတ္သိမ္းကာတိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ိဳးေရးကို ကြဲေအာင္လုပ္ခဲ့ၾကသည္

အဲဒီလိုသေဘာထားကြဲလြဲမႈ႔ကတစ္ဆင့္ စစ္ပြဲေတြစတင္လာကာ ဟုိအဖြဲ႔ကို ခ်ဥ္းကပ္ ဒီအဖြဲ႔႕ကို တိုက္ တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္းရန္တိုက္ေပး ဗမာနာမည္တပ္ရင္ သိကၡက်တယ္ထင္ကာ ဟိုဟာတပ္ဆင္ ဒီဟာတပ္ဆင္ ဟိုဟာလုပ္ ဒီဟာကြဲ ဒီဟာလုပ္ဟိုဟာကြဲ ေနွာက္ဆံုးငါရွင္းရွင္းပဲေမးမယ္ မင္းတို႔ဗမာေတြ မရွက္ဘူးလား............
— with Ah Hpu and 3 others.
Like · · · 56 minutes ago ·

  • WP LS က်ေတာ္က နိုင္ငံေရးအေၾကာင္းသိပ္မေျပာခ်င္ေပမယ့္ ဒင္းတို႔လုပ္ရပ္ေတြကုိ ေစာင့္ၾကည့္လာတာၾကာျပီ လြန္လြန္လို႔ ေျပာရေတာ့မယ္
  • WP LS ဘာသာေရးဘက္မွာဆိုရင္ ဝိရသူတဲ့ ၾကည့္ရတာ ဗမာလူမ်ိဳးထဲကနဲ႔ ဒုတိယ ဘုရားပြင့္လာတာလားမသိ ကုလားမုန္းတီးေ၇းလုပ္တာကမွ ကမ္းကုန္ပဲ မင္းတို႔က လူမ်ိဳးၾကီးဘာသားၾကီးေတြလဲ ထိန္းသိမ္းရမဲ့သူမဟုတ္လား ဘာျဖစ္လို႔ သူမ်ားထက္အဆင့္နိမ့္ေအာင္လုပ္ရပ္ေတြ က်င့္ၾကံျပီး ဆူပူၾကတာလဲ
  • WP LS နိုင္ငံေတာ္ အစိုးရတဲ့ တိုင္းရင္းသားမ်ားကို ဘိန္းဒျမ ဆပ္ေၾကးေကာက္ ျပည္သူကုိ ဒုကၡေပးေသာအဖြဲ႔အစည္းဟု သတင္းမ်ားလႊင့္တင္ကာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေတြၾကား အျမင္လြဲမွာမႈ႔ေတြ စိုက္ထူကာ ကဲြသထက္ကဲြေအာင္ လုပ္ေနၾကတာလား
  • WP LS မငး္တို႔ ဗမာေတြ ျမန္မာဆိုျပီး တိုင္းရင္းသား နာမည္ ၇မ်ိဳးကို ေကာက္တပ္ထားျပီး ေသာက္ယမ္းတာအားမယမ္းၾကရင္ေကာင္းတယ္ ငါတို႔က ဗမာကို ဆက္ေပါင္းဖို႔ စိ္တ္ျပတ္ေနျပီးဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကို အသိေပးခ်င္ပါတယ္

Read more »

Guns, Briefcases and Inequality: The Neglected War in Kachin State"

Whose Guns Are Silent?: An Analysis of Burma’s Fractured Peace Process

By Burma Partnership | September 21, 2013 The peace process in Burma is almost two years old yet despite the initial optimism over a series of initial ceasefires signed, the situation has largely stagnated over the past 18 months. The ceasefire agreements remain in the earliest stages with their fragility being exposed by regular fighting in Shan State while occasional skirmishes occur in Karen and Mon States. In Kachin State, the conflict has escalated dramatically and there is still no ceasefire agreement between the Burma government and the Kachin Independence Organization (KIO).
++++Read more+++++ click on burmese text-link
Download the briefing paper in English or Burmese here. (ျမန္မာဘာသာ)

http://www.burmapartnership.org/wp-content/uploads/2013/09/Whose-Guns-Are-Silent-Burmese.pdf

Read more »

Sunday, September 29, 2013

Lawan Ladan Masat Shagrin La Ra Ai Lam Kaba Lahkawng

 Ndai lai ka ngau hti yu nna myit yu na lam shana dat ai
Hkungga tsawra kamhpa let,

Jinghpaw kasa, Hugawng kachin hte Jinghpaw tingsan blog ni, chye ju hte lawu na attached file hpe mara ya marit, facebook de mung shadu ya marit..
Hkyak hkyak amyu sha ni n myit n mai ai lam lahkawng hpe tang madun dat nngai. KIO ningbaw ni hpang de mung naw shadu ya marit; shanhte hte matut lu ai email nlu ai.
Kam hpa let;
Sara Lagai, Yangon
Ningmu hpe ( hugawngkachin@gmail.com /mrgumzet@gmail.com/jinghpawkasa,jinghpawtingsan,FB sms ) kaw e bai shana wa marit.


Read more »

Aahkyak ai hkrum zup hpawng ni ( video )

Myen asuya gaw anhte KIO ni zawn Mung shawa ni hte Bawngban ai lam nnga tim anhte KIO Asuya gaw Mabyin ni yawng hpe Mung shawa ni hte Rau galoi tim bawngban na galaw sa ai lam hpe mu lu na hku re.. n dai sumla hkrung gaw KIO ni mung shawa ni hte hkrum zup hpawng galaw ai shaloi na sumla hkrung re..grau na gaw online grai lang ai ni yu la ga..online kaw rai n kai shi ga ni yu hkrup , hti hkrup na KIO hpe myit shut taw ai hpu nau ni yu yu ga.. http://kc-nl.blogspot.com/2013/09/mung-shawa-hte-kio-hkrum-zup-hpawng.html
........................................................................................
 Elders meet Kachin Activists credits: Kamayut Media —

Read more »

Saturday, September 28, 2013

signature..., htu ai poi kaba hta n-sa htu lawm mu ga ngu kyu hpyi nga n-ngai.

Jing Hpaw Wunpawng Myusha ni a-gawng malai rai nga ai.. KIO. KIA. Ningbaw ni Myen woi Awn galaw hkyen nga ai Gap hkat Jahkring ai hte seng ai...,signature..., htu ai poi kaba hta n-sa htu lawm mu ga ngu kyu hpyi nga n-ngai...,a-san sha mu taw nga ai kachyi myi mung n-mai byin ai lam galaw taw nga ai...,

           KIO.., KIA.. lama na Gap hlkat jahkring ai hte seng ai.. signature.. sa htu dat yang Kanu Jinghpaw Mung hpe Myen a-lata hta Lai lai kaman ya kau ai hte Jinghpaw Wunpawng Myusha ni hpe Myen a-lata hta Mayam shatai kau dat ai hte maren sha re...,
            Myu baw sang.., Ethnic..,ni a- matu a-kyu hpa lachyum n-pru ai Myen shi a-akyu mara matu galaw ai sha re....Kadai lapran Masha Myi sa tai sa tai gara hku n-mai byin ai...,Dai lapran Masha sa tai lawm na Mung dan ni..,Ethnic..,Myu baw sang ni a-matu ra mara Laknak hkum sum hpa shawng sa htaw tawn ya yang gaw.., Myit yu hpa re....,Kara sing gawng langai myi ram pyi n-mai kam ai yaw...,Myen a-hpa chyi...,
             Myit san seng ai hte galaw ai rai yang..,Jinghpaw Mung kaw shara jahkrat la da ai Myen ni  hpe shawng dawm la mu le...,UWSA..,Tsun ai Myen Woi Awn galaw ai ..,signature.. htu poi kaba ngai hte hpa n-seng ai.. grai hkrak ai hpa chyi re...,
Shana ai : Seng Maran (sengging@gmail.com)

Read more »

Teng Sha Rai sai kun ( Daw - III )

Read more »

Yawng chye tawn da ra ai lam shana dat ai

Read more »

Thursday, September 26, 2013

Ya hkyak hkyak N Hka Ga mare kaw byin nga ai lam( I am sending verified news of sexual violence case committed by Burmese Army in Nhka Ga of KIO's 1st Brigade area. )

Ya hkyak hkyak N Hka Ga mare kaw byin nga ai lam lu la ai hpe bai matut shalai ya ai re. Salang ni lawan hparan ra nga sai.
 Dear Zoya,

I am sending verified news of sexual violence case committed by Burmese Army in Nhka Ga of KIO's 1st Brigade area.

Lalaw:  Hpu Conetion n kaja ai majaw G talk hte sha shana dat ai. N hka Ga na Num ma roi rip ai hte seng nna na lu ai made shana dat ai. Hk.L.Y (137) ni Slg A John Seng Awng a madu jan ask (29) ning ram Nhtung Hka Nang Hting ( Ma Chyangai Kanu )hpe re lam na lu. Myen ni mare yong grup kum shara jahkrat nga ai majaw shiga lu la na yak mat ai. mare masha ni kadai n lu pru hkom mat ai. Myen Du hpe Du tawk ya ai shi ga hte seng nna shan hte KIO hpe mying jahten mayu nna da sang shan hte hkrai galaw nna shiga shamong ai she re.
(Translation) Lalaw: Brother, not a good connection therefore I am sending from G Talk. I am informing you a sexual violence case from Nhka Ga village. Burmese Army battalion Hka.La.Ya (137) have committed sexual violence against Ms.Nhtung Hka Nang Hting (have infant baby) aged 29, a wife of Mr. A John Seng Awng. We have difficult gather news because Burmese troops occupied and stationed around in the village. The villagers are restricted to go outside of their village. It was their (Burmese Government) intention for a smear campaign against the KIO regarding news of Burmese captain was beheaded and spreading propaganda.   

  Lalaw:  Slg Yung Hka Hkyen hte Slg La Hkren Hkaw tup yan hpe mung zingri sat kau sai lam na lu ai.
 
