ကခ်င္ေတြက
ဂ်ပန္ ႏုိင္လုိ႔ ေအာင္ပဲြခံ မေနာပဲြ (Padang Manau Poi) ကုိ ၁၉၄၅ မတ္လ ၂၄
မွ၂၆ အထိ ဗန္ေမာ္ အထက္ စိန္လုံ (Zinlum Kaba) မွာ လုပ္တယ္။ ဂ်ပန္ ႏုိင္တယ္
ဆုိတာ ကခ်င္ျပည္က ေမာင္းထုတ္တာကုိပဲ ေျပာတာ မဟုတ္၊ ထုိင္းထိ လုိက္တုိက္ၿပီး
ေအာင္ပဲြခံတာကုိ ေျပာတာပါ။
ကခ်င္ေတြ တုိက္တဲ့ ဂ်ပန္ေတြ ထုိင္း အထိ ေျပးသြားၿပီးေနာက္မွ ဗမာေတြက ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရး ဆုိၿပီး မတ္လ ၂၇၊ ၁၉၄၅ မွာ စတယ္။
ေနာက္ပုိင္း အဲဒီ ဖဆပလ ကပဲ ကခ်င္ေတြကုိ လိမ္ေကာက္သြားတယ္။
ဂ်ပန္ စစ္ ေတာက္ေလွ်ာက္ ၁၉၄၃-၁၉၄၅ သုံးႏွစ္တာကာလ လုံး ကခ်င္က ဂ်ပန္ကုိ တုိက္ေနတဲ့အခ်ိန္ ေဒါက္တာ ဘေမာ္ အစုိးရ ဆုိၿပီး ေအာက္ ဗမာျပည္မွာ ဂ်ပန္ အစုိးရ နဲ႔ ေပါင္းၿပီး တုိင္းရင္းသား ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရး သမားမ်ားကုိ ႏွိပ္ကြပ္ ေနခဲ့တယ္။
ေနာက္ပုိင္း ဂ်ပန္ ရႈံးခါနီးမွ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး ဆုိၿပီး နာမည္ ၀င္ယူတယ္။ ျမန္မာ့ သမုိင္းမွာ အဲဒါပဲ သင္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ကခ်င္ေတြနဲ႔ အတူတူ တုိက္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ စစ္ဗုိလ္ေတြက ကခ်င္ နဲ႔ ဗမာ ဆက္ၿပီး ျပႆနာ တက္မွာ မလုိလားဘူး။ သီးသန္႕ ျဖစ္ခုိင္း ေစခ်င္ခဲ့တယ္။
ဒုတိယ ကမာၻ စစ္ တေလွ်ာက္လုံးမွာ အဂၤလိပ္ စစ္ေျပး အစုိးရဟာ ဆင္မ္းလား (အိႏိၵယ) မွာ ရုံးထုိင္ၿပီး ျမန္မာျပည္အေရးကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ေပးဖုိ႔ (ဆင္းမ္လား စကၠဴျဖဴစီမံကိန္း) အစီအစဥ္ဆဲြခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဂ်ပန္ ဖက္ တုိက္ခဲ့တဲ့ ေျမျပန္႔အဖဲြ႕နဲ႔ မဟာမိိတ္ဖက္က တုိက္ခဲ့တဲ့ ေတာင္တန္းေဒသ ေတြကုိ သီးသန္႕ လြတ္လပ္ေရး ေပးဖုိ႔ အစီအစဥ္ ရွိၿပီးသား ျဖစ္တယ္။ (ဗမာေခါင္းေဆာင္ေတြ လြတ္လပ္ေရး ေတာင္းလုိ႔ မဟုတ္ဘူး။ အဂၤလိပ္မွာ အေမရိကန္ နဲ႔ မဟာမိတ္မ်ားနဲ႔ သေဘာတူထားသည့္အတုိင္း ဒုတိယကမာၻစစ္အၿပီး ကုိလုိနီနယ္အားလုံးကုိ လြတ္လပ္ေရး ေပးဖုိ႔ အစီအစဥ္ ရွိၿပီးသား ျဖစ္တယ္။) ဒါကုိသိေနတဲ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ကခ်င္ျပည္ကုိ ခ်က္ခ်င္း တက္သြားၿပီး ကခ်င္ဒူ၀ါႀကီးမ်ားကုိ စည္းရုံးခဲ့တယ္။ အဲဒီတုန္းက ကခ်င္ဟာ စစ္အင္အား အေကာင္းဆုံး ျဖစ္တယ္။ ရွမ္းေစာ္ဘြားမ်ားလဲ ကခ်င္ဒူ၀ါမ်ားကုိ ယုံခဲ့တယ္။ ေနာက္ေတာ့ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ေၾကာင့္ အဂၤလိပ္အစုိးရရဲ႕ အစီအစဥ္ ပ်က္သြားတယ္။ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ ဆုိတာ မရွိခဲ့ရင္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ ဆုိတာ လက္ရွိ ေျမပုံ အတုိင္း ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါ။
ကခ်င္နဲ႔ ဗမာ လက္နက္ကုိင္ အဖဲြ႕ေတြ ထိပ္တုိက္ ေတြ႕ေနခဲ့တာ ဂ်ပန္စစ္က စလာတာပါ။
ေနာက္ပုိင္း ကခ်င္လက္နက္ကုိင္ ေတြက ျပည္ေထာင္စု အစုိးရ ထဲမွာ ေနတဲ့ အခ်ိန္ေတာ့ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ ဆုိတဲ့ ဗမာအုပ္စု နဲ႔ ျပန္တုိက္ခဲ့ရတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္က်ေတာ့ ကခ်င္ေတြက ေတာ္လွန္ေရး သမား ျပန္ျဖစ္သြားၿပီ။
