#eaos_mms75
11/3/2016
အမွာ
၂၀၁၅ ေဖဖဝါရီလ ကိုးကန့္ေဒသတြင္ တ ေက်ာ့ျပန္ စစ္ပြဲမ်ားျဖစ္စဥ္က " ကိုးကန့္ျပသနာ"
ဟူ၍ အပိုင္း ၉ ပိုင္းခန့္ေရးသားေဖၚျပခ့ဲဘူ
ထိုစဥ္ကေရးသားေဖၚျပခ်က္မ်ား
ေဖၚျပခ်ဥ္းကပ္ပုံျခင္းေတာ့ အနဲငယ္ကြာျခား
နိုင္ပါသည္။ ယခုအျကိမ္ အသစ္ျပန္လည္ေရးသား
မွဳသည္ new version ျဖစ္ျပီး ျဖစ္စဥ္ သမိုင္း ေျကာင္း ကို ဗဟိုျပဳ၍ ေဖၚျပသြားမည္ျဖစ္ပါသည္။ ယခင္ေရးသားမွဳပုံစံႏွင့္ အနဲငယ္ကြာျခားပါမည္။ ျဖစ္စဥ္ဖက္က အေလးထားေဖၚျပသြားပါမည္။ သုိ့ေသာ္ မိမိယခင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္
တပ္ဖြဲ့မ်ားအေျကာင္းက့ဲသုိ့
ေရးသားျခင္းမ်ိဳးေတာ့ မဟုတ္ေပ။ လက္လွမ္းမွီ
သမ်ွ ျခံဳငုံေဖၚျပျခင္းမ်ွသာျဖစ္
အျကမ္းျပင္းပုံရိပ္ေတာ့ စာဖတ္သူမ်ားဆုပ္ကိုင္
မိနိုင္ေလာက္သည္ဟု ေမ်ွာ္လင့္ပါသည္။
ကိုးကန့္ေဒသ
ကိုးကန့္ေဒသသည္ ၂၀၁၅ တေက်ာ့ျပန္စစ္ပြဲ
မ်ားႏွင့္အတူ ျမန္မာျပည္တြင္ နံမည္ေက်ာ္ျကား
လူသိမ်ားေသာေဒသျဖစ္သည္။ ယခင္ကေတာ့
ယခုေလာက္ လူသိမမ်ားဟုဆိုရေပမည္။ ယခုေတာ့ ကိုးကန့္သည္၎ ေလာက္ကိုင္းသည္၎
ဖုန္ျကားစင္းသည္၎ လူသိမ်ားေသာ နံမည္မ်ား
ျဖစ္သြားသည္ဟုဆိုရမည္။
ကိုးကန့္ေဒသသည္ ျမန္မာျပည္၏အေရွ့ ွ့ေျမာက္ဖက္ ရွမ္းျပည္၏ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ရွိသည္။
ရွမ္းေျမာက္ရွိ သံလြင္ျမစ္ေပၚခြလ်က္ရွိေသာ ကြန္ လုံျမိဳ့၏ ေျမာက္ဖက္တြင္ရွိသည္။ လားရွိဳး မူစယ္
ကားလမ္းေပၚရွိ သိႏီၷျမိဳ့သုိ့ လားရွိဳးမွ မိုင္ ၄၀ ေက်ာ္
ခန့္ေဝးကြာသည္။ သိႏီၷမွ အေနာက္ေျမာက္ဖက္
သုိ့ ဆက္သြားလ်င္ မူစယ္သုိ့ ေရာက္သည္။ သိႏီၷ
မွ အေရွ့ဖက္သိ့ု မိုင္ ၈၀ ေက်ာ္ခန့္သြားလ်င္ ကြန္ လုံသု္ိုေရာက္သည္။ ကြန္လုံမွ ေျမာက္ဖက္သုိ့
မိုက္ ၂၀ ေက်ာ္သြားလ်င္ ခ်င္းေရႊေဟာ္သုိ့ေရာက္
သည္။
ခ်င္းေရႊေဟာ္သည္ ကိုးကန့္ေဒသအစျဖစ္
သည္။ ခ်င္းေရႊေဟာ္မွ မိုင္ ၄၀ ေက်ာ္ခန့္သြားလ်င္
ေလာက္ကိုင္းသုိ့ေရာက္သည္။ ေလာက္ကိုင္းကား
ကိုးကန့္ျမိဳ့ေတာ္ျဖစ္ေခ်၏။
ကိုင္ႏွင့္နယ္စပ္ရွိ ယန္လုံက်ိဳက္အထိကား ေျမျပန့္
ကြင္းဟုဆိုရမည္။ ကိုးကန့္ေဒသ၏ တခုတည္း ေသာကြင္းျဖစ္သည္။ ကိုးကန့္ေဒသအမ်ားစုမွာ
ေတာင္တန္းထူထပ္သည္။ ပ်မ္းမ်ွ ေပ ၃၀၀၀ ခန့္
ပင္လယ္ေရျပင္ထက္အျမင့္ရွိသည
