ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္
အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္(NLD)ေခါင္းေဆာင္
အတိုက္အခံႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ကစၿပီး ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈကို အခက္အခဲ ေတြမ်ဳိးစံုၾကားက ယခုအခ်ိန္အထိ လႈပ္ရွားေနသူပါ။ မၾကာေသးခင္ အခ်ိန္ထိ သူသည္ ဒီမိုကေရစီ စံႏႈန္းမ်ား၊ အၾကမ္းမဖက္ေရး လႈပ္ ရွားမႈ သေဘာတရားမ်ားကို ျမန္မာလူထုကို မၾကာခဏေ ေျပာတတ္ၿပီး အခြင့္ႀကံဳပါက စစ္အစိုးရလက္ထက္ တိုင္းျပည္၏ ဒုကၡျပ ႆနာ မ်ားကို စူးစူးရွရွ ေဝဖန္တတ္သူ ျဖစ္သည္။ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေရးႏွင့္ အေျဖရွာသြားမည္ဟု ေတာက္ေလွ်ာက္ေျပာလာခဲ့ေသာ သူ႔ကို စိတ္ကူးယဥ္ဆန္သူ၊ သေဘာထား တင္းမာသူဟု ေဝဖန္သူမ်ားလည္း မရွားခဲ့ပါ။
သို႔ေသာ္ ၂၀၁၀ ေနာက္ဆံုး အက်ယ္ခ်ဳပ္က လြတ္လာၿပီး ခ်ိန္၌ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္သည္ အစိုးကိုေဝဖန္မႈမ်ား သိပ္မလုပ္သည္ ကို ေတြ႕ရသည္။ စစ္တပ္လႊမ္းမိုးထားေသာ အရပ္သားအစိုးရတက္လာၿပီး ၆ လအၾကာ ၾသဂုတ္လ၌ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က သူ႔ကို ေခၚေတြ႕လိုက္ျခင္းသည္ သူတေလွ်ာက္လံုးေတာင္းဆိုခဲ့သည့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေရးဆိုသည္ကိုလည္း မထင္မွတ္ဘဲေအာင္ျမင္ သြားသကဲ့သို႔ ျဖစ္ခဲ့သည္။ သူက ဦးသိန္းစိန္သည္ ႐ိုးသားပြင့္လင္းသူ၊ အေျပာင္းအလဲကို သြားခ်င္သူဟု ထပ္ခါတလဲလဲေျပာခဲ့ၿပီး အစိုးရသစ္၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေဆာင္ရြက္မႈကိုလည္း ႀကိဳဆိုခဲ့သည္။
အတိတ္၏ ေက်းကြ်န္အျဖစ္မခံခ်င္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး ဖ်က္သိမ္းခံထားရေသာ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို တရားဝင္ ျပန္ မွတ္ပံုတင္ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ရန္ တိုက္တိုက္တြန္းတြန္း ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။ သူကိုယ္တိုင္လည္း ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ၿပီး အႏိုင္ရရန္ က်ိန္းေသေနပါၿပီ။ သူ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ျဖစ္လာၿပီ ဆိုပါက ေနျပည္ေတာ္က လႊတ္ေတာ္ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၌ ဒီမိုကေရစီ အတိုက္အခံ အမတ္မ်ား အားတက္စရာပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ပါလာေသာေၾကာင့္ အစိုးရသစ္အတြက္ ပိုၿပီးႏိုင္ငံတကာတြင္ သိကၡာတက္ၿပီး စည္းကမ္းျပည့္ဝေသာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ႀကီး အေတာ္အသင့္ ေအာင္ျမင္သြားၿပီဟု မွတ္ခ်က္ျပဳႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။
ကိုမင္းကိုႏိုင္
၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္
“က်မသားေမြးေန႔မွာ က်မလာတဲ့အခါ က်မကိုေတြ႕တဲ့ ကေလးေတြက ေျပာပါတယ္။ အေမ အေမ့သားကို အေမ မပိုင္ေတာ့ပါဘူး။ တိုင္းျပည္က ပိုင္ပါတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္” ဟု ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားေၾကာင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၆၅ ႏွစ္ က်ခံေနရသူ ၈၈ မ်ိဳဳးဆက္ေက်ာင္း သား ေခါင္းေဆာင္ ကိုမင္းကိုႏိုင္၏ မိခင္က ျပန္ေျပာင္းေျပာျပသည္။ ရိုးသားသူ၊ ႏွိမ့္ခ်ေျပာဆိုေနထိုင္ တက္သူဟု လူသိမ်ားေသာ ကိုမင္းကိုႏိုင္သည္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးအတြင္း လူထုေဒါသကို ႏိႈးဆြေပးရာတြင္ အဓိကက်သူတဦးျဖစ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ အဖမ္းခံ၊ ေထာင္ခ်ခံခဲ့ရသည္။ ကိုမင္းကိုႏိုင္သည္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ယခုအခ်ိန္အထိ အျပင္ေလာကတြင္ ၂ ႏွစ္တာမွ်သာ ေနခဲ့ရသည္။ ႏွစ္ရွည္လမ်ားေထာင္ခ်ခံေနရေသာ္လည္း ကိုမင္းကိုႏိုင္သည္ လြတ္လပ္မႈႏွင့္ သတိၱေျပာင္ေျမာက္မႈ၏ ျပယုဂ္ သေကၤတတခုျဖစ္လာသည္။ သူ႕ကိုခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားေသာ စစ္အစိုးရအတြက္ သူသည္ ေလွာင္အိမ္ထဲထည့္ထားရမည့္ လြတ္ေျမာက္ေရးငွက္တေကာင္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ၿပီးလွ်င္ ကုိမင္းကိုႏိုင္သည္ ေစ့ေစာ္မႈအေပးႏုိင္ဆံုး ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သည္ဟု ျမန္မာျပည္သူအမ်ားအျပားက သတ္မွတ္ထားသည္။
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္
ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊသည္ ဦးသိန္းစိန္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သမၼတသစ္ ေနရာအတြက္ စိတ္ႀကိဳက္ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္ကိုေတာ့ သံသယ မျဖစ္နုိင္။ စိတ္ထားႏူးညံ့သူ၊ စာဂ်ပိုးဟု လူသိမ်ားသူ၊ တပါးသူေျပာစကားကို တေလးတစား နားေထာင္တတ္သူ၊ ယခင္ စစ္အစိုးရတြင္ ျခစားမႈ အနည္းဆံုးဟု သတ္မွတ္ခံရသူ ႏွင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း၊ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးသိန္းစိန္ သည္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မႉး ႀကီး သန္းေရႊ အတြက္ လံုၿခံဳမႈအေပးႏုိင္ဆံုး ႏွင့္ စိတ္ခ်ရဆံုးသူ တဦးျဖစ္ခဲ့သည္။
အစိုးရသက္တမ္း တႏွစ္ပင္မရိွေသးခင္အခ်ိန္အတြင္း ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ သူ႔အစိုးရသည္ ၎တို႔အတြက္ မရိွမျဖစ္လိုအပ္ေနသည့္ တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳမႈကို ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ႏွစ္ေနရာစလံုးမွ ရရိွလာသည္။ အတိုက္အခံအင္အားစု အထူးသျဖင့္ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ထံသို႔ ဦးသိန္းစိန္၏ ခ်ဥ္းကပ္မႈသည္ တျခားစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ မတူကြဲျပားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္က ဦးသိန္းစိန္သည္ ႐ိုးသားေသာ၊ ေျဖာင့္မတ္ေသာသူ တဦးျဖစ္သည္ဟု သူယံုၾကည္ေၾကာင္းႏွင့္ ဦးသိန္းစိန္အေပၚ တြင္လည္း ယံုၾကည္မႈရိွသည္ဟု ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ရသည္။
