လာခီးလာ ညီလာခံသို႔ တင္ျပေသာ အစိုးရ၏ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ မူႀကမ္း

By-Duwa Kachin

အစိုးရ ျပည္ေထာင္ စုျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖၚေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မီတီသည္  တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္း မ်ားႏွင့္ တႏိုင္ငံ လံုးအပစ္ အခတ္ရပ္ စဲေရး စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုေရး အတြက္၄င္းတို႔ခ်ဳပ္ ဆိုလိုသည့္ စာခ်ဳပ္ မူႀကမ္းကို ျပီးခဲ့သည့္ ဇႏၷာရီလ အကုန္ပိုင္း တြင္ ကရင္ အမ်ဳိးသားအစည္း အရံုး (KNU) နယ္ေျမ ေလာခီးလာ စခန္း၌ က်င္းပေသာ ဒုတိယ အႀကိမ္  တိုင္းရင္း သားလက္နက္ ကိုင္ညီလာ ခံသို႔ တင္ျပ ထား ပါသည္။

၄င္းတို႔၏ စာခ်ဳပ္ မူႀကမ္း ကို (PDF) ဖိုင္ျဖင့္ ရထား သျဖင့္ ေရႊဟသၤာ သတင္းဌာန မွျပန္လည္ရို္က္ႏွိပ္ျပီး ေအာက္ပါ အတိုင္း တင္ျပလိုက္ ပါသည္။

-လွဳိ႕၀ွက္-

ျပည္ေထာင္စု သမၼတျမန္မာႏို င္ငံ၏ တႏိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူ ညီခ်က္

(မူၾကမ္း)

ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံ အစိုးရႏွင့္ တိုင္းရင္း သားလက္ နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အ စည္းမ်ား အၾကား ခ်ဳပ္ဆိုသည့္ တႏိုင္ငံ လံုးဆိုင္ရာ အပစ္အ ခတ္ရပ္ စဲေရး သေဘာတူ ညီခ်က္သည္ယခင္က သေဘာတူ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ေသာ သေဘာတူညီ ခ်က္မ်ား အားျပန္ လည္အမွတ္ရျခင္း ၊အသိအ မွတ္ျပဳျခင္း၊ ပိုမိုခိုင္ မာေစျခင္းႏွင့္ ထပ္ဆင့္ အတည္ျပဳျခင္း ျဖစ္ျပီး အားလံုးပါ၀င္ေသာ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမွဳ မွတဆင့္ တည္တံ့ခိုင္ျမဲ သည့္ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိေရး ကိုဦးတည္ ပါသည္။

နိဒါန္း

ဤသေဘာ တူညီခ်က္ကိုလက္မွတ္ေရး ထိုးသည့္က်ြႏု္ပ္တို႔အားလံုး သည္ -

သမိုင္းေၾကာင္း တေလွ်ာက္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မွဳမ်ားေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စု အတြင္းေန ထိုင္ၾကသည့္ တိုင္းရင္း သား မ်ားအား လံုးကို ထိခိုက္နစ္ နာျခင္းမ်ား လံုျခဳံမွဳ ကင္းမဲ့ျခင္း မ်ားႏွင့္ စိုးရိမ္ထိပ္ လန္႕ျခင္း မ်ားျဖစ္ေပၚ ခံစားေစ ခဲ့ေၾကာင္းကိုအသိ အမွတ္ျပဳ ပါသည္။

ဤပဋိပကၡ မ်ားေၾကာင့္ အသက္ဆံုး ရွဳံးသြားခဲ့ရ သူမ်ား၊ ကိုယ္ ခႏၶာ (သို႔မဟုတ္) စိတ္ပိုင္း ဆိုင္ရာထိခိုက္ ဒါဏ္ရာရ ရွိခဲ့ရ သူမ်ား၊စိမ္းစည္ ဥစၥာမ်ား ပ်က္စီး ဆံုးရွဳံး နစ္နာ ခဲ့ရသူ မ်ားႏွင့္ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အသက္ ေမြးေၾကာင္း မျပဳႏိုင္ေတာ့ သူမ်ား အားလံုးအ တြက္၀မ္း နည္းေၾကာင္းမွတ္တမ္း တင္ပါသည္။

လက္ရွိျဖစ္ ပြားေနေသာ လက္နက္ ကိုင္ပဋိပက ၡမ်ားႏွင့္  အႀကမ္းဖက္ မွဳမ်ား ခ်က္ခ်င္းအဆံုးသတ္ ရပ္စဲႏိုင္ေရး အတြက္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ မ်ားမွ တဆင့္ျငိမ္း ခ်မ္း၍အျပဳသေဘာ ေဆာင္ေသာ နည္းလမ္း မ်ားျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ သြားရန္ အတည္ျပဳ ၾကပါသည္။ တိုင္းရင္းသား အားလံုးလက္ ခံႏိုင္ေသာႏိုင္ ငံေရး အေျဖ မ်ား ကိုရွာေဖြ ရန္သက္ ဆိုင္သူမ်ားအားလံုးပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္သည့္ ေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္ငန္း စဥ္မ်ား ကိုေဖၚေဆာင္ သြားၾက မည္ျဖစ္ပါသည္။

ေရရွည္တည္ တံ့ခိုင္ျမဲသည့္ျငိမ္း ခ်မ္းေရး ရရွိရန္ႏွင့္ တရားမွ်တ ၍ျငိမ္း ခ်မ္းသာ ယာ၀ေျပာေသာ ဒီမိုကေရ စီႏိုင္ငံေတာ္အား တည္ေဆာက္ သြားရန္ ထပ္ေလာင္း အတည္ျပဳ ၾကပါသည္။

တိုင္းရင္းသား အားလံုးသာ တူညီမ်ွမွဳရွိျပီး ထိုက္တန္ သည့္ေလးစားမွဳ ႏွင့္ဂုဏ္သိကၡာမ်ားကိုအပ္ႏွင္းေသာ ျပည္ေထာင္ စုႀကီး တစ္ခုကို ပင္လံုစိတ္ ဓါတ္ကို အေျခခံ၍ စုေပါင္းတည္ေဆာက္ သြားၾက မည္ျဖစ္ ပါသည္။

 ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ အားအတူတကြပိုင္ ဆိုင္သူၾက သူမ်ားျဖစ္ သည့္အားေလ်ွာ္စြာ ၊ျပည္ေထာင္ စု၏အခ်ဳပ္ အခ်ာအာ ဏာစည္း လံုးညီညြတ္ မွဳႏွင့္ တိုင္းျပည္၏ နယ္နိမိတ္တည္တံ့ခိုင္ျမဲေရး တို႕ႏွင့္ ပတ္သက္ သည့္ တာ၀န္မ်ား ကိုအတူ တကြ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ သြားၾက မည္ျဖစ္ ပါသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းရွိတိုင္း ရင္းသား မ်ား၏မတူ ကြဲျပားေသာ ၀ိေဒသ လကၡဏာ မ်ား၊ၾကန္ အင္လက ၡဏာမ်ားႏွင့္ လူတဦး တေယာက္ခ်င္း စီ၏ဂုဏ္ သိကၡာမ်ား ကိုအ သိအမွတ္ျပဳ၍တိုင္းရင္း သားမ်ားအားလံုး၏ သမိုင္း၊ ယဥ္ေက်းမွဳ ၊ဘာသာစကားႏွင့္ ၾကန္အင္ လကၡဏာ မ်ားကိုေဖၚၾကဴးႏိုင္ သည့္အမ်ဳိး သားေရး ၾကန္အင္ လကၡဏာ သစ္တခု  ကိုေဖၚေဆာင္သြား ႏိုင္ရန္အတြက္ ႀကိဳးစားေဆာင္ ရြက္သြားၾက မည္ျဖစ္ ပါသည္။

ဤသေဘာ တူညီခ်က္ ပါအခ်က္ အားလံုး အား အေကာင္အ ထည္ေဖၚေဆာင္ေရး ကိုမျဖစ္ မေနေဆာင္ရြက္ သြားမည္ ဟုသႏၷိ ဌာန္ျပဳ၍-

က်ြႏု္ပ္တို႕ အားလံုးလို လားေတာင့္ တလွ်က္ ရွိေသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိႏိုင္ရန္ အတြက္ဤ သေဘာတူ ညီခ်က္ကို ပါ၀င္လက္ မွတ္ေရး ထိုးသူအားလံုး က ဂုဏ္ သေရရွိ လူႀကီး လူေကာင္းမ်ားေရွ႕ေမွာက္ ၌ အျပန္ အလွန္ ဂတိျပဳ လွ်က္ ေရးမွတ္ေရး ထိုးၾကပါသည္။

အခန္း(၁)

ဦးတည္ခ်က္ႏွင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား

၁.၁။ ဤသေဘာတူ ညီခ်က္အား ပါ၀င္လက္မွတ္ ေရးထိုး သူမ်ားသည္ -

            (က) ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၊ စတင္ႏိုင္ရန္ ႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ လွဳပ္ရွားမွဳ မ်ားကို အေျခမခံသည့္  ျငိမ္းခ်မ္း ေရး သေဘာတူ ညီခ်က္မ်ား ရရွိေရး တို႕ ကို ေဆာင္ရြက္ ႏိုင္ရန္ အတြက္ မိမိတို႕အဖြဲ႔မ်ား အၾကား ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္ တိုက္ခိုက္ျခင္း မ်ားကို ခ်က္ခ်င္း ရပ္ဆိုင္း ထားၾကရန္။

            (ခ) ႏွစ္ဖက္ တပ္မ်ား အၾကား၊ ထိေတြ႕မွဳမရွိေစရန္ အတြက္ ႏွစ္ဦး သေဘာတူ သတ္မွတ္ ထားေသာ ေနရာ မ်ားတြင္ ျပန္လည္ ေျပာင္းေရႊ႕ ေနရာခ် ထားျခင္း မ်ား ျပဳလုပ္ သြားၾကရန္။

            (ဂ) ထိေရာက္ေသာ ဆက္သြယ္မွဳ မ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္ကို အာမခံခ်က္ ေပးႏိုင္သည့္ လုပ္ထံုး လုပ္နည္း မ်ားကို ခ်မွတ္ အေကာင္အ ထည္ေဖၚ ေဆာင္ရြက္သြားရန္။

            (ဃ) ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အျပန္အလွန္ ေလးစား လိုက္နာ ရမည့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ က်င့္၀တ္မ်ားကို ပူးတြဲေရးသား ျပဳစုသြား ၾကရန္။

            (င) အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ အေကာင္ အထည္ ေဖၚေဆာင္ မွဳမ်ားႏွင့္ သတ္မွတ္ ထားသည့္ က်င့္ ၀တ္ မ်ားအား လိုက္နာမွဳအေပၚ ေစာင့္ၾကည့္  စစ္ေဆးျခင္းႏွင့္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည့္ ျပသနာမ်ားကို ေျဖရွင္းေပးႏိုင္ မည့္ အပစ္ အခတ္ရပ္စဲ ေရး ပူးတြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေရး ေကာ္မီတီ တရပ္ကို ဖြဲ႔စည္းသြားရန္။

            (စ) အပစ္အခတ္ ရပ္စဲျခင္းႏွင့္ ပါတ္သက္ သည့္ လုပ္ငန္းရပ္မ်ား အားလံုး အလံုးစံု ေအာင္ျမင္ ျပီးဆံုးသြား ေစရန္အတြက္ အတူတကြ ပူးေပါင္း ေဆာင္ ရြက္ သြားရန္။

            (ဆ) ဤသေဘာ တူညီမွဳတြင္ ပါ၀င္သူ မ်ားအၾကား၊ အျပန္အလွန္ ယံုၾကည္မွဳ တည္ေဆာက္ေရးကို ေဆာင္ ရြက္သြားၾကရန္။

            (ဇ) ျပည္နယ္ အဆင့္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္  ခ်ဳပ္ဆို ထားေသာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာ တူညီခ်က္ ႏွင့္ ဂတိက ၀တ္ မ်ားကုိ ျပန္လည္ အ တည္ျပဳျပီး ထာ၀ရ ျငိမ္းခ်မ္းေရး သို႔ ဦးတည္ သည့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ  လုပ္ငန္း စဥ္ကို စတင္က်င္းပသြားရန္။

အခန္း(၂)

တႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ လမ္းညႊန္စည္းမ်ဥ္းမ်ား

၂.၁။ ဤသေဘာ တူညီခ်က္ ကို လက္မွတ္ ေရးထိုးျပီး သည္ႏွင့္ ၄င္းသေဘာ တူညီခ်က္ပါ အေၾကာင္း အရာမ်ား အားလံုးသည္ ခ်က္ခ်င္း အက်ဳိး သက္ေရာက္မွဳ ရွိသည္ဟု ပါ၀င္ လက္မွတ္ ေရးထိုးသူမ်ား အားလံုးမွ လက္ခံအ တည္ျပဳသည္။ တႏိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရး တြင္ ပါ၀င္သည့္ အခ်က္မ်ားမွာ-