ေတာင္မ်ားမွာ အျမင့္ ၇၆၀၀ ခန့္ရွိသည္။ ေပ ၅၀၀၀ ေပ ၆၀၀၀ ရွိေသာေတာင္မ်ားလည္းမနည္း
လွေပ။ တေက်ာ့ျပန္ ကိုးကန့္စစ္ပြဲကာလက နံမည္
ျကီးခ့ဲေသာ လုန္ထန္ေတာင္ေျကာ ပြဳိင့္ ၂၀၂၂ ေခၚ
နန္ထင္မင္စမ္း ေခၚ ေကာင္းကင္ဘုံေတာင္ဖက္ ္တံခါးေပါက္ဟုအမည္ရေသာေတာင္
ေပ ၆၀၀၀ ေက်ာ္ျမင့္ေသာေတာင္မ်ားျဖစ္
အက်ဥ္းဆိုရလ်င္ ကိုးကန့္ေဒသသည္ ကြန္
လုံ၏ေျမာက္ဖက္ သံလြင္ျမစ္ႏွင့္တရုတ္နယ္စပ္
ျကားရွိ စတုရန္းကီလိုမိုင္ တစ္ေသာင္းခန့္က်ယ္ ္ဝန္းသည့္ေဒသျဖစ္သည္။ ကိုးကန့္တရုတ္ေဒသခံ အမ်ားစုေနထိုင္ျပီး ဒုတိယအမ်ားစုမွာ ပေလာင္
တိုင္းရင္းသားမ်ားျဖစ္ျပီး က်န္တိုင္းရင္းသားမ်ားမွာ
အနံစုျဖစ္သည္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ခန့္မွန္းစာရင္းအရ လူဦးေရ တစ္သိန္းခြဲခန့္ရွိျပီး ေဒသခံမ်ားမွအပ က်န္သူမ်ားမွာ အေျခခ် ျမန္မာအစိုးရတပ္မွအင္
အားမ်ား အစိုးရဝန္ထမ္းမ်ား ေလာက္ကိုင္ေဒသ
တြင္ ျကံလာခုတ္သူေရႊ့ေျပာင္းအလုပ
ျဖစ္ျကသည္။
ေဒသခံ ကိုးကန့္တရုတ္မ်ားသည္ ဟန္မ်ိဳးနြယ္
တရုတ္မ်ားျဖစ္သည္။ ဟန္မ်ိဳးႏြယ္တုတ္စကားေျပာ
ျကေသာ္လည္း ထူးျခားသည့္ေဒသသံပါဝင္သည္။
ကိုးကန့္အစ
သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ ကိုးကန့္ေဒသရွိ
တာေရႊထန္ေဒသ၌ ၁၇၃၉ ခုႏွစ္တြင္ ယန္ရွင္းဆိုက္ ဆိုသူဦးစီးအေျခခ်သည္ဟုဆိုပ
တြင္လည္း တာေရႊထန္သည္ ျမိဳ့နယ္
အဆင့္သတ္မွတ္သည့္ ကုန္ျကမ္းထက္ ပို၍စည္ ကားေသာရြာျကီးျဖစ္သည္။ ထိုမွစ၍ ယန္မိသားစု မ်ိဳးဆက္မ်ားက ကိုးကန့္ေဒသအားစတင္အုပ္ခ်ဳပ
ယန္ေကာ့ဟြာကိုဆက္ခံသူ ယန္ေကာ့က်င္
လက္ထက္ ၁၈၇၄ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အထက္ဗမာ
ျပည္ကိုသိမ္းပိုက္လာသည့္ ျဗိတိသ်ွအစုိးရႏွင့္ စ
တင္ဆက္ဆံသည္ဟုဆိုသည္။ အထက္ဗမာျပည္
အား ျ့ဗိတိသ်ွတိ့ုသိမ္းျပီးေနာက
ျဗိ်ိသ်ွဘာမားအစိုးရႏွင့္ တရုတ္ဧကရာဇ္တို့ ခ်ဳပ္
ဆိုခ့ဲသည့္စာခ်ဳပ္အရ ကိုးကန့္ေဒသသည္ ျဗိတိသ်ွ
ဘားမားအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံအျဖစ္အသိမွတ္
ျပဳခ့ဲျကသည္။ လက္ရွိျမန္မာျပည္၏နယ္နမိတ္္
ခ်ဳပ္စဥ္ကာလ သတ္မွတ္ခ့ဲအတိုင္းပင္ ကိုးကန့္ေဒ
သသည္လည္း ထိုအတိုင္းပင္ျဖစ္ေတာ့သည္။
ဒုတ္ိယကမၻာစစ္အျပီး ေနာက္ပိုင္း အဂၤလိပ္အ
