By-Duwa Kachin
သန္းေခါင္စာရင္း ဆုုိတာ ႏုုိင္ငံတႏုုိင္ငံအတြက္ မရွိမျဖစ္ ဆုုိတာ လက္ခံတယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ျခင္းကုုိ ကန္႕ကြက္တာမဟုုတ္။ ဒါေပမယ့္…
UNFPA မွာ အလုုပ္လုုပ္တဲ့ ႏုုိင္ငံျခားသား ၀န္ထမ္းေတြက က်ေနာ္ ဒူ၀ါ တစ္ေယာက္ ဗမာ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ျပဳစုုထားတဲ့ သန္းေခါင္စာရင္း ကုုတ္နံပါတ္ သုုံးမ်ဳိး (ကခ်င္၊ ဂ်န္းေဖါ့၊ ခခူး) နဲ႔ အက်ဴံး၀င္ေနတယ္ ဆုုိတာ မသိဘူးေလ။ UNFPA ဌာေနကုုိယ္စားလွယ္ Ms. Janet Jackson သိတာ ရုုိဟင္ဂ်ာ ဆုုိတဲ့ နာမည္စာရင္းထဲ ပါလာဖုုိ႔ပဲ အာရုုံ စုုိက္ေနတယ္။ အဲဒီ အခ်က္ကုုိ ဗမာေခါင္းေဆာင္ေတြ ေကာင္းေကာင္းတြက္ထားခဲ့တယ္။ သူတုုိ႔ တကယ္ပဲ ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါတယ္။ UNFPA က ႏုုိင္ငံျခားသား ေတြ မေျပာနဲ႔ ဗမာ လြတ္ေတာ္အမတ္မင္းမ်ားေတာင္ ဒီကိစၥ မသိပါဘူး။ တုုိင္းရင္းသား လြတ္ေတာ္အမတ္မ်ားကလဲ အလုုပ္ျပဳတ္မွာပဲ ေၾကာက္ေနသလား မသိ၊ ၿငိမ္ေနခဲ့ၾကတယ္။
တကယ္ေတာ့ လုုံး၀ ကုုိ မမွန္မကန္ လုုပ္ထားတဲ့ လွည့္ကြက္ ပါ။ ဘာအတြက္ လွည့္ကြက္လဲ လိုု႔ ဆုုိၾကပါလိမ့္မယ္။ ရွင္း ေအာင္ေျပာရရင္ တုုိင္းရင္းသား ျပည္နယ္ေတြကုုိ နာမည္ေျပာင္းရင္ ႏုုိင္ငံတကာကုုိ အျပ ေကာင္းေအာင္လုုိ႔ လုုပ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပမာ… က်ေနာ့လုုိ ခခူး ေတြက တခ်ဳိ႕ ကခ်င္မွာ ထည့္မယ္၊ တခ်ဳိ႕ ဂ်ိန္းေဖါ့မွာ ထည့္မယ္၊ တခ်ဳိ႕ ခခူး မွာ ထည့္မယ္… အလားတူ တျခား ေဂၚရီ၊ ဒူေလန္ ဆုုိတာေတြ ရွိေသးတယ္။ ကခ်င္အားလုုံး အနည္းဆုုံး ကုုတ္နံပါတ္ ၂မ်ဳိးထဲမွာ အက်ဴံး၀င္ၾကတယ္။ ဒီေတာ့ ကခ်င္ ဆုုိတဲ့ လူမ်ဳိး လူစာရင္းက မျဖစ္စေလာက္ ျဖစ္သြားမယ္။ ဒီေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဆုုိတဲ့ နာမည္က တကယ္မလုုိအပ္ဘူး ဆုုိတာ ျဖစ္လာမယ္။ တခ်ဳိ႕က ကခ်င္မွာ ထည့္ရေအာင္ လုုိ႔ေျပာတဲ့ အခါ ကုုိယ့္လူမ်ဳိး နာမည္ ေျပာက္မွာကုုိေတာ့ မလုုိလား… တကယ္ေတာ့ လူမ်ဳိးေပ်ာက္မွာကုုိ စုုိးရိမ္စရာမရွိ ျပည္နယ္ ေပ်ာက္မွာသာ စုုိးရိမ္စရာ ရွိတာ နားမလည္ၾက။
အဲဒီအတြင္းေရး ကုုိ နုုိင္ငံျခားသားေတြက သိတာ မဟုုတ္ပါ။ တခ်ဳိ႕ နုုိင္ငံျခားသား ပညာရွင္ေတြ သိတယ္။ သုုိ႔ေသာ္လည္း global civil society ကုုိ အားသန္ေနသူက ခတ္မ်ားမ်ား ဆုုိေတာ့ တကမာၻလုုံး တူညီတဲ့ လူမႈစနစ္ ကုုိ တည္ေဆာက္ခ်င္ၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ သူတုုိ႔အေနာက္တုုိင္းသားေတြရဲ႕ ရုုိးရာ ယဥ္ေက်းမႈ က ေရွ႕ေရာက္ေနလုုိ႔ ေျပာလာျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။