  (Translation) Lalaw: We heard that Burmese army have tortured and killed Mr. Yung Hka Hkyen and Mr. La Hkren Hkaw Tup.  (Note: Please link this news with our previous update)

 When they become available online (Satellite Internet) they leave a message. I know you may want to contact my source to verify news, but no telephone or Internet connection in that remote region of KIO 1st Brigade area.
By : Putao masha

Read more »

ေအာက္တိုဘာ ႏိုင္ငံလံုးဆုိင္ရာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးပြဲတြင္ အဖြဲ႕အားလံုး မပါ၀င္ပါက အပစ္ရပ္ၿပီးသည့္ အဖြဲ႕မ်ားပါ ပါ၀င္ဖြယ္ မရွိဟုဆို

V-25-9
ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕တြင္ သုံးရက္ၾကာ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ယုံၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ျခင္း ေဆြးေႏြးပဲြသို႔ တက္ေရာက္လာသူမ်ား
လာမည့္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း ျပဳလုပ္မည္ဟု အစိုးရဘက္က ေျပာၾကားေနေသာ ႏိုင္ငံလံုးဆုိင္ရာ အပစ္အခ တ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ေရးထိုးပြဲတြင္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕မ်ားအားလံုး မပါ၀င္ပါက အပစ္ရပ္ၿပီးသည့္ အဖြဲ႕မ်ားလည္း ပါ၀င္လက္မွတ္ ေရးထိုးဖြယ္ မရွိေၾကာင္း တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေျပာၾကားသည္။
read more++click on link++++++++

Read more »

တရုတ္ ေဆး၀ါးေတြကစိတ္မခ်ရဘူး၊ သူတို႕ ႏိုင္ငံမွ မစမ္းသပ္ရဲတာေတြကို ျမန္မာျပည္ပို႕ျပီး ေဆး အစြမ္းကို စမ္းသပ္တာ ။

အခုပဲ တယ္လီဖုန္းဆက္ စကားေျပာေနသံ တခု ၾကားရတယ္။

ျပည္ပ က သားက လွမ္းေမးတာကို ျမန္မာျပည္မွ အေမ က ေျဖေနတာ။

သူတို႕ လာတိုက္တာ။ မေသာက္ မေနရ လို႕ေတာ့ ေျပာတာပဲ။
ဟင္ ......................
အဲ့ ေဆးေတြ ေသာက္မိလိုက္လား။

ဟင့္အင္း......................

အေမ မေသာက္ဘူး ဘယ္သူ႕ကိုမွ လည္း မတိုက္ဘူး

အဲဒါ စီမံခ်က္နဲ႕ လာတိုက္တာ ဆိုေပမယ့္ မေသာက္ရဲဘူး။

တရုတ္ ေဆး၀ါးေတြကစိတ္မခ်ရဘူး၊ သူတို႕ ႏိုင္ငံမွ မစမ္းသပ္ရဲတာေတြကို ျမန္မာျပည္ပို႕ျပီး ေဆး အစြမ္းကို စမ္းသပ္တာ ။ ကာကြယ္ေဆး ဆိုေပမယ့္ စိတ္မခ်ဘူး၊ တကယ့္ အစိုးရ ဌာန ေတြကေရာ ဒီေဆးေတြ ဘယ္ေလာက္ အစြမ္းထက္ အာမခံ သလဲ ဆိုတာ စမ္းသပ္ျပီးျပီမို႕လား။

တရုတ္ေဆးေတြ တရုတ္ အစာေတြ တရုတ္ နည္းပညာေတြ အေမတို႕ မယံုေတာ့ဘူး သားေရ။

-----------------------

က်ေနာ္လည္း စိတ္၀င္စားတာနဲ႕ နားေထာင္ေနမိတယ္။
အစစ အရာရာ သတိထားမွ ေတာ္ကာက်မယ္ဗ် ေနာ့

Read more »

ျမစ္ဆံု စီမံကိန္းက ေဒသခံမ်ား အခက္အခဲ .



ျမစ္ဆံု စီမံကိန္းက ေဒသခံမ်ား အခက္အခဲ ...

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က သူ႔လက္ထက္မွာ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ရပ္တန္႔ထားမယ္လို႔ ေႀကညာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရႊ႔ေျပာင္းခံထားရတဲ့ ေဒသခံေတြကေတာ့ ေနရပ္ရင္း ျပန္ခြင့္ မရၾကေသးပါဘူး။ ေနရာသစ္မွာ ေရႊ႔ေျပာင္းခံ ေဒသခံေတြ အဆင္ေျပၾကပါသလား ဆိုတာ တိုင္းရင္း ရႈေထာင့္က တင္ျပထားပါတယ္။

By Jade land

Read more »

Burma shrugged off UN declaration on sexual violence

 ဘားမားကန္ပိန္း မန္ေနဂ်ာ (ဇုိယာဖန္) က အခုလုိေျပာပါတယ္--
“ တုိက္ပြဲျဖစ္တဲ႔ ေဒသမွာ လိင္အၾကမ္းဖက္မွုကိစၥေတြကုိ ရပ္ပစ္ရပါမယ္၊၊
သိန္းစိန္က ဒီကိစၥကုိ ျငင္းေနမယ္ဆုိရင္ နုိင္ငံတကာက ပါ၀င္တားဆီးေပး
ရပါမယ္၊၊ တုိင္းရင္းသား အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ ေန႔စဥ္နွင္႔အမွ် ဗမာစစ္တပ္
မုဒိမ္းက်င္႔ခံရမွာကုိ ေၾကာက္ေနရတဲ႔ အျဖစ္မ်ဳိးပါ၊၊ တရားမွ်တမွုဟာ သိပ္
ေ၀းေနေသးတဲ႔ စိတ္ကူးယဥ္တစ္ခု သာသာပါ
 
The government of Burma has not as yet signed a new UN declaration of commitment to end sexual violence in conflict despite continuous calls by local and international communities.
115 countries joined in supporting the declaration launched in New York on Tuesday by British Foreign Secretary William Hague and Zainab Hawa Bangura, Special Representative of the Secretary-General on Sexual Violence in Conflict.
Zoya Phan, Campaigns Manager at Burma Campaign UK, said: "The use of rape and sexual violence in conflict in Burma must be stopped. If Thein Sein refuses to co-operate, then international legal action should be taken to prevent these crimes. For many ethnic women, rape by Burmese Army soldiers is a daily fear, and justice seems to be just a distant dream."
A statement by Burma Campaign UK said William Hague and British Foreign Office Minister Hugo Swire had requested President Thein Sein to participate in the Preventive Sexual Violence Initiative.
At the event, Mr. Hague said: "This is a milestone towards shattering impunity for those who commit horrific sexual crimes during times of war."
The declaration contains a set of practical and political commitments to end the use of rape and sexual violence as a weapon of war.
According to a statement by the British Foreign & Commonwealth Office, countries will be able to continue to add their endorsement to the Declaration until October 4th.
Successive military governments of Burma have been notorious for their rampant systematic use of sexual violence and rape against ethnic women and girls as an instrument of control, a practice reported as recently as 2012.#
by
http://update.chinlandguardian.com/index.php/national-news/item/1935-burma-shrugged-off-un-declaration-on-sexual-violence

Read more »

လုပ္ထားသမ်ွ တပိုင္းတစ ေဖၚေကာင္လုပ္လိုက္ျပီ



သူခိုးဓျမ အစိုးရ လုပ္ထားသမ်ွ တပိုင္းတစ ေဖၚေကာင္လုပ္လိုက္ျပီ

ၾကက္ဆူပင္ စိုက္ပ်ိဳးေရး စီမံကိန္းအား ခရုိနီၾကီးေတဇ ႏွင္႔ ယခု အမ်ားေခၚေနၾကေသာ ဗကပ ေအာင္ေသာင္းတို႔ က စလိုက္ၾကသည္။ အေၾကာင္းမွာ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ အေမရိကန္ ဒီမိုကရေရစီထြန္းကားေရးဟုဆိုေသာ သမၼတ ဘုရွ္၏ ေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္ စတင္လာေသာေၾကာင္႔ ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္စျပီး ၀င္လာမစဲတသဲသဲျဖစ္ေနေသာ ရတနာ ႏွင္႔ ရဲတခြန္ ဂစ္ပိုက္လိုင္းမ်ားမွ အၾကီးက်ယ္ရရိွေသာ ဘီလီမ်ားအား စကၤာပူတြင္ရိွေသာ DBS Group Holdings and Oversea-Chinese Banking Corp (OCBC အလံုးအရင္းျဖင္႔ အပ္ႏွံထားခဲ႔ၾကရာမွ ေငြအင္အား အေတာ္ပင္ၾကီးမားလာျပီး စိတ္မခ်မွဳမ်ားျဖစ္လာေသာအခါ လူယံုေတာ္ ေတဇ၏ စကၤာပူအေျခစိုက္ စီးပြားေရး အုပ္စုမွ ေတာင္အေမရိက အာဂ်င္တီးနားတြင္ အေျခစိုက္ေသာ ႏိုင္ငံတကာ အပမ္းေျဖ အေပ်ာ္စီးသေဘာၤကုမၼဏီ ၂ခုအားသြားေရာက္ေတြ႔ဆံုျပီးအစုရွယ္ယာ မ်ား၀ယ္ယူျပီး ၾကီးမားေသာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမွဳလုပ္ကိုင္ၾကရန္သြားေရာက္ခဲ႔ၾကျပီး ေတာင္အေမရိက တိုက္ႏိုင္ငံ တခ်ိဳ႔သို႔ ေရာက္ရိွခဲ႔ၾကျပီး ၾကက္ဆူပင္ ဇာတ္လမ္းပါလာခဲ႔ၾကသည္။

"Total and Chevron's Yadana gas project has generated 4.83 billion dollars for the Burmese regime," one of the reports said, adding that the figures for the period 2000-2008 were the first ever detailed account of the revenues. ဆိုျပီး ေအအက္ခ္ပီကေရးပါတယ္။

အေပ်ာ္စီး သေဘာၤလုပ္ငန္းက သိပ္စိတ္မခ်ရလို႔ဆိုျပီး ေတာင္အေမရိကားက ၾကက္ဆူပင္ကေန ဒီဇယ္ေတြ ေလာင္စာေတြထုတ္ဖို႔ ေလ႔လာလိုက္ခဲ႔ၾကျပီး ဗိုလ္ သန္းေရႊကို သံေတာ္ဦးတင္ၾကပါသသည္။ ဦးေအာင္ေသာင္းက သက္ေတာ္ရွည္ အမတ္ၾကီးလိုလုပ္ျပီး ယာၾတာနဲ႔ပါေထာက္ျပလို႔ ဗိုလ္သန္းေရႊတို႔ ၾကက္ဆူစီမံကိန္းအား လွည္ေနေလွေအာက္ ျမင္ေစာင္းမက်န္ စိုက္ဖို႔ စီမံကိန္းခ်လိုက္ၾကတာ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၆၀၀ ေလာက္ကို တရုတ္က ေန ေခ်းျပီး လုပ္ၾကပါသတဲ႔ အဲဒါကို The Myanmar Time ကခုလိုေရးထားပါတယ္။

In late 2005, thegovernment announceda massivenew initiative to cultivate and harvest oil
from the Jatropha curcas plant [Jetsu]. The government stated their goal was to have
bio-diesel fuel meet all of the country’s energy needs. The plant needs four years to reach maturity, and by then the government expected to be using and exporting Jatropha
oil in vast quantities.