စိုးရက ကို့ကန့္နယ္ေခါင္းေဆာင္အား ေစာ္ဘြား
အျဖစ္အသ္ိမွတ္ျပဳခ့ဲျပီး သိႏီၷေစာ္ဘြား၏လက္
ေအာက္ခံအျဖစ္အသိမွတ္ျပဳခ့ဲသ
တာဝန္ယူခ့ဲေသာ ယန္က်င္းဆိုင္ေခၚအက္ဒြပ္ယန္
တာဝန္ယူခ့ဲသည္။
ကိုးကန့္ေစာ္ဘြားေခတ္ေနာက္ဆ
တြင္ ကိုးကန့္ေဒသ၌ နံမည္ျကီးျပီး အင္အား ေတာင့္တင္းေသာ မိသားစု ၃ ခုရွိျကသည္ဟုဆို
ပါသည္။ တခုမွာ ကိုးကန့္ကိုအုပ္ခ်ဳပ္သည့္ ယန္မိ
သားစုျဖစ္သည္။ ေနာက္တခုမွာ ကိုးကန့္ေစာ္ဘြား
ယန္ မိသားစု၏ လက္နက္ကိုင္ကာကြယ္ေရးတပ္
ကို ေခါင္းေဆာင္သည့္ ဖုန္မ်ိဳးနြယ္မိသားစုျဖစ္ျပ
ေနာက္မိသားစုတခုမွာ ကုန္သည္လုပ္ငန္းလုပ္
ေဆာင္သည့္ ေလာ္မ်ိဳးႏြယ္မိသားစုျဖစ္သည
ထိုမိသားစု ၃ ခုတြင္ပါဝင္သည့္ ယန္မ်ိဳးႏြယ္စု
ဝင္ ဂ်င္မီယန္ ေအာ္လစ္ယန္ တိ့ုသည္၎ ဖုန္မ်ိဳး
ႏြယ္စုဝင္ ဖုန္ျကားစင္း ဖုန္ျကားဖူးတိ့ုသည္၎
ေလာ္မ်ိဳးႏြယ္စုဝင္ ေလာ္စစ္ဟန္ ထြန္းျမင့္နိုင္တိ့ု
သည္၎ ျမန္မာျပည္တြင္ လူသိမ်ားေသာနံမည္
မ်ားျဖစ္ျကေပေတာ့သည္။
ကိုးကန့္ ႏွင့္ ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳးမွဳ
ကိုးကန့္ေဒသသည္ ပ်မ္းမ်ွအားျဖင့္ ပင္
လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ ေပ ၃၀၀၀ ခန့္တြင္
ရွိသည္။ ေတာင္တန္းမ်ားေပၚတြင္ေရရွား
ဆန္စပါးေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရ
သည္။ သုိ့ေသာ္ ဤေဒသရွိရာသီဥတုသည္ ဘိန္း
စိုက္ပ်ိဳးရန္အတြက္ အဆင္ေျပသည္။ ေတာင္ေပၚ
ေဒသ၌ ေအာက္တိုဘာ နိုဝင္ဘာ ဒီဇင္ဘာ ဇႏၷဝါ
ရီ ေဖဖဝါရီလမ်ားတြင္လည္း မိုးတျကိမ္ ၂ ျကိမ္ အျမဲရြာေလ့ရွိရာ ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳးရန္အဆင္ေျပသ
လာသည့္ ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳးမွဳသည္ ကိုးကန့္ေဒ၏ အ
သက္ေမြးဝမ္းေျကာင္းျဖစ္လာေတ
ကို ဘိန္းစစ္ပြဲဆင္ျပီး ကိုလိုနီျပဳခ့ဲသည့္အဂၤလိပ္တ
အေမြးဆိုးသည္ ကိုးကန့္ေဒသ၌ အျမစ္တြယ္ ေတာ့သည္။
သုိ့ႏွင့္ ကိုးကန့္ေတာင္တန္းမ်ားေပၚတြ
ျကသည္။ သုိ့ေသာ္ ဤသည္မွာကိုးကန့္ေဒသခံ
အမ်ားအျပား၏ေန့စဥ္ဘဝ အသက္ေမြးဝမ္း ေျကာင္း အျဖစ္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားျဖစ္ခ့ဲ
လိုအပ္သည့္ ဆန္ဆီဆား အဝတ္အထည္မ်ားျပန္
ဝယ္ျကသည္။ ဘိန္းစိုက္ေတာင္သူမ်ားအဖိ့ု