ယခင္ကာလမ်ားတုန္းက ဦးသိန္းစိန္အား အဓိက ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားခ်ရာတြင္ ျပတ္ျပတ္သားသားမရိွေသာသူ၊ လက္ရိွကာလတြင္ လည္း သေဘာထား တင္းမာသူမ်ားကို ခပ္ေ၀းေ၀းမွာထားရန္ ႐ုန္းကန္ေနရသူအျဖစ္ လူသိမ်ားေသာ္လည္း အျငင္းပြားဖြယ္ျမစ္ဆံု ေရကာတာ တည္ေဆာက္မႈအား ယာယီရပ္တန္႔ရန္ ဆံုးျဖတ္လုိက္ျခင္းေၾကာင့္ ျပည္တြင္းလူထု၏ ေထာက္ခံမႈရရိွခဲ့သကဲ့သို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ တဦးခ်င္းသီးသန္႔ ေတြ႕ဆံုခဲ့ျခင္းေၾကာင့္လည္း ျမန္မာျပည္သူမ်ားအၾကား ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္တခု ထည့္ေပးႏုိင္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀န္းကလည္း ဦးသိန္းစိန္အေပၚ ထားရိွသည့္ ယံုၾကည္မႈကို အတိုင္းအတာတခုအထိ ထုတ္ေဖာ္ျပ သခဲ့ၿပီး ပိုခိုင္မာေသာ အေျပာင္းအလဲမ်ား လုပ္ရန္ ဆက္လက္ တြန္းအားေပးေနသည္။ ဦးသိန္းစိန္ကို လက္ရိွေနရာမွာ ျဖစ္ႏုိင္သမွ် ပို အားေကာင္းခုိင္မာေစေရး အားျဖည့္ကူညီ၊ ထို႔ေနာက္ သူ႔အစုိးရကို ေနာက္ေၾကာင္းျပန္မရႏုိင္သည့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားလုပ္လာရန္ တြန္းအားေပး။ ထိုအရာမ်ားက ယေန႔ ဆြဲကိုင္ရမည့္ ဗဟာဗ်ဴဟာပင္ ျဖစ္သည္။
မစၥတာ ဂၽြန္မက္ကိန္း
အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္
အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ဂၽြန္မက္ကိန္းသည္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျမန္မာ့အေရး ေစာင့္ၾကည့္ အကဲခတ္သူ တဦးျဖစ္သည့္ အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈကိုလည္း အဓိက ေထာက္ခံသူတဦးျဖစ္သည္။ ယခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အလည္ အပတ္ ခရီးစဥ္အၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ သတင္းေထာက္မ်ားကို ေျပာၾကားရာ၌“အေျပာင္းအလဲ ေလကေတာ့ စတိုက္ေနပါၿပီ၊ အဲဒီအေျပာင္း အလဲေတြဟာ အာရပ္ကမၻာမွာပင္ ရိွေနမွာမဟုတ္ပါဘူး။ အခုဆိုရင္ ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ေရွာင္လႊဲတဲ့ အစိုးရေတြဟာ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ေတာ္လွန္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ရင္ဆိုင္ေနရပါၿပီ”ဟု ေျပာဆိုလိုက္သျဖင့္ ဂယက္႐ိုက္သြားခဲ့သည္။
ျမန္မာျပည္ခရီးစဥ္အတြင္း ျမန္မာျပည္အေရးႏွင့္သက္ဆိုင္သူ မ်ားစြာႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည့္အျပင္ ခရီးစဥ္မစခင္ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္ စပ္ရိွ လႈပ္ရွားတက္ၾကြသူမ်ား၊ လူသားခ်င္း စာနာေသာ အကူအညီေပး လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္သူမ်ားႏွင့္လည္း ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ျမန္မာအစိုးရအတြင္း သေဘာထားတင္းမာသူအျဖစ္ လူသိမ်ားေသာ ဒု သမၼတ ဦးတင္ေအာင္ျမင့္ဦးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုရာတြင္လည္း သူ၏ ျပတ္သားေသာ သေဘာထားကို ေျပာဆိုခဲ့သည္။
“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာထားသလိုပါပဲ ဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲေတြအတြက္ ခိုင္မာတဲ့ သံႏၷိဌာန္တခု ျမင္ႏိုင္တဲ့ ခိုင္မာ တဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ အစိုးရက မလုပ္သေရြ႕ ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ေလွ်ာ့ေပးျခင္း ဒါမွမဟုတ္ ႐ုပ္သိမ္းေပးျခင္းေတြကို လုပ္မွာ မဟုတ္ ပါဘူး”ဟု မက္ကိန္းက ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ေဒါက္တာ သန္႔ျမင့္ဦး
သမိုင္းပညာရွင္
အဂၤလန္ ႏိုင္ငံ ကိန္းဘရစ္္ခ်္ တကၠသိုလ္၊ ထရီနီတီ ေကာလိပ္တြင္ သမိုင္းဘာသာရပ္ကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာ သင္ျပေပးခဲ့ေသာ ထရီနီတီ ေကာလိပ္ ေက်ာင္းသားေဟာင္း၊ ကမၻာ့ ကုလသမဂၢ အေထြအေထြ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ေဟာင္း ၏ ေျမး ဦးသန္႔ျမင့္ဦးသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ပတ္သက္ေသာ သူ၏စိတ္၀င္စားမႈက ဘယ္ေသာအခါမွ ေပ်ာက္ကြယ္သြားျခင္းမရိွေပ။ ကုလသမဂၢတြင္ အမႈထမ္းၿပီး ေနာက္ ျမန္မာ ျပည္အေရးတြင္ သူတဖန္ ပါ၀င္လာခဲ့ျပန္သည္။ သူ၏ထင္ရွားေသာ စာအုပ္ႏွစ္အုပ္ျဖစ္သည့္ “ေျခရာေဖ်ာက္ျမစ္မ်ား (The River of Lost Footsteps)” ႏွင့္ “တ႐ုတ္ႏွင့္ အိႏိၵိယဆံုေသာေနရာ (Where China Meet India)” စာအုပ္မ်ားသည္ မျဖစ္ မေန ဖတ္သင့္ေသာ ျမန္မာျပည္အေၾကာင္းေရးသားထားသည့္ စာအုပ္မ်ားျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ သူ၏သံုးသပ္ခ်က္မ်ား၊ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခန္းမ်ားႏွင့္ အေတြးအျမင္ေဆာင္းပါးမ်ားကို ႏုိင္ငံတကာစာေစာင္မ်ားတြင္ ေတြ႕ရိွေနရသည္။ သူကၽြမ္းက်င္ေသာ ပညာရပ္ႏွင့္ သာအလုပ္အေကၽြးျပဳလိုၿပီး ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတြင္ ပါ၀င္မည္မဟုတ္ဟု ေျပာဆိုေနေသာ္လည္း ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ဖယ္ရွားသင့္ေၾကာင္းႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာေစေရးအတြက္ ပညာေရးက႑ကို ျမွင့္တင္ေပးမွ ရမည္ဟူေသာ သူ၏ ယံုၾကည္ခ်က္ကိုေတာ့ မကြယ္မ၀ွက္ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုသည္။
ေဒါက္တာ ဦးျမင့္
သမၼတ စီးပြားေရးအႀကံေပးအဖြဲ႕ ေခါင္းေဆာင္
မတ္လ အစိုးရသစ္ဖြဲ႕ၿပီးသည္ႏွင့္ မေရွးမေႏွာင္း သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ သူ႔အတြက္ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးႏွင့္ ဥပေဒေရးရာ အႀကံေပးႏိုင္သူမ်ား စုစည္းေသာအခါတြင္ အမည္တခု ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။ ထိုသူမွာ စီးပြားေရးအႀကံေပး အဖြဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ ဦးျမင့္ျဖစ္သည္။ ဘာကေလ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းဆင္း စီးပြားေရး ပညာရွင္၊ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၏ မိတ္ေဆြရင္းခ်ာျဖစ္သူ ဦးျမင့္အား အစိုးရအရာရိွမ်ားႏွင့္ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္မ်ားကပါ ေလးစာၾကည္ညိုသည္။ ထိုအခ်က္ေၾကာင့္ပင္ စကား၀ိုင္းမ်ား ျဖစ္လာေစေရး ႏွစ္ဘက္စလံုးကို ဆြဲေခၚရာတြင္ ဦးျမင့္က အခရာက်က်ပါ၀င္ခဲ့သည္။ သမၼတ အႀကံေပးအျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္းမခံရခင္ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က က်င္းပေသာ HIV ေ၀ဒနာရွင္မ်ားအတြက္ ရန္ပံုေငြဂီတ ေဖ်ာ္ေျဖပြဲတြင္ ဦးျမင့္သည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏သား ကင္မ္အဲရစ္ႏွင့္တြဲဖက္၍ တီးခတ္ေဖ်ာ္ေျဖသည္ကို ေတြ႕ခဲ့ရသည္။ ဦးျမင့္သည္ ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားအျပင္ ကိုမင္းကိုႏိုင္၊ ကိုကိုႀကီးစေသာ လႈပ္ရွားမႈေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ကို မျဖစ္မေနလုပ္ေဆာင္ရမည့္ စီးပြာေးရး ျပဳျပဳေျပာင္းလဲမႈမ်ားအေၾကာင္း မွ်ေ၀ေပးခဲ့သည္။ ဦးျမင့္၏ စိတ္ကူးက ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြက္ တာရွည္ခံတိုးတက္မႈမ်ားရယူရာတြင္ မျဖစ္မေနလုပ္ေဆာင္ရန္လိုအပ္သည့္ အေျခအေနတခုအေပၚ ဘံုသေဘာ တူညီခ်က္ တခုယူ၊ ထိုသေဘာ ညီခ်က္အေပၚအေျခခံၿပီး ႏိုင္ငံေရးသေဘာထားကြဲလြဲမႈမ်ားကို ေပါင္းကူးေပးရန္ ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ယမန္ႏွစ္က စတင္ခဲ့ေသာ အေပးအယူလုပ္မႈသည္သာ ေအာင္ျမင္သည္ဆိုပါက ထိုအတြက္ ဦးျမင့္ကို အမ်ားဆံုး အသိ အမွတ္ျပဳ ခ်ီးက်ဴးသင့္သည္။
