မုိးကုတ္ၿမိဳ႕က လီဆူးတုိင္းရင္းသား လုပ္ငန္းရွင္ ဦးေယာဆက္နဲ႔ ဇြန္လဆန္းပုိင္းက ေတြ႔ဆုံခ့ဲပါတယ္။
မုိးကုတ္မွာရိွတ့ဲ သူ႔ရဲ႕ ေရႊလိပ္ျပာဟုိတယ္မွာ ေတြ႔ဆုံစဥ္ ဧရာဝတီဘေလာ့မွာ ေဖာ္ျပဖုိ႔ ေမးခြန္းအေတာ္မ်ားမ်ား ေမးျမန္းခ့ဲပါတယ္။
ဒီကေန႔ အင္တာဗ်ဴး ပထမပုိင္းမွာ သူ ဘာေၾကာင့္ ၾကြယ္၀လာသလဲ၊ ဘယ္ဇာတိလဲ ဆုိတာေတြ အပါအ၀င္ သူ႔ မိသားစုအေၾကာင္း ေျပာျပထားတာေတြကုိ ဖတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေယာဆက္က ဘယ္ဇာတိလဲ။
က်ေနာ္ ျမစ္ႀကီးနားမွာ ေမြးတာပါ။ ေလးငါးႏွစ္သားအရြယ္မွာ မုိးကုတ္ကုိ ေရာက္တာပါ။ မိဘေတြနဲ႔အတူ အားလုံးေျပာင္းလာတယ္။ ေျပာင္းလာတ့ဲအေၾကာင္းရင္းက ကခ်င္ျပည္နယ္မွာလည္း မတည္ၿငိမ္ဘူး။
KIO နဲ႔ အစုိးရနဲ႔ တုိက္ပဲြေတြလည္းျဖစ္တယ္။ ေနာက္ဆုံး အေဖက မုိးကုတ္မွာ က်ေနာ္တုိ႔လီဆူးလူမ်ဳိးေတြလည္း ရိွတယ္၊ သူလည္း တေခါက္ လာဖူးတယ္ ဆုိေတာ့ ဒီကုိ ေရာက္လာတာေပါ့။
ဦးေယာဆက္က ဘယ္ႏွစ္ခုႏွစ္မွာ ေမြးသလဲ၊ ေက်ာင္း ဘယ္မွာ တက္သလဲ။
၁၉၅၇ မွာ ေမြးတယ္။ မုိးကုတ္ေရာက္ၿပီး ေက်ာင္းတက္တယ္။ ၇ တန္း အထိ ေရာက္တယ္။
၇ တန္း ဆုိတ့ဲစာက ေျပာေတာ့သာလြယ္တာ၊ ၄ တန္းေက်ာင္းသားအရြယ္ကတည္းက (ေက်ာက္တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းမွာ) ခနဲေဆးတယ္၊
စေန တနဂၤေႏြ ေက်ာင္းပိတ္တ့ဲအခ်ိန္ အလုပ္ထြက္လုပ္တယ္၊ ငယ္ၿပီး အေတြ႔အႀကဳံက ႏုေတာ့ တြင္းၿပိဳက်ေတာ့ ေပါင္မွာ ဒီေလာက္ႀကီး ဒဏ္ရာ ရိွတယ္၊ မနက္ ၂ နာရီမွ က်ေနာ့္ကုိ (တြင္းထဲကေန) ထုတ္လုိ႔ရတယ္။ အဓိကကေတာ့ မိဘကုိ၊ အေမ့ကုိ ကူတာေပါ့။ အေဖကေတာ့ ကြန္လုံစစ္ပဲြ ဆုိၿပီး စစ္ပဲြေတြ ဆင္ႏဲႊခ့ဲရတယ္။ မုိးကုတ္က လီဆူးေတြပါ ေခၚသြားတာ။ လီဆူးတပ္ရင္းတရင္းကုိ သူက ဦးေဆာင္ၿပီး တုိက္တာ။
ရွမ္းျပည္နယ္ဘက္မွာလား။
ဟုတ္တယ္၊ လားရိႈးမွာ။ အဲဒီတုန္းကေတာ့ ဦးေလာ္စစ္ဟန္တုိ႔ေအာက္မွာေပါ့။ ဦးေလာ္စစ္ဟန္တုိ႔က သူတုိ႔ဟာသူတုိ႔ စီးပြားေရး လုပ္ေပမယ့္ က်ေနာ္တုိ႔အေဖကေတာ့ သူ႔ပင္ကုိယ္စိတ္က ... အေဖက တပ္မွာလည္း ေနခ့ဲတယ္။
အစုိးရတပ္မွာလား။