            (က) တဖက္ႏွင့္ တဖက္အၾကား ရန္ေစာင္ျခင္း မ်ားႏွင့္ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ လွဳပ္ရွားမွဳမ်ား ျဖစ္သည့္ ကင္း ေထာက္ျခင္း၊ တပ္အင္အား မ်ား တိုးခ်ဲ႕ျခင္းႏွင့္ ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္မွဳ ျပဳျခင္းတို႕ကို ရပ္ဆိုင္းရန္။

            (ခ) ၾကည္းေၾကာင္း (သို႔မဟုတ္) ေရေၾကာင္း (သို႔မဟုတ္) ေလေၾကာင္းတို႕မွ တိုက္ခိုက္မွဳမ်ား၊ မိုင္းေထာင္ ျခင္းမ်ား အပါ၀င္၊ အျခားေသာ အဖ်က္ အေမွာင့္ လုပ္ငန္းမ်ား အားလံုး ကို ရပ္ဆိုင္းရန္။

            (ဂ) နယ္ေျမ လံုျခဳံေရး ေဆာင္ရြက္ေန သည့္ တပ္ဖြဲ႔မ်ား အတြက္ ရိကၡာ၊ အ၀တ္ အစားႏွင့္ ေဆး၀ါးမ်ား လူနာပို႕ ေဆာင္ျခင္းတို႔ ထက္ပိုေသာ တပ္လွဳပ္ ရွားမွဳ မ်ားႏွင့္ တိုက္ခိုက္ေရး တပ္အင္အား တိုးခ်ဲ႕ျဖည့္ တင္းျခင္းမ်ား အပါ၀င္ စစ္သံုး လက္နက္ ခဲ ယမ္းမီး က်ာက္ ဆိုင္ရာ ေရႊ႕ေျပာင္းမွဳ  ျပဳျခင္းတို႕ကို ရပ္ဆိုင္း ရန္ႏွင့္ ထိုလုပ္ငန္း ရပ္မ်ား ကို ႏိုင္ ငံေတာ္ ကာကြယ္ေရး အတြက္ လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုအပ္ပါက ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ ႀကိဳတင္ညွိႏွဳိင္း သေဘာ တူညီခ်က္ ရယူၾက ရန္။

            (ဃ) အရပ္သား ျပည္သူမ်ားကို ညွင္းပမ္း ႏွိပ္စက္ျခင္း၊ အၾကမ္းဖက္မွဳ ျပဳျခင္းမ်ားအား ရပ္ဆိုင္းရန္။

            (င) စစ္ေျမျပင္တြင္ လက္နက္ ခဲယမ္းမီးေက်ာက္ မ်ားႏွင့္ စစ္ဖက္သံုး ပစၥည္းမ်ားအား မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ် ထပ္မံ စုေဆာင္းျခင္း မ်ားကို မျပဳလုပ္ရန္။

            (စ) အဖြဲ႔အစည္း မ်ားအၾကား ရန္လိုေသာ ၀ါဒျဖန္႕ခ်ီမွဳမ်ား မမွန္မကန္ေသာ (သို႔မဟုတ္)ဂုဏ္သိကၡာ ညွဳိး ႏြမ္းေစေသာ ေျပာဆိုမွဳမ်ား၊ အသေရ ဖ်က္သည့္ ထုတ္ျပန္မွဳ မ်ားကို ျပည္တြင္း တြင္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျပည္ပတြင္ ေသာ္လည္းေကာင္း ျပဳလုပ္ျခင္း မ်ားကို ေရွာင္ၾကဥ္ သြားရန္။

၂.၂။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ ေရး ထိုးထား သူမ်ား အေနျဖင့္ ၄င္းတို႔၏ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔၀င္မ်ား အတြက္ တဖက္ႏွင့္ တဖက္ အျပန္ အလွန္ လိုက္နာ ၾကရမည့္ က်င့္ ၀တ္မ်ားကို ဤသေဘာ တူညီခ်က္ပါ သတ္မွတ္ခ်က္ မ်ား ႏွင့္အညီ ခိုင္ခိုင္မာမာ ျပဌာန္းရန္ သေဘာ တူညီသည္။

၂.၃။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ ေရးထိုး ထားသူ မ်ားသည္ တဖက္ႏွင့္ တဖက္ ရန္ေစာင္ တိုက္ခိုက္မွဳ မ်ား ရပ္စဲေၾကာင္း ကို မိမိတို႔သက္ ဆိုင္ရာ ကြပ္ကဲမွဳ ေအာက္ရွိ လမ္းေၾကာင္း မ်ားမွ တဆင့္ ေအာက္ေျခ တပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ား အားလံုးသို႔ အသိေပး အေၾကာင္း ၾကား ျခင္းႏွင့္ ျပည္သူမ်ား အား သတင္းစ ာနယ္ဇင္း မ်ားႏွင့္ အီလက္ ထေရာနစ္ မီဒီယာ မ်ားမွ တဆင့္ အသိေပး အ ေၾကာင္းၾကားျခင္း တို႔ကို ျ႔ုလုပ္ရမည္။

၂.၄။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ ေရးထိုးထား သူ မ်ားသည္ အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲျခင္းကို ဆက္လက္ ထိမ္းသိမ္း ထားႏိုင္ရန္ အ တြက္ ေစာင့္ ၾကည့္စစ္ ေဆးျခင္းႏွင့္ လက္ေ တြ႔ အေကာင္ အထည္ ေဖၚေဆာင္မည့္ လုပ္ငန္း မ်ားအား ပူးေပါင္း ေဖၚ ေဆာင္ျခင္း၊ တို႔ကို ဤသေဘာ တူခ်က္ပါ အခ်က္ မ်ားႏွင့္ အညီ လိုက္နာေဆာင္ ရြက္သြားရန္ သေဘာတူညီသည္။

၂.၅။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ ေရးထိုးထား သူမ်ားသည္ တႏိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကို ေရွ႔ရွဳေသာ လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ား ကို တဖက္ႏွင့္ တဖက္ ေလးစား ယံုၾကည္မွဳ ျပည့္၀စြာ ထားရွိျပီး အတူတကြ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ႏွင့္ အျပန္အ လွန္ေလး စားမွဳ ထားရွိ သြားၾကရန္ သေဘာ တူညီသည္။

၂.၆။ ကာယ ကံရွင္၏ သေဘာ ဆႏၵမပါဘဲ တပ္ဖြဲ႔၀င္ အျဖစ္ အဓမၼ သြပ္သြင္းျခင္း မျပဳလုပ္ရန္။

အခန္း(၃)