အရွင္ဉာဏိႆရ
သီတဂူဆရာေတာ္
မတ္လေႏွာင္းပိုင္းက ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း သိန္းစိန္ဦးေဆာင္သည့္ အစိုးရသစ္တက္လာၿပီး ၃လအၾကာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အျပင္ဘက္တြင္ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ သီတဂူ ႏိုင္ငံတကာ ဗုဒၶတကၠသုိလ္ဖြင့္ပြဲ အခမ္းအနားတြင္ တိုင္းျပည္အတြင္း ညီညႊတ္ေရး၏ အေရးႀကီးပံုကို သီတဂူဆရာေတာ္ဟု လူသိမ်ားေသာ အရွင္ဉာဏိႆရ က မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။ ဇြန္လ ၁၆ ရက္မွ ၂၀ ရက္ေန႔အထိ က်င္းပခဲ့ေသာ ၅ ရက္ၾကာဖြင့္ပြဲအခမ္းအနားသို႔ အထင္ကရ ဆရာေတာ္မ်ား၊ အစိုးရအရာရိွမ်ား၊ သံတမန္မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၊ လူမႈေရးလုပ္သားမ်ား ႏွင့္ ပုဂၢလိက အလွဴရွင္မ်ားတက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။
“ဗုဒၶ မိန္႔ၾကားခဲ့တာက သည္းခံစိတ္တရားကို လက္ကုိင္ျပဳၾကဖို႔ပဲ၊ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ဦးေဆာင္ေနၾကသူေတြနဲ႔ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြကို မေကာင္းတဲ့ မစၧရိယစိတ္ ေတြကို ဖယ္ရွားပစ္ၾကဖို႔ တိုက္တြန္းလိုတယ္”ဟု ဆရာေတာ္ႀကီး က မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။
ပဋိပကၡမ်ား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစေရးအတြက္ မိမိ၏ အတၱစိတ္ကို ပရစိတ္အျဖစ္၊ မနာလို၀န္တိုျဖစ္စိတ္ကို ေပ်ာ္ရႊင္ေသာစိတ္အျဖစ္၊ မေကာင္းစိတ္ကို ေကာင္းစိတ္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲယူရမည္ဟု ဗုဒၶအရွင္ျမတ္က အေသအခ်ာမိန္႔ၾကားခဲ့ေၾကာင္း ဆရာေတာ္ၾကီး က ဆံုးမခဲ့သည္။
အရွင္ဉာဏိႆရသည္ ၁၉၈၈ လူထုအေရးေတာ္ပံုအၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ အစိုးရမင္းမ်ားလိုက္နာရမည့္ မင္းက်င့္တရားဆယ္ပါး ႏွင့္ပတ္သက္ေသာ သူ၏ ထင္ရွားသည့္ တရားပြဲမ်ားေၾကာင့္ လူသိမ်ားလာခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္ႀကီးသည္ လူသားခ်င္း စာနာ ေသာ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္လည္း တက္တက္ၾကြၾကြ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူသည္။ အထူးသျဖင့္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က တိုက္ခတ္ခဲ့ေသာ နာဂစ္ မုန္တိုင္းသင့္ျပည္သူမ်ားကို ကူညီေပးခဲ့သည္။
ဇာဂနာ
ႏုိင္ငံေက်ာ္ လူရႊင္ေတာ္
ထင္ရွားေသာ ကမၻာသိ လူရႊင္ေတာ္ ဇာဂနာသည္ ၎၏ေခတ္ကို သေရာ္ေသာ ျပက္လံုး မ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာအစိုးရ အာဏာပိုင္မ်ားက မၾကာခဏ ေခၚယူသတိေပးျခင္း၊ ထိန္းသိမ္းျခင္း ခံရသူျဖစ္သည္။
ဇာဂနာအမည္ျဖင့္ အၿငိမ့္ကခြင့္ကို စစ္အစိုးရက ပိတ္ပင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ၎ထူေထာင္ေသာ ျမပုဏၰမာ အၿငိမ့္တြင္ပါဝင္ျပသခြင့္ မရခဲ့သည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္ တခုမက ၾကာၿပီျဖစ္သည္။ စစ္အစိုးရ ပိတ္ပင္ထားသည့္အတြက္ အၿငိမ့္ကို ကိုယ္တုိင္ မကႏိုင္ေသာ္လည္း ရသည့္နည္းျဖင့္ အႏုပညာအလုပ္မ်ားကို လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။
၎ထူေထာင္ခဲ့ေသာ သီးေလးသီး ေဆးေရာင္စံု အၿငိမ့္မွာ ၂၀၀၇ ေရႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးအၿပီး ရန္ကုန္ ေမွ်ာ္စင္ကၽြန္းတြင္ ထိမိ လွသည့္ အစိုးရကို သေရာ္ေသာ ျပက္လံုးမ်ားျဖင့္ နာမည္ ႀကီးခဲ့သည္။၂၀၀၈ ခုႏွစ္ နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္း မုန္တုိင္း သဘာဝေဘးဒဏ္ ခံရသူမ်ားအား ကူညီကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ လူရႊင္ေတာ္ ဇာဂနာအား စစ္အစုိးရက အီလက္ထရြန္နစ္ ပုဒ္မ အပါအဝင္ ပုဒ္မမ်ားတပ္၍ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းကာ ေထာင္ဒဏ္ ၃၅ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခဲ့သည္။
ေထာင္တြင္း၌ ရွိေနစဥ္ မိခင္ႏွင့္ ဘခင္ႀကီး ကြယ္လြန္ခဲ့သည့္ ဇာဂနာသည္ မၾကာခဏ ေထာင္ဝင္စာပိတ္ အေရးယူျခင္း ခံခဲ့ရ သည္။
ယခုႏွစ္ သတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔က လက္ရွိ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ၏ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေၾကာင့္ ျမစ္ႀကီးနားေထာင္မွ ျပန္လည္ လြတ္ ေျမာက္လာခဲ့သည္။ လြတ္လြတ္ခ်င္း အႏုပညာႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးဆက္လုပ္သြားမည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။ လြတ္ေျမာက္သည့္ ေန႔မွ စတင္၍ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအတြက္ ေထာင္ဝင္စာ အကူ အညီကို ၎၏ မိတ္ေဆြ အႏုပညာသမားမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိသည္။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအတြက္ လိုအပ္ေသာ ေထာင္ဝင္စာအကူအညီအတြက္ ေငြကို ကိုယ္ပိုင္ facebook ဖြင့္လ်က္ အလွဴခံလ်က္ရွိရာ ႏုိင္ငံတကာေရာက္ ျမန္မာ မ်ားက ဝိုင္းဝန္းလွဴဒါန္းၾကသည္။
အက်ဥ္း ေထာင္မွ လြတ္ၿပီး မၾကာမီ “လြတ္လပ္ျခင္း အႏုပညာ” အမည္ရွိ ႐ုပ္ရွင္ၿပိဳင္ပြဲကို ဦးစီးက်င္းပလ်က္ရွိရာ လာမည့္ ၂၀၁၂ ဇန္နဝါရီ ၁ ရက္မွ ၄ ရက္အထိ က်င္းပမည္ျဖစ္ၿပီး ဆုရသူမ်ားကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆုခ်ီးျမႇင့္ေပးရန္ စီစဥ္ထားသည္။
လူရႊင္ေတာ္ ဇာဂနာသည္ ေထာင္မွ လြတ္သည့္ေန႔မွစ၍ တေန႔မွ နားေနျခင္း မရွိသည့္ၾကားမွ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပမီဒီယာမ်ား၏ ေမးျမန္းျခင္းမ်ားကို ထိမိေသာ ဟာသမ်ား၊ သေရာ္ေသာ စကားလံုးမ်ားသံုး၍ ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့သည္။
