ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားျပ ေျမပံု (Graphic:The New York Times)
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေနထိုင္ေသာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား အေရအတြက္
|
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ အႏိုင္ရ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား မဟာမိတ္အဖြဲ႕ (UNA) က "ရွမ္းမူ" ကို အေျခခံေသာ ရွစ္ျပည္နယ္စနစ္ ဖက္ဒရယ္ဖြဲ႕စည္းပံုအသစ္ ေရးဆြဲရန္ ဆႏၵရွိေနၿပီး ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ (UNFC) က ဖက္ဒရယ္ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒသစ္ ေရးဆြဲရာ၌ အမ်ိဳးသားျပည္နယ္မ်ား ျပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္းရန္ ဆႏၵရွိေနပါသည္။ မၾကာေသးမီက ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ရွစ္ေလးလံုး ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပံု ေငြရတု အခမ္းအနားတြင္လည္း ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ေဖာ္ေဆာင္ေရးအတြက္ အာမခံခ်က္ရွိေသာ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒတစ္ရပ္ ေပၚထြက္ေရးကို အခ်က္တစ္ခ်က္ အေနျဖင့္ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါသည္။
တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕အစည္း အခ်ဳိ႕က ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ ေပၚေပါက္လာေသာ လႊတ္ေတာ္ဖြဲ႕စည္းပံုတြင္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အခ်ဳိးက်ပါ၀င္မႈ နည္းပါးေနျခင္းကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ရွစ္ျပည္နယ္အေရးႏွင့္ ဗမာျပည္နယ္ သီးျခားသတ္မွတ္ေရးကို ျပန္လည္အသက္သြင္းရန္ ႀကိဳးပမ္းလာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
"ဗမာျပည္နယ္ သတ္မွတ္ေရး ဆိုတာေတာ့ ရွမ္းမူအရ ဆိုရင္ေတာ့ ကယ္လီဖိုးနီးယားနဲ႔ ၀ါရွင္တန္ဒီစီေပါ့။ အဲဒီမွာလည္း ဒီထက္ငယ္တဲ့ ျပည္နယ္ေလးေတြ ရွိပါတယ္။ အင္မတန္ငယ္တဲ့ ျပည္နယ္ေလးေတြေတာင္မွ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ႏွစ္ဦးစီ ေပးၾကတယ္။ ဥပမာ ျပည္နယ္ ၅၀ ဆိုရင္ ကိုယ္စားလွယ္ ၁၀၀ ေပါ့။ အဲလိုနည္းနဲ႔ သြားၾကတာကိုး။ အခုလည္း ဗမာက ဘယ္ေလာက္ပဲႀကီးႀကီး ကိုယ္စားလွယ္မွ်တူ သြားသင့္တယ္။ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ (ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္) မွာက ဗမာအမ်ားစု ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ဗမာက အျမဲတမ္း ႏိုင္တယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔ ဘယ္လုိေခၚလဲ။ အထက္လႊတ္ေတာ္လို႔ ေခၚမလား၊ ေအာက္လႊတ္ေတာ္လို႔ ေခၚမလား။ အဲဒီေတာ့ ဒီႏွစ္ခုက တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ထိန္းညႇိတဲ့ သေဘာပါ။ ငါက လူနည္းစု၊ ငါမ်ားရမယ္ဆုိတာ မပါပါဘူး။ ေအာက္မွာက ဗမာအျမဲတမ္း ႏိုင္တာပဲ။ အေပၚမွာက လူနည္းစု မ်ားသည့္တိုင္ေအာင္ ဗမာကလည္း မ႐ံႈးပါဘူး။ ဒါညႇိတဲ့ သေဘာပဲ" ဟု ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ဦးခြန္ထြန္းဦးက ေျပာပါသည္။
| ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွာ ရွမ္းမူဆိုၿပီး တင္လာတယ္။ ဒီကိစၥကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းတယ္၊ အာဏာသိမ္းၿပီးေတာ့ ၁၉၆၄ မႏၲေလးမွာ ျမန္မာလူထု သေဘာထားဆိုၿပီး လုပ္တာရွိတယ္။ အဲဒီေနာက္ေတာ့ ရွမ္းမူကို ႏိုင္ငံေရးနည္းအရ ေခ်ဖ်က္တဲ့ အေနနဲ႔ ျမန္မာကို တိုင္းခုနစ္တိုင္း ခြဲလိုက္တယ္ . . . . . |
မေအာင္ျမင္ခဲ့ေသာ ရွမ္းမူ
ဗမာျပည္နယ္ သီးျခားသတ္မွတ္ေရးႏွင့္ ရွစ္ျပည္နယ္ အေျခခံမူသည္ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္မွ လက္ရွိအခ်ိန္အထိ ေခတ္အဆက္ဆက္ ေတာင္းဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ေအာင္ျမင္မႈ မရရွိခဲ့ေသာ အဆိုတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။
၁၉၆၁ ခုႏွစ္ ေတာင္ႀကီးညီလာခံ က်င္းပခဲ့ျခင္းႏွင့္ ၁၉၆၂ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္ စီအစိုးရ အာဏာသိမ္းခဲ့ျခင္းကို ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ သတင္းမ်ား
"ဖက္ဒရယ္ရဲ႕ အစလို႔ ေျပာႏိုင္တဲ့ ပင္လံုမွာေတာင္ နယ္ေျမခြဲေ၀မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကခ်င္ေတြနဲ႔ ညႇိလို႔မရလို႔ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၁ ရက္ေန႔မွာ ျပန္မယ္ဆိုၿပီး ျဖစ္ခဲ့တာ ရွိတယ္။ ေနာက္ေတာ့မွ ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ဘက္ကလည္းေလွ်ာ့၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဘက္ကလည္း ေလွ်ာ့နဲ႔ ေျဖရွင္းခဲ့ရတယ္။ ဆိုလိုတာက ဖက္ဒရယ္လို႔ ေျပာေနၾကေပမယ့္ သိပ္ေတာ့လြယ္လွတာ မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ေတာ့ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွာ ရွမ္းမူဆိုၿပီး တင္လာတယ္။ ဒီကိစၥကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းတယ္၊ အာဏာသိမ္းၿပီးေတာ့ ၁၉၆၄ မႏၲေလးမွာ ျမန္မာလူထု သေဘာထားဆိုၿပီး လုပ္တာရွိတယ္။ အဲဒီေနာက္ေတာ့ ရွမ္းမူကို ႏိုင္ငံေရးနည္းအရ ေခ်ဖ်က္တဲ့ အေနနဲ႔ ျမန္မာကို တိုင္းခုနစ္တိုင္း ခြဲလိုက္တယ္" ဟု ဟံသာ၀တီ ဦး၀င္းတင္က ေျပာၾကားသည္။
