Myen mungdan simsa lam hpe gade gawgap mayu tim, 2008 ning Constitution hte U Thein Sein gaw, ndai Miwa dingla hte dumsu shazai kanu hpa rai nga ai.
++++++++++++++++++++++++
Daini myen mungdan kata byin taw nga ai mungmasa, hpyen masa, sut masa, manghkang ni hpe hparan na matu kyin kinjup chyat taw nga ai Thein Sein hpe yu nna, lai wa sai 1974 ning hta KAGAM BUM Yi hku yi kaw na tsawm ra tsaw ai u’gawn machya ntsa kaw miwa dingla langai mi shani ting marawn jahtau jamjau taw nga ai hpe shingran mu dat n-ngai.
Mabyin
Kagam bum gaw Myitkyina, Manmaw lam, Gang Dau Yang mare a sinpraw maga kaw shanu nga ai ram ram kaba tsaw ai bum-marawn langai mi rai nga ai. Dai kagam bum hte makau grup yin hkan nga ai kahtawng ni gaw, N’ting Laika, Kagam, Nhkram, Sama ni rai nna, yawng ngu na daram gaw jijaw natjaw ai ni hkrai rai ma ai. Ndai kagam bum mare grup yin hta gaw mungmasa mayak mahkak amyu myu a majaw nlu hkang zing mat ai DUMSU SHAZAI grai nga ai re.
1974 ning ginhtawng ta a lani mi hta nye a nta bu’ga Gang Dau Yang mare kaw nna Kagam Bum mare kaw nga ai jinghku ni a Mang makoi poi de kabung wa dum na matu manang tsawm ra mi hte lung mat wa n-ngai. Shana de anhte mare kaw du shang wa ai shaloi, Sansaw sumpan htaw dut hkawm ai miwa dingla re nga ai wa mung gumra (3) hte du shang wa ai hpe mu dat ga ai. Anhte sumtsan kaw nna kabung wa dum na ni (kabung wa ai ni) mare baw (numshang) kaw ningsin jasin la nna, anhte mare baw (numshang) kaw du taw nga sai lam hpe sinat dumhpau nsen ni hte nsim nsa matut manoi gap kapaw sharu dat jang, madu jau man bu ramma mahkawn shabrang ni mung, anhte na saga ai ngu ai lachyum hpe nhtang shana ai hku nna sinat dumhpau nsen ni hte matut manoi gap shangoi dat ma ai. Dai hpang chyahkring mi rai yang malum tsa’hku, tsa’pyi, shantawk matep ni hte kabu gara sa hkap tau la ma ai. Anhte kabung wa ai ni mung mang makoi poi galaw ai nta kaw du shang wa ai hte galang ta kabung dum bang mat wa saga ai. Shana yuptung lai ten daram hta dai mare kaw na ramma ningbaw wa gaw anhte hpe san ai, nanhte kaw na shabrang ni hkum ai kun? anhte kaw na num mahkawn marai (6) mat taw nga ai, hpawtni naw galaw ra ai bungli grai naw law ai majaw re nga nna san ai majaw, ngai mung masha jahkum yu yang anhte a masha ni mung yawng hkum taw nga ai. Dai hpang ramma ningbaw wa matut jep sagawn yu yang, Sansaw sumpan htaw dut hkawm ai miwa dingla mung mat taw nga ai lam hpe chye lu ai.
Jahpawt nhtoi mung htoi wa sai majaw madu jauman bu ramma ni hte anhte manam ni bungli garan nna, nkau mi gaw mat taw nga ai Jinghpaw num mahkawn (6) hte Sansaw sumpan htaw dut hkawm ai Miwa dingla wa hpe tam na matu lit la, nkau mi gaw dai shani naw galaw ra ai NDAW GAHKRANG lamang, CHYING CHYAI AI lamang hte SHADULU SHADUSHA bungli ni lit la na matu bungli garan ngut saga ai. Dai ahkying aten hta Kagam Bum yi hku yinwang kaw na grai tsaw ai u’gawn machya ntsa kaw Jinghpaw num mahkawn (6) hte Miwa dingla byin taw nga ai mabyin gaw, He… a-gu Miwa dingla, machya ntsa de lung wa rit, tsa chyaru, tsa’mai ni naw shawng lu sha chyai ga i? lu hkru sha hkru ngut jang she laga lam bai matut pyaw chyai ga i?