ဟုတ္တယ္။ နာမည္က ဦးအာစီး လုိ႔ ေခၚတယ္။ တပ္ကေန ဘယ္အခ်ိန္က ထြက္သလဲ ဆုိေတာ့ KIO (ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖဲြ႔) ေပၚလာၿပီးတ့ဲအခ်ိန္။ ခရစ္ယာန္အခ်င္းခ်င္းလည္း ျဖစ္တယ္၊ က်ေနာ္တုိ႔လီဆူးလူမ်ဳိးဆုိတာလည္း ကခ်င္မ်ဳိးႏြယ္စုထဲမွာ ပါေနေတာ့ ကုိယ့္အခ်င္းခ်င္း ေလွ်ာက္တုိက္တ့ဲအလုပ္ကုိ သူက မလုပ္ခ်င္ေတာ့ဘူး ဆုိၿပီးေတာ့ သူ ထြက္တယ္။ မုိးကုတ္ကုိ ေရာက္လာတယ္။
ဖခင္ရဲ႕ဓာတ္ပုံနဲ႔အတူ ေတြ႔ရတ့ဲ ဦးေယာဆက္
မုိးကုတ္ကုိ လာအေျခခ်ေတာ့ ဦးေယာဆက္တုိ႔ ေမာင္ႏွမ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ရိွသလဲ။
၆ ေယာက္။ ေယာက်္ားေလး ၃ ေယာက္၊ မိန္းကေလး ၃ ေယာက္ေပါ့။ က်ေနာ့္အထက္မွာ အစ္မ၊ အစ္မၿပီးရင္ က်ေနာ္။ အငယ္ဆုံးတေယာက္ကေတာ့ ၈၈ မွာ ဆုံးသြားတယ္ေလ။ မုိးကုတ္မွာ ခ်ီတက္ေနတုန္း အပစ္ခံရတ့ဲထဲမွာ ပါသြားတယ္။
အလုပ္ခန္းထဲ ျပသထားတ့ဲ တြင္းထြက္ပစၥည္းမ်ဳိးစုံ
ဦးေယာဆက္က ဘယ္လုိေၾကာင့္ ၾကြယ္၀လာတာလဲ။
ဗုဒဘာသာလုိ ေျပာမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ကံ ေပါ့။ ခရစ္ယာန္လုိေျပာမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ဘုရားသခင္ရဲ႕ေက်းဇူးေပါ့ဗ်ာ။ သူမ်ားထက္စာရင္ က်ေနာ္ နည္းနည္း ပုိကံေကာင္းတယ္လုိ႔ပဲ ခံယူတာေပါ့။
ကုိယ္လုပ္ခ့ဲတ့ဲဟာကုိ ေျပာရင္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ အမႊမ္းတင္ရာ က်မယ္။ ၿမိဳ႕အေပၚ ထားတ့ဲ ေစတနာ၊ ေမတၱာေတြလည္း ပါမွာေပါ့။
ေက်ာက္တြင္းကေန တန္ဘုိးႀကီးေက်ာက္ ဘယ္ေလာက္ အမ်ားဆုံး ရဖူးသလဲ။
ေရာင္းဖူးတ့ဲေက်ာက္ထဲမွာ ေက်ာက္မ်က္ျပပဲြမွာ ေလလံတင္လုိက္တ့ဲ ေဒၚလာ ၅,၈၀၀,၀၀၀ (ငါးသန္းရွစ္သိန္း) တန္ေက်ာက္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ေလာက္ ျဖစ္မယ္။ ေဟာင္ေကာင္က အဖဲြ႔တဖဲြ႔ ဆဲြသြားတာ။ အခုဆုိရင္ေတာ့ ေဒၚလာ သန္းတရာေလာက္ တန္မယ္။
ဦးေယာဆက္တုိ႔၊ ဦးေအာင္သိန္းတုိ႔ ေက်ာက္တြင္းေတြကေန ေက်ာက္ေတြေအာင္တာ ျပည္ေတာင္းတေတာင္းစာ ရိွတယ္လုိ႔ေတာင္ အရပ္ထဲမွာ ေျပာတာ၊ ထင္ေၾကးေပးတာ ၾကားဖူးခ့ဲတယ္။ အဲဒါ ဟုတ္သလား။