၁၉၆၁ ခုႏွစ္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ညီလာခံ၌ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲေရး (ရွမ္းျပည္နယ္ဆိုင္ရာ) ႀကိဳးကိုင္ေကာ္မတီမွ "ဖက္ဒရယ္မူ" စာတမ္းကို တင္သြင္းခဲ့ၿပီး ဗမာျပည္နယ္ ဖြဲ႕စည္းေရး (ရွစ္ျပည္နယ္မူ) ကို တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
ထိုအခ်ိန္က ကန္႔ကြက္မႈမ်ား ရွိခဲ့သည့္နည္းတူ ရွမ္းမူသည္ အေျပာလြယ္သေလာက္ လက္ေတြ႔ေဖာ္ေဆာင္ရန္ ခက္ခဲၿပီး "ဗမာမုန္းတီးေရး စိတ္ဓာတ္" ကို အေျခခံသည္ဆိုေသာ တံု႔ျပန္ခ်က္မ်ား ရွိခဲ့သည္။
၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၄ ရက္ႏွင့္ မတ္ ၁ ရက္မ်ားတြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အသံလႊင့္ခန္းမ၌ ျပဳလုပ္ေသာ ဖက္ဒရယ္မူ ေဆြးေႏြးျခင္း လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲတြင္ ျပည္နယ္မ်ား ညီညြတ္ေရး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ စ၀္ခြန္ခ်ိဳက "ရွမ္းမူ" ကို အေျခခံေသာ ဖက္ဒရယ္မူကို ေထာက္ခံတင္သြင္း ခဲ့ပါသည္။
အဆိုပါ "ရွမ္းမူ" ကို ဒူ၀ါေဇာ္လြန္း၊ ကပၸတိန္မန္းတံုးႏံုး၊ ဦးထြန္းျမင့္ (ေတာင္ႀကီး)၊ ဦးစိန္တို႔က ေထာက္ခံေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး ပမညတပါတီမွ သခင္ခ်စ္ေမာင္၊ ဖဆပလပါတီမွ ဦးဗေဆြတို႔က မေထာက္ခံသည့္ဘက္မွ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါသည္။ ထို႔အျပင္ ထိုအခ်ိန္က ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ေသာ ပထစ (ျပည္ေထာင္စု အဖြဲ႕ခ်ဳပ္အစိုးရ) ကိုယ္တိုင္ "ရွမ္းမူ" ကို လက္မခံႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ပထစအစိုးရလက္ထက္ ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအၾကား "ရွမ္းမူ" ကို အေျခခံေသာ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုကိစၥရပ္ အျပန္အလွန္ ေျပာဆိုမႈမ်ား ျပင္းထန္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ မတ္ ၂ ရက္တြင္ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေန၀င္းဦးေဆာင္ေသာ တပ္မေတာ္က ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို သိမ္းယူလိုက္ၿပီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုအပါအ၀င္ အစိုးရ၀န္ႀကီးမ်ား၊ ဖက္ဒရယ္မူႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲတြင္ ပါ၀င္ခဲ့ေသာ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ လူမ်ိဳးစုလႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒မ်ားကို ဖမ္းဆီးလိုက္ပါသည္။
ထို႔အျပင္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ လက္ထက္မွ ေနာက္ပိုင္းကာလ တစ္ေလွ်ာက္တြင္ ဖက္ဒရယ္ကို ေဆြးေႏြးခြင့္မ်ား ပိတ္ပင္ခဲ့သည္။ အျခားတစ္ဖက္တြင္လည္း တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ "ဗမာမုန္းတီးေရး စိတ္ဓာတ္" မွာ ပိုမိုျပင္းထန္လာၿပီး လက္ရွိအခ်ိန္တြင္လည္း ဗမာမုန္းတီးေရး စိတ္ဓာတ္ကို အေျခခံသည္ဟု ေ၀ဖန္ျခင္းခံခဲ့ရေသာ "ရွမ္းမူ" ဆင့္ပြားဖက္ဒရယ္မူကို ျပန္လည္အသက္သြင္းရန္ ႀကိဳးပမ္းလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
႐ႈပ္ေထြးမႈသို႔ ဦးတည္လာေသာ ရွစ္ျပည္နယ္
ပင္လံုမူအရ ရွမ္းနယ္ေျမ၊ ကခ်င္နယ္ေျမ၊ ကရင္နီနယ္ေျမ၊ ခ်င္းနယ္ေျမတို႔ကို ဗမာျပည္မႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ ျပည္ေထာင္စုအျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၿပီး ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ အစိုးရလက္ထက္တြင္ ျပည္နယ္ခုနစ္ခု၊ တိုင္းခုနစ္ စုစုေပါင္း ၁၄ ခုျဖင့္ ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္းပံုကို ေျပာင္းလဲခဲ့ပါသည္။ ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္းပံုအရ တိုင္းႏွင့္ျပည္နယ္ ၁၄ ခုကို ႏွစ္ကာလရွည္ၾကာ က်င့္သံုးခဲ့ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္း အသားက်ေနခ်ိန္တြင္ ျပည္ေထာင္စုပံုစံကို ေျပာင္းလဲသတ္မွတ္ရန္မွာ မလြယ္ကူေသာ အေျခအေန တစ္ရပ္အျဖစ္ ႐ႈျမင္ၾကပါသည္။
ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္းပံုကို နယ္ေျမေဒသအလိုက္ ခြဲျခားျခင္း မဟုတ္ဘဲ လူမ်ိဳးစုအေနျဖင့္ ခြဲျခားမည္ ဆိုပါကလည္း တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စု (၁၃၅) မ်ဳိး ေနထိုင္ေနသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႐ႈပ္ေထြးမႈမ်ား ထပ္မံျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။