တိဘက္အေရး နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တရုုတ္မင္းသား ဂ်က္လီ ကုုိ သတင္းေထာက္ေတြ ေမးေတာ့ တကမာၻလုုံး လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သြားလုုိ႔ ရရင္ ပုုိေကာင္း ပါတယ္။ ခဲြထြက္တာတုုိ႔ ဘာတုုိ႔ မလုုိအပ္ဘူးေပါ့။ ဒါေပမယ့္ တရုုတ္က လူမ်ားစုု ျဖစ္ေနလုုိ႔သာ ေျပာေနျခင္းျဖစ္တယ္။ ဒါေတာင္ တရုုတ္ႏုုိင္ငံကုုိ လူတုုိင္း သြားလုုိ႔ ရတာ မဟုုတ္။ တကယ္ေတာ့ တိဘက္ ခဲြထြက္ျခင္းသည္ တရုုတ္လူမ်ဳိးေတြ မသြားရ၊ မလာရေတာ့ဘူး ဆုုိတာ မဟုုတ္၊ သူတုုိ႔ရဲ႕ ဆုုိဒ္၀ါးေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာလဲ ဖက္ဒရယ္ လုုပ္ရင္ တျခားျပည္နယ္သြားရင္ နုုိင္ငံကူးလက္မွတ္ကုုိင္ရေတာ့မ
ဒီေခတ္ႀကီးမွာ လူမ်ားစုု၊ နုုိင္ငံႀကီးေတြကသာ သူမ်ားနုုိင္ငံသုုိ႔ ဥဗဟုုိ သြားလာခ်င္ၾကတာ၊ သူတုုိ႔နုုိင္ငံကုုိေတာ့ လူတုုိင္း အ၀င္ခံၾကတာမဟုုတ္ပါ။ global civil society, Global citizen လုုိ႔ေျပာေနၾကတဲ့ ပညာရွင္ေတြလဲ ထုုိနည္း၄င္းပါပဲ။
တကယ္ေတာ့ အဲဒီ ႏုုိင္ငံျခားသားေတြကုုိ လွည့္စားၿပီး သန္းေခါင္စာရင္းအတြက္ ေထာက္ပံ့ေၾကးရတယ္ ထား… ဒီႏုုိင္ငံ တကယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းမလား.. ဆုုိတဲ့ အခ်က္ကုုိ ဗမာေတြ စဥ္းစားရမယ္။ ဗမာလူထုု တခ်ဳိ႕က တုုိင္းရင္းသားေတြက အဓိပၺါယ္မရွိ ေလ ွ်ာက္ေအာ္ေနၾကတယ္ လုုိ႔ ထင္ၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ တုုိင္းရင္းသားေတြအတြက္ တကယ္ကုုိ ရင္မေအး စရာ ျဖစ္တယ္ ဆုုိတာကုုိေတာ့ သိတာမဟုုတ္ပါ။ ရင္မေအးစရာ ျဖစ္လာရင္ ဘာျဖစ္လာတတ္တယ္ ဆုုိတာကုုိေတာ့ သိထားသင့္ပါတယ္။
မမွန္မကန္ လုုပ္ေနသ၍ ဘယ္တုုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုုိင္အဖဲြ႕မွ
လက္ေလ ွ်ာ့မွာ မဟုုတ္ပါ။
ဒီႏုုိင္ငံ ၿငိမ္းခ်မ္းခ်င္ရင္ တကယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းဖုုိ႔ အလုုပ္လုုပ္ရမယ္။ နုုိင္ငံတကာကုုိ လွည့္စားေနလုုိ႔ မျဖစ္။ ငါတုုိ႔ရဲ႕ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလဲ သူတုုိ႔ ပါလာမွ ျဖစ္လာတာ မဟုုတ္ပါ။ ငါတုုိ႔ႏုုိင္ငံရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသည္ ငါတုုိ႔လုုပ္မွသာ ရမွာ ျဖစ္တယ္။