ႏွစ္ဖက္တပ္မ်ား ထိေတြ႕ရင္ဆိုင္မွဳမ်ား မရွိေစျခင္း ႏွင့္ျပန္လည္ေနရာ ခ်ထားျခင္း

၃.၁။ ပါ၀င္လက္မွတ္ ေရးထိုးထား သူမ်ား အေနႏွင့္ မိမိတို႔၏ တပ္မ်ား တိုက္ရိုက္ ထိေတြ႕ရင္ဆိုင္မွဳ ရွိေသာ ေနရာ မ်ားတြင္ ထိုသို႔ ထိေတြ႔ရင္ဆိုင္မ်ဳ မရွိေစရန္ ခ်က္ခ်င္း ေဆာင္ရြက္ ရမည္ကို သေဘာ တူညီသည္။

၃.၂။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ ေရးထိုး သူမ်ားသည္ မိမိတို႔၏ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔၀င္ မ်ားအား ထိုးစစ္အေန အထားမွ ခံစစ္ အ ေနအထားသို႔  ေျပာင္းလဲျပင္ ဆင္ရန္ႏွင့္ ထိုတပ္ဖြဲ႔၀င္ မ်ားအား သတ္မွတ္ေနရာ မ်ားတြင္သာ ထားရွိရန္ သေဘာတူ ညီသည္။

အခန္း(၄)
လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္

၄.၁။ ပါ၀င္လက္မွတ္ ေရးထိုး သူမ်ားသည္ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားသည့္ နယ္ေျမမ်ား အတြင္း  အရပ္သား ျပည္သူမ်ား၏ လြတ္လပ္စြာ သြားလာျခင္းႏွင့္ ကုန္စည္မ်ား လြတ္လပ္စြာ စီးဆင္းျခင္း ကို ခြင့္ျပဳရန္ သေဘာတူညီသည္။

၄.၂။ ဤသေဘာတူညီခ်က္တြင္ ပါ၀င္လက္မွတ္ ေရးထိုးသူမ်ား၏ တပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ားသည္ လက္နက္ကိုင္ေဆာင္ျခင္းမရွိဘဲ လံုျခဳံေရးအရ ကန္႔သတ္ ထား ေသာ ေန ရာမ်ား မွအပ မည္သည့္ ေနရာမဆို လြတ္လပ္စြာ သြားလာ ခြင့္ ျပဳျခင္းကို သ ေဘာတူညီသည္။

၄.၃။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ ေရးထိုး သူမ်ားသည္ လက္နက္ ကိုင္ေဆာင္ ထားသူ မ်ားကို သေဘာတူ သတ္မွတ္ ထားေသာ ေနရာမ်ား အတြင္း ၌သာ သြားလာခြင့္ျပဳရန္ သေဘာတူညီသည္။ သတ္မွတ္ထားသည့္ နယ္ေျမမ်ား ျပင္ပတြင္  လက္ နက္ကိုင္ ေဆာင္ထား သည့္ တပ္မ်ား သြားလာလိုပါက မိမိတို႔ သြားလာမည့္ ေနရာႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ ႏွစ္ဖက္ တာ ၀န္ရွိသူမ်ား၏ တရား၀င္ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရယူရန္ သေဘာတူညီသည္။

အခန္း(၅)
ဆက္ဆံေရး ရံုးမ်ား ဖြင့္လွစ္ျခင္း

၅.၁။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ ေရးထိုးသူမ်ား သည္ ဤသေဘာ တူညီခ်က္ပါ အခ်က္မ်ားႏွင့္ အညီ သေဘာတူ သတ္မွတ္ ထား ေသာ ေဒသမ်ား အတြင္း ဆက္ဆံေရး ရံုးမ်ားကို ဖြင့္လွစ္သြားရန္ သေဘာ တူညီသည္။

အခန္း (၆)

လူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ထားမွဳ အကူအညီ မ်ားေပးရန္ အခြင့္အလမ္း

၆.၁။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ ေရးထိုး သူမ်ားသည္ ျပည္တြင္း ဌာေနမဲ့သူ (IDP) မ်ားႏွင့္ ပဋိပကၡဒါဏ္ ခံစားေနရ သူမ်ား အ တြက္ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ ထားမွဳ ဆိုင္ရာ အကူ အညီမ်ား ကို လံုျခဳံေခ်ာ ေမြ႔စြာ ပို႔ေဆာင္ႏိုင္ ေရး အတြက္အ ေထာက္ အကူျပဳသည့္  ယာယီၾကား စခန္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ျခင္း ႏွင့္ လူသားခ်င္း စာ နာေထာက္ ထားမွဳ ဆိုင္ရာ အေရး ေပၚအကူ အညီမ်ား ကို ေထာက္ပံ့ေပး အပ္ႏိုင္သည့္ အေျခအေန မ်ားကို ဖန္တီး ေပးျခင္းျဖင့္ ၄င္းလုပ္ငန္းမ်ား လြယ္ ကူေခ်ာေမြ႔စြာ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ေရး အတြက္ ေဆာင္ရြက္သြားရန္ သေဘာတူသည္။

အခန္း(၇)
လူ႔အခြင့္ အေရးမ်ား ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း

၇.၁။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ ေရးထိုး သူမ်ားသည္ ျငိမ္းခ်မ္း ေရးကို ျမတ္ႏိုးေစသည့္ အေလ့အထ ၊ အေျခခံ လူ႔အခြင့္ အ ေရး ႏွင့္ လြတ္လပ္မွဳ တို႔ကို ေလးစားမွဳ စသည့္ အေလ့အထ ကို မိမိတို႔၏ အုပ္ခ်ဳပ္မွဳ ေအာက္တြင္ ရွိေသာ ေဒသမ်ား၌ အားေပးျမွင့္တင္ ေဆာင္ရြက္ သြားရန္ သေဘာတူသည္။

၇.၂။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ ေရးထိုး သူမ်ားသည္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္မွဳ မ်ား လူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ ထားသည့္ ကိစၥ ရပ္မ်ားႏွင့္ ပါတ္သက္ ေသာ ဥပေဒမ်ား အားခ်ုဳိး ေဖါက္ျခင္း၊ တို႔ကို ေစာင့္ၾကည့္ တင္ျပႏိုင္မည့္  လြတ္လပ္သည့္ လူ႔အခြင့္ အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး ေကာ္မီတီ မ်ားကို ျပည္နယ္ မ်ား၊ တိုင္းေဒသႀကီး မ်ား တြင္ တည္ေထာင္သြားရန္ သ ေဘာတူသည္။  အဆိုပါ ေကာ္မီတီ မ်ားသည္ ၄င္းတို႔၏  ေတြ႔ရွိခ်က္ မ်ားကို အမ်ဳိးသား လူ႔အခြင့္ အေရး ေကာ္မီရွင္ သက္ဆိုင္ ရာ ျပည္နယ္မ်ား၊ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရမ်ားႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ ေကာ္မီတီ သို႔  တင္ ျပရမည္။