လူမ်ဳိးစု အေနအထားျဖင့္ ၾကည့္မည္ဆိုပါက တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာအရ ဗမာတိုင္းရင္းသား အေရအတြက္မွာ ၆၈ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ အမ်ားဆံုးရွိေနၿပီး ရွမ္းတိုင္းရင္းသား အေရအတြက္မွာ ကုိးရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ ကရင္တိုင္းရင္းသား အေရအတြက္မွာ ခုနစ္ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ရခိုင္တိုင္းရင္းသား အေရအတြက္မွာ ၃ ဒသမ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိေနပါသည္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ တိုင္းေဒသႀကီးအျဖစ္ ေျပာင္းလဲလိုက္ေသာ တိုင္းခုနစ္တိုင္းတြင္ ဗမာအမ်ားဆံုး ေနထိုင္လ်က္ရွိေနၿပီး က်န္ရွိေသာ တိုင္းရင္းသား ျပည္နယ္မ်ားတြင္ ဗမာတိုင္းရင္းသားမ်ားအျပင္ ဗမာေသြးေႏွာ တိုင္းရင္းသားမ်ားစြာ ေနထိုင္ေနၾကပါသည္။
"႐ႈပ္ေထြးသြားတာေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္လက္မခံဘူး။ တိုင္းျပည္တစ္ခုလံုး အေနနဲ႔က ဗမာျပည္မႀကီး အေနနဲ႔ပဲ ရွိေနရမယ္။ ဒီထဲမွာ ခ်င္းျပည္နယ္၊ ကယားျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဒီလိုဟာမ်ဳိးလာေပါ့။ လက္ရွိအတိုင္းေပါ့။ ဗမာကျပည္နယ္ေလး တစ္ခုအေနနဲ႔ ဗဟအစိုးရ ဖြဲ႕မယ္ဆိုရင္ ဒါဟာသိပ္ၿပီး လက္ခံႏိုင္၊ လက္ခံသင့္တဲ့အရာ မဟုတ္ဘူး" ဟု အသက္ ၉၂ ႏွစ္ အရြယ္ရွိ ၀ါရင့္ႏိုင္ငံေရး သမားေဟာင္းႀကီး သခင္ခ်န္ထြန္းက ေျပာပါသည္။
"ႏိုင္ငံေတာ္ကို တည္ေဆာက္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ လူေတြက အတိတ္ေပၚမွာ အေျခခံၿပီး တည္ေဆာက္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္။ အတိတ္ကာလတုန္းက သူတို႔ဘုရင္နဲ႔၊ သူတို႔ေစာ္ဘြားေတြနဲ႔ သူတို႔အုပ္ခ်ဳပ္သူနဲ႔ သူတို႔ေနထိုင္ ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေနရာမွာ အရင္အတိုင္းပဲ ရွိရမယ္ ဆိုတာေလ။ ဒါကိုကြၽန္ေတာ္ ေလးစားပါတယ္၊ တိုင္းရင္းသား တန္းတူညီမွ်ေရးတို႔ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္တို႔ကို။ သို႔ေသာ္ ကာလအလိုက္ ေျပာင္းလဲေနတယ္။ ပစၥဳပၸန္ကာလမွာရွိတဲ့ လူဦးေရ အခ်ဳိးအစားအရဆိုရင္ အခ်ဳိ႕က တိုင္းရင္းသား နာမည္နဲ႔ ျပည္နယ္ကို ဖြဲ႔စည္းထားေပမယ့္ အထဲမွာ အျခားလူမ်ဳိးစုေတြ ရွိတယ္။ ဥပမာဆိုရင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲမွာ ကခ်င္ကတစ္၀က္ေလာက္ပဲ ရွိတယ္။ အျခားရွမ္းေတြ၊ မ်ိဳးႏြယ္စုေတြက တစ္၀က္ေလာက္ ရွိေနတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ဆိုလိုတာက လက္မခံဘူးလို႔ ေျပာတာမဟုတ္ဘူး။ သတိထားဖို႔ ေျပာတာပါ" ဟု ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွ ဦးကိုကိုႀကီးက ေျပာၾကားသည္။
ရွစ္ျပည္နယ္ (သို႔မဟုတ္) ၁၂ ျပည္နယ္
ရွစ္ျပည္နယ္ႏွင့္ ဗမာျပည္နယ္ သီးျခားသတ္မွတ္ေရး ကိစၥသည္ ေခတ္အဆက္ဆက္ ေအာင္ျမင္မႈ မရရွိခဲ့ေသာ အဆိုျဖစ္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုကို ရွစ္ျပည္နယ္ႏွင့္ အထက္ဖြဲ႕စည္းေရး ပံုစံကို တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕အစည္းအခ်ိဳ႕က တင္ျပမႈမ်ား ရွိလာခဲ့သည္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြင္းက ဖက္ဒရယ္ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒေရး (မူၾကမ္း) ေရးဆြဲေရးႏွင့္ ညႇိႏိႈင္းေကာ္မတီက ၎တို႔ေရးဆြဲခဲ့သည့္ မူၾကမ္းတြင္ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ အမ်ဳိးသားျပည္နယ္ ၁၂ ျပည္နယ္ ဖြဲ႕စည္းရန္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ ျပည္ေထာင္စု၏ လက္ရွိဖြဲ႕စည္းပံုျဖစ္ေသာ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္း ၁၄ ခုကို ဖ်က္သိမ္းၿပီး ကခ်င္အမ်ဳိးသားျပည္နယ္၊ ကရင္အမ်ိဳးသား ျပည္နယ္၊ ကရင္နီအမ်ိဳးသား ျပည္နယ္၊ ခ်င္းအမ်ိဳးသား ျပည္နယ္၊ ဗမာအမ်ိဳးသား ျပည္နယ္၊ မြန္အမ်ဳိးသား ျပည္နယ္၊ တနသၤာရီ အမ်ဳိးသားမ်ား ျပည္နယ္၊ ရခိုင္အမ်ိဳးသား ျပည္နယ္၊ ရွမ္းအမ်ဳိးသား ျပည္နယ္၊ ဧရာ၀တီအမ်ဳိးသားမ်ား ျပည္နယ္ႏွင့္ အမည္ေဖာ္ျပခဲ့ျခင္း မရွိေသးေသာ အျခားအမ်ိဳးသား ျပည္နယ္ႏွစ္ခု အပါအ၀င္ အမ်ိဳးသားျပည္နယ္ စုစုေပါင္း ၁၂ ခု ဖြဲ႕စည္းရန္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။
၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၄ ရက္တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲျမင္ကြင္း (ဓာတ္ပံု - ဟံသာ၀တီသတင္းစာ ၂၅-၂-၁၉၆၂ ထုတ္)
"ကြၽန္ေတာ္ေတြ႕တာကေတာ့ တုိင္းခုနစ္တုိင္း၊ ျပည္နယ္ခုနစ္ျပည္နယ္ အခုက်ေတာ့ တုိင္းေဒသႀကီး ခုနစ္ခုနဲ႔ ျပည္နယ္ခုနစ္နယ္ ဒီမူေတြအားလံုးက ျပည္ေထာင္စု မဟုတ္ေသးတာကို ေတြ႕ရတယ္ေလ။ ဒါေၾကာင့္ ေတာင္ႀကီးမူလို ရွစ္ျပည္နယ္မူ ဆိုရင္လည္း ethnic base မဟုတ္ဘဲနဲ႔ multiethnie နယ္ေတြမွာ အခက္အခဲ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ multiethnie ျပည္နယ္ေတြနဲ႔ ethnic base ျပည္နယ္ေတြပါ ပါလို႔ရွိရင္ ကြၽန္ေတာ္သိတာေတာ့ အၾကမ္းဖ်င္းေပါ့ေလ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တိုင္းျပည္မွာ ခုနစ္ျပည္နယ္ကေန ၁၅ ျပည္နယ္ ဒီေလာက္ပဲ ရွိႏိုင္တယ္ဗ်" ဟု ဗိုလ္မွဴးႀကီး ခြန္ဥကၠာက ေျပာၾကားသည္။