ေနာက္ဆံုးေတာ႔ တတိုင္းျပည္လံုး သြက္သြက္ခါ ခြက္ခြက္လန္ရွံဳးသြားတာကိုလဲဘယ္သူကိုမွ မေျပာေတာ႔ပဲ ကိုယ္႔အမွီးကိုယ္၀ွက္ျပီး ထြက္သြားတဲ႔ ေခြးကေလးတေကာင္နဲ႔ တူသတဲ႔အေၾကာင္း ေအာက္က ေဖၚျပခ်က္မွာျမင္ရပံုက တတိုင္းျပည္လံုး ခေလးလူၾကီး မက်န္ လုပ္အားႏွင္႔ အခ်ိန္ လယ္ယာ ေကာက္ပဲသီးႏွံ အားလံုးဆံုးရံွဳးရျပီး ၀မ္းနည္းပက္လက္ပါပဲ။ ျမန္မာ တိုင္းမ္က ေပၚေပၚတင္ပဲ အဲဒီအေၾကာင္းကို ဖြင္႔ခ်ခဲ႔ပါတာ ဖတ္ၾကည္႔ႏိုင္ပါတယ္။

Agriculture officials in Rakine State reported losing about 55 percent of their crops, while locals in Karen State reported failure rates as high as 75pc. The Ethnic Community Development Forum’s report credited the plague of crop failure to a combination of poor planning and a poor understanding of the Jatropha plant. While Jatropha is able to grow in poor soil, the plants that grow will be weak and more prone to failure. Additionally, the people tasked with planting the seeds were often not farmers or specialists of any kind. They were normal citizens forced into work by the old government. Teachers, students, children, farmers, nurses, civil servants, and prisoners were forced to plant the tree along roadsides, at schools, hospitals, religious compounds, and on farmland formerly used for producing rice. There is no official date on when the Jatropha project ended, but it appears to have folded soon after the disastrous first year of production. The Military government invested a large amount of money, force, land, and time into the project and today there is nothing to show for it. The Myanmar Times contacted several people involved with the project, but most declined to comment. A retired director general from the Department of Energy Planning said “[Jatropha] didn’t work. No one wanted to do it patiently and people didn’t have a passion to make it a success. I think that’s why we failed.”
ဒါနဲ႔ပဲ တရုတ္က အေၾကြး အေမ၇ိကန္ေဒၚလာ သန္း ၆၀၀ ကို ေလ်ာ္ေပးမယ္ေျပာျပီး ျမန္မာျပည္အႏွံ ဒီဇယ္ မသံုးရပဲ သဘာ၀ ေရအားလ်ပ္စစ္ ဆည္ၾကီးေတြ ေဆာက္ဖို႔ ျမဴေခၚေျပာဆိုရာေနာက္ကို ျမန္မာ စစ္အစိုးရ တစံုလံုး ေကာက္ေကာက္ပါ လိုက္သြားၾကပါေတာ႔တယ္။ အခ်ိဳ စီမံကိန္းေတြကေတာ႔ အရင္ထဲကကို ဘယ္သမွမသိေအာင္ လုပ္ထားတာေတြပါရိွပါတယ္။ အခု အဲဒီဆယ္ၾကီးေတြကို အားလံုးျမင္ေအာင္ စာေရးသူ ေဖၚေကာင္ လုပ္ေပးပါရေစ

(၁) Ayeyarwady Maykha/ Malikha Dams ဧရာ၀တီ ေမခ၊ မလိက ဆည္ၾကီး၏ ရွင္းတမ္း အႏွစ္ခ်ဳပ္ (၃.၆ ဘီလီယံ အေမရိကန္ေဒၚလာ)
The Myanmar Ministry of Electric Power (MEPE) signed an agreement with China Power Investment Corporation in May 2007 for the implementation of seven large dams along the Ayeyarwady, Maykha and Malikha Rivers in Kachin State. Collectively the dams will have an installed capacity of 17,259 megawatts (MW). Investment is estimated to be US$3.6 billion. However, in September 2011, President Thein Sein announced a suspension of the Myitsone Dam as 'the will of the people' due to outstanding environemntal concerns. Construction of the Dam began in 2009 and projected revenue generated by the dam was estimated to range between $558-597million a year. China has said if the Dam is cancelled then Myanmar must pay compensation.

(၂) Tamanthi Dam ထမၼသီ ဆည္ၾကီးတည္ေဆာက္မွဳ အႏွစ္ခ်ဳပ္ ရွင္းတမ္း
(၃ (၃.၆ ဘီလီယံ အေမရိကန္ေဒၚလာ)
The government signed an MOU with India’s National Hydroelectric Power Corporation (NHPC) in 2004 to develop the Tamanthi dam on the Chindwin River in western Sagaing Region. A new agreement was signed in 2008, forming a joint venture to develop Tamanthi as well as Shwesayay dams. The dam will be 80 metres high, with an installed capacity of 1200 MW and an annual production of 6685 Gwh. The estimated cost of the Tamanthi dam is $3 billion. Eighty percent of the electricity will go to India, and the rest will power Monywa mining operations. Construction at the dam site began in 2007, but is subject to delays. A detailed project report (master plan) is being prepared by NHPC.

(၃) Yeywa Dam ရဲရြာ ဆည္တည္ေဆာက္မွဳ အႏွစ္ခ်ဳပ္ ရွင္းတမ္း
(သန္းေပါင္း ၇၀၀ အေမရိကန္ေဒၚလာ)
The Myanmar government first announced plans for the Yeywa dam in late 2001. In 2004, MEPE signed an MOU with a consortium of Chinese companies to build the dam on the Myitnge River in Mandalay Division. It is one of the largest roller-compacted concrete (RCC) dams in the world. The dam is 134 metres high with an installed capacity of 790 MW and an annual production of 3550 Gwh. MEPE signed an agreement with a consortium created by China International Trust & Investment Co (CITIC) and Sinohydro Corporation in 2004. The overall cost is estimated at $700m. Construction was completed in 2010.

(၄) Ywathit Dam ရြာသစ္ဆည္ တည္ေဆာက္မွဳ အႏွစ္ခ်ဳပ္ရွင္းတမ္း
(သန္း ၆၀၀ အေမရိကန္ေဒၚလာ)
In January 2010, the Chinese state-owned Datang Corporation signed an MOU with the Myanmar government to build three dams in Kayah State, including a 600 MW dam on the mainstream Thanlwin at Ywathit, and two others on its tributaries, the Pawn and Thabet rivers. Ywathit dam will have an installed capacity of 600 MW and investment is estimated to reach $600m.

(၅) Hat gyi Dam ဟတ္ၾကီးဆည္ တည္ေဆာက္မွဳ ရွင္းတမ္း
(၁ဘီလီယံ အေမရိကန္ေဒၚလာ)
Myanmar’s Ministry of Electric Power, EGAT, and China’s Sinohydro signed an agreement in 2006 for the joint implementation of the Hatgyi dam on the Thanlwin River in Karen State.
The dam will be 33 metres high, have an installed capacity of 1200 MW and an annual production of 7335 Gwh. The estimated cost of building the Hatgyi dam is $1 billion. Most of the electricity from the dam is intended for sale to Thailand. Thailand is pushing for it to be the first of the dams built on the Thanlwin River. Once built, it will pave the way for the building of the other larger dams. Construction of the Hatgyi dam has begun. Commercial distribution of power was projected to begin in 2013-2014, however, EGAT has announced it will be 2019.

(၆) Upper Thanlwin Dam (Kunlong) အထက္ သံလြင္ ဆည္ (ကြန္လံု) ရွင္းတမ္း
( ၂.၅ ဘီလီယံ အေမရိကန္ေဒၚလာ)
In April 2007, two Chinese companies, Hanergy Holding Group Company and Gold Water Resources Company Limited, signed an MOU with the Myanmar government for the Upper Thanlwin dam in northern Shan State. Installed capacity will be 2400 MW. The two sides signed the memorandum of agreement in Nay Pyi Taw in February 2010. The project is under implementation.

(ရ) Weigyi Dam ၀ဲၾကီး ဆည္ တည္ေဆာက္မွဳ ရွင္းတမ္း
(၃ ဘီလီယံ အေမရိကန္ေဒၚလာ)
The Electricity Generating Authority of Thailand (EGAT) signed an MOU with Myanmar on December 9, 2005 for the development of Weigyi to provide electricity for Thailand. The dam will be 168 metres high and an installed capacity of between 4540 and 5600 MW. Construction costs are estimated at $3 billion. Most of the electricity from the Weigyi dam is intended for sale to Thailand.


(၈) Tasang Dam တေဆာင္ဆည္ တည္ေဆာက္မွဳ ရွင္းတမ္း
(၆ ဘီလီယံ အေမရိကန္ေဒၚလာ)
The Tasang dam is the biggest of five proposed dams along the Thanlwin River in Eastern Myanmar. In July 1996 Thailand signed an MOU with the Myanmar government. Tasang dam is set to be 228 metres in height, with an installed capacity of 7110 MW and an annual production of 35,446 Gwh. When built it will be the highest dam in Southeast Asia, taller than China’s Three Gorges dam.
Most of the electricity from the Tasang dam is intended for sale to Thailand. The initial estimated cost of the Tasang dam was $6 billion. However the actual costs are likely to be far higher. Initially signed with Thailand’s MDX Group, China Gezhouba Group Co won a contract for initial dam construction in early 2007. In mid-2008, Sinohydro, China Southern Power Grid Co., and China Three Gorges Project Corporation signed an agreement for the development of the Thanlyin River Basin in Myanmar, including the Tasang dam. Work on the dam has been stalled, and there has been little activity at the dam-site.

