This is Kachin and Burmese translation paper of Guy Horton for Kachin Event.

27 January 2013

Jinghpaw Mung kaw nna Hkyakhkyak hpyi lajin dat ai lam

Lawu de na hkyakhkyak lajin laroi ai ga hte hkritkajawng na zawn nga ai mabyin ni gaw,
Myenmung hte seng nna shaning law law sawk hkaja nga ai ningka wa Guy Horton hku nna
tang madun wa ai, Myen hpyendap hte KIO a lapran gaphkat shazim mai na mahkrun n-mu
mada lu ai hte garum kahtau lam ningra nga ai Myenmung Dingdung daw, Jinghaw mung kaw nna shana wa ai lam ni rai nga ai.

Ngai gaw, ndai laika hpe, Jinghpaw mung dingdung daw, Myen-Miwa ga jarit kaw na ka shagun ai re. Ngai hku nna, Myen hpyendap ni matut manoi gap sharu nga ai mortar nsen ni hpe na taw nga ai nhtoi ram ram na sai rai nna, dai nsen ni gaw grai grau nna nihtep wa nga ai. Ndai ginra na mungshawa ni mung asawng arawng re ai lam ni byin wa na hpe maja let la dingda taw nga ma ai.

Nawku jawng ni hpe hkyinghkum 24 hpaw tawn da ai. Mungshawa ni gaw, tinang hta hyen
n'gun htam shi hku grau law nga ai taihpyen ni hpe, mungshawa a shingdep shingtaw ai
n'gun hte hkapgan gaat taw nga ai Wunpawng share shagan ni, majan pa hta na lawtkawt
hkamjan lu na matu kyuhpyi nga dingyang rai ma ai. Ndai zawn re ai ninggyet majan a lapran, mungshawa ni hpeshatawng shada nna dingsa a lam hpe banhkum ai Geneva Convention a article 3 hte seng nga ai. Jinghpaw ningbaw ningla ni gaw Tamil Tiger ni galaw lai wa ai zawn terrorist ni n-rai ma ai: nanghpam hpaga hta machyu ai gumshem jaubu ni mung n-rai nga ai hpe dum matsing ra ai. Teng sha nga yang, shanhte ni gaw, shaning law law wa madu uphkang asuya magam lit hpe lit la gunhpai nga ai rai nna, Hkristan makam masham hta hkridun nga ai Wunpawng sha law malawng mung madi shadaw nga ma ai. Raitim, Myen hpyendap gaw shanhte a Hkristan makam masha hte myusha maka kumla ni a majaw, shanhte hpe gasat nga ma ai. Shing rai, amyu shamyit masing hte seng ai tara (law of genocide) hte mung seng wa sai.

Shawng ningnan madung dat ra na lam ni gaw, gaphkat jahkring ai lam n-nga ga ai hte
mareng, ya mung n-nga shi ai, lam rai nga ai. Gumsan magam Theinsein matsun da ai hte
maren, gap hkat jahkring ra na January 19 ya jahpawt hkying 06:00 aten hta, ngai nga ai nta kaw na pru dat yang, mortat hte laknak kaba ni hte shakram la ai hpe na lu ai. Ndai nsen ni gaw hpagawn para gap kapaw ai sinat kaji nsen ni n-re. Myen hpyendap ni hku nna shatawng shada ai hte maren ladat masng hte gap ai laknak kaba ni nan rai nga ai.Ndai zawn byin ai lam ni gaw Jinghpaw mung shara shagu ngu na hta nga ai rai tim, nkau mi hpe sha media hkan tang madun lu ma ai.

Dai majaw, ngai hku nna gaw, gap hkat jahkring sai lam hpe international community ni
nna, atang ahpa masat masa galaw kau ai lam hpe manu mana tsang ai ngu nna tsun
mayu ai. Ndai lam ni gaw, masing kaba hte nan masu magaw ai lam, shing n-rai, Gumsan
magam Theinsein a matsun hpe tatut hkrang shapraw ai lam hte, hpyendap kata matsun
numhtet shalai ai lam, madat mara hkansa ai lam ningra ai lam a majaw mai byin ai.