၁၂ ျပည္နယ္ (သို႔မဟုတ္) ၁၅ ျပည္နယ္ သတ္မွတ္ရန္ ႀကိဳးစားမႈမွာလည္း ပို၍႐ႈပ္ေထြးေစေသာ အေျခအေနမ်ားကို ဦးတည္ေစသည္ဟု သံုးသပ္ၾကပါသည္။
၁၄ ျပည္နယ္ ၁၄ ယူနစ္
တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕အစည္း အခ်ိဳ႕က ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေထာင္ရာ၌ ရွစ္ျပည္နယ္ႏွင့္ ဗမာျပည္နယ္ သီးျခားသတ္မွတ္ေရးကို ေျပာဆိုလာခ်ိန္၌ က်န္ရွိေသာ တိုင္းရင္းသား အင္အားစုမ်ား ရွိထားၿပီးျဖစ္ေသာ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္း ၁၄ ခု ပံုသဏၭာန္ကို မဖ်က္ဘဲ တိုင္းေဒသႀကီးမ်ားကို ျပည္နယ္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသတ္မွတ္သည့္ ၁၄ ျပည္နယ္၊ ၁၄ ယူနစ္ပံုစံ လိုလားေၾကာင္း ေျပာဆိုမႈမ်ား ရွိေနပါသည္။
"ကြၽန္ေတာ္တို႔က ရွစ္ျပည္နယ္မူကို မကိုင္ဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ၁၄ ယူနစ္ေပါ့။ တုိင္းေဒသႀကီး ဆိုတာေတြကို ၁၄ ျပည္နယ္ လုပ္လုိက္။ လုပ္ၿပီးေတာ့ အဓိကက ဘာလိုလဲဆိုရင္ တန္းတူရည္တူ အခြင့္အေရး ရရွိဖို႔နဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္က အေရးအႀကီးဆံုးပဲ။ တကယ့္စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ပံုစံ ျဖစ္ရမယ္" ဟု ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္ ပါတီဥကၠ႒ ဦးစိုင္းအိုက္ေပါင္းက ေျပာၾကားသည္။
"ေနာက္တစ္ခုက အခုစိုးရိမ္ၾကတဲ့ ခုနစ္ျပည္နယ္၊ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ တုိင္းေဒသႀကီးက ညီအစ္ကို ဗမာေတြက အမ်ားစုေနတယ္။ တိုင္းေဒသႀကီးက ခုနစ္ခု၊ အမ်ဳိးသား လႊတ္ေတာ္မွာဆိုရင္ ျပည္နယ္လည္း ခုနစ္ခု။ ဒါဆိုရင္ ဘယ္လိုမွ Balance လုပ္လို႔ မရဘူးလို႔ ေျပာၾကတယ္။ အဲဒါကို ဗမာျဖစ္တဲ့ ညီအစ္ကိုေတြက သေဘာထား ႀကီးရမယ္။ အခုက အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ အတြက္ဆိုရင္ တျပည္နယ္ကို ၁၂ ဦးစီမလား။ တစ္ကယ္လို႔ Check and Balance ျဖစ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားေတြေနတဲ့ ျပည္နယ္ေတြမွာ ၁၈ ဦးစီေပးလုိက္။ ဗမာလူမ်ဳိးေတြေနတဲ့ ျပည္နယ္ေတြကို ၁၂ ဦးပဲ ယူေလ။ ဒါဆိုရင္ အမ်ဳိးသား လႊတ္ေတာ္က Check and Balance ဆိုတဲ့ဟာက ျဖစ္သြားမယ္" ဟု ဦးစိုင္းအိုက္ေပါင္းက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
တိုင္းေဒသႀကီး ခုနစ္ခုက ျပည္နယ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး ၁၄ ျပည္နယ္ လုပ္ေဆာင္မည့္ အပိုင္းကို ရွစ္ျပည္နယ္ လက္ခံသူမ်ားက လက္မခံႏိုင္ေၾကာင္း ပယ္ခ်မႈမ်ား ရွိပါသည္။
| ရွမ္းမူ (ရွစ္ျပည္နယ္မူ) ကို အရင္တုန္းကလည္း သိပ္မေထာက္ခံၾကဘူး။ ဘာလို႔ မေထာက္ခံလဲဆိုေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ တန္းတူညီမွ်မႈကို မေျဖရွင္းခ်င္လို႔ မဟုတ္ဘူး။ တိုင္းရင္းသားေတြ တန္းတူညီမွ်ဖို႔အတြက္ ဒီပံုစံနဲ႔ ေျဖရွင္းဖို႔ မလိုဘူးလို႔ ယူဆလို႔ . . . . . |
"အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္မွာ တိုင္းရင္းသားေတြ ရထားတဲ့ အခ်ိဳးကို ျပင္ေပးမယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ တိုင္းေဒသႀကီး တစ္ခုက ေနရာ ၁၂ ေနရာ ရထားတယ္။ တိုင္းရင္းသား ျပည္နယ္ေတြကိုလည္း ေနရာ ၁၂ ေနရာ ေပးထားတယ္။ အဲဒီအခ်ိဳးကို တိုင္းေဒသႀကီးေတြက ၁၂ ေနရာပဲယူ၊ တိုင္းရင္းသားေတြကို ၁၅ ေနရာ၊ ၂၀ စသျဖင့္ ပိုရေအာင္ တိုးေပးမယ္။ အဲဒီဟာကို တိုးေပးၿပီး တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ရပိုင္ခြင့္ကိုလည္း အာမခံမယ္ဆိုရင္ ၁၄ ယူနစ္ ကိစၥကို ကြၽန္ေတာ္တို႔လက္ခံၿပီး ေဆြးေႏြးမယ္။ ဒါေပမဲ့ တိုင္းေဒသႀကီးေတြကို ျပည္နယ္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲတာကိုေတာ့ မလိုခ်င္ဘူး။ လက္ရွိအတိုင္းတိုင္းနဲ႔ ျပည္နယ္ ၁၄ ခု အတိုင္း ဆက္ၿပီးသတ္မွတ္ ေပးထားရမယ္" ဟု ရွစ္ျပည္နယ္မူကုိ ေထာက္ခံေသာ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးက ေျပာၾကားပါသည္။
ဗမာတိုင္းရင္းသားမ်ား၏ သေဘာထား
ဗမာကို ျပည္နယ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ေရးကိစၥမွာ လူမ်ားစု ဗမာတိုင္းရင္းသားမ်ား၏ သေဘာထားအေပၚတြင္ မူတည္ေနပါသည္။
"ရွစ္ျပည္နယ္ လုပ္မယ္ဆိုတာကို ဗမာေတြက လက္မခံဘူး။ လူမ်ဳိးစု အေနနဲ႔ကလည္း ရွစ္မ်ဳိးလား။ အစိုးရ လုပ္ထားတဲ့ ၁၃၆ မ်ဳိးလား။ အဲဒါကလည္း ျပႆနာတစ္ခု ျဖစ္ေနတယ္" ဟု ဦး၀င္းတင္က ဆိုပါသည္။
