ေျဖေလွ်ာ့ျခင္းအဆင့္ကို ေက်ာ္လြန္၍ အသြင္ကူးေျပာင္းျခင္းအဆင့္ကို ေရာက္ေနသည္ဟု ဦးေဇာ္ေဌးက ဘီဘီစီအင္တာဗ်ဴး၌ ေျပာသည္။ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးၿပီးစီးလွ်င္ တပ္မေတာ္က ေနာက္ဆုတ္သြားမည္ဟု ေျပာေသာ္လည္း ယင္းအသြင္ကူးေျပာင္းေရးလုပ္ငန္း ၿပီးေျမာက္မည့္အခ်ိန္ကို ေျပာၾကားျခင္းမရွိပါ၍ ဒီမုိကေရစီအျမစ္တြယ္ေအာင္ႏွင့္ အသားက်ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရန္ စိတ္မကူးႏိုင္ေသးပါ။
အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ၌ အေကာင္းဘက္ကို ဦးတည္ေစသလားဟု စိစစ္လွ်င္ -
၁။ မူစလင္ဆန္႕က်င္ေရးကို အားေပးၿပီး မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒကို လႊတ္ေတာ္သို႕ တင္၍ ဥပေဒျပဳရန္ တုိက္တြန္းျခင္း၊
၂။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားၾကား၌ စစ္ေရးႏွင့္ႏိုင္ငံေရးအရ ကြာဟခ်က္မ်ားကို ဖန္တီး၍ အေျခအေန တင္းမာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆာင္ရြက္ရာတြင္ တပ္မေတာ္၏ အားေပးေထာက္ခံမႈကို မရရွိျခင္း၊
၃။ ၂၀၁၄-ခု၊ သန္ေခါင္းစာရင္းေကာက္ယူရာ၌ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးျခင္းမ်ား မရွိဘဲ တဖက္သတ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး အခ်က္အလက္မွားမ်ားကို ထည့္သြင္းျခင္း၊ အျမတ္ထုတ္ျခင္း၊ မ႐ိုးသားျခင္း
ဆိုေသာ အခ်က္(၃)ခ်က္ကို ေတြ႕ရသည္။
ပထမအခ်က္အရ ရဟန္းရွင္လူျပည္သူတို႕က မ်က္ျမင္ပင္ ျဖစ္၍ အထူးရွင္းျပစရာမလိုပါ။ အဓိက႐ုဏ္းမ်ားကို စနစ္တက် လႈံ႕ေဆာ္ခဲ့ၾကၿပီး ဗုဒၶဘာသာႏွင့္မူစလင္တို႕ၾကား အမုန္းတရားမ်ား ပြားေစခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဒီမုိကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းေရးအတြက္ အမွန္တကယ္ ရည္ရြယ္လွ်င္ ဤအဓိက႐ုဏ္းမ်ဳိး မလိုလားအပ္ပါ။
ဒုတိယအခ်က္အရ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားကို ႐ိုးသားစြာ ဆက္ဆံေနသည္ဟု မထင္ပါ။ UNFC ကို မျဖစ္မေန ဆက္ဆံေနရေသာ္လည္း ႏွစ္ၿမဳိ႔ျခင္းမရွိေၾကာင္းကို KNU/KNLA ကရင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီ၊ RCSS ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးေကာင္စီ၊ UWSA ညီညြတ္ေသာ ဝျပည္နယ္တပ္မေတာ္တို႕ႏွင့္ ဆက္ဆံပုံ၊ မဆလေခတ္တြင္ကဲ့သို႕ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ အစိုးရလက္ကိုင္တုတ္ ျပည္သူ႕စစ္မ်ားကို ေမြးထုတ္ျခင္း၊ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ သယံဇာတမ်ားကို ရႏိုင္သမွ် ခိုးယူ၍ သတင္းအမွားေပးျခင္း၊ ဖက္ဒရယ္တပ္မေတာ္ထူေထာင္ရန္ အသံက်ယ္ေသာ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားကို ထိုးစစ္အႀကီးအက်ယ္ ဆင္ျခင္းတို႕ကို ၾကည့္လွ်င္ သိႏိုင္သည္။ ရန္ကုန္ေရာက္ ဝအဖြဲ႔က ဝျပည္နယ္ကို သီးျခားေတာင္းဆိုရန္ ရွိသည္ဟု ေျပာၿပီး ဖက္ဒရယ္တပ္မေတာ္ထူေထာင္ရန္ အၾကံအစည္ကို ႏွစ္သက္ျခင္းမရွိေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ရန္ကုန္ေရာက္ UNFC