Numdaw lahkawng ngu na hta, Kachin ni hku nna, tinanag mungshawa hpe makawp maga na matu hkyen lajan da ai hkapgan masing ni gaw aten galu n-hkam lu na re. Jet bomber, laknak  kaba, mortar kaba ni hte katut yang gaw, Shanglawt hpyenla ni a shanhte a mungshawa ni hpe aten galu hta, shing n-rai, aten mi laman hta lai nna makawp maga lu na matu n-mai byin ai.

Numdaw masum ngu na hta, ndai zawn aten hte aten galaw taw nga ai masing kata,
humanitarian disaster sha n-ga, shinggyin wuhpawng hpe tawtlai ai n-shawp n-kap lam
ni law law matut byin wa mai ai. Ndai lam ni gaw ginlam lahkawng hta mahta nna mai tsun
ai. Mungshawa ni gaw, shanhte gara de mung matut koiyen n-mai mat sai majaw, bai ninghkap gasat wa mai ai. Myitsu salang ni yawng gaw bai gasat na matu hkyen lajang taw nga sai.
Ma kanu ni gaw tinang kasha ma kaji ni hpe Miwa hkran maga de sa dat nna, hkapgan majan shang na matu tinang shara de bai nhtang wa nna hkyen lajang nga masai. Ndai ginra kaw ngai nga ai laman na lu ai sakse mabyin ni zawn re ai shinggyin ahkaw ahkang tawtlai hkrum ai lam(humanitarian disaster) ni byin wa mai ai.

Ndai la ni hpe ngai tsun dan ai a yawshada ai lam gaw, mungshawa ni hku nna hkapgan gasat nna, Myen hpyendap ni dang shagrawt kau ai rai yang, grau nna mungdan shingga na masam maram sakse tai ai ni n-lawm ai rai yang, byin wa mai ai n-hkru n-shawp lam ni hpe nanhte dum nga na matu re.

Numdaw mali hku nna, lama ndai zawn Kachin ni hpe sat sharu ai lam byin wa yang, kaga
amyu bawsang ni mung gahkyin gumdin let bai ninghkap wa na re. Dai rai yang, Myenmung
gaw dinghku majan kaba de kalang bai nhtang gayin shang wa ra na re.

Shawng de byin lai wa yu sai mawru bai n-gayin wa hkra tang du, masan sa hkra ahkyak
la ra na re.

UN hku nna Rwanda, Yugoslavia, hte Sri Lank ni hkan shanhte a shutshai ginlut mat ai lam
hpe masam maram mahtai tam nna, 'n-hkru n-shawp ai lam hta shanut nga sai' (complicity
with evil) nga tang madun lai wa masai. Dai hte maren re ai n-hkru nshawp, shanut shanat re
ai lam gaw, Jinghpaw Mung hta bai byin wa mai ai. Ndai laika gaw, ndai zawn re ai lam n-byin
wa hkra, shinggan wuhpung wuhpawng ni hku nna ladat shaw pat shingdang na matu lajin
laroi ai lachyum re. Ndai gaw, shawa wunawng ruk ninggyet ai lam sha n-re. Ndai gaw, tinang
a lamu ga ginra hpe makawp maga shakut nga ai Kachin bawsang-makam masham wuhpung
wuhpawng ni hpe hpyen zai masing hte shamyit shagrawt ai majan re.