(၉) Upper and Lower Paunglaung Dams အထက္ေအာက္ ပေလာင္ဆည္ ရွင္းတမ္း
(သန္း ၇၅၀ အေမရိကန္ေဒၚလာ)
In March 2005, MEPE, along with financial and construction support from Chinese companies, completed the Lower Paunglaung dam on the Paunglaung River. The dam is 131 metres in height and an installed capacity of 280 MW. The Upper Paunglaung dam is under construction and is expected to be completed in 2012. The dam will be 103 metres high, with installed capacity of 140 MW and an annual production of 454 Gwh (million kilowatt hours yearly). Both dams provide power for Myanmar’s capital, Nay Pyi Taw.

(၁၀) Dapeyin Dam ဒီပယင္း ဆည္တည္ေဆာက္ထားမွဳ ရွင္းတမ္း
(သန္း ၁၀၈ အေမရိကန္ေဒၚလာ)
State-owned China Datang Company has agreements to build two dams on the Dapein River near the China border, involving state-owned Myanmar Electric Power Enterprise. The dams will have an installed capacity of 408 MW. Total cost is reportedly 108 million Yuan. ninety percent of the electricity will be sold to China. Construction of the Debeyin 1 hydropower station began on December 19, 2007 and was completed and started distributing electricity in February 2011. Work continues on Dam 2.

(၁၁) Dagwin Dam ေဒါင္းဂြင္း ဆည္ တည္ေဆာက္ထားမွဳ ရွင္းတမ္း
(သန္း ၉၀၀ အေမရိကန္ေဒၚလာ)
The Dagwin, or Lower Thanlwin dam will serve as a pumped storage facility for the upriver Weigyi dam. Dagwin is estimated at 56 meters high, with an installed capacity of 792 MW.
Although the Electricity Generating Authority of Thailand (EGAT) has been involved in planning the Dagwin dam since the early 1980s, in April 2008, three companies from
China signed a strategic cooperation agreement.The cost of building the Dagwin dam is estimated at $900m.

အထက္ပါ ဆည္မ်ားတည္ေဆာက္မွဳ အားလံုးအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္အားကိုယ္စားမျပဳေသာ ယခင္စစ္အစိုး၇မွ လက္မွတ္ထိုးေဆာင္ရြက္ထားျပီး ရရိွလာမည္႔ အက်ိဳးျမတ္မ်ားအား ၄င္းတို႔သာ ခံစားစံစာႏိုင္ေအာင္ ခ်ဳပ္ဆိုထားေသာ စာခ်ဳပ္မ်ားကိုပါ ဆက္လက္တင္ျပေပးပါမည္။ ယခု တည္ေဆာက္ထားမွဳမ်ားအတြက္ တ၇ုတ္တခုတည္းႏွင္႔သာ ၉၀ ရာႏံုန္းေက်ာ္ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ထားျပီး တရုတ္ျပည္မွ ၂၆ ဘီလီယံ အေမရိကန္ ေဒၚလာႏွင္ အႏၵိယ မွ ၇ ဘီလီယံေဒၚလာတို႔ ဆက္လက္ ေခ်းယူထားသည္ကို ဖံုးကြယ္ထားသည္ဟုသိရသည္။


ေက်းဇူးတင္ပါသည္။

ဂိုလ္ရွယ္ေလး

ၾကိဳက္သေလာက္ ရွယ္ႏိုင္ၾကပါတယ္ ၊ အခ်က္လက္ အမွန္မ်ားျဖစ္ပါသည္။
အင္ဂြန္ဂ်ာဝါမွတ္ခ်က္။ အထက္ပါပရိုဂ်က္မ်ားတြင္ အၾကီးမားဆံုးေသာ ဓါတ္ေငြပိုက္လိုင္းမ်ားမပါေသးပါ။ ေလာေလာဆယ္ US$ 11 billion အေကာင့္မွေငြမ်ားသည္ ဓါတ္ေငြ႔ေရာင္းခ်ေငြမ်ားျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ညီညြတ္ေသာအစိုးရျဖစ္လာျပီး၊ ေငြအားလံုးကို အစိုးရျပန္လည္သိမ္းဆည္းႏိုင္ပါေစ...

Read more »

ကခ်င္တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရးေနာက္ခံ သမိုင္းျဖစ္ရပ္မွန္

ကခ်င္တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရးေနာက္ခံ သမိုင္းျဖစ္ရပ္မွန္ (အက်ဥ္း) ၂၀၁၁၊ ႏိုဝင္ဘာ၅ရက္၊ ျမစ္ၾကီးနားျမိဳ႔၊ကခ်င္ျပည္နယ္...။ ေမတၱာမြန္ျဖင့္ ေဒါက္တာမနာမ္တူဂ်ာ နိဒါန္း ဒုတိယကမၻာစစ္မတိုင္မီက ဒုတိယကမၻစစ္ကာလ ဒုတိယကမၻာစစ္ျပီးေနာက္ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးမရမီကာလ ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရျပီးကြယ္ကာေနာက္လာလ ေကအိုင္အို၊ ေကအိုင္ေအေပၚထြက္လာျခင္း By_N gun ja wa log

Read more »

Wednesday, September 25, 2013

MYU SHAYI NI AKYAK LAPAU RE LAM

Read more »

In Myanmar, a Way to Deliver Aid Behind Rebel Lines

By Sushetha Gopallawa

More than 100,000 people are now living in displacement camps in northern Myanmar, driven from their homes by conflict between the Myanmar military and the Kachin Independence Army (KIA). While about a third of these individuals are living in government-controlled areas, the vast majority are located in zones controlled by the Kachin Independence Organisation (KIO), the KIA’s political wing.

The government of Myanmar is denying international humanitarian agencies regular access to internally displaced persons (IDPs) living in these non-government controlled areas. In fact, during the last year, only one UN humanitarian aid convoy has reached IDPs in rebel-held areas. Meanwhile, the government itself has failed to provide any aid.

These neglected IDPs lack access to adequate food, water and sanitation, shelter, health care, education, and livelihoods. The lack of employment opportunities and humanitarian assistance in their region is forcing some IDPs to take desperate measures, including trafficking women and girls to China.

The Myanmar government’s failure to respond, and its blocking of international aid, is perpetuating the suffering of tens of thousands of people. Such a massive gap in humanitarian assistance is not acceptable. Indeed, Kachin State would be a humanitarian disaster right now if not for the lifesaving work of local, community-based organizations (CBOs).

Kachin CBOs face many challenges in obtaining international funding for their humanitarian work. Part of the problem is the limited international presence in Kachin, which leaves bilateral donors without sufficient information to assuage concerns about CBO capacity and politicization. Fortunately, pooled humanitarian funds provide a solution. These funds collect money from a wide range of donor countries, under the management of the UN Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA), which is responsible for identification and assessment of potential grantees.

Myanmar’s Emergency Relief Fund (ERF) is one good example of how the UN and donors - including Britain's DFID, Sweden's SIDA, and Australia's AusAID - can improve conditions in Kachin rebel-held areas despite the ongoing access restrictions. The conversion of the former Humanitarian Multi-Stakeholder Fund (HMSF) into an ERF provides better mechanisms to identify local strategic priorities and high-impact projects. In 2012, the ERF provided $744,122 to support CBOs working in Kachin State. With this funding, CBOs were able to provide water and sanitation and non-food items to displaced people living in forests, remote camps within rebel-held areas, and other conflict-affected regions.

This money has made a real difference, and yet CBOs say it does not match the level of need. So far this year, only one project has been funded in Kachin State, and just $525,000 remains in the ERF for the whole of the country – a paltry sum compared with the level of need. OCHA has expressed confidence in the capacity of its Kachin CBO partners, but it cannot fund them due to limited resources.

In Myanmar, where humanitarian access is limited and few donors have offices, pooled funds can effectively deliver money to organizations working on the front line. Thus, it is time for the international donor community to generously support Myanmar’s Emergency Response Fund, as this is one of the best ways to deliver lifesaving aid to over 65,000 people displaced behind rebel lines.

OCHA will soon officially launch the Myanmar ERF, which will make it even more effective. Those donors who prefer not to participate in pooled funds (most notably the United States) should support the work of Kachin CBOs through international aid groups who partner with them. Whichever approach donors choose to pursue, they must act quickly and respond generously.
September 17, 2013 |
 Tagged as: Myanmar, Humanitarian Response, Asia
- See more at:http://www.refugeesinternational.org/blog/myanmar-chance-deliver-aid-behind-rebel-lines
 http://www.refugeesinternational.org/blog/myanmar-chance-deliver-aid-behind-rebel-lines#sthash.lwhX460A.dpuf

Read more »

Tuesday, September 24, 2013

The American-Kachin Rangers ( OSS 101)*

N-Gun Ja Wa's photo.
The American-Kachin Rangers ( OSS 101)*
-----------------------------------

ဒုုတိယကမၻာစစ္အတြင္း မဟာမိတ္ေတြ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ကိုု ေအာင္နိုုင္ရန္ မဟာမိတ္အေမရိကန္ဘက္မွ ပါဝင္တိုုက္ခဲ့တဲ့ The American-Kachin Rangers (OSS 101) ဂုုဏ္ျပဳအထိမ္းအမွတ္ အေမရိကန္အရာရွိနွင့္ ကခ်င္ရိန္းဂ်ား ေၾကးရုုပ္ကိုု ယေန့ ရန္ကုုန္ အေမရိကန္ သံရုုံးမွာ ေတြ့ရွိရတာျဖစ္တယ္။ အေမရိကန္ CIA ရုုံးခ်ဳပ္ လန္ဂေလမွာလည္း အလားတူ ဂုုဏ္ျပဳ အထိမ္းအမွတ္သားမ်ားကိုု ထားရွိတယ္လိုု့ သိရပါတယ္။