အစိုးရအား “မယံုၾကည္” ဆိုသည့္စကားကို ေထာင္ကထြက္ထြက္ျခင္း ရဲဝံ့စြာ ေျပာခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ မၾကာေသးခင္က ၎၏ ကိုယ္ပိုင္ facebook စာမ်က္ႏွာတြင္ ျပည္ပအသံလႊင့္ဌာန တခ်ိဳ႕သည္ ၎၏ နားရြက္ကို တံေတြးဆြတ္သျဖင့္ ျပည္ပမီဒီယာမ်ားသို႔ အင္တာဗ်ဴးေပးျခင္း ေခတၱရပ္နားထားမည္ဟု ေရးကာ တင္ထား ေသာေၾကာင့္ ၎၏ facebook ပရိသတ္မ်ားအၾကား ပြဲဆူခဲ့ေသး သည္။
ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ဂြမ္ေမာ္
KIA ဒုတိယ စစ္ဦးခ်ဳပ္
ျမန္မာႏုိင္ငံေျမက္ဖက္ပိုင္းမွာ ကခ်င္လြတ္လြပ္ေရးတပ္မေတာ္ (KIA) ႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရတပ္ဖြဲ႕ေတြ အၾကား အေျဖရွာမေရေသးတဲ့ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡက မၿပီးဆံုး ဆက္လက္ျဖစ္ေနဆဲျဖစ္သည္။ အသက္ငါးဆယ္အရြယ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္ ဆိုသည္မွာ စစ္သည္အင္အား တေသာင္းေက်ာ္ႏွင့္ အိႏိၵယ-ျမန္မာနယ္စပ္ႏွင့္ တရုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္တေလွ်ာက္တြင္ အေျခစိုက္လႈပ္ရွားေနေသာ ကခ်င္သူပုန္ KIA ရဲ႕ ဒုတိယစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္တဦးျဖစ္သည္။ ၁၇ ႏွစ္သက္တမ္းရိွခဲ့တဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ ၿပိဳလွဲသြားတဲ့ေနာက္ တိုက္ပြဲေတြ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တဖန္ျပန္ျဖစ္လာခဲ့တဲ့အခ်ိန္ကစလို႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္သည္ KIA ႏွင့္ ၎ရဲ႕ အရပ္ဖက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးလက္တံျဖစ္တဲ့ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႕ (KI)) ရဲ႕ ၾသဇာတကၠိမအရိွဆံုးေခါင္းဆာင္မ်ားအနက္ တဦးအျဖစ္ေပၚထြက္လာသည္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း အစိုးရကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့သည့္ ေဆြးေႏြးပြဲႏွစ္ႀကိမ္စလံုးကို ဗိုလ္ခ်ဳဳပ္ဂြမ္ေမာ္ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။ မႏၱေလးတကၠသိုလ္တြင္ ရူပေဗဒဘာသာရပ္ႏွင့္ ပညာဆည္းပူး တက္ေျမာက္ခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္ကို အထက္တန္း ေက်ာင္းသား ဘ၀ကတည္းက KIA က တပ္ထဲသြင္းခဲ့သည္။ တပ္ထဲ၀င္ၿပီး မၾကာခင္မွာဘဲ ထူးခၽႊန္တဲ့ ကြန္မန္ဒိုတဦးအျဖစ္လည္း စစ္ေရးမွာ ေအာင္ျမင္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ” တုိင္းရင္းသားပဋိပကၡအေရး ေျဖရွင္းဖို႕ဆိုတာ ဒီမိုကေရစီအေရးနဲ႕ ထပ္တူထပ္မွ် အေရးႀကီးပါတယ္” ဟု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္က ေျပာဆိုသည္။
ဦးေက်ာ္ဆန္း
ျပန္ၾကားေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ ၀န္ႀကီး
ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ လက္ထက္တြင္ ျပန္ၾကားေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ ၀န္ႀကီးတာ၀န္ ပူးတြဲထမ္းေဆာင္လ်က္ရွိၿပီး အစိုးရအဖြဲ႔ ေျပာ ေရး ဆိုခြင့္ ပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ သတင္း ထုတ္ျပန္ေရး အဖြဲ႔၏ ေခါင္းေဆာင္လည္း ျဖစ္သည္။ မီဒီယာေလာကကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားဆဲျဖစ္ကာ ျပည္ တြင္းျပည္ပ မီဒီယာမ်ား၌ ေဖာ္ျပခံေနရေသာ ၀န္ႀကီးတဦး ျဖစ္သည္။
ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ အဖြဲ၏ သတင္းထုတ္ျပန္ေရး အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ပထမဆုံး သတင္းရွင္းလင္းပြဲ တခုကို စက္တင္ဘာ လ တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ သတင္းေထာက္မ်ား၏ ေမးခြန္းမ်ားေျဖဆိုရင္း မ်က္ရည္က် ငိုျပခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဦးေက်ာ္ဆန္း၏ သတင္းႏွင့္ ဓာတ္ပုံမ်ားသည္ စာဖတ္ပရိသတ္၏ အားေပးမႈ အမ်ားဆုံး သတင္းတခုျဖစ္ခဲ့သည္။
ျပည္ပမီဒီယာမ်ားျဖစ္သည့္ BBC, VOA, RFA ,DVB, စသည္တို႔အား ေ၀ဖန္တိုက္ခိုက္ ေရးသားထားေသာ စာသားမ်ား သတင္း စာမ်ား၏ ေနာက္ေက်ာဖုံး၌ ႏွစ္အေတာ္ၾကာ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့မႈကို လက္ရွိအစိုးရ တာ၀န္ယူၿပီး လအနည္းငယ္အၾကာတြင္ ျဖဳတ္ေပးလိုက္သည့္ ေျပာင္းလဲမႈတခုကို ဦးေက်ာ္ဆန္းက လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။
၎ပါ၀င္သည့္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမ်ားတြင္ သတင္းေထာက္မ်ား၏ ေမးခြန္းကို ဘုက်က် ေျဖဆိုတတ္သူဟု နာမည္ႀကီၤးၿပီး သေဘာထား တင္းမာသူတဦးဟု သတ္မွတ္ခံထားရသူျဖစ္သည္။ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရလက္ထက္တြင္ ေပ်ာ့ေျပာင္းလာသည့္ သေဘာထားတခ်ဳိ႕ျပသခဲ့ၿပီး VOA သတင္းဌာနႏွင့္ေတြ႔ဆုံ၍ ႐ုပ္သံအတြက္ အင္တာဗ်ဴး ေပးခဲ့ေသးသည္။
အစိုးရသစ္တာ၀န္ယူၿပီး မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ေပးသည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ဆက္စပ္ေသာ သတင္းမ်ား၊ တိုင္းရင္း သား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ႏွင့္ျဖစ္ပြားေနေသာ စစ္ပြဲသတင္းမ်ား၊ အစိုးရအဖြဲ႔ထဲရွိ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ေနမႈ ကိစၥမ်ားကို ဆက္ဆာ ျဖတ္ေတာက္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။
အသက္ ၆၃ ႏွစ္အရြယ္ရွိ ဦးေက်ာ္ဆန္းသည္ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းမ်ား၌ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ ေမးခြန္းမ်ားကို ေျဖဆိုရာ တြင္ ဇာတ္နိပါတ္ေတာ္မ်ားႏွင့္ ဖြဲ႕ႏြဲ႔၍ မလိုအပ္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားအား ရွည္လ်ားစြာ ေျဖဆိုသျဖင့္ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ ၏ တားျမစ္ျခင္းကို ခံရကာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ ၿငိဳျငင္ျခင္း ခံရသူလည္း ျဖစ္သည္။ ဆႏၵန္ဆင္မင္း နိပါတ္ေတာ္ကို လႊတ္ေတာ္၌ ေျပာဆိုခဲ့ရာ ၎၏ သတင္းမ်ား ေပၚထြက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ စာဖတ္သူမ်ားက ၎ကို ဆႏၵန္ေက်ာ္ဆန္းဟု အမည္ေျပာင္ ေပးထားၾက သည္။
လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ားအၾကား လႊတ္ေတာ္မင္းသားဟုလည္း ေလွာင္ေျပာင္ခံထားရသူျဖစ္သည္။ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရအဖြဲ႔ ၀င္ ၀န္ႀကီးမ်ားအနက္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိေသာ ၀န္ႀကီးတဦးဟုလည္း သိရသည္။ ၎သည္ ၂၀၀၃-၂၀၀၄ ခုႏွစ္ ၀န္းက်င္မွ ယေန႔တိုင္ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီး တာ၀န္ျဖင့္ ျပည္တြင္း မီဒီယာမ်ားအား ထိန္းခ်ဳပ္လ်က္ရွိသည္။
ေဒါက္တာ ေန၀င္းေမာင္
Myanmar Egress
