Tuesday, December 24, 2013

KAHKYIN GUMDIN AI N-GUN


Myen ni a hkawhkam hkawseng prat hpe hkaja yu yang tinggyeng a akyu ara lu wa na matu kanu kawa kahpu kanau ni a asak hpe dan di kau na matu myit li dum ai ni n rai ma ai. Myenmung shanglawt lu wa ai shani kaw nna dai ni du hkra prat dep ten de du shang wa sai raitimung Myen asuya a akyang gaw laklai rawt jat wa ai lam n nga ai.
Prat 1-3 (Anoratha, Bayinnaung, Alonghpaya) ten hta Myenmung lawu daw na bum nga masha ni hpe Myen amyu byin hkra gara hku shabyawng kau wa ai zawn, ndai prat 4 hta mung bum nga masha yawng hpe shabyawng kau na matu 1962 ning Ne Win daru magam zing ai shani kaw nna masing jahkrat tawn sai. Ne Win hpe kade n ju ai Myen General raitimung, Ne Win jahkrat tawn ai policy hpe dai ni du hkra shadik shatup wa masai.
Ndai ten hta bum nga masha ni hpe jahten sharun kau lu na matu bum nga masha ni ra sharawng ai ningmu ni lang nna shamawng jaw nga ma ai. Ga shadawn :- Myenmung gaw federal hkrang lang ai democracy mungdan gaw-gap na re majaw mungdan hpe makawp maga na hpyendap mung Federal Army hkrang byin pru wa na matu hkyen sa wa magang sai. Dai zawn re ai democracy mungdan hpe uphkang na matu Aung San Suu Kyi gaw President byin tai wa mai ai. Constitution hpe mung mungmasha ni ra sharawng htaphtuk dum ai hku gram la mai na lam lang hte lang ndau shamawng wa masai.
Maga mi de rai jang, Myenmung kaw masha myu bawsang 135 nga ai lam ding yang ndau wa masai. Yaw shada ai lam gaw, masha myu bawsang shagu gaw laksan mungdaw mying shamying la mayu ai ni hkrai re. Myenmung zawn re ai mungdan kaji langai kaw mungdaw 135 tawn na matu gaw manghkang kaba galaw la ai sha rai na re majaw mungdaw mying hpe masha myu bawsang mying n lang ai sha kaga grau htaphtuk ai mying ni lata lang lu hkra mahkrun jahtuk nga ma ai.
Dai masing hta la kap nna du na ra ai aten kadun hta Myenmung ting na yuptung jahpan hkan hta na ma ai lam mungdan ting na masha yawng chye shajang nga sai re. Dai shaloi Myenmung a myu bawsang chyarang gaw myu 135 sha n rai na sai. Amyu hkying kaba jat wa na masing re. Anhte Wunpawng amyu ni myu 6 nga ai kaw na myu tsa lam jat wa na re. Ndai lam hte seng nna gara hku jawm galaw na lam buga de na myitsu salang ni gaw tinang amyu ni a shangwang kata kaw bawngban ai zawn kaga hpu nau bum nga amyu ni hte mung jahkrup nga masai lam jawm na lu nga saga ai. Madung gaw Wunpawng Myusha mying “KACHIN”, Nambat gaw 101 ngu jawm bang na lam jahkrup nga masai. Mungdan kata kaw jawm shakut nga ai zawn, maigan de du nga ai hpu nau ni mung maigan de du nga ai kaga bum nga myu bawsang ni yawng hpe hpaji jaw hkat shadum hkat ai marang e, mungdan ting a matu mungmasa lam hta kahkyin gumdin lam lu wa nna yawng a matu awngdang ai lam lu wa na re.
Myen asuya galaw wa ai masing shagu gaw bum nga masha yawng hpe Myen amyu de byawng shang wa na masing hkrai rai wa sai. Dai majaw myu bawsang shagu gaw tinang amyu hte mungdan a amying shingteng hpe makawp maga tawn lu na matu myu langai a hpang langai rawt malan wa masai. Dai hte maren Ningbaw Kaba Lahtaw Zau Seng gaw 1961 February 5 ya shani myusha lam yan hta npawt nhpang tawn nhtawm rawt malan lam woi awn hpang wa sai. Shing rai Myenmung ting na rawt malan hpung ni yawng gaw myusha lam yan kaw npawt nhpang tawn nna rawt malan hpang wa ai hkrai rai wa sai.