Dai majaw lawu de na lam ni hpe hkrang shapraw ra ai:

1.
Masan sa na UN datkasa langai shatsam na, dai gaw, charter a principle hpe dating
dakan gunhpai mayu ai wa, UN shimlam kongsi kaw na lit jaw dat ai wa, Jinghpaw mungdaw
shara shagu de n-dut n-dang hkawmsa lu ai wa rai ra na. Lama na hpyendap ni kum da ai Myen
asuya ni hku nna ndai lam hpe ahkang n-jaw ai rai yang, gaphkat jahkring na ai lam hpe madi
shadaw nga ai, IDP ni kaput bang wa na hpe n-ra sharawng nga ai, Miwa ni maga hku nna lit la
ya mai na. Ya aten hta hkrit tsang ra dik ai Jinghpaw mung ginra ni gaw, Miwa ga jarit hte matut
taw nga ai lam hpe mung dum ra nga ai.

2.
Gaphkat jahkring ai lam, shimlam kongsi kaw nna lit shatsam nna, Miwa asuya, US,
EU hte UN organ ni madi shadaw ai rai na, UN organ langai ngai kaw nna moniter galaw ya
nna, gaphkta jahkring ai lam hpe mung ndau shabra na.

3.
Rapra ai hte nganggrin ai simsa lam. Lama na ginjaw asuya gaw reform hpe teng sha
galaw mayu ai myit rawng ai rai yang, tengman ai federal munghpaw hkrang hpe bawngban
jahkrup nna, madu uphkang ahkang aya hpe masat masa galaw ya ra na.

4.
Hpyendap ni jumtek da ai Myen asuya hpe, international sanction ni gaw gan
jahkring da ai sha rai nna, tsepkawp dawm kau ai n-re ngu ai lam ja ja shadum jahprang na.
Gaphkat jahkring simsa lam ginjang ni hpe ninghkap, nyet kau ai rai yang, dai sanction ni hpe
bai shagrin na. Lama mungshawa ni hpe amyu shamyit majan hpaw gasat ai rai yang, gingdan
ai hku matai htang ahkyak la na.

Ndai lajin laroi ai ga hpe lawan dik ai hku nna shachyam shabra garum ai hte madi shadaw
lawm mai ai.

Guy Horton gaw University of London, School of Oriental and African Study kaw na researcher
rai nna, Myenmung kata na shinggyin ahkaw ahkang tawtlai ai lam ni hpe shaning law law sawk
sagawn nna sumtang tang taw nga ai.Shi gaw, Dying Alive: Justice in Burma hte kaga laika law
law hpe ka shalat ai ningka wa rai nga ai.
--------------------------------------------
ဇန္န၀ါရီလ၊ ၂၇ ရက္၊ ၂၀၁၃ ခုုႏွစ္

ကခ်င္ျပည္နယ္မွ အေရးေပၚ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္

ေအာက္ပါ အေရးေပၚ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္နွင့္ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္း၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ
မတည္မျငိမ္ျဖစ္ရပ္ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ပတ္သတ္၍
သုုေတသနအရာရွိ၊ စာေရးသူ
ဂိုင္းေဟာ္တန္သည္ ကခ်င္ျပည္နယ္မွေန၍ ေပးပို႕ ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဗမာစစ္တပ္ႏွင့္
္
ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္တို႕အၾကား အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီမႈ လကၡဏာ
အရိပ္ေယာင္မေတြ႕ရေသးဘဲ တိုက္ပြဲမ်ားမွာ ပိုမိုျပင္းထန္စြာျဖစ္ပြားလ်က္ရွိျပီး လူသားခ်င္း
စာနာေထာက္ထားမႈအေျခအေနမွာလည္း ပိုမိုဆိုးရြားလာလ်က္ရွိေၾကာင္း ဂိုင္းေဟာတန္မွ
ဤသို႕ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ကြ်န္ေတာ္ဟာ ျမန္မာႏုုိင္ငံႏွင့္ တရုုတ္ႏုိင္ငံနယ္စပ္ရွိ ကခ်င္ျပည္နယ္ေျမာက္ဖ်ားပိုင္းကေန
ဤစာကို ေရးသားေနျခင္းျဖစ္သည္။ ဗမာစစ္တပ္ဘက္မွ ေမာ္တာမ်ား၊ အေျမာက္မ်ားျဖင့္
ျပင္းျပင္းထန္ထန္ပစ္ခတ္သံမ်ားကို
အဆက္မျပတ္ဆိုသလို
ၾကားေနရသည္မွာ
ရက္အေတာ္ၾကာလာျပီျဖစ္ျပီး
ပစ္ခတ္သံမ်ားဟာလည္း
တျဖည္းျဖည္းနဲ႕
နီးကပ္
လာပါသည္။
ဒီမွာရွိေနတဲ့
ေဒသခံအရပ္သားမ်ားဟာလည္း
အဆိုးဆံုးအတြက္
ျပင္ဆင္ထားၾကပါသည္။