၇.၃။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ ေရးထိုး သူမ်ား သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တည္ဆဲ ဥပေဒမ်ား ႏွင့္ အညီ အသက္(၁၈)ႏွစ္ မျပည့္ ေသးသူ ကေလး သူငယ္မ်ားကို တပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ား အျဖစ္ စုေဆာင္းျခင္း မျပဳရန္  ဂတိျပဳပါသည္။ ထို႔အျပင္ အရြယ္မ ေရာက္ေသးသည့္ ကေလး သူငယ္မ်ားကို လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ား အျဖစ္ စုေဆာင္းသည့္ မည္သည့္ အဖြဲ႔အ စည္းကို မဆို ဆန္႔က်င္ သြားမည္ျဖစ္ ေၾကာင္း သေဘာတူညီသည္။

၇.၄။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ ေရးထိုး သူမ်ားသည္ အမ်ဳိးသမီး မ်ားအား နည္းမ်ဳိးစံု ခြဲျခား ဆက္ဆံျခင္းမ်ား အား ေလ်ွာ့ခ်ရန္ ႏွင့္ ၄င္းတို႔၏ အခြင့္ အေရးမ်ား ကို ႏွင့္ ျမွင့္ တင္ေပးျခင္း၊ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ ေပးျခင္း တို႔ကို ႏိုင္ငံတကာ သ ေဘာ တူညီမွဳ မ်ားကို ေလးစားလိုက္နာျပီး ေဆာင္ရြက္ သြားၾကရန္ သေဘာတူညီၾက ပါသည္။

အခန္း(၈)

ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမွဳ ေကာ္မီတီ

၈.၁။ ျငိမ္း ခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမွဳ လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ားကို ညွိႏွဳိင္း ေဆာင္ရြက္ ေပးႏိုင္ ေရးအတြက္“ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ ႏိုင္ငံ ေရး ေဆြးေႏြးမွဳ ေကာ္မီတီ” ကိုဖြဲ႔စည္း ရမည္။ “ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမွဳ ေကာ္မီတီ” သည္ ပူးတြဲ အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရး ေကာ္မီတီ ႏွင့္ ပူးတြဲ ျငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ မွဳ အၾကံေ ပး ေကာ္မီတီ တို႔၏ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲ ေရးႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္မွဳ ဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ားကို ညွိႏွဳိင္းေဆာင္ ရြက္ရန္ လုပ္ပိုင္ ခြင့္ရွိသည္။ ျပည္ေထာင္ စု ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖၚေဆာင္ေရး ဗဟို ေကာ္မီတီသို႔ ဆက္လက္ တင္ျပရန္ တာ၀န္ရွိသည္။

၈.၂။ “ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမွဳ ေကာ္မီတီ” သည္ ေအာက္ပါ လုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ရမည္ -

            (က) ျငိမ္းခ်မ္း ေရး ေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ားအား ညွိႏွဳိင္း ေဆာင္ရြက္ျခင္း တို႔ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ လုပ္ ငန္း တာ၀န္မ်ား အတြက္ ရည္ရြယ္ခ်က္ မ်ားကို သတ္မွတ္ျခင္း။

            (ခ) ပူးတြဲ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ေကာ္မီတီ ႏွင့္ ပူးတြဲျငိမ္းခ်မ္း ေရး တည္ေဆာက္မွဳ အၾကံေပး ေကာ္မီတီတို႔ ကို ဖြဲ႔စည္းျခင္း။

            (ဂ) ပူးတြဲ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ေကာ္မီတီ၏ လုပ္ငန္း တာ၀န္မ်ား၊ ေဖၚေဆာင္မွဳ ကို ညွိႏွုိင္း ေဆာင္ရြက္ ေပးျခင္းႏွင့္ ကူညီပံ့့ပိုးျခင္း။

            (ဃ) ပူးတြဲျငိမ္း ခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္မွဳ အၾကံေပး ေကာ္မီတီ ၏ လုပ္ငန္း တာ၀န္မ်ား ေဖၚေဆာင္မွဳကို ညွိ ႏွဳိင္း ေဆာင္ရြက္ ေပးျခင္းႏွင့္ ကူညီပံ့့ပိုးျခင္း ႏွင့္

            (င) ပါ၀င္လက္မွတ္ ေရးထိုးထား သူမ်ားက ပူးတြဲ သေဘာတူ ေပးအပ္ ထားသည့္ လုပ္ငန္း တာ၀န္မ်ားကို အေကာင္ အထည္ေဖၚျခင္း။

၈.၃။ “ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမွဳ ေကာ္မီတီ” ကို ျပည္ေထာင္စု ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖၚေဆာင္ေရး လုပ္ငန္း ေကာ္မီတီ၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားႏွင့္ ဤသေဘာ တူညီခ်က္ တြင္ ပါ၀င္ လက္ မွတ္ေရးထိုးထား သူမ်ားက ပူးတြဲ သေဘာတူ ထားသည့္ ျမန္မာ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း အတြင္းမွ ဂုဏ္သိကၡာ ရွိ လူႀကီး လူ ေကာင္း မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းရမည္။

၈.၄။ ပါ၀င္လက္မွတ္ ေရးထိုးထား သူမ်ားသည္ ဤသေဘာ တူညီခ်က္ကို လက္မွတ္ေရး ထိုး ျပီးသည္ ႏွင့္ တျပိဳင္နက္ “ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ ႏိုင္ ငံေရး ေဆြးေႏြး မွဳ ေကာ္မီတီကို ဖြဲ႔စည္းရမည္။

အခန္း(၉)
ပူးတြဲအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေကာ္မီတီ

၉.၁။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ ေရးထိုး သူမ်ားသည္ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ား အခ်င္းခ်င္း ရင္ဆိုင္ထိ ေတြ႔မွဳမ်ား မရွိေစ ေရးအတြက္ ေနရာခ် ထားျခင္းႏွင့္ အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ ထိမ္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္မွဳ မ်ားအား ပ့ံပိုးကူညီ သြား ႏိုင္မည့္ ပူးတြဲ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ေကာ္မီတီ တရပ္ကို ဤသေဘာ တူညီခ်က္ပါ သတ္မွတ္ ခ်က္မ်ားႏွင့္ အညီ ဖြဲ႔စ ည္းသြားရန္ သေဘာ တူညီသည္။