Dai zawn re ai shingdu lam hta hkan nna Myenmung a rawt malan labau hta myusha lam yan gaw yit kau n mai, tsaw htum ai pungding kaw jawm tawn wa saga ai. Shing rai rawt malan hpung ni yawng a pungding gaw myusha lam yan hta ahkyak jawm tawn ai marang e, bum nga masha myu langai hpra hta n-gun kaba wa nna dai bum nga masha ni yawng pawng hpawm dat ai shaloi n-gun na chying kaba ai hpawngchyawm byin wa na hpe Myen asuya hku nna asan sha mu ya ai majaw jahten sharun kau lu na matu ladat amyu myu lang wa sai.
Shing re ai masing hta hkan nna rawt malan hpung ni gaw myusha lam yan hta npawt nhpang tawn wa ai kaw na dai ni na ten hta law malawng gaw, “Mungmasa hpe mungmasa ladat hte sanglang la na” ngu ai Myen asuya kaw na madun dat ai jut de jawm gayin mat wa masai. Myusha lam yan hpe shamat kau ai rai yang, mungmasa lam hta lang na n-gun mung hkan shamat kau sai majaw rawt malan hpung law malawng gaw gap hkat jahkring tawn nhtawm Myen asuya woi awn sa wa nga ai myusha shamyit lam yan de ndum shamyi hkan yan nang sa wa nga ai hpe mu dat yang na chying hkrit hpa tsang hpa rai wa sai.
Myenmung a mungmasa labau hpe hkaja yu yang, ahkyak ai mungmasa lamyi shagu hta Wunpawng Myusha myitsu salang ni shang hparan ya ai hkrai rai wa sai. Dai ni na ten hta byin pru wa ai manghkang gaw mungdan ting a matu shadawn sharam n lu, na chying ahkyak ai manghkang kaba rai nga sai majaw uhpung shagu na Wunpawng Myusha myitsu du salang ni jawm hpawngchyawm dawdan ai marang e, mungdan ting na rawt malan hpung ni yawng gaw myusha lam yan hta la kap nna mungmasa ningmu mahkrun langai a policy npu kaw rau jawm hkawm sa na matu Laiza zuphpawng kaw jahtuk la lu masai. Ndai masing gaw tsun n dang manu kaba ai shawng nnan na ninggam awngdang ai lam rai wa sai.
Satan a lit gaw kaning re ai awngdang lam hpe raitim aten dep jahten sharun kau lu na matu rai nga ai hpe Ja Chyum laika kaw na hkaja la mai nga ai. Dai hte maren Wunpawng Myusha ni a woi awn awngdang lam hpe jahten sharun kau lu na matu shada a lapran kaw nampum latup bang ya ai marang e, aten kadun laman Wunpawng Myusha ni a kahkyin gumdin lam hpe jahten kau lu ai nangshoi nangsha nsen ni mawng pru wa magang sai. Ndai zawn re ai mahtai hpe maram yu yang, anhte amyu ni gaw kaga amyu ni hpe mungmasa numdaw nkau kaw lam woi awn lu ai zawn satan wa a gunglau ai hpe koi yen kau lu na matu Yehowa jaw da ya ai machye machyang hpe lang shaman ai madang rai wa nga sai.
Dai ni na ta tut bungli hpe maram yu yang, tai hpyen wa gaw rawt malan hpung ni hte hkrum shaga shagu myusha lam yan hpe koi kau nhtawm n-gun kya nga ai mungmasa lam hta ginchyum woi dat lu hkra shakut nga ai hpe mu lu ai. Dai masing hpe mu ya ai Wunpawng salang ni gaw myusha lam yan hta madung tawn nna hkrum bawngban awngdang wa lu na matu aten la nna jahtuk nga ma ai hpe maram lu ai.
Ndai zawn re ai hpaji shingjawng poi kaw awngdang wa lu na matu shawng lam kaw myit simsa ai hte ta tut dawdan galaw sa wa lu na matu na chying ahkyak ai zawn, shingdu kaw nga let hpaji jawm jaw nga ai ni mung ahkyak kaba rai nga ai. Wunpawng Myusha ni gaw myusha lam yan hta shara mi kaw nlawm yang shara mi kaw lawm nga chyalu re. Shing rai anhte a yaw shada tawn ai pandung de ahkum ara du wa shajang na matu gaw anhte yawng a kahkyin gumdin ai nyan hpaji atsam a n-gun rai nga ai hpe kam let shakut sa wa ga law.
Aji Pa Jau
20 December 2013