Gawdin (bawlung) poi hta poi sa yu ai
shawa masha langai mi hku nna dai ginsup taw nga ai wuhpung lahkawng a
shamu shamawt ai ladat hpe asan sha mu lu ai zawn,.. ya hkyak hkyak myen
asuya shaw taw nga ai mungmasa maw la-nyet hpe mung anhte mungmasha ni
asan sha mu mada lu nga ai. Kaja wa nga yang shanhte myen asuya ni san
seng ai myit rawng ai rai yang aten kadun ninggam hte ninggam hparan la
mai nga ai. Lachyum gaw mungmasa manghkang a majaw matsan chyaren mat wa
ai manghkang re hpe chye nga ninglen mungmasa hpe shawng nhparan ai
sha, sut masa hte shawng hparan mayu ai ladat gaw, aten garawt na matu
MAW LA-NYET shaw taw nga ai ni rai nga ma ai. Hpa majaw aten garawt mayu
ai i nga yang?
(1) Jet ai Munghpawm Federal n kam jaw ai majaw aten garawt taw nga ai mawla-nyet.
(2) Myen mungdan a mungmasa manghkang hpe sut masa manghkang de gale kau na matu shaw taw nga ai mawla-nyet.
(3) Ya hkyak hkyak myen mungdan ting gap
hkat jahkring tawn lu sai ngu ai maisau pa hpe mungkan a man e madun lu
na matu shaw taw nga ai maw la-nyet.
(1) JET AI MUNGHPAWM FEDERAL NKAM JAW AI MAJAW ATEN GARAWT TAW NGA AI MAW LA-NYET…
Namsi hpun langai mi hpe,.. ndai namsi
hpun gaw kaja ai kun? (or) nkaja ai kun? chye na matu dai namsi hpun hpe
sa gahtam jahpye nna n-yu ra ai, dai namsi hpun kawn si pru wa ai namsi
hpe yu nna chye ginghka la nga ai. Dai hte maren daini na myen asuya
mung Jet Ai Munghpawm Federal jaw mayu ai kun? (or) njaw mayu ai kun?
ngu ai hpe mung asan sha chye ginghka la lu nga sai. 2008 ning
Constitution hpe gaw annau ni tsepkawp nmai hkap la ai. Ndai
Constitution a kata kaw gaw Jet ai Munghpawm Federal tsepkawp nmai byin
ai. Jet ai Munghpawm Federal hte jawm nga na matu gaw Constitution hpe
Panglong Agreement hta npawt hpang nna jawm ka ra ai. 2008 ning
Constitution hpe gram na matu gaw grau yak ai bungli re, gram nmai hkra
dai constitution kaw nan ka sha-ngang tawn kau sai. Constitution hpe
Panglong Agreement hta npawt hpang nna ningnan bai jawm ka tawn lu jang
she Kachin Ethnic Self Determination of Kachin state (Jet ai Munghpawm
Federal) mai byin ai. Panglong Agreement hta npawt hpang ai Constitution
hpe nkam jawm ka nga dingsa gaw,.. machyi taw nga ai ana hpe nkam mai
tsai shangun mayu ai majaw hpa nseng ai tsi mawan hte tsi lajang taw nga
masu ai lachyum rai nga ai. Lachyum gaw.. aten garawt taw nga mayu ai
MAW LA-NYET rai nga malu ai.
(2) MYEN MUNGDAN A MUNGMASA MANGHKANG HPE SUTMASA MANGHKANG DE GALE KAU NA MATU SHAW TAW AI MAW LA-NYET.
Gumsan Magam Thein Sein hte Aung San Suu
Kyi gade daram akyang laban ai ngu ai gaw…Myen mungdan mungmasa
manghkang a majaw byin taw nga ai dinghku majan hpe sut masa a majaw
byin ai majan maga de gale mat wa hkra maw la-nyet shaw bang wa ai lam
gaw shagri pyi lawm hkra madawn na daram matsat shabat rai nga ai. Shan
lahkawng mungkan a man e tsun shaga ai gaw Asuya hte mungmasha MATSAN
HPANG HKRAT mat wa ai dai langai sha mungkan a man e tsun ai, Hpa majaw
MATSAN HPANG HKRAT mat wa ai a npawt nhpang hpe mungkan a man e ntsun
ai, Mungmasa manghkang dinghku majan nau galu mat wa ai majaw MATSAN
HPANG HKRAT mat wa ai re lam hpe mungkan a man e tsepkawp ntsun ma ai.
Htawng masha dat ya ai hte Media loili hpaw ya ai gaw mungkan shinggrup
nna mawhpyi hpyi hkawm na matu sha rai nga malu ai. Anhte mungmasha ni
madi shadaw nna Aung San Suu Kyi lu ai mying kaja hte Kumhpa ni gaw bai
shabai la nmai mat sai. Ndai ten hta shan lahkawng a yaw shada ai ladat
gaw mungmasa manghkang hpe sut masa manghkang maga de gale kau mayu ai
maw la-nyet rai nga ai. Ndai zawn mungmasa manghkang a majaw Annau ni a
myit masin kraw lawang kata kaw machyi taw nga ai ana hpe sut masa ja
gumhpraw hte tsi lajang yang mai tsai lu ai baw rai kun? A’tsawm myit yu
ga.