Aten tsawm ra na hkra lu sha chyai ai hpang Miwa dingla mung nang hprim hpram wa sai hte maren, ndi nda baili baila rai nang malap taw nga ai ten hta…
-Ning Bawk, ning Bawk, gyit u, gyit u, ndai Miwa dingla hpe..
-Hpa baw hte gyit na, ning Hkawn?
-Hkum a-nya sha taw nga mu, dai nang kyit tawn ai shingkyit hte gyit u le e. (dai ten ni hta Kagam Bum num ni kyit ai shingkyit gaw sumpan ahkyeng re.)
-Nau nan hpyau ai Miwa dingla ndai, shi a sansaw sumpan hte Jinghpaw num ni hpe galai roi kau mayu ai Miwa dingla hpe atsawm ngang ngang gyit majaw tawn da ga.
Kagam Bum mahkawn ni Miwa dingla hpe u’gawn machya ntsa kaw atsawm sha gyit majaw tawn da nna n-gup mung matsut tawn da ya ngut masai. Dai hpang shanhte yawng mung machya ntsa kawn yu mat wa nna machya ntsa de lung ai lakang hpe mung gang jahkrat dawm kau da masai. Kagam Bum mahkawn ni wa mat ai hpang, nhtoi htoi wa ai hte rau yi shingnawm de nna yan pru wa ai DUMSU SHAZAI wuhpung ni gaw dai yi wa hte u’gawn machya a npu hkan de hpawng taw nga masai, ang sha-a dumsu shazai kanu langai gaw dai u’gawn machya npu kaw kasha shangai kyin taw nga ai. Miwa dingla dum hprang wa nna shi hpe gyit tawn ai sumri lu raw kau na matu shi hkrai shi kyin kinjup chyat taw nga lu ai. N-pu kaw kasha shangai taw nga ai dumsu shazai kanu mung machya ntsa de yu nna pawt sindawng share taw nga sai. Dumsu kanu mung dai shaloi sha shangai tawn ai kasha lam rai n chye hkawm shi ai re majaw hprawng mat wa mung nmai nga lu ai. Miwa dingla wa mung dumsu kanu htim shatsang taw nga ai majaw machya ntsa kawn yu wa nmai, Dumsu kanu mung machya ntsa de mada yu nna htim share taw nga, Miwa dingla mung machya ntsa kawn Kagam mahkawn ni hpe pawt marawn jahtau taw nga re ai mabyin hpe yi shingnawm kaw nna anhte sa mu yu ga ai. Miwa dingla wa Jinghpaw ga apai alai nga nna marawn jahtau tsun ai ga gaw, “Ki gan mu hkawoi ni e ngai na san saw sung pan ni li wan bai sa jaw mu law… a jan gaw lung wa ai hte dun su kanu gaw dulu wa ai hte…” nga nna jahpawt ting marawn jahtau taw nga ai hpe anhte myi chyaw sa mu yu ga ai. Shi tsun mayu ai gaw, (Kagam mahkawn ni e ngai na sansaw sumpan lawan bai sa jaw mu law, AJAN GAW LAWNG WA AI HTE, DUMSU KANU GAW DARU WA AI HTE.)
Dai hte maren,.. Daini Thein Sein wa hkrum katut sha taw nga ai mabyin mung, Dai Miwa dingla wa hkrum katut sha mabyin hte maren sha re. Ahkying aten gaw lani hte lani 2015 ning gaw du wa ai hte, Maga mi de mungdan kata kaw gaw kasu kabrawng htim daru wa ai manghkang gaw grau she law wa magang rai nga lu ai. Myen mungdan simsa lam hpe gade gawgap mayu tim, 2008 ning Constitution hte U Thein Sein gaw, ndai Miwa dingla hte dumsu shazai kanu hpa rai nga ai.
Sau Nan Du
By : Jinghpaw kasa