အဲဒီလုိ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္က ေက်ာက္ကုိ အမ်ားဆုံး ပုိ၀ယ္ရတယ္လုိ႔ ေျပာရမယ္။ ဥပမာ ... ေက်ာက္ အပြင့္ ၁၀၀ ထြက္ရင္ က်ေနာ္က ၆၀/၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္း က်ေနာ္ ျမင္ရ၊ ၀ယ္ရတယ္။ အားလုံးျမတ္တာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ အေရာင္းအ၀ယ္ကေန ရတာ။ က်ေနာ္ကုိယ္တုိင္ တြင္းလုပ္တာ နည္းတယ္။
ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္ ရန္ကုန္မွာ ဟုိတယ္ေဆာက္တယ္၊ အဲဒီေျမေနရာက ဟုိေခတ္ကဆုိရင္ သိန္း ၁၀၀ ပဲ ေပးရတယ္။
ဦးေယာဆက္ အလုပ္ခန္းအတြင္း ျပသထားတ့ဲ တြင္းထြက္ပစၥည္းမ်ားထဲက ပုလဲစိမ္း မုိးကုတ္မွာ ဘယ္လုိဖံြ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ျဖစ္သလဲ။
ေအာင္ခ်မ္းသာေက်ာင္းဆုိရင္ ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္းက က်ေနာ္ ေဆာက္ေပးတာ။ က်ေနာ္တုိ႔ၿမိဳ႕၊ တုိင္းျပည္ တုိးတက္ဖုိ႔က ပညာေရးပဲ။
က်ေနာ္တုိ႔ကုိယ္တုိင္ ဟုိမေရာက္ ဒီမေရာက္ သင္ခ့ဲရတယ္။ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိတယ္။ အားမရဘူး။ ၿမိဳ႕က ကေလးေတြ ဘယ္ေနရာေရာက္ေရာက္ ပညာတတ္ရင္ အေထာက္အကူ ျဖစ္မယ္။
ေရႊလိပ္ျပာရြာအတြက္ စာသင္ေက်ာင္း၊ ေဘာလုံးကြင္း၊ မိဘမ့ဲေက်ာင္း၊ က်ေနာ့္ ဘာသာေရးအတြက္ ဘုရားေက်ာင္း၊ ၿပီးေတာ့ ေသာက္သုံးေရ။ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ လူေနမႈအဆင့္အတန္းအတြက္ ေရက အေရးႀကီးတယ္။ မီးေတာ့ မလုပ္ေပးႏုိင္ခ့ဲဘူး။ ဘတ္စကက္ေဘာကြင္းကေတာ့ က်ေနာ္ ေထာင္ထဲေရာက္ေတာ့ မရိွေတာ့ဘူး။
မိဘမ့ဲေက်ာင္းက ဘယ္လုိျဖစ္သြားသလဲ။
က်ေနာ္ ေထာင္ထဲေရာက္ေနခ်ိန္ က်ေနာ့္အမ အဓိက ကူညီတယ္။ ဗုဒဘာသာ ဘုန္းႀကီးေတြလည္း ကူညီတယ္။ ဦး၀င္းေမာင္တုိ႔လည္း ကူညီတယ္။ ကေလး အေရအတြက္ ၈၀ ရိွတယ္။
တကယ္ မိဘမ့ဲတာ ဒီထက္မကေပမယ့္လည္း ဒီေလာက္ပဲ လက္ခံႏုိင္တယ္။
ဘယ္က ကေလးေတြလဲ။
အမ်ားဆုံးက လီဆူးလူမ်ဳိး မ်ားပါတယ္။ အခုေနာက္ပုိင္း လူမ်ဳိး ပုိစုံလာတယ္။ ေနာက္ဆုံး ဗမာ ကေလး သုံးမႊာပူး၊ ေရႊေတာကေန လာပုိ႔ထားတယ္။ လူမ်ဳိးေပါင္းစုံလုိ႔ ေျပာလုိ႔ ရပါတယ္။
ပထမေတာ့ မိဘမ့ဲအေရး လုပ္ဖုိ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ မရိွဘူး။
ေထာင္ထဲက ျပန္ထြက္လာေတာ့ ဘယ္လုိ ျမင္သလဲ၊ မုိးကုတ္ၿမိဳ႕မွာ အႀကီးအက်ယ္ ေျပာင္းလဲသြားတာ ဘာျဖစ္မလဲ။