(3) YA HKYAK HKYAK MYEN MUNGDAN TING GAP
HKAT JAHKRING TAWN LU SAI NGU AI MAISAU PA HPE MUNGKAN A MAN E MADUN
DAN LU NA MATU SHAW TAW NGA AI MAW LA-NYET.
Lai wa sai Myitkyina Zuphpawng kaw Aung
Minn tsun ai mungdan ting (alung tsung apit ahkat yat tse ye) gap hkat
jahkring hpe du na ra ai July shata hta galaw na lam tsun shalawm ai.
Ndai ga’ngau hpe ntsa lam hku sha yu yang grai jaw ai, grai teng ai,
grai kaja ai hku mu mai nga ai. Raitim shanhte myen ni a lagu yaw shada
tawn ai masing hpe kata lam akri akrai yu ai shaloi gaw, Laknak lang
rawt malan ai Wuhpung Wuhpawng ni a ntsa e shaw taw nga ai MAW LA-Nyet
kaba rai nga malu ai. Ndai ga’ngau a ntsa e anhte Rawt Malan hpung ni
grai sadi ra na re. Chye na hkamla shut na grai tsang ra nga ai. Chye na
hkamla nshut na matu gaw myen asuya a yaw shada tawn ai masing kaba hpe
shawng tau hkrau nna chye tawn ra na re. Myen asuya a lagu yaw shada
tawn ai masing kaba gaw, Myen mungdan kata kaw byin taw nga ai Mungmasa
manghkang, Hpyen masa gasat gala manghkang, Shinggyim ahkaw ahkang
manghkang, ma hkra hpe Sut masa hte shawng hparan mayu nna, SUT MASA HTE
HPARAN NLU JANG HPYEN N-GUN KABA HTE HPARAN SHAKRE KAU NA MASING re.
Sut masa hte shawng hparan lu na matu gaw aten galu masing rai ra nga
malu ai. Aten galu masing re ai majaw 2015 ning a Ra’lata poi hta Thein
Sein asuya matut nna ahkaw ahkang bai naw matut lu ra ai lam gaw ahkyak
dik htum rai nga malu ai. 2015 ning a Ra’lata poi hta matut dang na matu
mung, Mungdan ting gap hkat jahkring tawn lu sai ngu ai MAISAU PA gaw
mungdan kata hte mungkan a man e ahkyak dik htum rai nga malu ai.
Lachyum gaw, Mungkan kawn sut masa chyinghka hpaw ya sai nga tim,
mungdan ting gap hkat jahkring sai lam nlu yang kadai mung sa na nre.
Ndai kaw anhte langai mi chye na ra ai gaw, Mungdan langai mi sut masa
sharawt la mayu yang Lung Seng pawk ai zawn rai a-gajawng sha sharawt la
mai ai nre.
Dai majaw daini Annau ni hpe woi’awn taw
nga ai Wunpawng Mungdan Shanglawt Asuya KIO/ KIA hte Rawt Malan Wuhpung
Wuhpawng ni yawng hpe tsun shadum hpa’ji jaw mayu ai gaw, Ya hkyak
hkyak myen asuya ni hku nna Anhte Rawt Malan Wuhpung Wuhpawng ni kaw na
ra sharawng taw nga ai gaw mungdan ting gap hkat jahkring ai lam hta
myit hkrum ya na ahkyak dik re ai zawn, Anhte Rawt Malan Wuhpung
Wuhpawng ni mung myen asuya kaw na ra sharawng taw nga ai gaw Panglong
Agreement hte gawgap ai Federal hpe myit hkrum ya na ngu ai GA’SADI
shawng lu hkra la ra na re. Nde a ntsa e shanhte myen ni myit hkrum ya
lu jang she anhte mung myit hkrum ya mai na re. Dai pyi gaw myen asuya
hte anhte Bawsang ni chyu sha nmai ai. UN, EU, US, UK, hte China ni
lapran sakse hku shang dung lawm ra na re ngu mu mada ai. Myen asuya ni
mi rai rai, Rawt Malan Bawsang ni mi rai rai, Sadi run ai ni hpe lapran
sakse ni hku nna gara madang hku ahkyak la mat wa na lam mung ka shalawm
ra na re.
Ndai kaw myen asuya ni galoi mung
akyang laban ban re mabyin langai mi hpe mung ka shalawm ra na re. Yawng
hte gap hkat jahkring tawn tim, myen asuya ni sadi run ai shaloi gaw
yawng hpe kalangta n-gap ai, langai hpang langai shamyit mayu ai. Hpa
majaw nga yang myen amyu ngu ai ni gaw galoi mung sadi ndung ai amyu re
ai hta n-ga, MAW LA-NYET chyu shaw ai ni re majaw bai byin wa na majan a
matu mung ka nan ka shalawm tawn ra na re.
Sau Nan Du
By JPKS blog