"ရွစ္ျပည္နယ္ ျပည္ေထာင္စုဆိုတဲ့ ဟာမ်ဳိးက လက္ရွိအေျခအေနနဲ႔ နည္းနည္း အလွမ္းကြာေ၀းေနတယ္။ အဓိကကေတာ့ အခုတုိင္းေဒသႀကီး ခုနစ္ခုက ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေနာင္ေတာ္ ဗမာအမ်ဳိးသားမ်ားက အမ်ားစုေနတဲ့ ေဒသေပါ့။ အရင္က ျပည္မေပါ့ဗ်ာ။ ဒါကို တုိင္းေဒသႀကီး ခုနစ္ခု ျပန္ခြဲလိုက္တာေပါ့။ အဲဒါကို တုိင္းေဒသႀကီး ခုနစ္ခုအျဖစ္ သေဘာထားမလား။ ျပည္နယ္ေလး တစ္ခုအျဖစ္ ေလွ်ာ့ခ်မလား။ အဓိကကေတာ့ ကာယကံရွင္ ဗမာအမ်ဳိးသားမ်ားရဲ႕ စနစ္အရပါပဲ။ သူတို႔ရဲ႕ သေဘာထားအေပၚမွာလည္း အမ်ားႀကီး မူတည္လိမ့္မယ္လို႔ ထင္တယ္" ဟု ကခ်င္ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ေဒါက္တာတူးဂ်ာက ေျပာၾကားသည္။
ဦးဟန္ေညာင္ေ၀ (Euro Burma Office ဒါ႐ုိက္တာ)၊ ဦးစိုင္းအုိက္ေပါင္း (SNDP ဥကၠ႒)၊ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရြက္ဆစ္ (RCSS/SSA ဥကၠ႒)၊ ဦးခြန္ထြန္းဦး (SNLD ဥကၠ႒)ႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဆထဲင္န္ (SSPP/SSA နာယက) (၀ဲမွယာ) တုိ႔ကို ဇြန္လဆန္းပုိင္းက ေတြ႔ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု-SNLD)
"ရွမ္းမူ (ရွစ္ျပည္နယ္မူ) ကို အရင္တုန္းကလည္း သိပ္မေထာက္ခံၾကဘူး။ ဘာလို႔ မေထာက္ခံလဲဆိုေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ တန္းတူညီမွ်မႈကို မေျဖရွင္းခ်င္လို႔ မဟုတ္ဘူး။ တိုင္းရင္းသားေတြ တန္းတူညီမွ်ဖို႔အတြက္ ဒီပံုစံနဲ႔ ေျဖရွင္းဖို႔ မလိုဘူးလို႔ ယူဆလို႔။ ဆိုလိုတာက ရွစ္ျပည္နယ္၊ ကိုးျပည္နယ္ စတဲ့ေျဖရွင္းမႈမ်ိဳး မလိုအပ္ဘူး။ ျမန္မာျပည္မွာ ေနၾကတဲ့ ပံုစံက လူမ်ိဳးေပါင္းစံု အတူေနထိုင္တာ ျဖစ္တယ္။ ဥပမာ ေျပာရရင္ တို႔ေတြေနတဲ့ ဧရာ၀တီတိုင္းေပါ့။ ကရင္နဲ႔ဗမာက လူဦးေရ အတူတူပဲ။ အဲဒါဆိုရင္ ကရင္ျပည္နယ္ ေျပာမလား၊ ဗမာျပည္နယ္ပဲ ေျပာမလား၊ အဲဒီမွာ စကားေျပာစရာေတြ အမ်ားႀကီး ျဖစ္လာတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အႏွံ႔အျပားမွာ ဒီလိုပံုစံ ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သေဘာမက်ဘူး။ ဒါေပမဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြ တန္းတူညီမွ် ျဖစ္ေရးကိုေတာ့ သေဘာတူတယ္။ တန္းတူညီမွ်ေတာ့ ျဖစ္ရမယ္။ တန္းတူညီမွ်ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ ဆိုတာကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဆြးေႏြးရမွာ ျဖစ္တယ္" ဟု ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ေက်ာင္းသားသမဂၢေခါင္းေဆာင္ ဦးလွေရႊက ေျပာၾကားသည္။
"ကြၽန္ေတာ္တို႔ လိုခ်င္တာက ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံ ထူေထာင္ဖို႔ေပါ့။ ဖက္ဒရယ္ရဲ႕ အႏွစ္သာရကိုက ကိုယ့္မူ၊ ကိုယ့္ေျမ၊ ကိုယ့္ျပ႒ာန္းခြင့္နဲ႔ ေနဖို႔ဆိုေတာ့ ျပည္နယ္ကိစၥ ဆိုတာက ဗမာတုိင္းရင္းသားေတြ ေပၚမွာပဲ မူတည္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာသူတို႔ ခုနစ္ျပည္နယ္နဲ႔ ေနမလား၊ ရွစ္ျပည္နယ္နဲ႔ ေနမလား။ သူတို႔ၾကမၼာ သူတို႔ဖန္တီးမယ္ေလ။ အဲဒါ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ အျမင္ပဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က လူသစ္ေတြဆိုေတာ့ အိုင္ဒီယာသစ္ေတြနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္တယ္။ လူေဟာင္းေတြက်ေတာ့ အုိင္ဒီယာ ေဟာင္းေတြနဲ႔ပဲ ဒီယႏၲရားကို လည္ပတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္" ဟု ခ်င္းအမ်ိဳးသားပါတီ ဥကၠ႒ ဦးဇိုဇမ္က ေျပာၾကားသည္။
ရွစ္ျပည္နယ္မူကို ဗမာတိုင္းရင္းသားမ်ားက လက္မခံပါက လက္ခံႏိုင္သည္အထိ ေဆြးေႏြးမည္ဟု ဦးခြန္ထြန္းဦးက ေျပာၾကားသည္။
"လက္မခံႏုိင္ဘူး ဆိုရင္ေတာ့ လက္ခံႏိုင္သည္အထိ စားပြဲ၀ိုင္းမွာ ေဆြးေႏြးရမွာပဲေလ။ (တပ္မေတာ္က) အာဏာသိမ္းဖို႔ စဥ္းစားမယ္ ဆိုရင္လည္း လုပ္မယ္ဆို လုပ္လို႔ရတာပဲ။ ဒါေပမဲ့ သူ႕ရဲ႕ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိးက ရွိဦးမယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ထြက္ေျပးလို႔ မရဘူး။ ဖမ္းမယ္ဆိုလည္း လိုက္သြား႐ံု ရွိတာပဲ" ဟု ဦးခြန္ထြန္းဦးက ဆိုပါသည္။
စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္သည္သာ အဓိက
"ရွမ္းမူ" ကို အေျခခံေသာ ဖက္ဒရယ္မူအရ ရွစ္ျပည္နယ္ သတ္မွတ္ေရးႏွင့္ ဗမာျပည္နယ္ သီးျခားသတ္မွတ္ေရးကို ေတာင္းဆိုမႈမ်ား ရွိေနခ်ိန္တြင္ စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္မူ၏ အႏွစ္သာရျဖစ္ေသာ တန္းတူေရး၊ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ကိုသာ ရရွိမည္ ဆိုပါက ရွစ္ျပည္နယ္ကိစၥႏွင့္ ဗမာျပည္နယ္ သီးျခားသတ္မွတ္ေရးတို႔မွာ အေရးမပါေသာ အေျခအေနတစ္ရပ္ ျဖစ္မည္ဆိုေသာ သံုးသပ္မႈမ်ား ရွိပါသည္။
"႐ွစ္ျပည္နယ္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဒီမိုကရက္တစ္ ဖယ္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုလို႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေျပာခ်င္တာက တန္းတူညီမွ်ရဖို႔၊ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ ရဖို႔ကို လိုခ်င္တယ္" ဟု ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွ ဦးမင္းေဇယ်ာက ေျပာၾကားသည္။