ေထာင္ကေန ထြက္လာတ့ဲအခ်ိန္မွာ အႀကီးအက်ယ္ ဆုတ္ယုတ္သြားတယ္လုိ႔ပဲ ခံစားမိတယ္။ ေထာင္ထဲမွာ ၁၁ ႏွစ္ေက်ာ္ ေနလာတယ္။ အဲဒီကာလမွာ အခက္အခဲေတြ အမ်ားႀကီး ေပၚလာၾကတယ္။
က်ေနာ္ကုိယ္တုိင္က အဆင္းရဲဆုံးလူေတြနဲ႔ အၿမဲ ဆုံေနရတယ္။ ဒုကၡသမားေတြနဲ႔ ဆုံေနရေတာ့ သူတုိ႔အေၾကာင္း က်ေနာ္ အသိဆုံးေပါ့။ ဟုိတုန္းက နည္းနည္းပါးပါး အဆင္ေျပတ့ဲ၊ နည္းနည္းပါးပါး ခ်မ္းသာတ့ဲသူေတြက အခု လမ္းေဘးေရာက္ေနၿပီ။ ဥပမာ ... ပန္းေသးတန္းအဖဲြ႔ကုိပဲ ၾကည့္လုိက္။ ဟုိတုန္းက ဒီလူေတြဟာ ကားနဲ႔ အေရာင္းအ၀ယ္ ေကာင္းေကာင္းလုပ္ျပီး စီးပြားေရးလုပ္နုိင္တ့ဲသူေတြ။ အခု ဒီမွာ မေနေတာ့ဘူး။ မႏၱေလး ေရာက္ကုန္ျပီ။
က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ပတ္သက္တ့ဲသူလည္း ထုိနည္းလည္းေကာင္းပဲ၊ ေမျမိဳ႕ ေရာက္တ့ဲသူေရာက္၊ မိသားစုလုိက္ အကုန္ေရႊ႕၊ ေတာ္ေတာ္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔ ဒီေလာက္ႀကီး ျဖစ္ရသလဲ၊ တဆင့္ၿပီးတဆင့္ တုိးတက္လာရမွာ။ နုိင္ငံေတာ္အစုိးရရဲ႕ အလုပ္လက္မ့ဲေျဖရွင္းတ့ဲအေပၚမွာ မူတည္မယ္လုိ႔ သုံးသပ္မိတယ္။
မုိးကုတ္မွာ ေနတ့ဲ လီဆူးတုိင္းရင္းသားထဲက ထင္ရွားတ့ဲ ဦးေအာင္သိန္း၊ ဦး၀င္းေမာင္တုိ႔အေၾကာင္း နည္းနည္း ေျပာျပပါဦး။
ဦးေအာင္သိန္း ဆုိတာက က်ေနာ့္ ေယာက္ဖ။ က်ေနာ္က သူ႔ညီမကုိ ယူခ့ဲတာ ဆုိေတာ့။ သူ႔စီးပြားေရးအေၾကာင္းက ေဘးကလူ၊ ကုိယ့္ၿမိဳ႕ကလူက အသိဆုံးျဖစ္မွာပဲ။ က်ေနာ္တုိ႔ညီအစ္ကုိခ်င္း ေ၀ဖန္ရင္ လုိတာ ပုိတာ ျဖစ္ေနမယ္။ ဆုိးတယ္ ေကာင္းတယ္ ဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာလုိ႔မရဘူး၊ တကယ္တမ္းေျပာနုိင္တာက ဒုိင္လူႀကီးပဲ။
ဘယ္သူက ဘာျဖစ္တယ္ဆုိၿပီး ေျပာတာ ၾကားမွာပဲ။ က်ေနာ္မေကာင္းတာလည္း ရိွမွာပဲ။
သူတုိ႔ဆီက အတုယူရစရာ ဘာေတြ ရိွခ့ဲလဲ။
က်ေနာ္က စိတ္ဖိစီးမႈ မ်ားရင္ အရက္ေသာက္တာ မ်ားတာေပါ့။ စိတ္လြတ္လက္လြတ္။ က်ေနာ့္ ေယာက္ဖေတြ ဆုိရင္ အရက္ မေသာက္ဘူး။
သူတုိ႔က ဘာသာေရးလုိင္း။
က်ေနာ္ အခု ေထာင္က ထြက္လာတယ္။ က်ေနာ့္အမ်ဳိးသမီး အငယ္ (ဒုတိယအိမ္ေထာင္) က အမ်ားႀကီး ေပးဆပ္လာခ့ဲတယ္။