The American-Kachin Rangers ေတြဟာ ရန္သူ့နယ္ေျမ အတြင္းစည္းသိုု ့ေျပာက္က်ားနည္းျဖင့္ ဝင္ေရာက္လႈပ္ရွားနိုုင္ၿပီး တန္ျပန္ေထာက္လွမ္းေရးတာဝန္မ်ား၊ နယ္ေျမကြ်မ္းက်င္မႈနွင့္ ၿခံဳခိုုတိုုက္ခိုုက္ျခင္းမ်ားကိုု ကြ်မ္းက်င္စြာ ေဆာင္ရြက္နိုုင္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတြ အလြန္အထိနာခဲ့ရတယ္။

အဲဒါေၾကာင့္ The American-Kachin Rangers တပ္ဖြဲ့ဟာ အေမရိကနုု္ စစ္သမိုုင္းမွာ Kill/Loss ratio အျမင့္ဆုုံးျဖစ္တယ္လိုု ့သိရပါတယ္။ (Kill/Loss ratio ဆိုုတာ မိမိတပ္က်ရွံးမႈထက္ ရန္သူတပ္အက်မ်ားေအာင္ လုုပ္နိုုင္တာကိုု ဆိုုလိုုပါတယ္။)

Life-size statues of a Kachin Ranger and a U.S. officer. It is commemoration of the alliance between the Kachins and the Americans which has lasted from WWII to today. (U.S. embassy compound, Rangoon, Burma)

အင္ဂြန္ဂ်ာဝါ


*(မွတ္ခ်က္။ ။ ကခ်င္ေတြၾကားထဲမွာ ဝမ္းအိုုဝမ္း (101) လိုု့ပဲ အတိုုေကာက္ ေခၚၾကတယ္)

Read more »

ကခ်င္လူငယ္မ်ားအား ဘိန္းျဖဴေရာင္းခ်သူကုိ ေကအုိင္အုိအစုိးရမွဖမ္းဆီး

ကခ်င္ျပည္နယ္ အတြင္း ကခ်င္းေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ကခ်င္လူငယ္မ်ားကုိ အဓိက ဘိန္းျဖဴႏွင့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးမ်ားကုိ ေရာင္းခ်ရန္ ဗမာစစ္တပ္မွ တာ၀န္ေပးထားျခင္းခံရျပီး လက္ေတြ႔ေရာင္းခ်ေနေသာ ဘိန္းေရာင္းသူတစ္ဦးကုိ ေကအုိင္ေအ မ်ိဳးခ်စ္ရဲေဘာ္မ်ားမွ ဖမ္းဆီးႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း သတင္းရရွိပါသည္။ ေကအုိင္အုိအစုိးရ၏ မူးယစ္ေဆး၀ါး တားဆီး ႏွိပ္နင္းေရး လုပ္ေဆာင္ခ်က္အရ ေကအုိင္ေအ တပ္မဟာ (၃) လက္ေအာင္ တပ္ရင္း (၂၇) မွ မ်ိဳးခ်စ္ရဲေဘာ္မ်ားသည္ တာ၀န္သိျပည္သူမ်ား၏ သတင္းေပးခ်က္အရ ဗန္းေမာ္ခရုိင္ မန္၀ိန္းေက်းရြာတြင္ ကခ်င္လူငယ္ လူရြယ္မ်ား၊ ေက်ာင္းသားမ်ားအား ဘိန္းျဖဴႏွင့္ မူယစ္ေဆး၀ါးမ်ားကို အဓိကေရာင္းခ်ေပးေသာသူကုိ ဖမ္းဆီးႏုိင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ ဖမ္းဆီးထားေသာ ဘိန္းေရာင္းခ်သူအား ေကအုိင္အုိအစုိးရမွ စစ္ေဆးေမးျမန္းမွဳမ်ား ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။
By: JPKS

Read more »

CCN Channel le Kachin Ton Biaruahnak (Chin subtitle)

CCN Channel le Kachin Ton Biaruahnak (Chin subtitle) www.youtube.com kachin Revolution Day ah CCN nih Kachin kan unau pawl interview kan tuah nak asi.

Read more »

The role of the West

Ok... here is extremely interesting article from a Myanmar expert...
Guys, if you want the whole article, drop me a line so that I can share you soon.

The role of the West

It seems that the USA is not betting any more on the ASSK card. The UK is a bit more unclear and it might be that they will continue to play Lady’s card while engaging post-military government as well. Whatever, Western democracies do not let any more their Burma policies be shaped by the ASSK. They have now their own geostrategic, diplomatic and economic interests and they do not want any more to have their other interests being captured by the international celebrity status of the ASSK.

West has invested geopolitically and diplomatically and is starting to invest economically so much that there is less and less diplomats and policy-makers who want overwhelming NLD election victory. They are afraid of the instability and uncertainty of the transfer of power. They would prefer much more the clear transition pact and some sort of the coalition arrangement between either Thein Sein and ASSK (first choice), or between ASSK and Shwe Mann. If that turned to be impossible, that West is hoping that benevolent, enlightened semi-authoritarianism is better option, than overwhelming NLD victory.

Read more »

UMA BUM NSEN



Nga yak la ai Uma Bum,
Mungkan hpaji hpa nhkum.

Chyoi chye kung zet ai ni gaw yu mat wa;
Nkung nzet ai hte jahkrai gaida ni hkrai ngam taw nga.

Bumyi galaw nna, shakut sha,
Jahpawt kaw nna, shana de du hkra.

Nta madu jan gaw, hpun lit gun let, maba kaye;
Madu wa gaw hpun jum hpai let sanat hpye;
Mare, dinghku, magam sha n-ga,

Gasat gala lit mung la ra ai bai nga,
Magyi ka la ni, laja lana bainam ja;
Buga makawp maga sha n-ga;
Lawu ga shawng lam de du hkra,
Hpyen garum gasat mat wa.

Ya Uma Bum shara ni du yu hkum,
Majan laja tim myu tsaw brang ni masin lum.
Uma Bum atsam galoi n shayawn,
Magyi ka la ni majoi gyawm.

Majan ngut nna Uma Bum de bai nhtang du,
Yu wa manang ni hkum nhkum bai shagu,
Kasha sum pum sum baw a kawa ni she nhkum pru.
Ntsun mung nmai tsun mung nrai,
Asak ap nawng sai ni a dinghku,
N-ji nmu, hkrap ngu hkrap ngoi garu.

Htingbu, hting pyen, ni yawng mau nna matu,
Oh.... jiwoi jiwa ni a nchyoi nchye ai hka,
Magyi ka ni a maw lanyet de ndum shami shang mat wa.
Tinang magam ahkaw ahkang bai lu hkra,
Bum nga Bum pra nang ngai nnga;

Dai ni bai sai maw sai hkyeng hkaw kau ra sahka.
Nga yak la ai Uma Bum a kam maka,
Matsan masha jahkrai gaida,
Malu masha nlu sha tim, kadai hpa nnga,
Bum nga masha hpe manu ntawn da.

Law htam galu kaba, gawn hkang tara ningra,
Prat ram ni gaw brun mat wa,
Dinggai dingla ni sha ngam taw nga.

Hpang de Uma Bum sin ma gadai ta?

Uma Bum Nbat
M.H.H

Read more »

Monday, September 23, 2013

ျမန္မာ့ေျမမွ တုိင္းရင္းသား ညီအကို ေမာင္ႏွမမ်ား (၁၃၅)