သီးႏွံစုိက္ပ်ိဳးသူေတာင္သူမ
လ်က္ပင္ရွိသည္။
ဘိန္းႏွင့္စီးပြါးျဖစ္ေနသူမ
ေတာင္သူမ်ားမဟုတ္ျကေပ။ ဘိန္းကုန္သည္မ်ား
သာျဖစ္ျကသည္။ ျမန္မာျပည္မမွ လူမ်ားအဖိ့ု ခ်မ္း
သာျကြယ္ဝေသာ ေလာ္စစ္ဟန္မိသားစုမ်ိဳးကိုေ
ျမင္ရ၍၎ မႏၲေလးျမိဳ့တြင္ ပါဂ်ဲရိုကားတစ္စီးႏွင့္
သိန္းေထာင္ေသာင္းခ်ီတန္ဖိုး
လိုက္ဝယ္ေနေသာ ကိုးကန့္သားအခ်ိဳ့တေလျမင္
ရံုႏွင့္ ကိုးကန့္သားအားလုံုး ဘိန္းႏွင့္ခ်မ္းသာျကြယ္
ဝေနသည္ဟုမမွတ္ယူသင့္ေပ။
ဘိန္းစိုက္ေတာင္သူ ကိုးကန့္အမ်ားစုမွာ မြဲ
ျပာက်ေနဆဲျဖစ္သည္။ ၁၉၇၅ စာရင္းအရ ကိုးကန့္ ေဒသ၌ တႏွစ္လ်င္ ၇ လစာသာရိကၡာ ဖူလုံသည့္
အဆင့္တြင္သာရွိခ့ဲသည္။ တႏွစ္ပတ္လုံးဆန္ထမင္း မစားျကရ။ ေျပာင္ဆန္ျကမ္းမ်ားကိုျကိတ္
ေျပာင္းထမင္းစားရသည့္ ဘဝ၌သာရွိသည္ကို သ
တိျပဳသင့္ေပသည္။ ခ်ဳပ္၍ ဆိုလ်င္ ကိုးကန့္ေဒသ
ခံအမ်ားစုျကီး ဘိန္းစိုက္ရင္းမြဲျပာက်ေနခ်
ဘိန္းကုန္သည္အနဲစု ခ်မ္းသာျကြယ္ဝလာသည္က
ေတာ့ ကိုးကန့္၏ မူလစီးပြါးေရးပုံစံဟုဆိုရမည
ကိုးကန့္ပုန္ကန္မွဳ
ကိုးကန့္ေဒသတြင္ မူလက ျမိဳ့စားမ်ား ေစာ္
ဘြားမ်ားသည္ သူတိ့ု၏ကာကြယ္ေရးတပ္မ်ားႏွင
အုပ္ခ်ဳပ္ျကရာမွ ၁၉၅၉ ေစာ္ဘြားမ်ားအာဏာစြန့္
ရသည္မွစ၍ အေျပာင္းအလဲစေတာ့သည္။ ကိုး ကန့္ကာကြယ္ေရးတပ္က စတင္ပုန္ကန္ေတာ့
သည္။
ကိုးကန့္ကာကြယ္ေရးတပ္ကိုေခါ
မ်ားျဖစ္ျကသည့္ ဖုန္မိသားစု၏ဇာတိမွာ ေလာက္
ကိုင္၏ အေရွ့ေျမာက္ေတာင္ေျကာေပၚရွိ
ျဖစ္သည္။ ကိုးကန့္ဇာတိ ေဒသခံမ်ားျဖစ္ျကသည္။
အဆိုပါ ဖုန္ျကားစင္းတို့ဦးေဆာင္သည
ကာကြယ္ေရးတပ္မွ စတင္၍ ပုန္ကန္ျကသည္။
ပုန္ကန္မွဳအေစာပိုင္းတြင္ ကိုးကန့္ေစာဘြားမိသား
စုဝင္ ဂ်င္မီယန္သည္လည္း ပူးေပါင္းပါဝင္ခ့ဲေသာ္
လည္း ၁၉၆၇ ခန့္တြင္ အစိုးရထံ လက္နက္ခ်ခ့ဲ
သည္။ သုိ့ေသာ္ ဂ်င္မီယန္သည္ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ပိုင္း
တြင္ ဦးနု၏ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီပါတီ ပဒပ ႏွင့္ပူး
ေပါင္းပါဝင္ျပီး ထိုင္းနိုင္ငံသုိ့ေရာက္ရွိသ
ဖုန္ျကားစင္းတိ့ု၏ကိုးကန့္က
သည့္ အခ်ိန္ကေတာ့ CPB ႏွင့္ပူးေပါင္းလိုက္သည့္
အခ်ိန္ျဖစ္သည္။
ဲ
္
ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္
photo credit Mungdungla Wawhkyung
