စနစ္ နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လဲလွယ္ရပါမည္။

By  Duwa Kachin

ဖဲြ႕စည္းပုုံ အေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး အတြက္ အမ်ဳိးသား ဒီမုုိကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္က ႀကိဳးစား ေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ ေဒၚစုု သမၼတ ျဖစ္ေရး မျဖစ္ေရး ထက္ ျပည္သူက ေရြးေကာက္တင္ေျမာက္တဲ့ သမၼတ အစစ္အမွန္ ေနရာရေရး က ပိုုအေရးႀကီးတာပါ။  တုုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုုိင္အဖဲြ႕ ေတြ ေတာင္းဆုုိေနတာလဲ အဲဒီ စနစ္ ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ လူနည္းစုု အစုုိးရက တုုိင္းရင္းသား ေဒသ ေတြပါ မက်န္ စီမံကြပ္ကဲ ေနတဲ့ စနစ္ ကုုိ ေတာ့ တုုိင္းရင္းသားေတြက လုုံး၀ ႀကိဳက္တာ မဟုုတ္ပါ။ အမ်ဳိးသား ဒီမုုိကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ အေနနဲ႔လဲ ဒီအခ်က္ကုုိေတာ့ မေမ့ထားသင့္ေပ။ လက္နက္ နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုုိတာ ထက္ ပုုိအေရးႀကီးတာ စနစ္ နဲ႔ ၿငိမ္ခ်မ္းေရး ပါ။ စနစ္ မေျပာင္းပဲ လက္နက္စြန္႔လုုိ႔ မရ။ လက္နက္ စြန္႕ဖုုိ႔ စနစ္ အရင္ျပင္ရမယ္။ ဒါက ေလာက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး နိယာမ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ဳိးသား ဒီမုုိကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္က လူပုုဂၢိဳလ္ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေဒၚစုု ျဖစ္ျဖစ္ သမၼတ ျဖစ္လာရင္ အရင္ဆုုံး လုုပ္ရမည့္ တာ၀န္သည္ စနစ္ေျပာင္းဖုုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ လူေျပာင္းဖုုိ႔ မဟုုတ္။ အခုု လက္ရွိ စနစ္ အရ ဆုုိရင္ေတာ့ ဘယ္လုုိ ပုုဂၢိဳလ္မ်ဳိး သမၼတ ျဖစ္လာလဲ ဘာမွ ထူးျခားမွာ မဟုုတ္ပါ။ စနစ္ ဆုုိတဲ့ ေနရာမွာ.... (၁) ဗဟိုုခ်ဳပ္ကုုိင္မႈ စနစ္ကုုိ ေျပာင္းျပန္လွန္ပစ္ဖုုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ (Top-down to Bottom-up). အဲဒါမွ လိႈက္ေလ်ာ ညီေထြတဲ့ အစုုိးရ တစ္ရပ္ ျဖစ္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ (၂) အီးဂါး၀ါးမန္႔ (Electronic-Government) အလ ွ်င္အျမန္ ျဖစ္လာဖုုိ႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ အက်င့္ပ်က္ခ်စားမႈ ကုုိ ဒီနည္းနဲ႔ ကိုု္င္သြယ္မွာ ျဖစ္တယ္။ လူတုုိင္း အစုုိးရ ရုုံးသြားစရာ မလုုိတဲ့ စနစ္ ျဖစ္လာတဲ့ အခါ ၀န္ထမ္းေတြကုုိ လတ္ထုုိးမႈ ေလ ွ်ာ့ခ် နုုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လုုံး၀ မရွိေတာ့ဘူးလုုိ႔ ေတာ့ မေျပာလုုိပါ။ အေတာ္အသင့္ ေလ ွ်ာ့ခ် နုုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ (၃) တုုိင္းရင္းသား အားလုုံးရဲ႕ မူလဇာတိဂုုဏ္ ကုုိ ေလးစားဖုုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္လူမ်ဳိး မဆုုိ ကုုိယ့္ ယဥ္ေက်းမႈ နဲ႔ ဘာသာအယူ၀ါဒ ကုုိ တန္ဖုုိးထားတတ္ၾကပါတယ္။ မကူညီခ်င္ေန မေႏွာက္ယွက္ဖုုိ႔က အင္မတန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ ကုုိယ့္လူမ်ဳိးရဲ႕ တန္ဖုုိးမ်ား လူမ်ဳိးျခား တမ်ဳိးမ်ဳိးရဲ႕ ၀ါးမ်ဳိျခင္း ဆုုိတဲ့ စုုိးရိမ္မႈဟာ လက္နက္ကုုိင္ ေတာ္လွန္ဖုုိ႔လုုံေလာက္တဲ့ ခံစားခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ (၄) တုုိုင္းရင္းသား မ်ားရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ၊ စာေပ နဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ရပ္တည္ခြင့္ ကုုိ မတားဆီး ရပါ။ လက္ရွိကမာၻမွာ နီယုုိလက္ဘရာလီဇမ္ ျဖစ္ထြန္းလာတာ နဲ႔ အမ ွ် ဘယ္သူမျပဳ မိမိမႈ ဆုုိသလုုိ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းကုုိ လူငယ္ေတြ လုုိက္သြားတတ္ၾကပါတယ္။ ဒီေတာ့ လူႀကီးတုုိင္းရဲ႕ အျမင္မွာ ကုုိယ့္ ဇာတိအစစ္အမွန္ ေပ်ာက္ကြယ္ေတာ့မလား ဆုုိတဲ့ စုုိးရိမ္မႈမ်ဳိး ရွိလာတယ္။ ဒီမွာ နီးစပ္ရာ လူမ်ားစုု ကုုိ အပစ္တင္ တတ္ၾကပါတယ္။ ပုုိဆုုိးသည္မွာ ပိတ္ပင္တားဆီးမႈမ်ဳိးစုုံ လုုပ္လာတဲ့ အစုုိးရကရွိေနေတာ့ ထင္တာ ျမင္တာ အပစ္ဖုုိ႔ ဘုုိ႔ အေၾကာင္းရင္းက လုုံေလာက္လာတယ္။ ဒီလုုိ အေျခအေနမွာ လက္နက္ စြန္႕ ဖုုိ႔ ဘယ္လုုိမွ မျဖစ္နုုိင္ပါ။ နုုိင္ငံတကာမွာလဲ လူမ်ဳိးစုုတုုိင္းရဲ႕ အေျခခံ ရပုုိင္ခြင့္ (Indigenous rights) ကုုိ အေလးအနက္ထားေနတဲ့ အခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ လက္နက္ကုုိင္ေတာ္လွန္ျခင္း ဆုုိသည္မွာ အဲဒီလုုိ အေျခအေနအတြက္ လူမ်ဳိးစုု တစ္ရပ္ရဲ႕ ရပ္တည္ျခင္းအတြက္ တုုိက္ပဲြ၀င္ျခင္း (Fight for Existence) ျဖစ္သင့္တယ္ ဆုုိတဲ့ အယူအဆက သကၠသုုိလ္တုုိင္းရဲ႕ စာတမ္းဖတ္ပဲြမွာ ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။ (၅) လူမ်ားစုုကုုိ လူနည္းစုုက ေလးစားျခင္း (ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္း မဟုုတ္) ဆုုိသည္မွာ နုုိင္ငံ တခုုရဲ႕ တည္ၿငိမ္ျခင္းနဲ႔ တုုိးတက္ျခင္းရဲ႕ လမ္းစ ျဖစ္ပါတယ္။ ထုုိင္းနုုိင္ငံမွာ ထုုိင္းလူမ်ဳိးေတြခ်ည္း ေနထုုိင္တာ မဟုုတ္ပါ။ ျမန္မာ နုုိင္ငံနဲ႔ အတူတူေလာက္ တုုိင္းရင္းသား လူနည္းစုု မ်ားပါတယ္။ သူတုုိ႔ဌာေန ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူမ်ားစုုျဖစ္တဲ့ ထုုိင္းလူမ်ဳိးေတြ ကုုိ ေလးစား ၾကပါတယ္။ အထင္ႀကီးၾကပါတယ္။ တုုိင္းရင္းသား ေဒသ ေတြမွာ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး လုုပ္ငန္းပဲ လုုပ္တယ္။ ႀကီးစုုိးေရး မလုုပ္ဘူး။ သူ႕ေဒသ သူ႕ လူ အုုပ္ခ်ဳပ္ ခုုိင္းတယ္။ ဘန္ေကာက္လုုိ ၿမိဳ႕ႀကီးက ထုုိင္းလူမ်ဳိးေတြ လာၿပီး ဗုုိလ္မက် ဘူး။ ေတာင္ပုုိင္းက မေလး မူဆလင္ေတြ အုုံၾကြမႈ ျဖစ္ေပမယ့္ အဲဒီ မေလးလူမ်ဳိးေတြကုုိ ၀န္ႀကီးအဆင့္ထိ ေနရာေပးတယ္။ စစ္တပ္မွာ ထိပ္ဆုုံး ပုုဂၢိဳလ္ေတာင္ ပါေသးတယ္။ နုုိင္ငံအထဲမွာ ရွိေနတဲ့ လူသားတုုိင္း တရား၀င္ ေနထုုိင္တယ္ ဆုုိရင္ ဥပေဒ ရဲ႕ အကာအကြယ္ ရေစတယ္။ ဗမာ ေတြကုုိ ဘယ္ေလာက္မုုန္းမုုန္း ျမန္မာ ၂ သန္းေလာက္ကုုိ ေမာင္းထုုတ္ေရး မရွိဖူးပါဘူး။ လူမ်ဳိးေရး အဓိဂရုုန္း ေတြ မရွိဘူး။ တရုုတ္ေတြ စီးပြါးေရးမွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုုပ္နုုိင္လုုိ႔ နုုိင္ငံ့ ဘ႑ တုုိးပြါးေစတယ္။ ကုုလားေတြလဲ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုုပ္နုုိင္ၾကပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ျမန္မာနုုိင္ငံသားေတြ ထုုိင္းကုုိ သြားေနရတာပါ။

ကခ်င္ေတြ ေခါင္းမာ တယ္တဲ့။ Posted: 26 May 2014 09:29 PM PDT မႏွစ္က ေတာင္ႀကီးသြားေတာ့ ဟဲဟုုိး ေလဆိပ္မွာ ဆင္းျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ျပည္တြင္းေလဆိပ္ ထုုံးစံ အတုုိင္းေပါ့ ပစၥည္းသယ္ခ ဆုုိၿပီး ေတာင္းေလ့ရွိတယ္။ တစ္အိတ္ကုုိ ငါးရာ၊ တစ္ေထာင္ ဆုုိၿပီး လူပုုံအလည္မွာ ေတာင္းေနၾကတာပါ။ တူညီ ၀တ္စုုံ ၀တ္ထားတဲ့ လူေတြႀကီးပါပဲ။  ဒူ၀ါ ကုုိ ပအုုိ႔ တုုိင္းရင္းသားလုုိ႔ ထင္ရတဲ့ သုုံးဘီးဆုုိင္ကယ္ ေမာင္းသမားက ေလဆိပ္အထြက္မွာပဲ သူ႕သုုံးဘီးငွားဖုုိ႔ တစာစာ ေတာင္းဆုုိေနတာနဲ႔ ေတာင္ႀကီးသြားဖုုိ႔ ေစ်းညွိလိုုက္တယ္။ အိတ္ထုုတ္ရအုုံးမယ္ လုုိ႔ ေျပာေတာ့ သူထုုတ္ေပးမယ္ ေပါ့။ ဒါနဲ႔ အတူေစာင့္ေနၾကတယ္။ အိတ္ေတြသယ္လာတဲ့ လက္တြန္းလွည္း အျပည့္ ထြက္လာပါၿပီ။  ကုုိယ့္အိတ္ သူ႕အိတ္ေရြးၾကရင္း နဲ႔ က်ေနာ့ အိတ္ကုုိ လက္ညွိးထုုိးလုုိက္တယ္။ အဲဒီမွာပဲ ေလဆိပ္ ၀န္ထမ္းလုုိ႔ ထင္ရသူ ယူနီေဖါင္း၀တ္ တစ္ေယာက္က အိတ္သယ္ခ တစ္ေထာင္ လုုိ႔ ဆုုိလာတယ္။ ငါ့လူ ပအုုိ႔ ေကာင္ က သူ႕ ပအုုိ႔ေလသံ န႔ဲ “ဟုုိ ကုုိ ႀကီးဟာ” (တုုိင္းရင္းသား အခ်င္းခ်င္းမုုိ႔လုုိ႔နားလည္လုုိက္တာပါ) လုုိ႔ေျပာလုုိက္ေတာ့ ေလဆိပ္ ၀န္ထမ္း ၾကားလုုိက္တဲ့ အသံက “ဟုုိ ဘုုိႀကီးဟာ“ ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ေအာ္.. ဗုုိလ္ႀကီးဟာ လား.. တဲ့။ ဒါဆုုိ ယူသြား.. ဆုုိၿပီး အလကား လြတ္လုိက္တယ္။ ဒူ၀ါ့ကုုိ ဗမာ စစ္ဗုုိလ္ထင္သြားပုုံ ရပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ဒူ၀ါ လဲ မေက်နပ္ေတာ့.. ငါ ဗုုိလ္ႀကီး မဟုုတ္ဘူး သာမန္ အရပ္သား ပါ လုုိ႔ ေျပာလုုိက္တယ္။ ဒီေတာ့.. ဒါဆုုိ အိတ္သယ္ခ ေပး.. တဲ့။ မေပးနုုိင္ဘူး လုုိ႔ေျပာလုုိက္တယ္။ ဘယ္က လဲ... (သူေမးတာ ဘယ္ ဌာနကလဲ လုုိ႔ ဆုုိပုုံ ရပါတယ္။) ျမစ္ႀကီးနားကပါ။ ကခ်င္လား တဲ့။ ဟုုတ္ပါတယ္။ အိတ္သယ္ခ ေပးရမယ္.. တဲ့။ ခင္မ်ားက ၀န္ထမ္းလား.. လုုိ႔ေမးလုုိက္တယ္.. ဟုုတ္တယ္ေလ... တဲ့။ ဒါဆုုိ.. တရား၀င္ ေကာက္တာလား.. ဆုုိေတာ့.. တရား၀င္ေတာ့ မဟုုတ္ဘူး.. တဲ့။ တရား၀င္ မဟုုတ္ရင္ မေပးနုုိင္ဘူး.. လုုိ႔ ေျပာလုုိက္တယ္။ မဟုုတ္ဘူးေလ... လူတုုိင္းေပးရတာပဲ.. တဲ့။ လူတုုိင္းေပးလဲ က်ေနာ္ မေပးနုုိင္ဘူး.. ငါက ေလဆိပ္ အခြန္ေဆာင္ၿပီးသား... ခင္မ်ားတုုိ႔ ေလဆိပ္ ၀န္ထမ္းေတြက ပစၥည္းသယ္ေပးရမဲ့တာ၀န္ရွိတာပဲ.... တရား၀င္ ေကာက္တယ္ ဆုုိရင္ ေလဆိပ္ တံဆိပ္တုုံးပါနဲ႔ ေငြ လက္ခံ ျဖတ္ပုုိင္း ေပးပါ။ ေကာင္တာနဲ႔ ေကာင္းေကာင္း ေကာက္ပါ။ လုုိ႔ ေျပာလုုိက္တယ္။ အဲဒီမွာ သူက ေၾကာင္ေတာင္ ေတာင္ ျဖစ္ေနခ်ိန္.. ငါသြားၿပီေနာ္... ေနာက္မွာ သဲ့သဲ့ ၾကားလုုိက္တဲ့ အသံ... ဒီ ကခ်င္ ေတြ ေတာ္ေတာ္ မလြယ္ဘူး.. ေခါင္းမာတယ္ တဲ့။