ဘုုရားရွိခိုးေက်ာင္းေတြဟာလည္း
၂၄-နာရီပတ္လံုး ဖြင့္ထားၾကသည္။ ေထာင္ေသာင္း
ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ျပည္သူေတြရဲ့ အားေပးေထာက္ခံမႈေတြနဲ႕ ကခ်င္စစ္သားေတြဟာ
စစ္ေျမျပင္မွာ
မိမိတို႕
ထက္
အဆမတန္အင္အားၾကီးမားတဲ့
တစ္ဖက္စစ္တပ္နဲ႕
အသက္လုျပီး
ရင္ဆိုင္တိုက္ခိုက္ေနရတဲ့အေပၚ
ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႕
အတြက္
လူေတြဟာ ဆုုေတာင္းေပးလ်က္ရွိၾကသည္။
ဤကဲ့သို႕ေသာ စစ္ပြဲမ်ိဳးတြင္ ဂ်င္နီဗာ(စစ္မက္ဆုိင္ရာ)ပဋိဥာဥ္စာခ်ဳပ္၊ စာပိုဒ္ ၃ အရ
တမင္တကာရည္ရြယ္ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ိဳးတြင္ အရပ္သားမ်ားဟာ (စစ္မက္ဥပေဒရဲ႕ )
ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈေအာက္မွာ အက်ံုဳး၀င္ပါသည္။

ဒီေနရာမွာ တစ္ခု မွတ္သားသင့္တဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္
အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕တစ္ဖြ႕ဲ ၊ ဥပမာ- တမီးလ္က်ားသူပုန္ကဲ့သို႕ မဟုုတ္သလို၊ မူးယစ္ေဆး၀ါးမွာ
ပါ၀င္တဲ့ ဘိန္းဘုုရင္အဖြဲ႕လည္းမဟုုတ္ပါဘူး။ သူတို႕သည္ ႏွစ္အေတာ္ၾကာ ကတည္းက
ကိုယ္ပိုင္
အစိုးရတစ္ရပ္ရဲ႕
တာ၀န္ေတြကို
ထမ္းေဆာင္ျပီး
ခဲ့ၾကျပီျဖစ္ျပီး
ခ၇စ္ယာန္ဘာသာ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ၾကသူ ကခ်င္ျပည္သူအမ်ားပိုင္းရဲ႕ ေထာက္ခံ
အားေပးခံရသူမ်ား
ျဖစ္ပါသည္။
သို႕ေသာ္
သူတို႕သည္
သူတို႕ရဲ႕
မ်ိဳးႏြယ္စု
လကၡဏာ(identity)ကို ေဖာ္ေဆာင္တဲ့ ဘာသာေရးနဲ႕ လူမ်ိုဳးေရးအေပၚ အေျခအခံျပီး
ဗမာစစ္တပ္ရဲ႕ ပစ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္ျခင္း ခံေနရသူမ်ားျဖစ္သည္။ သုုိ႕ ျဖစ္၍ ဒီေနရာမွာ
လူမ်ိဳးတုုန္း သတ္ျဖတ္မႈဆိုင္ရာဥပေဒ (law of genocide) အက်ံဳး၀င္မႈရွိပါသည္။