ဒုအတြင္းေရးမႉး ခြန္ဥကၠာက တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားသာ စုစည္းညီၫြတ္မႈ ရွိခဲ့ၾကလွ်င္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအဆင့္ကို ေက်ာ္၍ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြအဆင့္ကို ေရာက္ေနၿပီဟု ဆိုသည္။ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးမွာ အဓိကအဟန္႕အတား ျပဳေနသည့္ တပ္မေတာ္အေျခအေနကို ေျပာျပရန္ MPC ကိုယ္စားလွယ္တို႕ ပ်က္ကြက္ၾကသည္။
တတိယအခ်က္ကို ေဝဖန္ၾကည့္လွ်င္ ၂၀၁၄-ခု၊ သန္ေခါင္းစာရင္းေကာက္ယူျခင္းသည္ ကုလသမဂၢအကူအညီျဖင့္ ေကာက္ယူျခင္းျဖစ္၍ အျပဳသေဘာေဆာင္ဟန္ရွိေသာ္လည္း တိုင္းရင္းသားလူမ်ုဳိးမ်ားအတြက္ ကုဒ္နံပါတ္မ်ားကို ထုတ္ျပန္ျခင္း၊ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိး မ်ဳိးစိတ္မ်ားကို စာရင္းျပဳစုရာတြင္ ဆိုင္ရာတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးမႈမရွိျခင္း၊ အစိုးရအုပ္ခ်ုဳပ္ေရးယႏၲရားႏွင့္ တပ္မေတာ္ၾသဇာကို အသုံးခ်၍ အျမတ္ထုတ္ျခင္းမ်ားကို ေတြ႕ရမည္ျဖစ္သည္။ အျငင္းပြားဖြယ္ရာအခ်က္မ်ားတြင္ ရခိုင္လူမ်ဳိးတို႕ လုံးဝလက္မခံသည့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ကို ေဖာ္ျပထားျခင္း၊ ျမန္မာမူစလင္ဟု ေဖာ္ျပျခင္းကို လက္မခံျခင္း အစရွိသည္တို႕လည္း ပါဝင္သည္။
၂၀၁၀-ခုႏွစ္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္စဥ္က မိမိက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား အျပင္းအထန္ ေဝဖန္ခဲ့ရာ ဆရာေတာ္အေတာ္မ်ားမ်ားက "အေမစုသည္ လူထုသက္သာေရးအတြက္ စစ္အုပ္စုႏွင့္ ပူးေပါင္းရျခင္းသာ ျဖစ္သည္"ဟု ခုခံကာကြယ္ခဲ့ၾကသည္။ ၂၀၁၄-ခုတြင္ အဆိုပါဆရာေတာ္အခ်ဳိ႔သည္ မဘသအတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို စေတးသင့္လွ်င္ စေတးရမည္၊ ဒီမုိကေရစီထက္ အမ်ဳိးသားေရးက ပို၍ အေရးႀကီးသည္၊ ျမန္မာတို႕သည္ ေသြးေအးမေနသင့္ဟု ေဆာ္ေအာ္ေနၾကၿပီျဖစ္သည္။
ပို၍ သိသာသည္မွာ တိုင္းျပည္ျပႆနာကို ေျဖရွင္းရာ၌ အဓိကေထာက္တိုင္မ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ဖက္ဒရယ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ျပည္သူတို႕ႏွင့္ ရန္ဖက္ပြားေအာင္ မကြယ္မဝွက္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ဤအျပဳအမူသည္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးအျပဳအမူမ်ား မဟုတ္ေၾကာင္း အထူးေျပာစရာမလိုပါ။ ထို႕ျပင္ သတိထားစရာပိုေကာင္းေသာ အျခားအခ်က္တစ္ခ်က္မွာ ျပည္သူတို႕ကို လွည့္စားျခင္း၊ အတုိက္အခံမ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ရင္ဆိုင္ရာ၌ အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္၊ စစ္တပ္၊ ဦးပိုင္၊ ခ႐ိုနီတို႕သည္ စုစုစည္းစည္းျဖင့္ ရွိေနၾကျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ လက္ရွိျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသည္ အေကာင္းဘက္သို႕ ဦးတည္ျခင္းမရွိဘဲ အဆိုးဘက္သို႕သာ ေရြ႕လ်ားေနေၾကာင္း လယ္ျပင္မွာ ဆင္သြားသကဲ့သို႕ ထင္ရွားေနေပေတာ့သည္။