11/3/2016
အမွာ
၂၀၁၅ ေဖဖဝါရီလ ကိုးကန့္ေဒသတြင္ တ ေက်ာ့ျပန္ စစ္ပြဲမ်ားျဖစ္စဥ္က " ကိုးကန့္ျပသနာ"
ဟူ၍ အပိုင္း ၉ ပိုင္းခန့္ေရးသားေဖၚျပခ့ဲဘူ
ထိုစဥ္ကေရးသားေဖၚျပခ်က္မ်ား
ေဖၚျပခ်ဥ္းကပ္ပုံျခင္းေတာ့ အနဲငယ္ကြာျခား
နိုင္ပါသည္။ ယခုအျကိမ္ အသစ္ျပန္လည္ေရးသား
မွဳသည္ new version ျဖစ္ျပီး ျဖစ္စဥ္ သမိုင္း ေျကာင္း ကို ဗဟိုျပဳ၍ ေဖၚျပသြားမည္ျဖစ္ပါသည္။ ယခင္ေရးသားမွဳပုံစံႏွင့္ အနဲငယ္ကြာျခားပါမည္။ ျဖစ္စဥ္ဖက္က အေလးထားေဖၚျပသြားပါမည္။ သုိ့ေသာ္ မိမိယခင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္
တပ္ဖြဲ့မ်ားအေျကာင္းက့ဲသုိ့
ေရးသားျခင္းမ်ိဳးေတာ့ မဟုတ္ေပ။ လက္လွမ္းမွီ
သမ်ွ ျခံဳငုံေဖၚျပျခင္းမ်ွသာျဖစ္
အျကမ္းျပင္းပုံရိပ္ေတာ့ စာဖတ္သူမ်ားဆုပ္ကိုင္
မိနိုင္ေလာက္သည္ဟု ေမ်ွာ္လင့္ပါသည္။
ကိုးကန့္ေဒသ
ကိုးကန့္ေဒသသည္ ၂၀၁၅ တေက်ာ့ျပန္စစ္ပြဲ
မ်ားႏွင့္အတူ ျမန္မာျပည္တြင္ နံမည္ေက်ာ္ျကား
လူသိမ်ားေသာေဒသျဖစ္သည္။ ယခင္ကေတာ့
ယခုေလာက္ လူသိမမ်ားဟုဆိုရေပမည္။ ယခုေတာ့ ကိုးကန့္သည္၎ ေလာက္ကိုင္းသည္၎
ဖုန္ျကားစင္းသည္၎ လူသိမ်ားေသာ နံမည္မ်ား
ျဖစ္သြားသည္ဟုဆိုရမည္။
ကိုးကန့္ေဒသသည္ ျမန္မာျပည္၏အေရွ့ ွ့ေျမာက္ဖက္ ရွမ္းျပည္၏ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ရွိသည္။
ရွမ္းေျမာက္ရွိ သံလြင္ျမစ္ေပၚခြလ်က္ရွိေသာ ကြန္ လုံျမိဳ့၏ ေျမာက္ဖက္တြင္ရွိသည္။ လားရွိဳး မူစယ္
ကားလမ္းေပၚရွိ သိႏီၷျမိဳ့သုိ့ လားရွိဳးမွ မိုင္ ၄၀ ေက်ာ္
ခန့္ေဝးကြာသည္။ သိႏီၷမွ အေနာက္ေျမာက္ဖက္
သုိ့ ဆက္သြားလ်င္ မူစယ္သုိ့ ေရာက္သည္။ သိႏီၷ
မွ အေရွ့ဖက္သိ့ု မိုင္ ၈၀ ေက်ာ္ခန့္သြားလ်င္ ကြန္ လုံသု္ိုေရာက္သည္။ ကြန္လုံမွ ေျမာက္ဖက္သုိ့
မိုက္ ၂၀ ေက်ာ္သြားလ်င္ ခ်င္းေရႊေဟာ္သုိ့ေရာက္
သည္။
ခ်င္းေရႊေဟာ္သည္ ကိုးကန့္ေဒသအစျဖစ္
သည္။ ခ်င္းေရႊေဟာ္မွ မိုင္ ၄၀ ေက်ာ္ခန့္သြားလ်င္
ေလာက္ကိုင္းသုိ့ေရာက္သည္။ ေလာက္ကိုင္းကား
ကိုးကန့္ျမိဳ့ေတာ္ျဖစ္ေခ်၏။
ကိုင္ႏွင့္နယ္စပ္ရွိ ယန္လုံက်ိဳက္အထိကား ေျမျပန့္
ကြင္းဟုဆိုရမည္။ ကိုးကန့္ေဒသ၏ တခုတည္း ေသာကြင္းျဖစ္သည္။ ကိုးကန့္ေဒသအမ်ားစုမွာ
ေတာင္တန္းထူထပ္သည္။ ပ်မ္းမ်ွ ေပ ၃၀၀၀ ခန့္
ပင္လယ္ေရျပင္ထက္အျမင့္ရွိသည