၉.၂။ ပူးတြဲ အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရး ေကာ္မီတီ ၏ လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ားမွာ-

            (က) အပစ္ အခတ္ရပ္စဲေရး အတြက္ အေကာင္ အထည္ေဖၚ ေဆာင္ရြက္ျခင္း ႏွင့္ ေစာင့္ၾကည့္ျခင္း ဆိုင္ရာ ရည္ညႊန္း ခ်က္မ်ား ကို ပူးတြဲ ေရးဆြဲကာ အေကာင္ အထည္ေဖၚျခင္း။

            (ခ) ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္း ေဒသႀကီး မ်ားရွိ အပစ္ အခတ္ ေစာင့္ၾကည့္ ေရး ေကာ္မီတီ မ်ား၏ လုပ္ငန္းမ်ားကို ႀကီးၾကပ္ျခင္း ႏွင့္ ပံ့ပိုးျခင္း။

            (ဂ) “ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမွဳ ေကာ္မီတီ” သို႔ အပစ္ အခတ္ရပ္ စဲျခင္းမ်ား အေကာင္ အထည္ ေဖၚေဆာင္ မွဳမ်ား ႏွင့္ ေစာင့္ၾကည့္မွဳ လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ တင္ျပျခင္း။

            (ဃ) ဤသေဘာ တူညီခ်က္ႏွင့္ အညီ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔၀င္ မ်ား တဖြဲ႔ႏွင့္ တဖြဲ႔ ရင္ဆိုင္ ထိေတြ႔မွဳ မ်ား မရွိေစရန္ ႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔ မ်ား ျဖန္႔ က်က္မွဳ မ်ားကို ဤ သေဘာ တူညီခ်က္ႏွင့္ အညီ လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္မွဳ ရွိမရွိကို ေစာင့္ၾကည့္၍ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရ အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ျငိမ္း ခ်မ္းေရး ႏွင့္ ႏိုင္ ငံေရး ေဆြးေႏြးမွဳ ေကာ္မီတီ ႏွင့္ ၄င္းမွ တဆင့္ ျပည္ေထာင္စု ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖၚေဆာင္ေရး ဗဟို ေကာ္မီတီ သို႔ အစီရင္ခံျခင္း။

            (င) ျပည္တြင္း ဌာေနမဲ့ ေနသူမ်ား ႏွင့္ ပဋိပကၡဒါဏ္ ခံစားရ သူမ်ား အား အေျခခံ လူသား ခ်င္း စာနာသည့္  အေထာက္ အပံ့မ်ား ေပးအပ္မွဳ ကို ညွိွႏွဳိင္း ေဆာင္ရြက္ ေပးျခင္း ႏွင့္ ေစာင့္ၾကည့္ စစ္ေဆးျခင္း။

            (စ) အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး အေကာင္ အထည္ေဖၚ ေဆာင္မွဳ (သို႔မဟုတ္) အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ခ်ဳိးေဖါက္ မွဳမ်ားကို စံုစမ္းျခင္း ကိစၥမ်ား ႏွင့္ ပါတ္ သက္၍ ဤသေဘာ တူညီခ်က္ အား အနက္ အဓိပါယ္ ဖြင့္ဆိုျခင္း မွ ျဖစ္ေပၚ လာ သည့္ အျငင္းပြားမွဳ မ်ားကို ေျဖရွင္းေပးျခင္း။

            (ဆ) ဤသေဘာ တူညီခ်က္ အား အေကာင္ အထည္ေဖၚ ရာတြင္ ပါ၀င္ လက္မွတ္ ေရးထိုး သူမ်ား အၾကား ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ မွဳ မ်ားကို ပ့ံပိုးေပးျခင္း။

            (ဇ) ပါ၀င္လက္မွတ္ ေရးထိုးထား သူမ်ား က သေဘာတူ အပ္ႏွင္းထား သည့္ တာ၀န္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ ျခင္း။

၉.၃။ ဤသေဘာ တူညီခ်က္ တြင္ ပါ၀င္ လက္မွတ္ေရး ထိုး ထားသူမ်ား၏ သေဘာတူညီမွဳျဖင့္ ပူးတြဲ အပစ္အခတ္ ရပ္ စဲေရး ေကာ္မီတီ ကို ဖြဲ႔စည္း ရမည္။

၉.၄။ ပူးတြဲ အပစ္အခတ္ ရပ္ စဲေရး ေကာ္မီတီ ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မ်ားကို ခ်မွတ္ရာ တြင္ အဖြဲ႔၀င္ အားလံုး၏ သေဘာ တူညီခ်က္ ကို အျဖစ္ႏိုင္ဆံုး ႀကိဳးစား၍ ရယူသြား ရမည္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မခ်ႏိုင္သည့္  ကိစၥရပ္ မ်ား ရွိလာ ပါက ထိုကိစၥ ရပ္မ်ားကို “ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမွဳ ေကာ္မီတီ” ႏွင့္ ၄င္းမွတ ဆင့္ ျပည္ေထာင္စု ျငိမ္းခ်မ္း ေရး ေဖၚ ေဆာင္ေရး ဗဟိုေကာ္ မီတီသို႔ တင္ျပရမည္။

၉.၅။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ေရး ထိုး သူမ်ားသည္ ပူးတြဲ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ေကာ္မီတီ မွ လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ဆာင္ရန္အ တြက္ လိုအပ္သည့္ သတင္း အခ်က္အလက္ မ်ား ေတာင္းခံ လာပါက ဤသေဘာ တူညီခ်က္ တြင္ ခ်မွတ္ထားသည့္ စည္းကမ္း ခ်က္မ်ား ႏွင့္ အညီ ေဆာင္ရြက္ ေပးမည္။

၉.၆။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ေရး ထိုး သူမ်ားသည္  ပူးတြဲ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ေကာ္မီတီ ၏ ၀န္ထမ္းမ်ား အတြက္ လိုအပ္ သည့္ အေဆာင္ အေယာင္မ်ား အခြင့္ အေရးမ်ား လိုအပ္ခ်က္ မ်ားကို လိုအပ္သလို ညွိႏွဳိင္းေဆာင္ရြက္ေပးရမည္။

အခန္း(၁၀)
ပူးတြဲ ျငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္မွဳ အၾကံေပးေကာ္မီတီ