ပထမအေနနဲ႕ မွတ္သားသင့္တာကေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲမႈဟာ မရွိခဲ့သလို ရွိလည္း
ရွမေနပါဘူး။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ေၾကျငာခ်က္အရ အပစ္အခတ္ရပ္စဲမႈ အက်ံဳး၀င္ရမွာ
ိ

ျဖစ္တဲ့ ဇန္န၀ါရီ ၁၉ ရက္ေန႕ ၊ စေနေန႕ ၊ နံနက္ ၆.၀၀ နာရီ မွာ ကြ်န္ေတာ့္အခန္းျပင္ကို
ထြက္လိုက္တာနဲ႕ပဲ ေမာ္တာသံ၊ အေျမာက္သံေတြက
ဆီးၾကိဳေနပါသည္။ ဒါဟာ
လက္နက္ငယ္မ်ားနဲ႕ က်ိဳၾကား၊ က်ိဳၾကား ပစ္ခတ္တာမ်ိဳးမဟုုတ္ပါဘူး။ ဗမာစစ္တပ္မွ
ေနျပီး လက္နက္ၾကီးက်ည္ဆန္၊ အေျမာက္ဆံမ်ားနဲ႕
ျပင္းျပင္းထန္ထန္ စနစ္က်က်
ပစ္ခတ္ေနျခင္းသာျဖစ္သည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ရဲ႕ အျခားေနရာမ်ားမွာလည္း
အလားတူ
ျဖစ္ရပ္မ်ား ျဖစ္ပြားလ်က္ ရွိေနေသာ္လည္း သတင္းမီဒီယာမ်ားမွ လက္ေတြ႕ ျဖစ္ရပ္ၾကီးရဲ႕
အစိတ္အပိုင္းငယ္ေလးကိုသာ သတင္းရယူႏုိင္ျပီး ထုုတ္လႊင့္ၾကသည္ကိုေတြ႕ရသည္။

ဒါေၾကာင့္ အဆီအေငၚမတည့္ေသာ လွည့္ကြက္ (သို႕ ) သမၼတသိန္းစိန္ရဲ႕
အမိန္႕ကို
လိုက္နာဖို႕ ဗမာစစ္တပ္မွ စနစ္တက်ပ်က္ကြက္ခဲ့တဲ့ “အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး”
အေပၚ
ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းမွ ယံုမွားလက္ခံ လြယ္မိမွာကို
ကြ်န္ေတာ့္အေနနဲ႕ အထူး
စိုးရိမ္ေၾကာင္းေျပာခ်င္ပါသည္။

ဒုုတိယအေနနဲ႕ကေတာ့
အရပ္သားမ်ားကို
အကာအကြယ္ေပးေနတဲ႕
ကခ်င္ေတြရဲ႕
ခုုခံကာကြယ္ေရး
အျပင္အဆင္အေနအထားမ်ားဟာ
ၾကံ႕ၾကံ႕ခံႏုိင္စြမ္းရည္
ရွိခ်င္မွ
ရွႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ ဂ်က္ေလယာဥ္ႏွင့္ဗံုးၾကဲတိုက္ခိုက္မႈမ်ား၊ လက္နက္ၾကီးက်ည္ဆံမ်ား၊
ိ
အေျမာက္ဆံမ်ားနဲ႕တကြ စစ္တပ္မွ အင္အားအလံုးအရင္းနဲ႕ ၀င္ေရာက္ တုုိက္ခိုက္
လာမည္ဆိုလွ်င္ ကခ်င္စစ္သားေတြအေနနဲ႕
၄င္းတို႕ရဲ႕ ျပည္သူမ်ားအေပၚ ေရရွည္မွာ
(မဟုုတ္လွ်င္လည္း) ေရတိုမွာေတာင္ ေတာင့္ခ၊ကာကြယ္ေပးႏုုိင္ခ်င္မွ ေပးႏုုိင္ပါလိမ့္မည္။
ံ