စည္းလံုးခ်င္းရဲ႕ အင္အား ဆိုဒ္မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။
Link >>http://photayokeking.org/rule-of-law/rule-of-laws/125-about-all-myanmar-ethnic
တုိင္းရင္းသား ညီအမမ်ား
စာဖတ္သူမ်ားခင္ဗ်ား
ပင္တိုင္ ေဆာင္းပါးရွင္ ဆရာဂါမဏိက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳး ၁၃၅ မ်ိဳး နအဖက ေၾကညာထားခ်က္ အေပၚတြင္ အခ်က္အလက္ အေထာက္အထားမ်ားျဖင့္ မွားယြင္းေနေၾကာင္း ေထာက္ျပ ရွင္းလင္းထားတဲ့ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ ေပးပို႔လာပါတယ္။ ယခုလို ေပးပို႔လာတဲ့အတြက္ ဆရာဂါမဏိကုိ ကြ်န္ေတာ္ ကိုဖိုးတရုတ္မွ အထူး ေက်းဇူးတင္ ရွိပါေၾကာင္းနဲ႔ စာဖတ္ပရိသတ္မ်ားအတြက္ ဗဟုသုတ ရရွိေစဖုိ႔ ကြ်န္ေတာ္ ကိုဖိုးတရုတ္က တင္ျပေပးလိုက္ရပါတယ္ ခင္ဗ်ား။
နအဖဟာ အရင္အစုိးရအဆက္ဆက္နဲ႔ လမ္းခြဲထြက္လာတာျဖစ္တယ္၊ အရင္အစုိးရေတြထက္သာတယ္လုိ႔ ဝါႂကြားေနေပမဲ့ ဦးႏုအစုိးရလုပ္ခဲ့တဲ့ ကမၻာေအးလႈိဏ္ဂူ၊ ေနဝင္းလုပ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာစာ ေရးရာမွာ တစ္ ခု-တစ္ ေယာက္ စသျဖင့္ သုံးစြဲေရး၊ ေစာေမာင္ထြင္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံတုိင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ဳိး၊ ခင္ၫြန္႔ထြင္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာအစ-လူသားအစ ပုံေတာင္ပုံညာက ဆိုတဲ့အယူအဆေတြကုိ ဆက္က်င့္သုံးေနပါတယ္။ အခုေဆာင္းပါးမွာေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ တုိင္းရင္း သား ၁၃၅ မ်ဳိးတကယ္ရွိမရွိကုိ ဆန္းစစ္ေဖာ္ထုတ္သြားပါမယ္။
ပထဆုံး ကခ်င္ လူမ်ဳိးေတြကုိၾကည့္ရင္ နဝတ-နအဖက ကခ်င္ ၁၂ မ်ဳိး လုိ႔ေဖာ္ျပထားရာမွာ လူမ်ဳိးတမ်ဳိး ထဲက ေဆြမ်ဳိးစုကြဲ၊ ဘာသာစကားေလယူေလသိမ္းကြဲေတြကုိ သီးျခားလူမ်ဳိးအျဖစ္ ဇြတ္အတင္းျပထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကခ်င္ဆုိတဲ့နာမယ္နဲ႔ လူမ်ဳိးတမ်ဳိး သီးသန္႔ျပထားသလုိ ဂ်င္းေဖာနာမယ္နဲ႔လည္း ျပထားျပန္တယ္။ တကယ္ေတာ့ ကခ်င္ဆုိတာ အားလုံးကုိၿခံဳေခၚတဲ့နာမယ္ျဖစ္မွန္း လူတုိင္းသိေပမဲ့ နအဖဟာ လူမ်ဳိးအေရအတြက္ ေဖာင္းပြေစ ခ်င္လြန္းအားႀကီးလုိ႔ သီးသန္႔လူမ်ဳိးမဟုတ္တာကုိ အဟုတ္ႀကီးလုပ္ထည့္တာျဖစ္တယ္။ နအဖ စာရင္းထဲက ေဂၚရီ၊ ခခူ နဲ႔ ဒူးလန္းတုိ႔ဟာ ဂ်င္းေဖာအႏြယ္ကြဲေတြသာျဖစ္ၿပီး သီးျခားလူမ်ဳိးစုေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ခခူနဲ႔ဒူးလန္း ဆုိရင္ မ်ဳိးႏြယ္ကြဲတခုတည္းကုိဘဲ နာမယ္ႏွစ္မ်ဳိး ေခၚထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ကခ်င္ ၁၂ မ်ဳိးထဲက တမ်ဳိးအျဖစ္ျပထားတဲ့ တ႐ုမ္းနဲ႔ဒေလာင္ ဆုိတာလည္း ရဝမ္ မ်ဳိးကြဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ နအဖေျပာတဲ့ ကခ်င္ ၁၂ မ်ဳိးဟာ လက္ေတြ႔မွာ ၆ မ်ဳိးဘဲျဖစ္ပါတယ္။
 နအဖစာရင္း အမွန္စာရင္း
 ၁  ကခ်င္
 ဂ်ိန္းေဖာ၊ မရူ၊ ရဝမ္၊ လရွီ၊ အဇီးႏွင့္ လီဆူးတုိ႔ကို လႊမ္းၿခံဳေခၚေဝၚသည့္ အမည္
တရုမ္း
ရဝမ္မ်ိဳးႏြယ္စု
ဒေလာင္
ရဝမ္မ်ိဳးႏြယ္စု
 ဂ်ိန္းေဖာ  ၁  ဂ်ိန္းေဖာ (ေဂၚရီ၊ ခခူ၊ ဒူးလန္းႏွင့္ အျခား မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားပါဝင္)
ေဂၚရီ
ဂ်ိန္းေဖာမ်ိဳးႏြယ္စု
ခခူ
ဂ်ိန္းေဖာမ်ိဳးႏြယ္စု
ဒူးလန္း
ဂ်ိန္းေဖာမ်ိဳးႏြယ္စု
 မရူ (ေလာ္ေဝၚ)  မရူ
ရဝမ္ ရဝမ္ သို႔မဟုတ္ ႏံုး (ဒေလာင္၊ တရုမ္းႏွင့္ အျခား မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား ပါဝင္)
၁၀ လရွီ (လခ်ိတ္) လရွီ
၁၁ အဇီး အဇီး သုိ႔မဟုတ္ ဇုိင္ဝါး
၁၂ လီဆူး လီဆူး သုိ႔မဟုတ္ ေယာယင္ သို႔မဟုတ္ လီေရွာ
၁၂ စုစုေပါင္း စုစုေပါင္း
နအဖရဲ႔ ကယား လူမ်ဳိးစာရင္းထဲမွာ လူမ်ဳိး ၉ မ်ဳိးျပထားတယ္။ ဒီထဲမွာ ဇယိမ္း၊ ကယန္း၊ (ပေဒါင္)၊ ကဲ႔ခုိ၊ ယင္းေဘာ္ ဆုိတဲ့ေလးမ်ဳိးဟာ တကယ္ေတာ့ ကယန္း (ပေဒါင္) လူမ်ဳိးရဲ႔ အမည္ကြဲေတြ သုိ႔မဟုတ္ မ်ဳိးႏြယ္ကြဲေတြ သာျဖစ္လုိ႔ နအဖေျပာတဲ့ ၉ မ်ဳိးဟာ လက္ေတြ႔မွာ ၅ မ်ဳိးဘဲျဖစ္သြားပါတယ္။ ေဂဘားလူမ်ဳိး ကေတာ့ ဘြဲကရင္ သို႔မဟုတ္ ကယားထဲမွာ ပါဝင္ပါတယ္။
 နအဖစာရင္း အမွန္စာရင္း
 ၁  ကယား  ၁ ကယား
ဇယိမ္း
ကယန္းမ်ိဳးႏြယ္စု
ကယန္း (ပေဒါင္) ကယန္း (ပေဒါင္၊ ကဲ့ဒုိ၊ ယင္းေဘာ္၊ ဇယိမ္းတုိ႔ ပါဝင္)
ကဲ့ဒုိ
ကယန္းမ်ိဳးႏြယ္စု
ေဂဘား
ဘြဲကရင္မ်ိဳးႏြယ္စု
ဘရဲ႕ (ကေယာ) ကေယာ
မႏုမေနာ မႏုမေနာ
ယင္းတလဲ ယင္းတလဲ
ယင္းေဘာ္
ကယန္းမ်ိဳးႏြယ္စု
စုစုေပါင္း စုစုေပါင္း
နအဖရဲ႕ကရင္ လူမ်ဳိး ၁၁ မ်ဳိးစာရင္းဟာလည္း လူမ်ဳိးတမ်ဳိးထဲရဲ႔ နာမယ္ကြဲေတြ၊ မ်ဳိးႏြယ္စုကြဲေတြကုိ သီးျခား လူမ်ဳိးေတြအျဖစ္ ဖန္တီးထားတယ္။ အားလုံးကုိလႊမ္းၿခံဳေခၚတဲ့ ကရင္လူမ်ဳိး ကသတ္သတ္၊ စေကာ ပုိး ဘြဲ စတဲ့လူမ်ဳိး ကသတ္သတ္လုပ္ထားတာ အင္မတန္ရယ္စရာေကာင္းပါတယ္။ လူမ်ဳိးေတြေဖာင္းပြေစခ်င္လြန္းလုိ႔ ႀကံမိႀကံရာ လုပ္လုိက္တာ တုိင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့အစုိးရ အရည္အခ်င္းမဲ့မႈကုိ ျပတာလည္းျဖစ္သြားတယ္။ ကုိယ့္တုိင္းျပည္က လူမ်ဳိးနာမယ္ေတာင္ အမွန္အတုိင္းမသိဘဲ အစုိးရလုပ္ေနရသလား၊ ဒါေလာက္ေလးမွ မသိဘူးလားလုိ႔ အမ်ားေမးေငါ့ စရာ ျဖစ္ကုန္ပါတယ္။ ကရင္လူမ်ဳိးဟာ ၃ မ်ဳိးဘဲရွိပါတယ္။ ပကူး၊ တေလွပြား၊ ေမာေနပြား ဆုိတာေတြဟာ စေကာ ကရင္ မ်ဳိးႏြယ္ကြဲေတြျဖစ္သလုိ ကရင္ျဖဴ၊ ပေလကီး ကေတာ့ ဘြဲကရင္ရဲ႕ အမည္ကြဲနဲ႔ မ်ဳိးႏြယ္ကြဲသာျဖစ္ပါတယ္။ မုိးပြား နဲ႔ မြန္ကရင္ဆုိတာ ပုိးကရင္ျဖစ္ၿပီး စာျဖဴကရင္ဆုိတာကေတာ့ လူမ်ဳိးကုိေျပာတာမဟုတ္ဘဲ ခရစ္ယန္ဘာသာ ဝင္ေတြကုိ ေျပာတာျဖစ္တဲ့အတြက္ နအဖရဲ႕ ကလိမ္ကက်စ္လုပ္မႈကုိ ထင္ရွားေနေစပါတယ္။