ယခင္နအဖ စစ္အစိုးရ ဦးေဆာင္ က်င္းပခဲ့ေသာ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ေျမာက္ေရး အတြက္ လွႈံ႕ေဆာ္သူတဦးဟု ျပည္တြင္း
ျပည္ပ ႏိုင္ငံေရးအသိုင္းအ၀န္းအၾကား ေ၀ဖန္ေျပာဆို ခံထားရသူတဦးျဖစ္သည္။ ၎ႏွင့္ နီးစပ္သူ တခ်ဳိ႕အား ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ႏိုင္ရန္ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈ၊ ႏိုင္ငံေရးအရ အႀကံေပးမႈမ်ားလုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္ဟုလည္း သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚခဲ့သည္။
ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားအတြက္ ထြက္ေပါက္တခုဟု ဦးေနဝင္းေမာင္က ေရးသားလံႈေဆာ္ခဲ့ကာ ျပည္သူမ်ားအား မဲေပးၾကရန္ လွႈံ႔ေဆာ္ႏိုင္ေရးအတြက္ ျမန္မာ အီးဂရက္စ္(Myanmar Egress) အဖြဲ႔မွ ၎၏ သင္တန္းသားမ်ားကို ေထာက္ ခံမဲေပးရမည့္ ပုံစံေရးသားထားေသာ အက်ႌမ်ား ၀တ္ဆင္ေစ၍ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ေရြးေကာက္ပြဲ ေအာင္ျမင္ေရး လႈံ႕ေဆာ္ခဲ့သည္။
Living Color မဂၢဇင္းႏွင့္ The Voice Weekly ဂ်ာနယ္တို႔၏ထုတ္ေ၀သူျဖစ္ၿပီး အစိုးရအႀကိဳက္ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္ႏွင့္ ေဆာင္းပါးမ်ား ဆက္တိုက္ေရးသားခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေရးစိတ္၀င္စားသည့္ စာဖတ္ပရိသတ္မ်ား၏ ေ၀ဖန္မႈ အခံရဆုံး သူလည္းျဖစ္သည္။ သတင္းဂ်ာနယ္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ တဦးျဖစ္ေသာ္လည္း ျပည္ပ မီဒီယာမ်ား အေပၚ အျမင္ၾကည္သူ တဦးမဟုတ္ေပ။
ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္းအရာမ်ားကိုသာ ဦးစားေပးသင္ၾကားေပးေလ့ရွိသည့္ အီးဂရက္စ္ အဖြဲ႔အား တည္ေထာင္သူ ၇ ဦးတြင္
ဦးေန၀င္းေမာင္လည္း တဦးပါ၀င္သည္။ ၎သည္ ထိုအဖြဲ႔၏ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးႏွင့္ Programme Dicector တဦးျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံေရး အေၾကာင္းအရာႏွင့္ စီးပြားေရးအေၾကာင္းအရာ မ်ားကိုအဓိက သင္ၾကားေနသူလည္း ျဖစ္သည္။
ျမန္မာ အီးဂရက္စ္ အဖြဲ႔သည္ အစိုးရအဖြဲ႔၏ အရာရွိတခ်ဳိ႕ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွ ပါတီ၀င္မ်ား၊ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးႏွင့္ပတ္သက္ေသာ သင္တန္းမ်ားေပးေလ့ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔တခ်ဳိ႕ႏွင့္ အစိုးရတို႔၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ အီးဂရက္စ္ အဖြဲ႔မွ ဦးေန၀င္းေမာင္၊ ဦးတင္ေမာင္သန္း၊ ဦးေက်ာ္ရင္လွႈိင္ တို႔ပါ၀င္ခဲ့ၾကၿပီး ရွမ္းတိုင္းရင္းသား ဦးဟန္ေညာင္ေ၀၊ အစိုးရ ရထား၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းတို႔ ပါ၀င္ခဲ့ၾကသည္။
ဦးေန၀င္းေမာင္သည္ စစ္တပ္အရာရွိေဟာင္းတဦး၏ သားျဖစ္ၿပီး စစ္တပ္အသိုင္းအ၀န္းႏွင့္နီးစပ္သူဟု လူသိမ်ားသည္။ ၎ သည္ စစ္အာဏာရွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးေဟာင္း ဦးသန္းေရႊႏွင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒအား ေထာက္ခံသူတဦးလည္း ျဖစ္ သည္။
ဦးသန္းေရႊအား ေထာက္ခံခဲ့ေသာ္လည္း ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္က်ေနေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို ေ၀ ဖန္မႈ လုပ္ခဲ့သည္။ ၎၏ သင္တန္းသားမ်ားကို ထိုင္းႏိုင္ငံအေျခစိုက္ ဗဟုအဖြဲ႔သို႔ ပို႔ေဆာင္၍ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး စသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို သင္ယူေစခဲ့သည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕၊ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မ်ားသို႔ မၾကာခဏလာေရာက္၍ ႏိုင္ငံေရးအယူအဆမ်ားကို ေဟာေျပာေလ့ ရွိသည္။
ေဒါက္တာ သန္းထြဋ္ေအာင္
အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္
Eleven Media Group
ေဒါက္တာ သန္းထြဋ္ေအာင္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အထင္ကရ မီဒီယာအဖြဲ႔ အစည္းမ်ားအနက္ တခုျဖစ္ေသာ Eleven Media Group ၏ အမႈေဆာင္ အရာရွိခ်ဳပ္ တဦးျဖစ္သည္။ Eleven Media Group ကို အပတ္စဥ္ အားကစားဂ်ာနယ္ ထုတ္ေ၀ေရာင္းခ်ေသာ လုပ္ငန္းျဖင့္ စတင္ခဲ့ ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံေရးအျမင္ သံုးသပ္ခ်က္မ်ား ထည့္သြင္းေဖာ္ျပေသာ အပတ္စဥ္ဂ်ာနယ္ တခုအျဖစ္ တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲယူခဲ့သည္။
အစိုးရႏွင့္ပတ္သက္၍ ေက်းဇူးခံေက်းဇူးစား အဆက္အသြယ္မရိွေသာ ေဒါက္တာသန္းထြဋ္ေအာင္ အတြက္ တျခားထုတ္ေ၀သူမ်ား မႀကံဳရႏိုင္သည့္ စြန္႔စားမႈမ်ား ႀကံဳရနုိင္သည္။ သာဓကအားျဖင့္ အမည္ခံအရပ္သားအစိုးရက ယခင္စစ္အစိုးရ ျပဌာန္းခဲ့ေသာမီဒီယာ ဖိႏွိပ္ေရးဥပေဒမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးလိုက္သည့္အခါတြင္ ေဒါက္တာသန္းထြဋ္ေအာင္က ေလာေလာလတ္လတ္ ရထားေသာ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ကို ဇြန္လတုန္းက က်ေရာက္သည့္ Eleven Media Group ၏ ၁၁ ႏွစ္ေျမာက္ အထိမ္းအမွတ္ပြဲတြင္ စမ္းသပ္အသံုးျပဳ ၾကည့္ခဲ့သည္။ ျမန္မာႏို္င္ငံက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေပၚ အမီွအခိုမ်ားလြန္းေနသည့္အခ်က္ႏွင့္ကို သူကေပၚေပၚထင္ထင္ ေ၀ဖန္ေျပာဆို လိုက္ၿပီး အင္အားႀကီး အိမ္နီးခ်င္္းႏိုင္ငံမ်ား၏ လႊမ္းမိုးမႈကို ေတာင့္ခံမႏိုင္ေသာႏိုင္ငံငယ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြက္ အလြန္ႀကီးမားေသာ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ တခု ျဖစ္ေၾကာင္း သူက ေထာက္ျပသြားသည္။
ျမစ္ဆံု ေရကာတာ တည္ေဆာက္ေရး စီမံကိန္းကိုလည္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ဆန္႔က်င္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ႏို၀င္ဘာလတြင္က်ေရာက္ ခဲ့သည့္ ၁၁၊ ၁၁၊ ၁၁ အထိမ္းအမွတ္ဧည့္ခံပြဲတြင္ ေထာင္က်ေနေသာ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ ခံုေနရာသီးသန္႔ဖယ္ ေပးၿပီး ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားကို လႊတ္ေပးရန္ အတြက္လည္း အစိုးရအား ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ တရားဥပေဒ စုိးမိုးေရး၊ တုိင္းရင္းသား ေဒသမ်ားအတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ေရးအတြက္လည္း သူကေထာက္ျပေဆြးေႏြးခဲ့သည့္အျပင္ တိုင္းျပည္ အတြင္းျဖစ္ေပၚေနေသာ အေျပာင္းအလဲမ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳလက္ခံခဲ့ၿပီး ထိုအေျပာင္းအလဲမ်ားေဆာင္ရြက္ေပးသည့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ႏွင့္ အစိုးရကိုပါ ခ်ီးက်ဴးခဲ့သည္။ ေဒါက္တာသန္းထဋ္ေအာင္၏ ႏုိင္ငံေရးအျမင္ၾကြယ္၀မႈေၾကာင့္ ဧည့္ခံပြဲအၿပီးေနာက္ ပိုင္း တြင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ သူရ ဦးေရႊမန္း က သူ႔ထံသို႔ ခ်ီးက်ဴးႏႈတ္ခြန္းစကား ပါးခဲ့သည္ဟုပင္ ၾကားသိခဲ့ရသည္။