| တခ်ဳိ႕ဖက္ဒရယ္စနစ္ တုိင္းျပည္ေတြမွာ ဒီမိုကရက္တစ္ စနစ္ကို မသံုးဘဲနဲ႔ အာဏာရွင္စနစ္တို႔၊ ဆိုရွယ္လစ္ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္တို႔၊ တစ္ပါတီစနစ္တို႔လို သံုးတဲ့အတြက္ တခ်ဳိ႕ဖက္ဒရယ္ တုိင္းျပည္ေတြက ၿပိဳကြဲခဲ့ရတာ ရွိတယ္။ ဒါက ႏိုင္ငံေရး စနစ္အမွားေၾကာင့္ ျဖစ္တာ။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္မယ္ဆိုရင္ ႏုိင္ငံေရး စနစ္ကိုလည္း အမွားခံလို႔ မရဘူး။ ႏိုင္ငံေရး စနစ္ကလည္း ဒီမိုကရက္တစ္ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ျဖစ္ဖို႔ လုိတယ္ . . . . . |
"ရွစ္ျပည္နယ္ပဲ ျပျပ၊ ဘယ္ႏွစ္ျပည္နယ္ပဲ ျပျပ၊ ငါးျပည္နယ္ ပဲျပျပ၊ အရင္တုန္းက ငါးျပည္နယ္ပဲ ရွိတာကိုး။ ဘယ္လိုပဲျပျပ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္နဲ႔ တန္းတူညီတူ အခြင့္အေရး မရွိရင္ ဘာမွမထူးဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က တန္းတူညီတူ အခြင့္အေရး ရွိရမယ္။ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ ရွိရမယ္။ ကိုယ့္ေဒသ ကိုယ့္အုပ္ခ်ဳပ္ပိုင္ခြင့္ ရွိရမယ္။ အဓိကက ျပည္ေထာင္စု လုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႔ ျပည္နယ္လုပ္ပိုင္ခြင့္။ ျပည္ေထာင္စု လုပ္ပိုင္ခြင့္မွာ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ လံုျခံဳေရးက ျပည္ေထာင္စု လုပ္ပိုင္ခြင့္ထား။ ႏိုင္ငံျခားေရးက ျပည္ေထာင္စု လုပ္ပိုင္ခြင့္ထား။ ေငြေရးေၾကးေရး၊ ပင္လယ္ေရေၾကာင္း၊ ပညာေရးတို႔ကိုလည္း ျပည္ေထာင္စုထား။ အဲဒီေတာ့ ျပည္ေထာင္စု လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ငါးခုေျခာက္ခုေလာက္ထားၿပီး က်န္တာေတြအားလံုးကို ျပည္နယ္လုပ္ပုိင္ခြင့္ ေပးလိုက္။ ဒါဆိုရင္ တရားမွ်တသြားမယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လုိခ်င္တဲ့ တန္းတူညီမွ်ေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္လည္း ျဖစ္လာမယ္" ဟု ဦးစိုင္းအိုက္ေပါင္းက ေျပာၾကားသည္။
ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္ေရး
"အခု ေျပာေနတာေတြ အကုန္လံုးရဲ႕ အခ်ဳပ္က ၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒေပၚ မူတည္တယ္။ ဒီအေျခခံ ဥပေဒအရ ဘာမွျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဒီေတာ့ အေျခခံဥပေဒကို ဘယ္လိုျပင္ၾကမလဲ။ အားလံုးပါ၀င္တဲ့ ညီလာခံႀကီး တစ္ခုကို လုပ္ရမယ္။ ဒီညီလာခံ ျဖစ္ဖို႔အတြက္ ဘယ္လိုေတာင္းဆိုမလဲ ဆိုတာကို အရင္ဆံုး စဥ္းစားဖို႔ လိုတယ္။ အဲဒီညီလာခံကေနမွ ရလာတဲ့ အေျဖအရ လုပ္ၾကရမွာပဲ ျဖစ္တယ္" ဟု ဦး၀င္းတင္က ဆိုပါသည္။
"အမွန္ကေတာ့ လက္ရွိရွိေနတဲ့ အေျခခံဥပေဒကို ဘာေတြဟာ ျပင္သင့္တယ္။ ဘာေတြဟာ မျပင္သင့္ဘူး ဆုိတာကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိေနတဲ့ လူမ်ဳိးစံုက ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့မွ ျပင္သင့္တာ ျပင္ဖို႔ပဲ။ ဖြဲ႕စည္းပံု ဥပေဒ ခဏခဏ ဖ်က္လိုက္၊ အသစ္ဆြဲလုိက္ ဆိုရင္ေတာ့ မေကာင္းဘူး" ဟု သခင္ခ်န္ထြန္းက ေျပာပါသည္။
"လက္ရွိႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းမွာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုေတြဟာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္၊ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ တန္းတူရည္တူ ခြင့္ေတြကို တင္းျပည့္က်ပ္ျပည့္ ရႏိုင္သေရြ႕၊ ရေအာင္ စနစ္တက် ခ်ဥ္းကပ္ေဆာင္ရြက္ သင့္တယ္။ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒျပင္တာ ျဖစ္ျဖစ္၊ အသစ္ေရးတာ ျဖစ္ျဖစ္မွာ အဲဒီ အခြင့္အေရးေတြကို တိတိက်က် ေဖာ္ျပထားတာမ်ဳိး ပါ၀င္ဖို႔ ၀ိုင္း၀န္းေဆာင္ရြက္ သင့္တယ္" ဟု ႏိုင္ငံေရးေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားေနသူ ေဒါက္တာရန္မ်ိဳးသိမ္းက ေျပာၾကားသည္။
ထို႔အျပင္ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား အေနျဖင့္ မိမိတို႔၏ လိုလားခ်က္မ်ားကို ျပင္းထန္ေသာ အယူအဆမ်ားျဖင့္ မေတာင္းဆိုသင့္ဘဲ အားလံုးပါ၀င္ၿပီး ႏိုင္ငံေရး နည္းလမ္းအရ ျပဳလုပ္ေသာ စကား၀ိုင္းမ်ားျဖင့္ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာသင့္ေၾကာင္းႏွင့္ ျပင္းထန္ေသာ အယူအဆမ်ားက ခရီးမေပါက္ႏိုင္ ျဖစ္မည္ကို သတိထားသင့္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။
တိုင္းရင္းသားမ်ားက ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ျဖစ္ေပၚရန္ ေခတ္အဆက္ဆက္ ေတာင္းဆိုခဲ့ရာမွာ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေထာင္ရန္ဆိုေသာ ေတာင္းဆိုမႈမ်ား ရွိေနပါသည္။ စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုသည္ အဓိပၸာယ္ မကြဲျပားေသာ္လည္း ဒီမိုကေရစီကို အေျခခံေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ပံုစံက ပိုမိုေကာင္းမြန္ေၾကာင္း ေျပာဆိုမႈမ်ား ရွိပါသည္။