ေတာင္မ်ားမွာ အျမင့္ ၇၆၀၀ ခန့္ရွိသည္။ ေပ ၅၀၀၀ ေပ ၆၀၀၀ ရွိေသာေတာင္မ်ားလည္းမနည္း
လွေပ။ တေက်ာ့ျပန္ ကိုးကန့္စစ္ပြဲကာလက နံမည္
ျကီးခ့ဲေသာ လုန္ထန္ေတာင္ေျကာ ပြဳိင့္ ၂၀၂၂ ေခၚ
နန္ထင္မင္စမ္း ေခၚ ေကာင္းကင္ဘုံေတာင္ဖက္ ္တံခါးေပါက္ဟုအမည္ရေသာေတာင္
ေပ ၆၀၀၀ ေက်ာ္ျမင့္ေသာေတာင္မ်ားျဖစ္
အက်ဥ္းဆိုရလ်င္ ကိုးကန့္ေဒသသည္ ကြန္
လုံ၏ေျမာက္ဖက္ သံလြင္ျမစ္ႏွင့္တရုတ္နယ္စပ္
ျကားရွိ စတုရန္းကီလိုမိုင္ တစ္ေသာင္းခန့္က်ယ္ ္ဝန္းသည့္ေဒသျဖစ္သည္။ ကိုးကန့္တရုတ္ေဒသခံ အမ်ားစုေနထိုင္ျပီး ဒုတိယအမ်ားစုမွာ ပေလာင္
တိုင္းရင္းသားမ်ားျဖစ္ျပီး က်န္တိုင္းရင္းသားမ်ားမွာ
အနံစုျဖစ္သည္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ခန့္မွန္းစာရင္းအရ လူဦးေရ တစ္သိန္းခြဲခန့္ရွိျပီး ေဒသခံမ်ားမွအပ က်န္သူမ်ားမွာ အေျခခ် ျမန္မာအစိုးရတပ္မွအင္
အားမ်ား အစိုးရဝန္ထမ္းမ်ား ေလာက္ကိုင္ေဒသ
တြင္ ျကံလာခုတ္သူေရႊ့ေျပာင္းအလုပ
ျဖစ္ျကသည္။
ေဒသခံ ကိုးကန့္တရုတ္မ်ားသည္ ဟန္မ်ိဳးနြယ္
တရုတ္မ်ားျဖစ္သည္။ ဟန္မ်ိဳးႏြယ္တုတ္စကားေျပာ
ျကေသာ္လည္း ထူးျခားသည့္ေဒသသံပါဝင္သည္။
ကိုးကန့္အစ
သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ ကိုးကန့္ေဒသရွိ
တာေရႊထန္ေဒသ၌ ၁၇၃၉ ခုႏွစ္တြင္ ယန္ရွင္းဆိုက္ ဆိုသူဦးစီးအေျခခ်သည္ဟုဆိုပ
တြင္လည္း တာေရႊထန္သည္ ျမိဳ့နယ္
အဆင့္သတ္မွတ္သည့္ ကုန္ျကမ္းထက္ ပို၍စည္ ကားေသာရြာျကီးျဖစ္သည္။ ထိုမွစ၍ ယန္မိသားစု မ်ိဳးဆက္မ်ားက ကိုးကန့္ေဒသအားစတင္အုပ္ခ်ဳပ
ယန္ေကာ့ဟြာကိုဆက္ခံသူ ယန္ေကာ့က်င္
လက္ထက္ ၁၈၇၄ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အထက္ဗမာ
ျပည္ကိုသိမ္းပိုက္လာသည့္ ျဗိတိသ်ွအစုိးရႏွင့္ စ
တင္ဆက္ဆံသည္ဟုဆိုသည္။ အထက္ဗမာျပည္
အား ျ့ဗိတိသ်ွတိ့ုသိမ္းျပီးေနာက
ျဗိ်ိသ်ွဘာမားအစိုးရႏွင့္ တရုတ္ဧကရာဇ္တို့ ခ်ဳပ္
ဆိုခ့ဲသည့္စာခ်ဳပ္အရ ကိုးကန့္ေဒသသည္ ျဗိတိသ်ွ
ဘားမားအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံအျဖစ္အသိမွတ္
ျပဳခ့ဲျကသည္။ လက္ရွိျမန္မာျပည္၏နယ္နမိတ္္
ခ်ဳပ္စဥ္ကာလ သတ္မွတ္ခ့ဲအတိုင္းပင္ ကိုးကန့္ေဒ
သသည္လည္း ထိုအတိုင္းပင္ျဖစ္ေတာ့သည္။
ဒုတ္ိယကမၻာစစ္အျပီး ေနာက္ပိုင္း အဂၤလိပ္အ