ဦးသိန္းညြန္႔
ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္
ဦးသိန္းညြန္႔သည္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အင္အားစု(NDF) ပါတီကိုယ္စားျပဳ၍ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ၌ သဃၤန္းကြ်န္းၿမိဳ႕နယ္မွ အေရြးခံခဲ့ရၿပီး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား လႊတ္ေပးေရး၊ အေထြေထြ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္၊ ျပည္ပေရာက္အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုမ်ား၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားအားလုံး ျပည္ေတာ္ျပန္လာေရး စသည့္အဆိုမ်ား၊ ေမးခြန္းမ်ားအား လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းမ်ား၌ အဆိုျပဳျခင္း၊ ေမးျမန္းျခင္းတို႔ကို အမ်ားဆုံး လုပ္ေဆာင္ခဲ့သူအျဖစ္ နာမည္ႀကီးသည္။
ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ဆက္စပ္ေသာ ကိစၥမ်ားအား အဓိကထား၍ အဆိုတင္ျခင္း၊ ေမးျမန္ျခင္း တို႔လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီး အက်ဥ္းေထာင္ ဥပေဒအား ေခတ္ႏွင့္အညီျပင္ဆင္ေပးေရး၊ တရား႐ုံး၏ ဥပေဒတခ်ဳိ႕ ျပင္ဆင္ေပးေရးတို႔ကို လႊတ္ေတာ္၌ အဆိုျပဳ တင္သြင္း ခဲ့သည့္တိုင္ ၎တင္သြင္းေသာ အဆိုမ်ား၊ ေမးခြန္းမ်ားမွ အမ်ားစုမွာ ပယ္ခ်ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။
ဦးသိန္းညြန္႔သည္ ဝန္ႀကီး ဦးေက်ာ္ဆန္းကဲ့သို႔ပင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္စလုံး၌ လႊတ္ေတာ္ မင္းသားအျဖစ္ နာမည္ႀကီးသူလည္း ျဖစ္သည္။
ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး NDF ပါတီ၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအၾကား ေငြေၾကး ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ အျငင္းပြားမႈမ်ားကို မီဒီယာမ်ားသို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုမႈေၾကာင့္ ပါတီစည္းကမ္း မလိုက္နာဟုဆိုကာ ပါတီမွ ထုတ္ပယ္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။
NDF မွခြဲထြက္ၿပီးေနာက္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ ပါတီသစ္ဟု အမည္ရေသာ ပါတီတရပ္ထူေထာင္ကာ ဥကၠ႒ တာ၀န္ယူ ထား သည္။
ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္မွ လြတ္ေျမာက္လာၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္
ျပန္လည္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ ဆႏၵရွိေၾကာင္း၊ NLD ပါတီမွတ္ပုံတင္ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ပါက ၎၏ပါတီအား ဖ်က္သိမ္း ေပး မည္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း မီဒီယာမ်ားမွတဆင့္ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုထားသည္။ ၎သည္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ တြင္လည္း အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္(NLD) ပါတီ၏ ကိုယ္စားလွယ္တဦးအျဖစ္ အေရြးခံခဲ့ရသည္။
ဦးသိန္းညြန္႔သည္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနသကဲ့သုိ႔ ေရွ႕ေနတဦး အျဖစ္လည္း အမႈမ်ားလိုက္ပါေဆာင္ ရြက္လ်က္ရွိသည္။ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ မီဒီယာမ်ားႏွင့္ ထိေတြ႔မႈ မ်ားသည့္ ႏိုင္ငံေရးသမား တဦး ျဖစ္သည္။
ေဒၚေနာ္အုံးလွ
ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား လြတ္ေရး အဂၤါဆုေတာင္းပြဲ ဦးေဆာင္သူ
ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ က်ခံေနစဥ္ အတြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ႏွင့္ အတူ အက်ဥ္းက်ခံေနရေသာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား၊ ေရႊ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးခံ သံဃာေတာ္မ်ား ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္ေရး အတြက္ အဂၤါဆုေတာင္းပြဲကို အပတ္စဥ္ ဦးေဆာင္ခဲ့သူ တဦးျဖစ္သည္။
အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္(NLD)၏ ေမွာ္ဘီၿမိဳ႕နယ္ စည္း႐ုံးေရးမႉး အျဖစ္မွ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ရပ္စဲခံခဲ့ရကာ ပါတီ၀င္တဦးအျဖစ္ ဆက္လက္ ရပ္တည္ခဲ့သည္။
အဂၤါဆုေတာင္းပြဲ ျပဳလုပ္ျခင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးလွႈပ္ရွားမႈတို႔ေၾကာင့္ မၾကာခဏ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံရကာ ၎ေနထိုင္ရာ ေမွာ္ဘီၿမိဳ႕နယ္၏ အျပင္သို႔ သြားလာခြင့္ ကန္႔သတ္ခံခဲ့ရသည္။
ေဒၚေနာ္အုံးလွ၏ ႏိုင္ငံေရးအန္တုမႈဆိုင္ရာ လွႈပ္ရွားမႈမ်ားသည္ NLD ပါတီ၏ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားႏွင့္သိသိ သာသာကြဲျပားခဲ့သည္။ မၾကာေသးမီလမ်ားက ေနာ္အုံးလွႏွင့္လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ား၏ လွႈပ္ရွားမႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေဆြးေႏြးရန္ ဖိတ္ေခၚခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေဒၚေနာ္အုံးလွက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထံ သြားေရာက္ေတြ႔ဆုံျခင္း မရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
NLD ပါတီအား တရား၀င္အျဖစ္ျပန္လည္ မွတ္ပုံတင္ကာ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္မည္ဟု မၾကာခင္ရက္ပိုင္းအတြင္း သတင္းမ်ား ထြက္ ေပၚခဲ့ၿပီးေနာက္ ထိုကိစၥကို တႏိုင္ငံလုံးရွိ အဖြဲ႔၀င္မ်ား ျပည္သူမ်ား၏အသံကို နားေထာင္ၿပီးမွသာ ပါတီကိစၥ ဆုံးျဖတ္သင့္ေၾကာင္း ေနာ္အုန္းလွ အပါအဝင္ ပါတီ၀င္ ၃၂ ဦး က ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကသည္။
မိမိ၏ ယုံၾကည္ခ်က္မ်ားကို တားဆီးေနမႈမ်ားၾကားမွ အစဥ္တစိုက္ လုပ္ေဆာင္ေနသူ ေနာ္အုန္းလွသည္ ႏုိဝင္ဘာ ၁၈ ရက္ေန႔က NLD ရံုးခ်ဳပ္အတြင္း ပါတီမွတ္ပံုတင္ရန္ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္းမ်ား ေဆြးေႏြးေနစဥ္ ႐ုံးေရွ႕၌ ပါတီမွတ္ပံုတင္ျခင္း ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း စာမ်ားကို ျဖန္႔ေဝခဲ့သည္။
Mr. Lu Qizhou
တ႐ုတ္ CPI ကုမၸဏီ ဥကၠ႒