UNFPA မွာ အလုုပ္လုုပ္တဲ့ ႏုုိင္ငံျခားသား ၀န္ထမ္းေတြက က်ေနာ္ ဒူ၀ါ တစ္ေယာက္ ဗမာ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ျပဳစုုထားတဲ့ သန္းေခါင္စာရင္း ကုုတ္နံပါတ္ သုုံးမ်ဳိး (ကခ်င္၊ ဂ်န္းေဖါ့၊ ခခူး) နဲ႔ အက်ဴံး၀င္ေနတယ္ ဆုုိတာ မသိဘူးေလ။ UNFPA ဌာေနကုုိယ္စားလွယ္ Ms. Janet Jackson သိတာ ရုုိဟင္ဂ်ာ ဆုုိတဲ့ နာမည္စာရင္းထဲ ပါလာဖုုိ႔ပဲ အာရုုံ စုုိက္ေနတယ္။ အဲဒီ အခ်က္ကုုိ ဗမာေခါင္းေဆာင္ေတြ ေကာင္းေကာင္းတြက္ထားခဲ့တယ္။ သူတုုိ႔ တကယ္ပဲ ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါတယ္။ UNFPA က ႏုုိင္ငံျခားသား ေတြ မေျပာနဲ႔ ဗမာ လြတ္ေတာ္အမတ္မင္းမ်ားေတာင္ ဒီကိစၥ မသိပါဘူး။ တုုိင္းရင္းသား လြတ္ေတာ္အမတ္မ်ားကလဲ အလုုပ္ျပဳတ္မွာပဲ ေၾကာက္ေနသလား မသိ၊ ၿငိမ္ေနခဲ့ၾကတယ္။
တကယ္ေတာ့ လုုံး၀ ကုုိ မမွန္မကန္ လုုပ္ထားတဲ့ လွည့္ကြက္ ပါ။ ဘာအတြက္ လွည့္ကြက္လဲ လိုု႔ ဆုုိၾကပါလိမ့္မယ္။ ရွင္း ေအာင္ေျပာရရင္ တုုိင္းရင္းသား ျပည္နယ္ေတြကုုိ နာမည္ေျပာင္းရင္ ႏုုိင္ငံတကာကုုိ အျပ ေကာင္းေအာင္လုုိ႔ လုုပ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပမာ… က်ေနာ့လုုိ ခခူး ေတြက တခ်ဳိ႕ ကခ်င္မွာ ထည့္မယ္၊ တခ်ဳိ႕ ဂ်ိန္းေဖါ့မွာ ထည့္မယ္၊ တခ်ဳိ႕ ခခူး မွာ ထည့္မယ္… အလားတူ တျခား ေဂၚရီ၊ ဒူေလန္ ဆုုိတာေတြ ရွိေသးတယ္။ ကခ်င္အားလုုံး အနည္းဆုုံး ကုုတ္နံပါတ္ ၂မ်ဳိးထဲမွာ အက်ဴံး၀င္ၾကတယ္။ ဒီေတာ့ ကခ်င္ ဆုုိတဲ့ လူမ်ဳိး လူစာရင္းက မျဖစ္စေလာက္ ျဖစ္သြားမယ္။ ဒီေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဆုုိတဲ့ နာမည္က တကယ္မလုုိအပ္ဘူး ဆုုိတာ ျဖစ္လာမယ္။ တခ်ဳိ႕က ကခ်င္မွာ ထည့္ရေအာင္ လုုိ႔ေျပာတဲ့ အခါ ကုုိယ့္လူမ်ဳိး နာမည္ ေျပာက္မွာကုုိေတာ့ မလုုိလား… တကယ္ေတာ့ လူမ်ဳိးေပ်ာက္မွာကုုိ စုုိးရိမ္စရာမရွိ ျပည္နယ္ ေပ်ာက္မွာသာ စုုိးရိမ္စရာ ရွိတာ နားမလည္ၾက။
အဲဒီအတြင္းေရး ကုုိ နုုိင္ငံျခားသားေတြက သိတာ မဟုုတ္ပါ။ တခ်ဳိ႕ နုုိင္ငံျခားသား ပညာရွင္ေတြ သိတယ္။ သုုိ႔ေသာ္လည္း global civil society ကုုိ အားသန္ေနသူက ခတ္မ်ားမ်ား ဆုုိေတာ့ တကမာၻလုုံး တူညီတဲ့ လူမႈစနစ္ ကုုိ တည္ေဆာက္ခ်င္ၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ သူတုုိ႔အေနာက္တုုိင္းသားေတြရဲ႕ ရုုိးရာ ယဥ္ေက်းမႈ က ေရွ႕ေရာက္ေနလုုိ႔ ေျပာလာျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။