ကယား၊ ကယန္းလူမ်ဳိးမ်ားဟာ ရင္းျမစ္အားျဖင့္ ဘြဲကရင္လူမ်ဳိးျဖစ္ေပမဲ့ မ်က္ေမွာက္ကာလမွာေတာ့ သီးျခား လူမ်ဳိးေတြအျဖစ္ ရပ္တည္သြားၾကပါၿပီ။ ကယားလူမ်ဳိးထဲထည့္ထားတဲ့ ေဂဘားလူမ်ဳိးကလည္း ဘြဲကရင္ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္၊ သီးျခားလူမ်ဳိးအမွတ္အသားလကၡဏာ ခံယူတဲ့အေနအထားမရွိေသးဘဲ ဘြဲကရင္မ်ဳိးႏြယ္ကြဲ အမွတ္အသားလကၡဏာ ကုိသာ ခံယူေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ပအုိဝ္းလူမ်ဳိးကေတာ့ နဂုိမူလရင္းျမစ္အားျဖင့္ ပုိးကရင္ ျဖစ္ေပမဲ့ အခုေတာ့ သီးျခားလူမ်ဳိး လကၡဏာ ခံယူထားၿပီျဖစ္တယ္။
 နအဖစာရင္း အမွန္စာရင္း
 ၁  ကရင္
စေကာ၊ ပိုးႏွင့္ ဘြဲတုိ႔ကို ၿခံဳ၍ ေခၚေသာ အမည္
ကရင္ျဖဴ
ဘြဲကရင္မ်ိဳးႏြယ္စု သို႔မဟုတ္ အမည္ကြဲ
ပေလကီး
ဘြဲကရင္မ်ိဳးႏြယ္စု
မြန္ကရင္ (စာျဖဴ)
ပုိးကရင္အမည္ကြဲ၊ စာျဖဴဆုိသည္မွာ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္ကို ဆုိလို
စေကာ  ၁ စေကာ (ပကူူး၊ တေလွပြား၊ ေမာေနပြားႏွင့္ အျခား မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား ပါဝင္)
တာေလွပြား
စေကာကရင္မ်ိဳးႏြယ္စု
ပကူး
စေကာကရင္မ်ိဳးႏြယ္စု သုိ႔မဟုတ္ အမည္ကြဲ
ဘြဲ ဘြဲ (ကရင္ျဖဴ၊ ပေလကီး၊ ေဂဘားႏွင့္ အျခား မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား ပါဝင္)
ေမာေနပြား
စေကာကရင္မ်ိဳးႏြယ္စု
၁၀ မုိးပြား
ပုိးကရင္မ်ိဳးႏြယ္စု
၁၁ ရွဴး (ပိုး) ပုိး (မုိးပြား၊ မြန္ကရင္ႏွင့္ အျခား မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား ပါဝင္)
၁၁ စုစုေပါင္း စုစုေပါင္း
နအဖစာရင္းထဲမွာ အဆုိးဆုံးကေတာ့ ခ်င္း လူမ်ဳိး ၅၃ မ်ဳိးျပထားတာပါဘဲ။ ထုံးစံအတုိင္း ခ်င္း ဆုိတဲ့နာမယ္ နဲ႔ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးလည္းျပထားပါေသးတယ္။ ၅၃ မ်ဳိးထဲမွာ ခ်င္းလူမ်ဳိးအျဖစ္ အမွတ္အသားလကၡဏာ identity မသတ္ မွတ္ႏုိင္တဲ့ နာဂ၊ မဏိပူရႏြယ္ဘြားကသည္း နဲ႔ နီေပါႏြယ္ဘြားလင္းဘု ကုိလည္းထည့္ထားတယ္။ ဒီကေန႔ ခ်င္းႏုိင္ငံေရး ပါတီေတြနဲ႔ပညာရွင္မ်ား လက္ခံအတည္ျပဳထားတာ ခ်င္းလူမ်ဳိး ၈ မ်ဳိးဘဲျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ဳိး Race/Tribe မဟုတ္တဲ့ မ်ဳိးႏြယ္စု/ေဆြမ်ဳိးစု Clan ၊ စကားဝဲအစု Dialect ေတြကုိ ေရာေႏွာျပထားတဲ့ ၅၃ မ်ဳိးကုိ သ႐ုပ္ခြဲလုိက္ရင္ အခုလုိ ေတြ႔ရပါတယ္။
 နအဖစာရင္း အမွန္စာရင္း
 ခ်င္း
ဇုိမီး၊ ကူကီး၊ လုိင္မီး၊ မရာ၊ ခ်ိဳမီး၊ ခမီး၊ ရိႈမီးႏွင့္ မီဇုိတုိ႔ကို လႊမ္းၿခံဳေခၚေသာအမည္
၁၀ ေခါႏိုး၊ ဂန္တဲ့၊ ေဂြးတဲ၊ ငန္း၊ ဆီစာန္၊ ဆုိင္းဇန္၊ ဇုိ၊ တီးတိန္၊ ေတဇန္၊ ဒင္မ္ ဇိုမီးခ်င္း
ေခါင္ဆိုင္၊ တာ့ဒိုး ကူးကီးခ်င္း
 ၁၅ ခြာဆင္းမ္၊ ခြန္လီ၊ ဆင္တန္၊ ဇာေဟာင္၊ ဇုိေဖ၊ ဇန္ညွပ္၊ တေပါင္၊ တုိင္ခြ်န္း၊ ေတာရ္၊ မိအဲ၊ လင္တဲ၊ ေလာက္တူ၊ လိုင္၊ လိုင္ဇုိ၊ ဇုိတ့ုး လိုင္မီးခ်င္း
မရာ၊ မတူ မရာ
ဒုိင္ (ယင္ဒူး)၊ မကန္း၊ မြင္း၊ အုပု၊ ေရာင္တူ ခ်ိဳမီးခ်င္း
ခမီ၊ အဝခမီ၊ ေခါင္စုိ၊ ပနန္း၊ ေလးၿမိဳ၊ ဝါကင္းမ္၊ အႏူး ခမီးခ်င္း(ၿမိဳ)
ဆလိုင္း၊ အရိႈ ရိႈမီးခ်င္း
ကလင္ေကာ (လူရိႈင္း)၊ လူရိႈင္း (လူေရွ)၊ ဟြာလ္ငို မီဇုိခ်င္း (လူရိႈင္း)
နာဂ၊ တန္ခူး၊ မာရင္၊ အနန္
နာဂ
ေမ့ေထး (ကသည္း) မဏိပူရ္
လင္းဘု နီေပါ
၅၃ စုစုေပါင္း  ၈+၃ စုစုေပါင္း
ကူကီး (သာဒုိး) ဟာ ရင္းျမစ္အားျဖင့္ ဇုိမီးလူမ်ဳိးျဖစ္ေပမဲ့ အခုေတာ့ သီးျခားလူမ်ဳိးအျဖစ္ ရပ္တည္ပါၿပီ။ လုိင္မီး ရင္းျမစ္ျဖစ္တဲ့ မရာ ဟာလည္း အခု သီးျခားလူမ်ဳိးအျဖစ္ ရပ္တည္ေနပါၿပီ။ နအဖဟာ ခမြီးနဲ႔ၿမိဳ ကုိ ရခုိင္လူမ်ဳိး ထဲထည့္မထားရင္ ခ်င္း ၅၅မ်ဳိး ျဖစ္သြားႏုိင္တယ္။ ခ်င္းပုန္း၊ ခ်င္းဘုတ္ စတဲ့နာမယ္ကြဲေတြ ထပ္ထည့္လုိက္ရင္ နအဖရဲ႕ ခ်င္းစာရင္းဟာ ၁ဝဝ နားကပ္သြားႏုိင္ပါတယ္။ နာဂလူမ်ဳိးကုိေတာ့ ခ်င္းလူမ်ဳိးထဲ သတ္မွတ္ထည့္သြင္းလုိ႔ မရဘဲ သီးျခားျမန္မာႏုိင္ငံတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးတမ်ဳိးအျဖစ္ သတ္မွတ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ နအဖရဲ႕ခ်င္းေတြလုိဘဲ နာဂထဲက ေဆြမ်ဳိးစု၊ စကားဝဲအစုေတြက အနည္းဆုံး ၆၄ မ်ဳိးရွိလုိ႔ ခ်င္းထက္မ်ားပါတယ္။ နာဂလူမ်ဳိးမွာ ျပည္နယ္ မရွိလုိ႔ ခ်င္းလုိ လူမ်ဳိးအမ်ားႀကီး ခြဲမျပတာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ႏုိ႔မဟုတ္ရင္ နအဖရဲ႕ ျမန္မာျပည္ “တုိင္းရင္းသားအေရအတြက္” ၃ဝဝ ေက်ာ္သြားႏုိင္ပါတယ္။
နအဖစာရင္း အမွန္စာရင္း
ဗမာ ဗမာ (ေယာ)
ထားဝယ္ ထားဝယ္
ဘိတ္
ထားဝယ္စကားဝဲအစု
ေယာ
ဗမာစကားဝဲအစု
ကဗိန္း ယဗိန္း
ကဒူး ကဒူးကနန္း
ကနန္း
ကဒူးကနန္းမ်ိဳးႏြယ္စု
ဆလံု
ဆလံု
ဖြန္း
ဖြန္း
စုစုေပါင္း ၄+၂ စုစုေပါင္း
နအဖက ဗမာ (ေခၚ) ျမန္မာလူမ်ဳိးစုအေရအတြက္ကုိ နဝင္းေက်ေအာင္ ၉ ခုျပထားပါတယ္။ ေယာ၊ ထားဝယ္နဲ႔ ဘိတ္ တုိ႔ကုိ သီးျခားလူမ်ဳိးေတြအျဖစ္ ျပထားတယ္။ စကားဝဲ dialect အစုကြဲသာျဖစ္တယ္လုိ႔ မႏုႆေဗဒပညာရွင္မ်ားနဲ႔ ဘာသာေဗဒပညာရွင္မ်ား သတ္မွတ္ထားတာ အားလုံးအသိပါဘဲ။ အခုအခ်ိန္ထိေတာ့ ဒီအစုေတြဟာ သီးျခားလူမ်ဳိး သ႐ုပ္လကၡဏာနဲ႔ ရပ္တည္ခ်င္စိတ္ျပင္းျပတာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔မရွိေသးပါဘူး။ ေနာင္မွာေတာ့ ဘိတ္နဲ႔ထားဝယ္ဟာ သီးျခား သ႐ုပ္လကၡဏာနဲ႔ ရပ္တည္ခ်င္ ရပ္တည္လာႏုိင္ ပါတယ္။ နအဖဟာ ရွမ္းျပည္က သီးျခားဗမာလူမ်ဳိးစုအႏြယ္ဝင္ ဓႏု၊ ေတာင္႐ုိးနဲ႔ အင္းသား ကုိေတာ့ ရွမ္းလူမ်ဳိးထဲ ထည့္ထားပါတယ္။ ကဒူးနဲ႔ကနန္းကုိလည္း ခြဲျပထားသလုိ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ ထဲက ဖြန္းလူမ်ဳိးနဲ႔ တိဘက္-ဗမာ အႏြယ္မဟုတ္တဲ့ ဆလုံေတြကုိ ဗမာလူမ်ဳိးထဲ ထည့္ထားတာေတြဟာ မႏုႆေဗဒအသိ ႏု႔ံနဲ႔ရာက်ပါတယ္။ စစ္ကုိင္းတုိင္းထဲက နာဂေတြက်ေတာ့ ခ်င္းလူမ်ဳိးထဲ ထည့္ထားေပမဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲက ကဒူး ကနန္းေတြကုိေတာ့ ဗမာလူမ်ဳိးထဲ ထည့္ထားတယ္။
နအဖဟာ မြန္ ကုိေတာ့ တမ်ဳိးထဲပဲျပထားၿပီး တျခားမြန္ခမာမ်ဳိးႏြယ္ေတြျဖစ္တဲ့ ဝ၊ ပေလာင္၊ ယင္းနက္ ယင္းက်ား စတာေတြကုိ ရွမ္းလူမ်ဳိးေတြထဲထည့္ျပထားပါတယ္။
 နအဖစာရင္း အမွန္စာရင္း
 မြန္ မြန္
စုစုေပါင္း စုစုေပါင္း