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ ျမစ္ဆုံဆည္ တည္ေဆာက္မႈ ရပ္ဆုိင္းေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ေၾကာင့္ အံ့ၾသတုန္လႈပ္သြားခဲ့ သူမ်ားထဲတြင္ China Power Investment (CPI) ကုမၸဏီ ဥကၠ႒ Mr. Lu Qizhou လည္း တဦးအပါအ၀င္ျဖစ္သည္။
အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃.၆ ဘီလ်ံတန္ဖိုးရွိ ယင္းစီမံကိန္းကုိ ရပ္ဆုိင္းလုိက္ျခင္းသည္ ႏွစ္ႏုိင္ငံအက်ိဳးစီးပြား ထိခုိက္မႈႀကီးမားၿပီး ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ေလ်ာ္ေၾကးေတာင္းခံလာႏုိင္ေၾကာင္း၊ ဆုံးရႈံးနစ္နာမႈ မ်ားျပားမည္ ျဖစ္၍ ဥပေဒေၾကာင္း အရ ေဆာင္ရြက္စရာမ်ား ျဖစ္လာႏုိင္ေၾကာင္း ၿခိမ္းေျခာက္ ေျပာဆုိခဲ့သူလည္း ျဖစ္သည္။
Mr. Lu Qizhou ဦးေဆာင္သည့္ CPI ကုမၸဏီက ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းသည္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးမႈ နည္းပါးၿပီး ေဒသစီးပြား တုိးတက္လာမည္ျဖစ္၍ စီမံကိန္းကို ေဒသခံ ကခ်င္ လူထု ၈၀ ရာခိုင္ႏွႈန္းေက်ာ္က ေထာက္ခံေၾကာင္း၊ စီမံကိန္းၿပီးစီးသည့္အခါ ေျပာင္းလဲလာသည့္ သဘာ၀၀န္းက်င္အေနအထားေၾကာင့္ ခရီးသြားလာေရးလုပ္ငန္း ဖံြ႔ၿဖိဳးလာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆုိသည္။
၎၏ ေျပာဆိုမႈမ်ားကို အင္တာနက္ လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာတြင္ ေဝဖန္ေျပာဆိုခဲ့ရာ ယခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာလူထုအတြက္ ပြဲဆူေစခဲ့သူ တဦးျဖစ္ခဲ့သည္။
ေဇယ်ာေသာ္
ဟစ္ပ္ေဟာ့ပ္ အဆိုေတာ္
ျမန္မာျပည္တြင္ ဟစ္ပ္ေဟာ့ပ္ ဂီတကို စတင္မိတ္ဆက္ေပးခဲ့သည့္အဖြဲ႕ဟု ဆိုႏုိင္ေသာ ACID အဖြဲ႕ဝင္ ေဇယ်ာေသာ္ သည္ ၂၀၀၇ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးတြင္ မ်ိဳးဆက္သစ္လူငယ္မ်ား အစည္းအရံုး(GW) ထူေထာင္ရာတြင္ ဦးေဆာင္ ပါဝင္ခဲ့သူျဖစ္သည္။
GW သည္ စစ္အစိုးရကို ဆန္႔က်င္ေသာ လက္ကမ္းစာေစာင္မ်ား သီခ်င္းမ်ားကို လူငယ္ထုအတြင္း ျဖန္႔ေဝခဲ့သည္။ ေဇယ်ာေသာ္ ကို စစ္အစိုးရက ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီး မတရားအသင္း ထူေထာင္မႈ၊ တရားမဝင္ ႏုိင္ငံျခားေငြ ကိုင္ေဆာင္မႈတုိ႔ျဖင့္ ေထာင္ ဒဏ္ ၆ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ တရားရံုးတြင္ အယူခံဝင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္ ေလွ်ာ့ေပါ့ခံခဲ့ရေသာ ေဇယ်ာေသာ္သည္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ အာဏာလႊဲေျပာင္းရယူၿပီး ေပးခဲ့သည့္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အရ လြတ္ရက္ ေစ့ရန္ ၆ လအလို ယခုႏွစ္ ေမလအတြင္း ေထာင္မွ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့သည္။
၎သည္ အက်ဥ္းေထာင္မွ လြတ္လြတ္ျခင္း မီဒီယာမ်ားအား “ႏုိင္ငံေရးဆက္လုပ္မယ္” ဟု ေျပာခဲ့သူျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေမြးေန႔အပါအဝင္ ႏုိင္ငံေရးအခမ္းအနားမ်ားတြင္ ဟစ္ပ္ေဟာ့ပ္ သီခ်င္းမ်ား သီဆိုခဲ့ေသာ ေဇယ်ာေသာ္ကို အစိုးရက ဘုိးဘြားရိပ္သာ ရန္ပံုေငြပြဲတပြဲတြင္ သီခ်င္းသီဆိုခြင့္ ပိတ္ပင္ခဲ့သည္။ ေဇယ်ာေသာ္သည္ ၎ဦးစီး တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ GW အဖြဲ႕ကို ယခုႏွစ္အတြင္း တရားဝင္ေျမေပၚအဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ ျပန္လည္အသက္သြင္းခဲ့ၿပီး ယခုအခါ ႏုိင္ငံ ေရးႏွင့္ အႏုပညာ အလုပ္ကို တြဲလ်က္ လုပ္ကိုင္ေနသည္။
မစၥ ဟီလာရီ ကလင္တန္
အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး
မစၥ ဟီလာရီ ကလင္တန္၏ လြန္ခဲ့သည့္ ႏုိ၀င္ဘာလ ၃၀ ရက္ေန႔က ျမန္မာႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္သည္ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္အတြင္း အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး တဦးအေနျဖင့္ သမုိင္း၀င္ခရီးစဥ္ တခုျဖစ္သည္။ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈ ဆက္လက္ ရွိေနေသာ္လည္း သမၼတ အုိဘားမား အစုိးရ၏ ျမန္မာအစုိးရ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ ထိေတြ႔ဆက္ဆံေရးမူအရ ယခုကဲ့သို႔ မစၥ ဟီလာရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ လာေရာက္ျခင္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္က အမွန္တကယ္ အဓိပၸာယ္ ျပည့္၀သည့္ ဒီမုိကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ အေမရိကန္ က ခ်မွတ္ထားသည့္ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားအား ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းသြားေစရန္ လြယ္ကူမည္ဆုိသည့္အခ်က္ကုိ မစၥ ဟီလာရီ က သတင္းစကား ပါးခဲ့သည္။
မစၥ ဟီလာရီ သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ မလာမီ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစုိးရအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကို လႊတ္ေပးျခင္း၊ ဒီမုိကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ယခုထက္ပိုလုပ္ျခင္း၊ တုိင္းရင္းသား ေဒသမ်ားတြင္ ျမန္ႏိုင္သမွ် ျမန္ျမန္ လက္ နက္ကိုင္ ပဋိမကၡမ်ား အဆံုးသတ္ေစေရးတုိ႔အတြက္ တိုက္တြန္းေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထုိ႔အျပင္ လာမည့္ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲကို လည္း လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တၿပီး အမ်ားလက္ခံႏိုင္သည့္ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ေစရန္လည္း တုိက္တြန္းခဲ့သည္။ အဆုိပါ တုိက္ တြန္းခ်က္မ်ားကုိ ျမန္မာ အစုိးရဘက္က အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္သည္ႏွင့္အမွ် အေမရိကန္ဘက္ကလည္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာ ခဲ့သည္။
မိုင္ခ်ယ္ရီဇာေဟာင္း
လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသည့္ ခ်င္း တိုင္းရင္းသူ
ကမၻာအရပ္ရပ္တြင္ ေရာက္ရွိေသာ ခ်င္းတုိင္းရင္းသား၊ တုိင္းရင္းသူမ်ားႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္တြင္ ေရာက္ရွိေနေသာ ခ်င္းလူထုက မဲေပးေရြးခ်ယ္ခဲ့သည့္ “၁ ႏွစ္တာအတြက္ ခ်င္းတိုင္းရင္းသားမ်ားက အသိအမွတ္ျပဳသူ” (Chin Person of the Year) ဆုကို ယခုႏွစ္အတြက္ အသက္ ၃၀ အရြယ္ရွိ မိုင္ခ်ယ္ရီဇာေဟာင္း က ရရွိခဲ့သည္။ ထိုဆုကို ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္မွာ ၅ ႏွစ္သာ ရွိေသးၿပီး ဆုရဖူးသူမ်ားထဲတြင္ မိုင္ခ်ယ္ရီဇာေဟာင္းက အသက္အငယ္ဆံုးျဖစ္သည္။ မိုင္ခ်ယ္ရီဇာေဟာင္းသည္ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွ စတင္၍ ယခု အခ်ိန္အထိ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားမႈ ကိစၥရပ္မ်ားကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့သူ ခ်င္းအမ်ိဳးသမီး တဦးျဖစ္သည္။ ခ်င္း ေဒ သ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးႏွင့္ ခ်င္း တုိင္းရင္းသားမ်ားအတြက္သာမက ျမန္မာတႏိုင္ငံလံုးအတြက္ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္သြားမည္ဟု မုိင္ခ်ယ္ရီဇာေဟာင္းက စက္တင္ဘာလတြင္က်ေရာက္ေသာ ခ်င္း ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္တြင္ေျပာ ခဲ့သည္။