စိုးရက ကို့ကန့္နယ္ေခါင္းေဆာင္အား ေစာ္ဘြား
အျဖစ္အသ္ိမွတ္ျပဳခ့ဲျပီး သိႏီၷေစာ္ဘြား၏လက္
ေအာက္ခံအျဖစ္အသိမွတ္ျပဳခ့ဲသ
တာဝန္ယူခ့ဲေသာ ယန္က်င္းဆိုင္ေခၚအက္ဒြပ္ယန္
တာဝန္ယူခ့ဲသည္။
ကိုးကန့္ေစာ္ဘြားေခတ္ေနာက္ဆ
တြင္ ကိုးကန့္ေဒသ၌ နံမည္ျကီးျပီး အင္အား ေတာင့္တင္းေသာ မိသားစု ၃ ခုရွိျကသည္ဟုဆို
ပါသည္။ တခုမွာ ကိုးကန့္ကိုအုပ္ခ်ဳပ္သည့္ ယန္မိ
သားစုျဖစ္သည္။ ေနာက္တခုမွာ ကိုးကန့္ေစာ္ဘြား
ယန္ မိသားစု၏ လက္နက္ကိုင္ကာကြယ္ေရးတပ္
ကို ေခါင္းေဆာင္သည့္ ဖုန္မ်ိဳးနြယ္မိသားစုျဖစ္ျပ
ေနာက္မိသားစုတခုမွာ ကုန္သည္လုပ္ငန္းလုပ္
ေဆာင္သည့္ ေလာ္မ်ိဳးႏြယ္မိသားစုျဖစ္သည
ထိုမိသားစု ၃ ခုတြင္ပါဝင္သည့္ ယန္မ်ိဳးႏြယ္စု
ဝင္ ဂ်င္မီယန္ ေအာ္လစ္ယန္ တိ့ုသည္၎ ဖုန္မ်ိဳး
ႏြယ္စုဝင္ ဖုန္ျကားစင္း ဖုန္ျကားဖူးတိ့ုသည္၎
ေလာ္မ်ိဳးႏြယ္စုဝင္ ေလာ္စစ္ဟန္ ထြန္းျမင့္နိုင္တိ့ု
သည္၎ ျမန္မာျပည္တြင္ လူသိမ်ားေသာနံမည္
မ်ားျဖစ္ျကေပေတာ့သည္။
ကိုးကန့္ ႏွင့္ ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳးမွဳ
ကိုးကန့္ေဒသသည္ ပ်မ္းမ်ွအားျဖင့္ ပင္
လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ ေပ ၃၀၀၀ ခန့္တြင္
ရွိသည္။ ေတာင္တန္းမ်ားေပၚတြင္ေရရွား
ဆန္စပါးေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရ
သည္။ သုိ့ေသာ္ ဤေဒသရွိရာသီဥတုသည္ ဘိန္း
စိုက္ပ်ိဳးရန္အတြက္ အဆင္ေျပသည္။ ေတာင္ေပၚ
ေဒသ၌ ေအာက္တိုဘာ နိုဝင္ဘာ ဒီဇင္ဘာ ဇႏၷဝါ
ရီ ေဖဖဝါရီလမ်ားတြင္လည္း မိုးတျကိမ္ ၂ ျကိမ္ အျမဲရြာေလ့ရွိရာ ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳးရန္အဆင္ေျပသ
လာသည့္ ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳးမွဳသည္ ကိုးကန့္ေဒ၏ အ
သက္ေမြးဝမ္းေျကာင္းျဖစ္လာေတ
ကို ဘိန္းစစ္ပြဲဆင္ျပီး ကိုလိုနီျပဳခ့ဲသည့္အဂၤလိပ္တ
အေမြးဆိုးသည္ ကိုးကန့္ေဒသ၌ အျမစ္တြယ္ ေတာ့သည္။
သုိ့ႏွင့္ ကိုးကန့္ေတာင္တန္းမ်ားေပၚတြ
ျကသည္။ သုိ့ေသာ္ ဤသည္မွာကိုးကန့္ေဒသခံ
အမ်ားအျပား၏ေန့စဥ္ဘဝ အသက္ေမြးဝမ္း ေျကာင္း အျဖစ္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားျဖစ္ခ့ဲ
လိုအပ္သည့္ ဆန္ဆီဆား အဝတ္အထည္မ်ားျပန္
ဝယ္ျကသည္။ ဘိန္းစိုက္ေတာင္သူမ်ားအဖိ့ု