 နအဖစာရင္း အမွန္စာရင္း
 ရခုိင္ ရခိုင္
ကမန္ ကမန္
ခမြီး
ခမီးခ်င္း
ဒိုင္းနက္ ဒိုင္းနက္
မရာမာႀကီး မရမာႀကီး
ၿမိဳ
ခမီးခ်င္းမ်ိဳးႏြယ္စု
သက္ သက္
စုစုေပါင္း စုစုေပါင္း
ရခုိင္ လူမ်ဳိးကုိ ၇ မ်ဳိးစာရင္းျပထားရာမွာ တကယ္ေတာ့ ခမြီး နဲ႔ၿမိဳ (မ႐ုိ) ဟာ ရခုိင္ျပည္မွာေနတဲ့ ခမီးခ်င္းေတြ ျဖစ္ၿပီး နအဖရဲ႕ ခ်င္း ၅၃ မ်ဳိးဆုိတဲ့အထဲပါၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ခမြီးနဲ႔ၿမိဳ ဟာ သီးျခားလူမ်ဳိးႏွစ္မ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ တမ်ဳိး တည္းေအာက္က မ်ဳိးႏြယ္ကြဲေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။
နအဖစာရင္းပါ ရွမ္း ၃၃ မ်ဳိးကေတာ့ ရွမ္းတင္မကဘဲ ဗမာမ်ဳိးႏြယ္ေတြ၊ ပအိုဝ္း လို တျခားတိဘက္ဗမာမ်ဳိးႏြယ္ေတြ၊ မြန္ခမာမ်ဳိးႏြယ္ေတြစသျဖင့္ ေရာေထြးေနပါတယ္။ ရွမ္းႀကီးနဲ႔ တုိင္းလုံ ဆုိတာ တခုတည္းျဖစ္ၿပီး ရွမ္းကေလးနဲ႔ တုိင္းေလ့ ဟာလည္း တမ်ဳိးတည္းျဖစ္တယ္။ ခႏၱီးရွမ္း နဲ႔ တုိင္းလ်မ္ ကုိျပထားေပမဲ့ တုိင္းႏူ (ရွမ္းတ႐ုတ္)၊ တုိင္းလီ၊ တုိင္းလ်န္ (ရွမ္းနီ) နဲ႔ ဒရယ္ ကုိခ်န္ထားတယ္။ တုိင္း (ရွမ္း) လူမ်ဳိးေတြဟာ သီးျခားလူမ်ဳိးေတြအျဖစ္ သ႐ုပ္လကၡဏာခံယူမလား၊ တုိင္းလူမ်ဳိးႀကီးထဲက မ်ဳိးႏြယ္ကြဲ၊ စကားဝဲ အစုကြဲေတြအျဖစ္သာ ခံယူမလား ဆုိတာေတာ့ ဆက္လက္ေဖာ္ထုတ္ရအုံးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အင္၊ စုံ၊ ဝ နဲ႔ တုိင္းလြယ္ တုိ႔ဟာ တမ်ဳိးတည္း ျဖစ္ပါတယ္။ (တုိင္းလြယ္ ကုိေတာ့ သီးျခားမြန္ခမာလူမ်ဳိးတခု အျဖစ္ ယူလုိ႔ရႏုိင္တယ္။) ကြီ နဲ႔ လားဟူ မကြာသလုိ ဖ်င္နဲ႔ အခါလည္း အတူတူပါဘဲ။ ပေလးနဲ႔ပေလာင္ တမ်ဳိးတည္း ျဖစ္သလုိ ေျမာင္ဇီး၊ ယအုိ (ေယာင္) နဲ႔ အုိက္ဆြယ္ တမ်ဳိးတည္းျဖစ္ၾကပါတယ္။ နယ္ခ်င္းထိစပ္ေနလုိ႔ ယူနန္တ႐ုတ္ လူမ်ဳိးကုိ (ယူနန္တ႐ုတ္ မဟုတ္ဘဲ မင္မင္းဆက္ ေနာက္ဆံုးဘုရင္နဲ႔အတူေျပးလာတဲ့ ေျမာက္ပိုင္းသား မန္ဒါရင္တ႐ုတ္ လို႔လဲ တခ်ဳိ႕သမိုင္းေတြမွာ ဆိုပါတယ္) ဗမာျပည္ရဲ႕ တုိင္းရင္းသား ကုိးကန္႔လူမ်ဳိးအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတာေတြ႔ရသလုိ ယြန္း (ေျမာက္ပုိင္းထုိင္း) လူမ်ဳိး၊ ခမူ (ေလာ) လူမ်ဳိး၊ ရွမ္းကေလး (ဝါ) တုိင္းေလ့ (ထုိင္း)၊ တုိင္းလ်မ္ (ယူနန္) လူမ်ဳိးတုိ႔ကုိလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတာေတြ႔ရတယ္။ ခ်င္းျပည္ဘက္မွာလည္း ကသည္း (မဏိပူရ) လူမ်ဳိး၊ လင္းဘု (နီေပါ) လူမ်ဳိးတုိ႔ကုိ တုိင္းရင္းသားသတ္မွတ္ထားေပမဲ့ အလားတူ ဗမာျပည္နယ္နိမိတ္ထဲ ေနထုိင္ေနတဲ့ တုိင္းလိ (ယူနန္)၊ ပသွ်ဴး (မေလး)၊ တိဘက္၊ ေဂၚရခါး (နီေပါ)၊ စစ္တေကာင္းဘဂၤါလီ (ဘဂၤလားေဒ့ရွ္) တုိ႔ကုိေတာ့ တုိင္းရင္းသားအျဖစ္ ေဖာ္ျပထားတာမေတြ႔ရပါဘူး။
 နအဖစာရင္း အမွန္စာရင္း
ရွမ္း၊ ရွမ္းႀကီး၊ တုိင္းလံု တိုင္းလံု (တုိင္းယိုင္)
ဂံု တုိင္းခြန္ (ဂံု)
ေမာရွမ္း တုိင္းေမာ
တုိင္းလ်မ္ တိုင္းလ်မ္ (ယူနန္)
ခႏၱီးရွမ္း တုိင္းခမ္းတီး (ကခ်င္)
ရွမ္းကေလး၊ တုိင္းေလ့ တုိင္းႏြဲ႔ (ထိုင္း)
ယြန္း တိုင္းယြန္း (ဇင္းမယ္ထုိင္း)
ပေလး၊ ပေလာင္ ပေလာင္
ဝ၊ အင္၊ စံု
တိုင္းလြယ္ ၁၀ တိုင္းလြယ္ (ဝ)
ဓႏု ၁၁ ဓန
ေတာင္ရိုး ၁၂ ေတာင္ရုိး
ဓေနာ ၁၃ ဓေနာ
လားဟူ၊ ကြီ ၁၄ လားဟူ
ေကာ္၊ ဖ်င္ ၁၅ အခါ
ခမူ ၁၆ ခမူ (ေလာ)
ေျမာင္ဇီး၊ ေယာင္၊ အိုက္ဆြယ္ ၁၇ ေျမာင္
ကိုးကန္႔ ၁၈ ကိုးကန္႔ (တရုတ္)
အင္းသား ၁၉ အင္းသား
ပအုိဝ္း ၂၀ ပအိုဝ္း
ယင္းက်ား၊ ယင္းနက္ ၂၁ ယင္း
မိုင္းသာ ၂၂ မိုင္းသာ
၃၃ စုစုေပါင္း ၂၂ စုစုေပါင္း
ဒါကုိခ်ဳပ္ၾကည့္လုိက္ရင္ နအဖေျပာတဲ့ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး ၁၃၅ မ်ဳိးဆုိတာမွာ ၇၆ မ်ဳိးဟာ စာရင္းထပ္ေနတာ၊ လုပ္ႀကံတည္ထြင္ထားတာျဖစ္ေနၿပီး (၅၉) မ်ဳိးသာ တကယ္အမွန္အကန္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါဟာ ဗမာျပည္မွာ လူမ်ဳိး ၅၉ မ်ဳိးသာရွိတယ္လို႔ ဆိုလိုတာမဟုတ္ပါဘူး။ ထမန္၊ တိုင္းလ်န္(ရွမ္းနီ)၊ ဒရယ္၊ ဗမာမူဆလင္ (ေျမဒူး၊ ေဇဒဘာရီ)၊ တို႔နဲ႔ နယ္စပ္ ဟိုဘက္ ဒီဘက္ခြေနေလ့ရွိတဲ့ တိဘက္၊ ေဂၚရခါး၊ တိုင္းလိ၊ တိုင္းႏူ(ရွမ္းတ႐ုတ္)၊ မေလး-ပသွ်ဴး၊ စစ္တေကာင္း သားဘဂၤါလီ တို႔လို ဒီစာရင္းထဲမပါဘဲ က်န္ေနတဲ့လူမ်ဳိးေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီထဲမွာ ယဗိန္း၊ ဓေနာ၊ ဒရယ္၊ ထမန္၊ ဖြန္း၊ ခမူတုိ႔ဟာ မ်ဳိးတုံးလုဆဲဆဲ၊ သုိ႔မဟုတ္ လူဦးေရရာဂဏန္းေလးသာရွိတဲ့ လူမ်ဳိးေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သီးျခားလူမ်ဳိးအျဖစ္ အမွတ္လကၡဏာသစ္ခံယူလုိတဲ့ သုိ႔မဟုတ္ မခံယူလုိတဲ့ မ်ဳိးႏြယ္ကြဲေတြ ရွိႏုိင္ပါေသးတယ္။ ရွမ္းလူမ်ဳိးကြဲေတြထဲက သီးျခားလကၡဏာအမွတ္အသား မခံယူလုိတာရွိရင္ ၅၉ မ်ဳိးထက္ ေလ်ာ့ႏုိင္ပါတယ္။
ဘယ္လုိဘဲျဖစ္ျဖစ္ ဗမာျပည္ရဲ႕ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးအေရအတြက္ဟာ ၇ဝ မေက်ာ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ နအဖဟာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးအေရအတြက္ ဆယ္ဂဏန္းမျပည့္လည္း အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျပၿပီး စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ထူေထာင္မွာပါဘဲ။ နအဖ စကား၊ နအဖစာရင္းေတြဟာ ဘယ္လုိမွ စိတ္ခ်ယုံၾကည္စရာမရွိဘူး ဆုိတာရယ္၊ ကုိယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ႏုိင္ငံထဲက လူမ်ဳိး ေတြကုိေတာင္ မွန္မွန္ကန္ကန္ စာရင္းေကာက္ႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္း မရွိဘူးဆုိတာကုိေတာ့ ၁၃၅ မ်ဳိးစာရင္းက သက္ေသ ခံေနပါတယ္။

Read more »