လူထု စိန္ဝင္း
စာေရးဆရာ၊ သတင္းစာ ဆရာ
ေအာက္ဆီဂ်င္ပိုက္တန္းလန္းႏွင့္ ေကာင္းစြာ မက်န္းမာေသာ္လည္း ျပတ္ျပတ္သားသားႏွင့္ အေတြးခြန္အား၊ ေဝဖန္မႈ ျပတ္သားလွ ေသာ စာမ်ားကို မီဒီယာမ်ားတြင္ ဆက္တိုက္ေရးႏိုင္ေနသူမွာ သတင္းစာဆရာႀကီး လူထုစိန္ဝင္း ျဖစ္သည္။
၁၉၆၉ ခုႏွစ္တြင္ ကိုကိုးကြ်န္းသို႔ အပို႔ခံရၿပီး ၁၉၇၂ တြင္ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာေသာ ဆရာႀကီး လူထုစိန္ဝင္းသည္ ၁၉၈၀ တြင္ ေလျဖတ္ၿပီးကိုယ္တျခမ္းေသကာ ဘယ္ဘက္လက္ျဖင့္ စာေရးက်င့္ခဲ့ရသည္။ ေရးသားခဲ့သည့္ ေဆာင္းပါးထက္ဝက္ခန္႔သည္ စာ နယ္ဇင္း ပညာ တိုးတက္ေရးအတြက္ အေၾကာင္းအရာမ်ားျဖစ္ၿပီး တျခား နယ္ပယ္မ်ားတြင္လည္း ေခတ္ႏွင့္ မ်က္ျခည္မျပတ္ ေရး သားေနဆဲျဖစ္သည္။
“သတင္းစာပညာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေဆာင္းပါးေတြကုိ စုိက္လုိက္မတ္တတ္ေရးခဲ့ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းက သတင္းေထာက္၊ သတင္းစာ အယ္ဒီတာဆုိတဲ့ မ်ဳိးဆက္ ျပတ္သြားမွာ စုိးလုိ႔ပဲ”ဟု ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းတခုတြင္ ဆရာလူထုစိန္ဝင္းက ေျဖၾကား ဖူးသည္။
နအဖ စစ္အစိုးရလက္တြင္ေရာ ယခု ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရလက္ထက္တြင္ပါ အစိုးရကိုေရာ အတိုက္အခံမ်ားကိုပါ ပြင့္လင္း ျပတ္ သား စြာ ေရးသားတင္ျပမႈမ်ား၊ ေခတ္လူငယ္မ်ားႏွင့္ ေခတ္ယဥ္ေက်းမႈအေပၚ ေဝဖန္သံုးသပ္သည့္ အျမင္မ်ားေၾကာင့္ မီဒီယာႏွင့္ စာဖတ္ ပရိသတ္မ်ားအၾကားတြင္ အေျခအတင္ ေဆြးေႏြးစရာမ်ား ျဖစ္ၿပီး မၾကာခဏ ပြဲဆူခဲ့သည္။
ယခုႏွစ္အတြင္း ဧရာဝတီ ျမစ္ဆံုေရကာတာ စီမံကိန္း ရန္တန္႔ေပးရန္ ေတာင္းဆိုၾကသည့္ကာလတြင္ ဆရာႀကီး လူထုစိန္ဝင္းက “လူယဥ္ေက်းနည္းနဲ႔ မရရင္ လမ္းေပၚထြက္ ဆႏၵျပၿပီး ေတာင္းဆိုလာခဲ့မယ္ဆိုရင္ ဒီလို ဆႏၵျပမႈေတြအတြက္ စီမံကိန္းကို ဆက္ လုပ္တဲ့သူေတြသာ တာ၀န္ယူရလိမ့္မယ္။ မလုပ္ဖို႔ ေတာင္းဆို ဆႏၵျပေနတဲ့သူေတြမွာ တာ၀န္မရွိဘူး”ဟု သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရကို ျပတ္သားစြာ သတိေပးခဲ့သည္။
သို႔ရာတြင္၂၀၀၇ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး ႏွစ္ပတ္လည္ေန႔က ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအတြက္ ဆုေတာင္းပြဲမ်ား ဦးေဆာင္က်င္း ပသည့္ ေဒၚေနာ္အံုးလွ ဦးေဆာင္ေသာ အဖြဲ႕က ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ စီတန္းလွည့္လည္ ခဲ့ရာ လူထုစိန္ဝင္းက Eleven Media Group ၏ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာေပၚမွ ေဝဖန္ေရးသားခဲ့ေသာေၾကာင့္ လူအမ်ား၏ ျပန္လည္ ေဝ ဖန္ျခင္း ခံရၿပီး ပြဲဆူခဲ့ေသးသည္။
ျဖဴျဖဴသင္း
HIV/AIDS ေဝဒနာရွင္မ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္သူ
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရသစ္ တက္လာၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံတကာ သံတမန္မ်ား၊ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား လာေရာက္ ေလ့လာၾကရာတြင္ သြားေလ့သြားထ ရွိၾကေသာ ေနရာတခုကို ျပပါဆိုလွ်င္ ေတာင္ဒဂံုမွ မျဖဴျဖဴသင္း အပါအဝင္ အမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) လူငယ္မ်ား လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ HIV/AIDS ေဝဒနာရွင္မ်ား ေစာင့္ေရွာက္ေရး ေဂဟာကို ျပရမည္ျဖစ္သည္။
၂၀၀၂ ခုႏွစ္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ လမ္းညႊန္မႈျဖင့္ NLD လူငယ္တခ်ိဳ႕သည္ ကုလသမဂၢဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အစီအစဥ္(UNDP) ၏ HIV တားဆီးေရးႏွင့္ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ေရးသင္တန္းကို တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ HIV/AIDS ကူညီကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ေဇာက္ခ် လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။
နအဖ စစ္အစိုးရလက္ထက္မွစ၍ အဆိုပါ ေစာင့္ေရွာက္ေရးေဂဟာကို အာဏာပိုင္မ်ားက အေႏွာင့္အယွက္မ်ား ဆက္တိုက္ ေပးခဲ့ သည္။ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ လူငယ္မ်ားကို ဖိအားေပးမႈ၊ ဖမ္းဆီးမႈမ်ားေၾကာင့္ မျဖဴျဖဴသင္းသည္ တႏွစ္ၾကာ ပုန္းေအာင္းေနခဲ့ရၿပီး ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္မွ လူျမင္ကြင္း၌ ျပန္ေပၚလာခဲ့သည္။ တိမ္းေရွာင္ပုန္းေနရစဥ္အတြင္း ဖခင္ကြယ္လြန္ေသာ္လည္း စ်ာပနသို႔ လာ ေရာက္ႏိုင္ျခင္း မရွိေပ။
၂၀၁၀ ႏိုဝင္ဘာလ ၂၃ ရက္ေန႔ထုတ္ အစိုးရသတင္းစာက မျဖဴျဖဴသင္း၏ ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားသည္ က်န္းမာေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ မညီညြတ္ဟုဆိုတာ ေရးသားကန္႔ကြက္ခဲ့သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္မွ လြတ္ေျမာက္ၿပီး ေနာက္ ေစာင့္ေရွာက္ေရးေဂဟာသို႔ သြားေရာက္လည္ပတ္ အားေပးခဲ့ၿပီးေနာက္တြင္ အစိုးရႏွင့္ပတ္ဝန္းက်င္မွ ဖိအားမ်ားနည္းသြားခဲ့သည္။
HIV/AIDS ေ၀ဒနာရွင္မ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအတြက္ မျဖဴျဖဴသင္းတို႔ အဖြဲ႔သည္ ေဆးဖိုး၊ အာဟာရ၊ ခရီးစရိတ္ႏွင့္ ေဆးခန္းပို႔ခမ်ားအပါအဝင္ ကုန္က်စရိတ္မ်ားအတြက္ တလလွ်င္ က်ပ္ သိန္းရာႏွင့္ခ်ီ၍ အကုန္က်ခံ သံုးစြဲေနရသည္။
အစိုးရႏွင့္ အကင္းဆံုးအဖြဲ႔မွာ သူတို႔၏ ေဂဟာႏွင့္ ဦးေက်ာ္သူတို႔၏ နာေရးကူညီမႈအသင္းဟု အင္တာဗ်ဴးတခုတြင္ မျဖဴျဖဴသင္းက ေျပာဖူးသည္။
ခ်က္သမၼတႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ People in Need အဖြဲ႔က ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္သူမ်ားကို ခ်ီးျမွင့္ သည့္ H*** Homini ဆုကို ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ မျဖဴျဖဴသင္း၊ မစုစုေႏြးႏွင့္ မနီလာသိန္းတို႔အား ပူးတြဲ ေပးအပ္ခဲ့သည္။ ၂၀၁၀ ျပည္ သူ႔ဂုဏ္ရည္ဆုအတြက္ ေနာက္ဆံုးဆန္ခါတင္ ၅ ဦးတြင္ မျဖဴျဖဴသင္းလည္း ပါဝင္ခဲ့သည္။
Posted by www.irrawaddy.com