တတိယအေနနဲ႕ကေတာ့
ဤကဲ့သို႕အေျခအေနမ်ိဳးမွာဆိုလွ်င္
လူသားခ်င္းစာနာ
ေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ ေဘးဒုုကၡၾကီး(humanitarian disaster)
က်ေရာက္လာႏုုိင္
သည္သာမကဘဲ လူသားမ်ိဳးႏြယ္စုအေပၚ ရာဇ၀တ္က်ဴးလြန္မႈမ်ား(crimes against
humanity) ပ်ံ႕ႏွံ႕ ျဖစ္ပြားလာႏိုင္ေခ်လည္း ရွပါသည္။ ဤေနရာမွာ အေၾကာင္းအရင္း
ိ
ႏွစ္ခုရွိပါသည္။ ပထမအခ်က္အေနနဲ႕ ကေတာ့
အရပ္သားမ်ားဟာ ေျပးစရာေျမ
မရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျပန္လည္ခုခံႏုိင္ေခ်မ်ားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္သိသည့္
သိမ္ေမြ႕သည့္ လူအခ်ိဳ႕ေတာင္ ခုုခံတိုက္ခိုက္ဖို႕ ျပင္ဆင္ေနၾကပါျပီ။ အမ်ိုဳးသမီးမ်ား
ဟာလည္း ၄င္းတို႕ရဲ႕ ကေလးငယ္မ်ားကို တရုုတ္ဘက္ျခမ္းသို႕ ပို႕ထားျပီး ခုုခံတိုက္ခိုက္ဖို႕
ျပန္လာၾကေၾကာင္း
သတင္းေတြလည္း
ထပ္ခါထပ္ခါၾကားေနရပါသည္။
ဒါေၾကာင့္
က်ေရာက္ဖြယ္ရာရွိတဲ့ လူသားခ်င္းစာနာ ေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ ေဘးဒုုကၡၾကီးဟာ
ကြ်န္ေတာ္ဒီမွာ
ရွိေနစဥ္အတြင္းမွာ
ပံုမွန္ဆိုသလိုၾကားေနရတဲ့
ဆိုးဆိုးရြားရြား
လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈျဖစ္ရပ္မ်ားသကဲ့သို႕
ပိုမိုဆိုးရြားလာႏုုိင္ေခ် အလားအလာ
ရွိေနပါသည္။

ဗမာစစ္တပ္မွ အႏိုင္ယူတုိက္ခိုက္စဥ္တြင္ အထူးသျဖင့္ အရပ္သားမ်ားမွ ျပန္လည္
ခုုခံၾကေသာအခါႏွင့္ ျပည္ပမွေစာင္ၾ့ ကည့္ ေလ့လာမႈမ်ားမရွိေသာအခါမွာ
အထက္မွ
ျဖစ္ရပ္မ်ားဟာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ထပ္ခါတလဲျဖစ္ပြားမယ့္အလားအလာဟာ အလြန္
ေသခ်ာသေလာက္နီးပါးျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ကြ်န္ေတာ္ဒီအခ်က္ေတြကို ေျပာေနရျခင္း ျဖစ္ပါ
သည္။

စတုုတၳအခ်က္အေနနဲ႕ကေတာ့
ဤကဲ့သို႕ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း အျပင္းအထန္
တိုက္ပြဲမ်ား
ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနပါက
ဗမာမဟုုတ္သည့္
အျခားအဖြဲ႕မ်ားမွလည္း
စည္းလံုးညီညြတ္မႈကို ျပသသည့္အေနျဖင့္ ေတာ္လွန္ေရးလမ္းစဥ္ကို
က်င့္သံုးႏိုင္ေခ်
အလားအလာလည္း ရွႏိုငပါသည္။ ျမန္မာႏုုိင္ငံတြင္ ျပည္တြင္းစစ္ထပ္မံ ေတာက္ေလာင္
ိ ္
ႏုုိင္ဖြယ္ရာ ရွိလာႏုုိင္ပါသည္။