၁၀.၁။ ျငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ျခင္း ဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ား ႏွင့္ ပါတ္သက္ သည့္ လုပ္ငန္း အေကာင္ အထည္ေဖၚမွဳ မ်ား ကို အၾကံျပဳ ျခင္း၊ ညွိႏွဳိင္းျခင္း ႏွင့္ ပံ့ပိုး ကူညီ မွဳမ်ား ကို ျပဳလုပ္ႏိုင္ ရန္ ပူးတြဲ ျငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္မွဳ အၾကံ ေပးေကာ္မီတီ ကို ဖြဲ႔စည္းသည္။

၁၀.၂။ ပူးတြဲ ျငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္မွဳ အၾကံေပးေကာ္မီတီ ၏ လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ားသည္-

            (က) ျငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ မွဳ လုပ္ငန္းမ်ား အား အေကာင္အ ထည္ေဖၚ ေဆာင္ရြက္ ရာတြင္ အၾကံျပဳ ျခင္း။

            (ခ) အစိုးရ အဖြဲ႔အစည္း မ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာ ႏွင့္ ေဒသႏၱရ ပရဟိတ အဖြဲ႔အစည္း မ်ားအား ျငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ ေဆာက္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ား ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အၾကံဥာဏ္ေပးျခင္း။

            (ဂ) “ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမွဳ ေကာ္မီတီ” အား ျငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္မွဳ ဆိုင္ရာ လက္ရွိ အေျခအေန မ်ားကို တင္ျပျခင္း။

            (ဃ) ဤသေဘာ တူညီခ်က္ အား အေကာင္ အထည္ေဖၚ ရာတြင္ ပါ၀င္လက္မွတ္ ေရးထိုးသူမ်ား အၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္မွဳမ်ား ကို ပံ့ပိုးေပးျခင္း။

            (င) ပါ၀င္လက္မွတ္ ေရးထိုး ထားသူမ်ားက သေဘာတူ ေပးအပ္သည့္ လုပ္ငန္း တာ၀န္မ်ား ကို အေကာင္ အထည္ေဖၚျခင္း။

၁၀.၃။ ဤသေဘာ တူညီခ်က္ တြင္ ပါ၀င္ လက္မွတ္ေရး ထိုးထား သူမ်ား၏ သေဘာ တူညီခ်က္ျဖင့္ ပူးတြဲ ျငိမ္းခ်မ္း ေရး တည္ေဆာက္ မွဳ အၾကံေပး ေကာ္မီတီ အဖြဲ႔၀င္ မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ ဖြဲ႔စည္းသည္။

၁၀.၄။ ပူးတြဲ ျငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္မွဳ အၾကံေပး ေကာ္မီတီ အဖြဲ႔၀င္မ်ားသည္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မ်ားကို အဖြဲ႔၀င္အား လံုး၏ သေဘာ တူညီ ခ်က္ျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ ႏိုင္ ရန္ အတတ္ႏိုင္ ဆံုးႀကိဳးပမ္း ရမည္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မခ်ႏိုင္သည့္ ကိစၥရပ္ မ်ား ရွိလာ ပါက ထိုကိစၥ ရပ္မ်ားကို ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ နိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမွဳ ေကာ္မီတီ သို႔ တင္ျပရမည္။

၁၀.၅။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ ေရးထိုး သူမ်ားသည္  ပူးတြဲျငိမ္း ခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ မွဳ အၾကံေပး ေကာ္မီတီမွ လုပ္ငန္း မ်ား လုပ္ေဆာင္ရန္ အတြက္ လိုအပ္သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္ မ်ား ေတာင္းခံလာ ပါက ဤသေဘာ တူညီခ်က္ တြင္ ခ်မွတ္ထား သည့္ စည္းကမ္း ခ်က္ မ်ားႏွင့္ အညီ ေဆာင္ရြက္ေပး ရမည္။

၁၀.၆။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ေရး ထိုး သူမ်ားသည္ ပူးတြဲ ျငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ မွဳ အၾကံေပး ေကာ္မီတီ ၏ ၀န္ထမ္း မ်ားအတြက္ လိုအပ္သည့္  အေဆာင္ အေယာင္မ်ား အခြင့္ အေရးမ်ား၊ လိုအပ္ခ်က္ မ်ားကို ညွိႏွဳိင္း ေဆာင္ရြက္ေပး ရ မည္။

အခန္း(၁၁)

ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲ တြင္ ပါ၀င္သူမ်ား အၾကား ယံုၾကည္မွဳ တည္ေဆာက္ေရး ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ ေဆာင္ရြက္ရမည့္ အခ်က္မ်ား

၁၁.၁။ သေဘာ တူညီခ်က္ ကို ပါ၀င္ လက္မွတ္ေရး ထိုးထား သည့္ အဖဲြ႕မ်ား အၾကား ၌ျဖစ္ေစ၊ လက္မွတ္ ေရးထိုး ထားသူမ်ား ႏွင့္ အရပ္သား ျပည္သူမ်ား အၾကား ၌ျဖစ္ေစ၊ ယံုၾကည္စိတ္ ခ်မွဳ မ်ား ရွိလာေစ ရန္၊ စိတ္ရင္း ေစတ နာ မွန္ျဖင့္ ႀကိဳးစား လုပ္ေဆာင္ ရမည္။

၁၁.၂။ ဤသေဘာ တူညီခ်က္ တြင္ ပါ၀င္လက္မွတ္ ေရးထိုးၾက ေသာ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔မ်ား အားလံုးႏွင့္ လက္ နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔မ်ား အား မတရားအသင္း မ်ား အျဖစ္မွ ပယ္ဖ်က္ေပးရန္ သေဘာတူ ညီသည္။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ေရး ထိုးထား သူမ်ား ႏွင့္ ပတ္သက္မွဳ ရွိသည့္  မည္သူတဦး တေယာက္ (သို႔မဟုတ္) မည္သည့္ အဖြဲ႔အစည္း ကိုမွ် ႏိုင္ငံ ေရး ပါတီမ်ား မွတ္ပံု တင္ျခင္း ဥပေဒ အရ ေသာ္လည္း ေကာင္း၊ မတရားအသင္း အက္ဥပေဒ အရ ေသာ္ လည္း ေကာင္း၊ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ျခင္း မ်ား မျပဳလုပ္ ရန္ သေဘာ တူညီသည္။