တိဘက္အေရး နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တရုုတ္မင္းသား ဂ်က္လီ ကုုိ သတင္းေထာက္ေတြ ေမးေတာ့ တကမာၻလုုံး လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သြားလုုိ႔ ရရင္ ပုုိေကာင္း ပါတယ္။ ခဲြထြက္တာတုုိ႔ ဘာတုုိ႔ မလုုိအပ္ဘူးေပါ့။ ဒါေပမယ့္ တရုုတ္က လူမ်ားစုု ျဖစ္ေနလုုိ႔သာ ေျပာေနျခင္းျဖစ္တယ္။ ဒါေတာင္ တရုုတ္ႏုုိင္ငံကုုိ လူတုုိင္း သြားလုုိ႔ ရတာ မဟုုတ္။ တကယ္ေတာ့ တိဘက္ ခဲြထြက္ျခင္းသည္ တရုုတ္လူမ်ဳိးေတြ မသြားရ၊ မလာရေတာ့ဘူး ဆုုိတာ မဟုုတ္၊ သူတုုိ႔ရဲ႕ ဆုုိဒ္၀ါးေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာလဲ ဖက္ဒရယ္ လုုပ္ရင္ တျခားျပည္နယ္သြားရင္ နုုိင္ငံကူးလက္မွတ္ကုုိင္ရေတာ့မ
ဒီေခတ္ႀကီးမွာ လူမ်ားစုု၊ နုုိင္ငံႀကီးေတြကသာ သူမ်ားနုုိင္ငံသုုိ႔ ဥဗဟုုိ သြားလာခ်င္ၾကတာ၊ သူတုုိ႔နုုိင္ငံကုုိေတာ့ လူတုုိင္း အ၀င္ခံၾကတာမဟုုတ္ပါ။ global civil society, Global citizen လုုိ႔ေျပာေနၾကတဲ့ ပညာရွင္ေတြလဲ ထုုိနည္း၄င္းပါပဲ။
တကယ္ေတာ့ အဲဒီ ႏုုိင္ငံျခားသားေတြကုုိ လွည့္စားၿပီး သန္းေခါင္စာရင္းအတြက္ ေထာက္ပံ့ေၾကးရတယ္ ထား… ဒီႏုုိင္ငံ တကယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းမလား.. ဆုုိတဲ့ အခ်က္ကုုိ ဗမာေတြ စဥ္းစားရမယ္။ ဗမာလူထုု တခ်ဳိ႕က တုုိင္းရင္းသားေတြက အဓိပၺါယ္မရွိ ေလ ွ်ာက္ေအာ္ေနၾကတယ္ လုုိ႔ ထင္ၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ တုုိင္းရင္းသားေတြအတြက္ တကယ္ကုုိ ရင္မေအး စရာ ျဖစ္တယ္ ဆုုိတာကုုိေတာ့ သိတာမဟုုတ္ပါ။ ရင္မေအးစရာ ျဖစ္လာရင္ ဘာျဖစ္လာတတ္တယ္ ဆုုိတာကုုိေတာ့ သိထားသင့္ပါတယ္။
မမွန္မကန္ လုုပ္ေနသ၍ ဘယ္တုုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုုိင္အဖဲြ႕မွ
လက္ေလ ွ်ာ့မွာ မဟုုတ္ပါ။
ဒီႏုုိင္ငံ ၿငိမ္းခ်မ္းခ်င္ရင္ တကယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းဖုုိ႔ အလုုပ္လုုပ္ရမယ္။ နုုိင္ငံတကာကုုိ လွည့္စားေနလုုိ႔ မျဖစ္။ ငါတုုိ႔ရဲ႕ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလဲ သူတုုိ႔ ပါလာမွ ျဖစ္လာတာ မဟုုတ္ပါ။ ငါတုုိ႔ႏုုိင္ငံရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသည္ ငါတုုိ႔လုုပ္မွသာ ရမွာ ျဖစ္တယ္။