သီးႏွံစုိက္ပ်ိဳးသူေတာင္သူမ
လ်က္ပင္ရွိသည္။
ဘိန္းႏွင့္စီးပြါးျဖစ္ေနသူမ
ေတာင္သူမ်ားမဟုတ္ျကေပ။ ဘိန္းကုန္သည္မ်ား
သာျဖစ္ျကသည္။ ျမန္မာျပည္မမွ လူမ်ားအဖိ့ု ခ်မ္း
သာျကြယ္ဝေသာ ေလာ္စစ္ဟန္မိသားစုမ်ိဳးကိုေ
ျမင္ရ၍၎ မႏၲေလးျမိဳ့တြင္ ပါဂ်ဲရိုကားတစ္စီးႏွင့္
သိန္းေထာင္ေသာင္းခ်ီတန္ဖိုး
လိုက္ဝယ္ေနေသာ ကိုးကန့္သားအခ်ိဳ့တေလျမင္
ရံုႏွင့္ ကိုးကန့္သားအားလုံုး ဘိန္းႏွင့္ခ်မ္းသာျကြယ္
ဝေနသည္ဟုမမွတ္ယူသင့္ေပ။
ဘိန္းစိုက္ေတာင္သူ ကိုးကန့္အမ်ားစုမွာ မြဲ
ျပာက်ေနဆဲျဖစ္သည္။ ၁၉၇၅ စာရင္းအရ ကိုးကန့္ ေဒသ၌ တႏွစ္လ်င္ ၇ လစာသာရိကၡာ ဖူလုံသည့္
အဆင့္တြင္သာရွိခ့ဲသည္။ တႏွစ္ပတ္လုံးဆန္ထမင္း မစားျကရ။ ေျပာင္ဆန္ျကမ္းမ်ားကိုျကိတ္
ေျပာင္းထမင္းစားရသည့္ ဘဝ၌သာရွိသည္ကို သ
တိျပဳသင့္ေပသည္။ ခ်ဳပ္၍ ဆိုလ်င္ ကိုးကန့္ေဒသ
ခံအမ်ားစုျကီး ဘိန္းစိုက္ရင္းမြဲျပာက်ေနခ်
ဘိန္းကုန္သည္အနဲစု ခ်မ္းသာျကြယ္ဝလာသည္က
ေတာ့ ကိုးကန့္၏ မူလစီးပြါးေရးပုံစံဟုဆိုရမည
ကိုးကန့္ပုန္ကန္မွဳ
ကိုးကန့္ေဒသတြင္ မူလက ျမိဳ့စားမ်ား ေစာ္
ဘြားမ်ားသည္ သူတိ့ု၏ကာကြယ္ေရးတပ္မ်ားႏွင
အုပ္ခ်ဳပ္ျကရာမွ ၁၉၅၉ ေစာ္ဘြားမ်ားအာဏာစြန့္
ရသည္မွစ၍ အေျပာင္းအလဲစေတာ့သည္။ ကိုး ကန့္ကာကြယ္ေရးတပ္က စတင္ပုန္ကန္ေတာ့
သည္။
ကိုးကန့္ကာကြယ္ေရးတပ္ကိုေခါ
မ်ားျဖစ္ျကသည့္ ဖုန္မိသားစု၏ဇာတိမွာ ေလာက္
ကိုင္၏ အေရွ့ေျမာက္ေတာင္ေျကာေပၚရွိ
ျဖစ္သည္။ ကိုးကန့္ဇာတိ ေဒသခံမ်ားျဖစ္ျကသည္။
အဆိုပါ ဖုန္ျကားစင္းတို့ဦးေဆာင္သည
ကာကြယ္ေရးတပ္မွ စတင္၍ ပုန္ကန္ျကသည္။
ပုန္ကန္မွဳအေစာပိုင္းတြင္ ကိုးကန့္ေစာဘြားမိသား
စုဝင္ ဂ်င္မီယန္သည္လည္း ပူးေပါင္းပါဝင္ခ့ဲေသာ္
လည္း ၁၉၆၇ ခန့္တြင္ အစိုးရထံ လက္နက္ခ်ခ့ဲ
သည္။ သုိ့ေသာ္ ဂ်င္မီယန္သည္ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ပိုင္း
တြင္ ဦးနု၏ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီပါတီ ပဒပ ႏွင့္ပူး
ေပါင္းပါဝင္ျပီး ထိုင္းနိုင္ငံသုိ့ေရာက္ရွိသ
ဖုန္ျကားစင္းတိ့ု၏ကိုးကန့္က
သည့္ အခ်ိန္ကေတာ့ CPB ႏွင့္ပူးေပါင္းလိုက္သည့္
အခ်ိန္ျဖစ္သည္။
ဲ
္
ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္
photo credit Mungdungla Wawhkyung