ထို႔အျပင္ ပါ၀င္ လက္မွတ္ေရး ထိုးထား သူမ်ား အေနျဖင့္ လူတဦး တေယာက္အား ျဖစ္ေစ၊ အဖြဲ႔အစည္း တခုအား ျဖစ္ေစ၊ အစိုးရႏွင့္ ပတ္သက္မွဳ  ရွိသည့္ အတြက္ေၾကာင့္ အေရးယူ ေဆာင္ ရြက္ျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္ ရန္လည္း သ ေဘာတူညီသည္။ 

၁၁.၃။ အစိုးရ အေနျဖင့္ ဤသေဘာတူ ညီခ်က္ကို လက္မွတ္ေရး ထိုးျပီးသည့္ အခ်ိန္မွ စ၍ တိုင္းရင္းသား လက္ နက္ ကိုင္ အဖြဲ႔ အစည္း မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္သ ည္ ဟူေသာ စြပ္စြဲ ခ်က္ျဖင့္ မတရား အသင္း အက္ ဥပေဒအရ အမွဳစြဲ ဆို ျခင္း ခံထားရ သူမ်ား အားလံုး ၏ အမွဳမ်ား ကိုလည္း ရုတ္သိမ္းေပး သြားရန္ႏွင့္ အက်ဥ္း က် ခံေနရ သူမ်ား အားလံုးကို လႊတ္ေပးသြား ရန္ သေဘာတူ သည္။

အခန္း(၁၂)

ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ က်င္းပႏိုင္ရန္ ဂတိျပဳျခင္း

၁၂.၁။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ေရး ထိုးထား သူမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမွဳေရး၊ ယဥ္ေက်းမွဳ၊ ဖြ႔႔ံျဖိဳးေရး ႏွင့္ လံုျခဳံေရး ဆိုင္ရာ ျပသနာ မ်ား၏ အေျဖကို တိုင္းရင္း သားမ်ား လက္ခံ ႏိုင္သည့္ နည္းလမ္းမ်ား အေပၚ အေျချပဳ၍ ပါ၀င္သင့္သူ မ်ား အားလံုး ပါ၀င္သည့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ မ်ားမွ တဆင့္ အေျဖမ်ား ရွာေဖြ သြားရန္ သေဘာ တူညီသည္။

၁၂.၂။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ေရး ထိုး သူမ်ား သည္ ႏိုင္ငံေရး ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြး မွဳ ႏွင့္ သက္ဆိုင္ ေသာ မူေဘာင္ မ်ား ခ် မွတ္ေရး ဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးမွဳ မ်ားကို ဤသေဘာ တူညီခ်က္ လက္မွတ္ ေရးထိုးျပီး ခ်ိန္မွ စ၍ (၂) လအတြင္း စတင္ လုပ္ ေဆာင္ရန္ သေဘာတူ သည္။

၁၂.၃။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ေရး ထိုးထား သူမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရး ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးပြဲ ႀကီး ကို ဤသေဘာ တူညီခ်က္ လက္ မွတ္ ေရးထိုးျပီး ခ်ိန္မွ စ၍ (၄)လအတြင္း စတင္လုပ္ ေဆာင္ရန္ သေဘာတူ သည္။

အခန္း(၁၃)
ေနာက္ဆက္တြဲ ပါ၀င္ လက္မွတ္ ေရးထိုးခြင့္

၁၃.၁။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ေရး ထိုးထား သူမ်ားသည္ ဤသေဘာ တူညီခ်က္ အား ပါ၀င္ လက္မွတ္ မထိုးႏိုင္ေသး သည့္ (သို႔မဟုတ္) လက္မွတ္ ထိုးရန္ အဆင္သင့္ မျဖစ္ေသး သည့္ တိုင္းရင္းသား မ်ားႏွင့္ အျခား လက္နက္ကိိုင္ အဖြဲ႔အ စည္း မ်ားအား ၄င္းတို႔ အဆင္သင့္ ျဖစ္သည့္ အခ်ိန္တြင္ လက္မွတ္ေရး ထိုးခြင့္ျပဳ ရန္ သေဘာတူ သည္။

အခန္း(၁၄)
ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္၌ အတည္ျပဳျခင္း

၁၄.၁။ သေဘာတူ လက္မွတ္ေရး ထိုး သူမ်ားသည္ ဤသေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ ေရးထိုးျပီး သည့္ အခ်ိန္ထိ ျပည္ နယ္၊ တိုင္းေဒသ ႀကီးႏွင့္  ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ အပစ္ အခတ္ရပ္စဲ ေရး သေဘာတူ ညီခ်က္မ်ား အားလံုးကို ျပည္ ေထာင္ စု လႊတ္ေတာ္သို႔  အတည္ျပဳခ်က္ ရယူရန္ တင္ျပသြား ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္းကို သေဘာတူညီသည္။

၁၄.၂။ သေဘာ တူညီခ်က္ လက္မွတ္ေရး ထိုးသူမ်ား သည္မိမိတို႔ ကိုယ္တိုင္ႏွင့္  အျခား ပါ၀င္သင့္ သူမ်ား ပါ၀င္သည့္  ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးပြဲ မ်ားမွထြက္ေပၚလာ သည့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြး မွဳ ဆိုင္ရာ မူေဘာင္ကို ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ သို႔ တင္ျပ၍ အတည္ျပဳ ခ်က္ ရယူသြား မည္ကို သေဘာတူညီ သည္။  ထိုသို႔ အ တည္ျပဳ ခ်က္ ရယူသည့္ အဓိက ရည္ ရြယ္ခ်က္မွာ ဤမူေဘာင္ ကို အေျချပဳ ၍ ျပဳလုပ္သည့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြး ပြဲ မ်ားမွ ထြက္ေပၚလာ မည့္ ရလာဒ္ျဖစ္ သည့္ ျပည္ေထာင္ စု ျငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာ တူညီခ်က္ ကို ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ မွ ဆက္လက္၍ အတည္ျပဳ ေပး သြားႏိုင္ ရန္အတြက္ ျဖစ္ပါသည္။

၁၄.၃။ ပါ၀င္ လက္မွတ္ေရး ထိုးထား သူမ်ားသည္ ဤသေဘာ တူညီခ်က္ ကို ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ သို႔ တင္သြင္း ကာ အတည္ျပဳ ခ်က္ရယူ ရန္ သေဘာတူသည္။ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ သည္ ဤသေဘာ တူညီခ်က္ အား လက္ မွတ္ေရးထိုး ျပီးေနာက္ အေစာဆံုး က်င္းပ သည့္ လႊတ္ေတာ္ ၌  အတည္ျပဳ ေပးရန္ ေမတၱာ ရပ္ခံရမည္။

အခန္း(၁၅)

အေထြေထြကိစၥရပ္မ်ား