"ဒီဖက္ဒရယ္ ဒီမိုကရက္၊ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုလို႔ ေျပာလိုက္တာက ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုအတြင္းမွာ က်င့္သံုးမယ့္ ႏိုင္ငံေရး စနစ္ေပါ့။ Political System က Democratic System ကို သံုးမယ္လို႔ ေျပာလိုက္တဲ့ သေဘာပါပဲ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ တခ်ဳိ႕ဖက္ဒရယ္စနစ္ တုိင္းျပည္ေတြမွာ ဒီမိုကရက္တစ္ စနစ္ကို မသံုးဘဲနဲ႔ အာဏာရွင္စနစ္တို႔၊ ဆိုရွယ္လစ္ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္တို႔၊ တစ္ပါတီစနစ္တို႔လို သံုးတဲ့အတြက္ တခ်ဳိ႕ဖက္ဒရယ္ တုိင္းျပည္ေတြက ၿပိဳကြဲခဲ့ရတာ ရွိတယ္။ ဒါက ႏိုင္ငံေရး စနစ္အမွားေၾကာင့္ ျဖစ္တာ။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္မယ္ဆိုရင္ ႏုိင္ငံေရး စနစ္ကိုလည္း အမွားခံလို႔ မရဘူး။ ႏိုင္ငံေရး စနစ္ကလည္း ဒီမိုကရက္တစ္ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ျဖစ္ဖို႔ လုိတယ္" ဟု ဗိုလ္မွဴးႀကီး ခြန္ဥကၠာက ဆိုပါသည္။
"ကြၽန္ေတာ္တို႔က သီအိုရီအရ ေဆြးေႏြးတယ္ဆိုေပမယ့္ ျပည္သူလူထုရဲ႕ သေဘာထားက အေရးႀကီးလာတယ္။ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ဆႏၵ၊ သူတို႔ရဲ႕ အသံ။ အေရးအႀကီးဆံုးပဲဗ်။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ တုိင္းျပည္မွာ Permanent Constitution တစ္ခု ေပၚလာဖို႔ဆိုရင္ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕အသံ၊ သူတို႔ရဲ႕ဆႏၵ ေရာင္ျပန္ဟပ္ဖို႔ လိုတယ္ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ သေဘာေပါက္တယ္" ဟု ဗိုလ္မွဴးႀကီး ခြန္ဥကၠာက ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။
အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဖက္ဒရယ္စနစ္ ေဖာ္ေဆာင္ရာ၌ ရွစ္ျပည္နယ္ႏွင့္ ဗမာျပည္နယ္ သတ္မွတ္ေရးကို မိမိတစ္ဦးတည္း၏ အျမင္ျဖင့္ မေျပာလိုေၾကာင္း ဆိုပါသည္။
"အဲဒါက ေဆြးေႏြးယူရမွာပဲ။ အန္တီတစ္ေယာက္တည္း သေဘာထားနဲ႔ ဘယ္လိုေျပာလို႔ ရမွာလဲ။ ဒီပုံစံကို ရွမ္းတိုင္းရင္းသားေတြအျပင္ အျခားတိုင္းရင္းသားေတြေရာ ဘယ္လိုျမင္သလဲဆိုတာ ဟိုဘက္ဒီဘက္ ညိႇႏိႈင္းေဆြးေႏြး ရမွာပဲ" ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
| ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အခ်ဳိး ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ (ေအာက္လႊတ္ေတာ္)ကို ဖြဲ႔စည္းရာတြင္ ၿမိဳ႕နယ္ကို အေျခခံ၍ လည္းေကာင္း၊ လူဦးေရကို အေျခခံ၍ လည္းေကာင္း ၿမိဳ႕နယ္ ၃၃၀ မွ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၃၃၀ ဦး၊ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၁၁၀ ဦး စုစုေပါင္း ၄၄၀ ဦးျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ (အထက္လႊတ္ေတာ္) ကို ဖြဲ႔စည္းရာတြင္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္း သို႔မဟုတ္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ တစ္ခုစီမွ ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးစီ ပါ၀င္ေစၿပီး သက္ဆိုင္ရာ ျပည္ေထာင္စု နယ္ေျမမ်ား အပါအ၀င္ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္တစ္ခုစီအတြက္ ကိုယ္စားလွယ္ ၁၂ ဦးက်စီ တူညီစြာျဖင့္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္သည့္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ၁၆၈ ဦး၊ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္ေထာင္စု နယ္ေျမမ်ားအပါအ၀င္ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္တစ္ခုစီအတြက္ ကိုယ္စားလွယ္ ေလးဦးက်စီျဖင့္ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ ၅၆ ဦး စုစုေပါင္း ၂၂၄ ဦးျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းရမည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လူဦးေရႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္အရ ေရြးခ်ယ္ရေသာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၌ ရရွိေသာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အေရအတြက္ကို တိုင္းရင္းသားမ်ားဘက္က ကန္႔ကြက္ျခင္း မရွိေသာ္လည္း အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ အေရအတြက္မွာ တိုင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ မွ်တမႈ မရွိေၾကာင္း ေျပာဆိုမႈမ်ား ရွိခဲ့ပါသည္။ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီး ၁၄ ခုမွ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ေသာ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ အေရအတြက္ ၁၆၈ ဦးတြင္ တိုင္းရင္းသား ေဒသမ်ားမွ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အေရအတြက္မွာ ၈၄ ဦးသာ ပါ၀င္ၿပီး က်န္ ၈၄ ဦးမွာ ဗမာမ်ား ျဖစ္ေနသျဖင့္ ထိုအေရအတြက္ကို မွ်တမႈရွိေစရန္ တိုင္းေဒသႀကီးမ်ားကို ဖ်က္သိမ္းၿပီး ဗမာျပည္နယ္ သီးျခားသတ္မွတ္ရန္ႏွင့္ ရွစ္ျပည္နယ္ဖြဲ႔စည္းရန္ ေတာင္းဆိုမႈမ်ား ရွိလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ |
| ျပည္နယ္ႏွင့္ တုိင္းေဒသႀကီးအလုိက္ လူဦးေရ၊ ခ႐ိုင္၊ ၿမိဳ႕နယ္အလုိက္ |
| စဥ္ | ျပည္နယ္/တုိင္းေဒသႀကီး | အက်ယ္အ၀န္း (စတုရန္းမုိင္) | လူဦးေရ | ခ႐ုိင္ | ၿမိဳ႕နယ္ |
| ၁။ | ကခ်င္ျပည္နယ္ | ၃၄၃၇၉ .၂၂ | ၁၂၅၄၃၈၁ | ၃ | ၁၈ |
| ၂။ | ကယားျပည္နယ္ | ၄၅၂၉ .၅၆ | ၂၇၆၆၉၃ | ၂ | ၇ |
| ၃။ | ကရင္ျပည္နယ္ | ၁၁၇၃၀ .၈၅ | ၁၃၄၇၇၃၂ | ၃ | ၇ |
| ၄။ | ခ်င္းျပည္နယ္ | ၁၃၉၀၆ .၉၇ | ၄၈၇၃၆၁ | ၂ | ၉ |
| ၅။ | မြန္ျပည္နယ္ | ၄၇၄၇ .၇၆ | ၂၅၁၈၁၅၂ | ၂ | ၁၀ |
| ၆။ | ရခုိင္ျပည္နယ္ | ၁၄၂၀၀ .၀၈ | ၂၆၄၉၈၀၂ | ၄ | ၁၇ |
| ၇။ | ရွမ္းျပည္နယ္ | ၆၀၁၅၅ .၂၃ | ၄၆၇၅၅၅၅ | ၁၂ | ၅၄ |
| ၈။ | မေကြးတုိင္းေဒသႀကီး | ၁၇၃၀၅ .၃၂ | ၄၇၇၀၉၀၅ | ၅ | ၂၅ |
| ၉။ | မႏၱေလးတုိင္းေဒသႀကီး | ၁၄၆၅၀ .၈၇ | ၆၉၃၅၃၅၇ | ၈ | ၃၀ |
| ၁၀။ | ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး | ၃၉၆၇ .၈၆ | ၅၉၃၀၇၂၈ | ၄ | ၄၅ |
| ၁၁။ | စစ္ကုိင္းတုိင္းေဒသႀကီး | ၃၆၅၃၄ | ၅၄၄၉၉၃၄ | ၈ | ၃၈ |
| ၁၂။ | တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီး | ၁၆၇၃၅ .၅၆ | ၁၃၂၈၈၁၃ | ၃ | ၁၀ |
| ၁၃။ | ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး | ၁၅၂၁၃ .၃၃ | ၄၉၇၇၉၆၆ | ၄ | ၂၈ |
| ၁၄။ | ဧရာ၀တီတုိင္းေဒသႀကီး | ၁၃၅၂၅ .၁၈ | ၇၀၅၁၃၄၈ | ၆ | ၂၆ |
| ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ တုိင္းႏွင့္ျပည္နယ္အလိုက္၏ ယွဥ္ၿပိဳင္အေရြးခံ ၾကသူမ်ား |
| (၁) | ကခ်င္ | ၉၃ |
| (၂) | ကယား | ၃၃ |
| (၃) | ကရင္ | ၅၁ |
| (၄) | ခ်င္း | ၅၅ |
| (၅) | စစ္ကိုင္း | ၂၄၂ |
| (၆) | တနသၤာရီ | ၄၅ |
| (၇) | ပဲခူး | ၂၅၅ |
| (၈) | မေကြး | ၁၇၀ |
| (၉) | မႏၱေလး | ၂၉၇ |
| (၁၀) | မြန္ | ၉၅ |
| (၁၁) | ရခိုင္ | ၁၅၂ |
| (၁၂) | ရန္ကုန္ | ၄၀၀ |
| (၁၃) | ရွမ္း | ၂၀၄ |
| (၁၄) | ဧရာ၀တီ | ၂၀၄ |
| စုစုေပါင္း | ၂၂၉၆ |
| ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ၿပီး ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံရေသာ ပါတီမ်ားႏွင့္ အႏုိင္ရ ကုိယ္စားလွယ္ အေရအတြက္ |
| စဥ္ | ပါတီအမည္ | ကုိယ္စားလွယ္အေရအတြက္ |
| ၁။ | အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ | ၃၉၂ ဦး |
| ၂။ | ရွမ္းတုိင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ | ၂၁ ဦး |
| ၃။ | ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ | ၁၁ ဦး |
| ၄။ | တုိင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးပါတီ | ၁၀ ဦး |
| ၅။ | မြန္အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ | ၅ ဦး |
| ၆။ | အမ်ဳိးသား လူ႔အခြင့္အေရးဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ | ၄ ဦး |
| ၇။ | ကခ်င္ျပည္နယ္အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီကြန္ဂရက္ | ၃ ဦး |
| ၈။ | ခ်င္းအမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ | ၃ ဦး |
| ၉။ | အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီပါတီ | ၃ ဦး |
| ၁၀။ | ျပည္ေထာင္စု ပအုိ၀္းအမ်ဳိးသားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ | ၃ ဦး |
| ၁၁။ | ကယားျပည္နယ္ လူမ်ဳိးေပါင္းစံု ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ | ၂ ဦး |
| ၁၂။ | ကယန္းအမ်ဳိးသားမ်ား စည္းလံုးညီညြတ္ေရး ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ | ၂ ဦး |
| ၁၃။ | ဇိုမီး အမ်ဳိးသားကြန္ဂရက္ | ၂ ဦး |
| ၁၄။ | နာဂေတာင္တန္းေဒသတုိးတက္ေရးပါတီ | ၂ ဦး |
| ၁၅။ | တအာ၀္း(ပေလာင္) အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ | ၂ ဦး |
| ၁၆။ | ကမန္ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ | ၁ ဦး |
| ၁၇။ | ကရင္ျပည္နယ္ အမ်ဳိးသားမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ | ၁ ဦး |
| ၁၈။ | ဒီမုိကေရစီပါတီ | ၁ ဦး |
| ၁၉။ | ဒီမုိကရက္တစ္ တကၠသုိလ္ဘြဲ႔ရႏွင့္ ေက်ာင္းသားေဟာင္းမ်ားအဖြဲ႔ | ၁ ဦး |
| ၂၀။ | ျပည္ေထာင္စုတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ | ၁ ဦး |
| ၂၁။ | ျပည္ေထာင္စု ဓႏုအမ်ိဳးသား အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ | ၁ ဦး |
| ၂၂။ | ျပည္ေထာင္စုအမ်ဳိးသားမ်ား ဒီမုိကေရစီပါတီ | ၁ ဦး |
| ၂၃။ | မရာ ျပည္သူ႔ပါတီ | ၁ ဦး |
| ၂၄။ | ၿမိဳေခၚခမီ အမ်ဳိးသားညီညြတ္ေရးအဖြဲ႔ | ၁ ဦး |
| ၂၅။ | မ်ဳိးခ်စ္ရဲေဘာ္ေဟာင္းမ်ားအဖြဲ႔ | ၁ ဦး |
| ၂၆။ | ရွမ္းျပည္နယ္ ကိုးကန္႔ ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ | ၁ ဦး |
| ၂၇။ | လားဟူ အမ်ဳိးသားဖြံ႔ ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးပါတီ | ၁ ဦး |
| ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လႊတ္ေတာ္အလုိက္ ပါတီမ်ားမွ အေရြးခ်ယ္ခံ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား |
BY: Eleven-Read more+++click on