ကခ်င္ေတြ တုိက္တဲ့ ဂ်ပန္ေတြ ထုိင္း အထိ ေျပးသြားၿပီးေနာက္မွ ဗမာေတြက ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရး ဆုိၿပီး မတ္လ ၂၇၊ ၁၉၄၅ မွာ စတယ္။
ေနာက္ပုိင္း အဲဒီ ဖဆပလ ကပဲ ကခ်င္ေတြကုိ လိမ္ေကာက္သြားတယ္။
ဂ်ပန္ စစ္ ေတာက္ေလွ်ာက္ ၁၉၄၃-၁၉၄၅ သုံးႏွစ္တာကာလ လုံး ကခ်င္က ဂ်ပန္ကုိ တုိက္ေနတဲ့အခ်ိန္ ေဒါက္တာ ဘေမာ္ အစုိးရ ဆုိၿပီး ေအာက္ ဗမာျပည္မွာ ဂ်ပန္ အစုိးရ နဲ႔ ေပါင္းၿပီး တုိင္းရင္းသား ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရး သမားမ်ားကုိ ႏွိပ္ကြပ္ ေနခဲ့တယ္။
ေနာက္ပုိင္း ဂ်ပန္ ရႈံးခါနီးမွ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး ဆုိၿပီး နာမည္ ၀င္ယူတယ္။ ျမန္မာ့ သမုိင္းမွာ အဲဒါပဲ သင္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ကခ်င္ေတြနဲ႔ အတူတူ တုိက္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ စစ္ဗုိလ္ေတြက ကခ်င္ နဲ႔ ဗမာ ဆက္ၿပီး ျပႆနာ တက္မွာ မလုိလားဘူး။ သီးသန္႕ ျဖစ္ခုိင္း ေစခ်င္ခဲ့တယ္။
ဒုတိယ ကမာၻ စစ္ တေလွ်ာက္လုံးမွာ အဂၤလိပ္ စစ္ေျပး အစုိးရဟာ ဆင္မ္းလား (အိႏိၵယ) မွာ ရုံးထုိင္ၿပီး ျမန္မာျပည္အေရးကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ေပးဖုိ႔ (ဆင္းမ္လား စကၠဴျဖဴစီမံကိန္း) အစီအစဥ္ဆဲြခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဂ်ပန္ ဖက္ တုိက္ခဲ့တဲ့ ေျမျပန္႔အဖဲြ႕နဲ႔ မဟာမိိတ္ဖက္က တုိက္ခဲ့တဲ့ ေတာင္တန္းေဒသ ေတြကုိ သီးသန္႕ လြတ္လပ္ေရး ေပးဖုိ႔ အစီအစဥ္ ရွိၿပီးသား ျဖစ္တယ္။ (ဗမာေခါင္းေဆာင္ေတြ လြတ္လပ္ေရး ေတာင္းလုိ႔ မဟုတ္ဘူး။ အဂၤလိပ္မွာ အေမရိကန္ နဲ႔ မဟာမိတ္မ်ားနဲ႔ သေဘာတူထားသည့္အတုိင္း ဒုတိယကမာၻစစ္အၿပီး ကုိလုိနီနယ္အားလုံးကုိ လြတ္လပ္ေရး ေပးဖုိ႔ အစီအစဥ္ ရွိၿပီးသား ျဖစ္တယ္။) ဒါကုိသိေနတဲ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ကခ်င္ျပည္ကုိ ခ်က္ခ်င္း တက္သြားၿပီး ကခ်င္ဒူ၀ါႀကီးမ်ားကုိ စည္းရုံးခဲ့တယ္။ အဲဒီတုန္းက ကခ်င္ဟာ စစ္အင္အား အေကာင္းဆုံး ျဖစ္တယ္။ ရွမ္းေစာ္ဘြားမ်ားလဲ ကခ်င္ဒူ၀ါမ်ားကုိ ယုံခဲ့တယ္။ ေနာက္ေတာ့ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ေၾကာင့္ အဂၤလိပ္အစုိးရရဲ႕ အစီအစဥ္ ပ်က္သြားတယ္။ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ ဆုိတာ မရွိခဲ့ရင္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ ဆုိတာ လက္ရွိ ေျမပုံ အတုိင္း ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါ။
ကခ်င္နဲ႔ ဗမာ လက္နက္ကုိင္ အဖဲြ႕ေတြ ထိပ္တုိက္ ေတြ႕ေနခဲ့တာ ဂ်ပန္စစ္က စလာတာပါ။
ေနာက္ပုိင္း ကခ်င္လက္နက္ကုိင္ ေတြက ျပည္ေထာင္စု အစုိးရ ထဲမွာ ေနတဲ့ အခ်ိန္ေတာ့ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ ဆုိတဲ့ ဗမာအုပ္စု နဲ႔ ျပန္တုိက္ခဲ့ရတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္က်ေတာ့ ကခ်င္ေတြက ေတာ္လွန္ေရး သမား ျပန္ျဖစ္သြားၿပီ။