ေထာင္သက္ ၁၂ ႏွစ္မွာ ေထာင္၀င္စာကုိ မပ်က္ေအာင္ လာတ့ဲ သူ႔ရဲ႕ ေက်းဇူးေတြ ရိွတယ္။ သူ႔ေက်းဇူးကုိ က်ေနာ္ မေမ့ဘူး။ သူ႔ကုိလည္း ေျပာျပပါတယ္၊ လူတေယာက္က ေက်းဇူးတရားကုိ သိဖုိ႔ေတာ့ လုိတာေပါ့။ က်ေနာ္ အေပ်ာ္အပါး ဆုိတ့ဲဟာကုိ စိတ္ေတာင္ မကူးခ်င္ေတာ့ဘူး၊ ဒီေက်းဇူးေတြ ေထာက္ၿပီးေတာ့။
ပရဟိတကုိေတာ့ က်ေနာ္ လုပ္ခ်င္တယ္။ အခုလည္း လုပ္မယ္။ ေနာင္လည္း လုပ္သြားမယ္။ ပရဟိတ ဆုိတာ ၿမိဳ႕အတြက္၊ တတ္နုိင္ရင္ တုိင္းျပည္အတြက္ေပါ့။
အိမ္ေထာင္ႏွစ္ဆက္မွာ သားသမီး ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ရိွသလဲ။
ပထမအိမ္ေထာင္နဲ႔က ၇ ေယာက္။ ဒုတိယအိမ္ေထာင္နဲ႔က အခုဆုိရင္ ၃ ေယာက္ ေျပာရမွာေပါ့။ ၂ ေယာက္ ရိွတာ အခု သားေလး ေမြးမယ္၊ မၾကာမီေပါ့။
ဒုတိယအိမ္ေထာင္ဘက္က စစ္ကုိင္းဘက္ကလား။ ဘယ္မွာ ေတြ႔ၾကတာလဲ။
သူက ဒီပဲယင္းက။ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီး။ မုိးကုတ္မွာေတာ့ အိမ္နီးနားခ်င္း။
ဦးေယာဆက္ရဲ႕ ဖခင္ဆီကေရာ ဘာေတြ အတုယူစရာေတြ ရိွခ့ဲလဲ။
က်ေနာ္တုိ႔ အေဖဆီက အတုယူစရာ အေကာင္းဆုံးက သူက အေျဖာင့္လြန္တာ၊ ေငြေၾကး အရႈပ္အရွင္းလည္း ကင္းတယ္၊ တပ္ထဲေနတုန္းက လစာထုတ္ၿပီ ဆုိရင္ ပုိက္ဆံက မရိွေတာ့ဘူး၊ သူ႔ရဲေဘာ္ေတြ ေပးရတာနဲ႔ ဘာနဲ႔။ အေမက တအား ဒုကၡေရာက္တယ္၊ ခဏခဏေပါ့။ အေဖက က်ေနာ္တုိ႔ထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ျဖဴစင္တယ္။ မုသား မေျပာဘူး၊ မလိမ္မညာဘူး၊ ကခ်င္ျပည္၊ တရုတ္ျပည္က လီဆူးေတြ သူ႔ကုိ ေလးစားတယ္။
အေဖက ၁၉၈၄ ေလာက္မွာ ဆုံးတယ္။
အေမအေၾကာင္း နည္းနည္း ေျပာျပပါဦး။
အေမကေတာ့ ပုိက္ဆံကုိ ခုထက္ထိ ရွာတုန္း။ အသက္ ၈၃ ႏွစ္ ရိွၿပီ။ အေဖနဲ႔ မတူတာက နည္းနည္း ေငြမက္တယ္။ ေငြမမက္ရင္လည္း က်ေနာ္တုိ႔ ဒုကၡေရာက္ၿပီေပါ့။ အေမက ဘာပညာမွ မတတ္ဘူး။ အေဖ ကြမ္းလုံစစ္ပဲြ ဆင္ႏဲြေနတ့ဲအခ်ိန္ အေမကပဲ က်ေနာ္တုိ႔ကုိ ရွာေကြ်းလာတာ။
(အင္တာဗ်ဴးဒုတိယပုိင္းကုိ ဆက္ၿပီးေတာ့ စာစီစာရုိက္ လုပ္ေနပါျပီ။ မနက္ျဖန္ညဘက္မွာ ဖတ္ရပါလိမ့္မယ္။ ဦးေယာဆက္ ဘာေတြလုပ္ေနသလဲ၊ သူ ဘာေၾကာင့္ ေထာင္က်ခ့ဲရသလဲ၊ ၿမိဳ႕ရဲ႕ စီးပြားေရးနဲ႔ ပတ္သက္တ့ဲ သူ႔ရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ဒါေတြကုိ ဖတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။)