သို႕ပါ၍ ယခင္ကဲ့သို႕ ေဘးဒုုကၡဆိုးမ်ား ထပ္မံမျဖစ္ပြားရေလေအာင္ ထိထိေရာက္ေရာက္

လႈပ္ရွားမႈတစ္ရပ္ကို အလ်င္အျမန္ျပဳလုုပ္ရပါမည္။

ကုုလသမဂၢမွ ရ၀န္ဒါ၊ ယူဂိုဆလားဗီးယားႏွင့္ သီရိလကၤာႏုုိင္ငံတို႕တြင္ က်ဴးလြန္ခဲ့ေသာ
က်ရံႈးခန္းမ်ားကို ေလ့လာသံုးသပ္မႈမ်ားေဆာင္ရြက္ခဲ့ျပီး ထိုက်ရႈံးမႈမ်ားစြာမွာ အနည္းဆံုး
တစ္ခုခန္႕သည္ “မေကာင္းမႈမ်ား ပါ၀င္ပတ္သတ္က်ဴးလြန္ခဲ့ျခင္း”ကို ေဖာ္ျပခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္လည္း
အလားတူ
ဆိုးဆိုးရြားရြား
က်ဴးလြန္မႈေဘး
အႏၱရာယ္မ်ားလည္း ေပၚေပါက္လာႏုုိင္ပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ထိုသို႕ ျဖစ္ေပၚျခင္းမွ
တားဆီးႏုုိင္ရန္ ဤစာျဖင့္ ျပင္ပကမၻာသို႕ အႏူးအညြတ္ေမတၱာရပ္ခံလုိက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ယခုုျဖစ္ေနသည္မွာ ‘မ်ိဳးႏြယ္စုတူ အခ်င္းခ်င္း ျဖစ္ပြားသည့္ အဓိကရုုဏ္း’ မဟုုတ္ပါ။
ဤသည္မွာ
မိမိတို႕
ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမ
အကန္႕အသတ္အား
ခုုခံကာကြယ္ရန္
ၾကိဳးပမ္းေနေသာ ကခ်င္ ethnic-religious တို႕အေပၚ စစ္အင္အားအလံုးအရင္းႏွင့္
တုုိက္ခုိက္ေနျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။

သို႕ပါ၍ ေအာက္ေဖာ္ျပပါတို႕ကို ေဆာင္ရြက္သင့္ပါသည္။

၁. ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိေဒသမ်ားအားလံုး၊ အထူးသျဖင့္ ေနရပ္စြန္႕ ခြာထြက္ေျပးသူမ်ားထံသို႕
ေႏွာင့္ေႏွးမႈမရွိဘဲ သြားေရာက္ႏုိင္သည့္အခြင့္အေရးအပါအ၀င္ လံုျခံဳေရးေကာင္စီမွ ျပဌာန္း
ထားေသာ
ပဋိဥာဥ္စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းမ်ားကို စစ္မွန္စြာလိုက္နာက်င့္သံုးေသာ
အေရးပါသည့္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ သံတမန္ကို ခန္႕အပ္သင့္သည္။ အကယ္၍ ဗမာအစိုးရမွ
စစ္တပ္ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမမ်ားအတြင္းသို႕ သြားေရာက္ခြင့္မျပဳပါလွ်င္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး
ကို
ေထာက္ခံအားေပးျပီး
၄င္းတို႕နယ္ေျမသို႕
စစ္ေျပးဒုုကၡသည္မ်ား
ထြက္ေျပး
တိမ္းေရွာင္ျခင္းကို
မလိုလားသည့္
တရုုတ္အစိုးရမွ
အေထာက္အကူေပးေကာင္း
ေပးႏုုိင္ပါလိမ့္မည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ
အခ်ိုဳ႕ေသာ
ျခိမ္းေျခာက္ခံရဆံုးေဒသမ်ားမွာ
တရုုတ္ျပည္ႏွင့္ နီးစပ္ေသာေနရာမ်ားျဖစ္ၾကသည္။

၂. လံုျခံဳေရးေကာင္စီမွ ျပဌာန္းျပီး တရုုတ္၊ အေမရိကန္၊ EU ႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္ရာ UN
အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ပံ့ပိုးေပးကာ အေရးပါေသာ ကုုလသမဂၢ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႕မွ
ေစာင့္ၾကည့္ စစ္ေဆးမႈရွိသည့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးတစ္ရပ္ကို ေၾကျငာသင့္ပါသည္။

၃. အကယ္၍ ဗမာအစိုးရရဲ႕
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုုပ္ငန္းစဥ္သည္ တရားနည္းလမ္း
က်သည္ ဆိုပါလွ်င္ စစ္မွန္ေသာဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု အေျခအေနအတြင္းတြင္
စစ္မွန္သည့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ကို ေဖာ္ေဆာင္ရန္ဦးတည္ခ်က္ရွိသည့္ တရားမွ်တျပီး၊
တည္တ့ံခိုင္ျမဲေသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးညိႈႏိႈ္င္းျပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္သင့္
ပါသည္။

၄. စစ္ထိန္းခ်ဳပ္ကြပ္ကဲမႈေအာက္ရွိ ဗမာအစိုးရအား အသိေပးအပ္သည္မွာ ႏုုိင္ငံတကာ
အေရးယူ ပိတ္ဆို႕မႈအမ်ားစုုသည္ ဆိုင္းငံ့ထားသည္သာျဖစ္ျပီး ပယ္ဖ်က္ျခင္းမ်ိဳး မရွိေသးပါ။
အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရန္ ျငင္းဆန္ ေနသည့္
အေျခအေနမ်ိဳးတြင္ အဆိုပါ ပိတ္ဆို႕အေရးယူမႈမ်ား ျပန္လည္သက္ေရာက္ႏုိင္ဖြယ္
ရွိပါသည္။ အကယ္၍ အရပ္သားျပည္သူမ်ားအား လူမ်ိဳးတုုန္းသတ္ျဖတ္မႈေျမာက္ေသာ
တုုိက္ခုိက္မႈမ်ားက်ဴးလြန္ပါက သင့္တင့္ေသာတန္ျပန္မႈ ထြက္ေပၚလာမည္သာျဖစ္သည္။

သင့္အေနနွင့္
ဤေမတၱာရပ္ခံခ်က္ကို
ေထာက္ခံျခင္းအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊
သင္တတ္ႏုိင္သေလာက္
ျမန္လွ်င္ျမန္ႏုိင္သေလာက္
ျဖန္႕ျဖဴးျခင္းအားျဖင့္ေသာ္
လည္းေကာင္း ပါ၀င္ကူညီႏုိင္ပါသည္။

ဂိုင္းေဟာ္တန္သည္
လန္ဒန္တကၠသိုလ္၊
အေရွ႕တိုင္းႏွင့္
အာဖရိကေရးရာ
ေလ့လာေရးဌာနမွ သုုေတသနအရာရွတစ္ဦးျဖစ္ျပီး သူသည္ ျမန္မာႏုုိင္ငံရွိ လူ႕အခြင့္အေရး
ိ
အေျခအေနမ်ားအား ႏွစ္ကာလအတန္ၾကာ ေလ့လာမႈမ်ားႏွင့္ ထုုတ္ေဖာ္တင္ျပမႈမ်ား
ျပဳလုုပ္ေနသူလည္း ျဖစ္သည္။ သူသည္ Dying Alive: Justice in Burma (ရွင္ရက္ႏွင့္
ေသျခင္း - ျမန္မာႏုုိင္ငံရွိ တရားမွ်တမႈ) အပါအ၀င္ အျခားအစီရင္ခံစာ အေတာ္မ်ားမ်ား
ကိုလည္း ေရးသားခဲ့သူျဖစ္သည္။