Friday, August 18, 2017

AMYU SHA HTE MAJAN


#U_Yen_Sinwa_Nhpan_Ja_Ra
×××××××××××××××××××××××××××××××
Mungkan ting, Mungdan shagu, Masha amyu shagu ni hta " MAJAN" ngu ai hpe hkrum kadup nga ga ai re. Majan byin ai ngu ai shiga gaw, kabu hpa, pyaw hpa, shiga kaja n rai nga ai.  
Majan ngu ai hta, Tara ai Majan hte N Tara ai majan gaw, myit masin kraw lawang kata hta, nsan n seng ai myit n ding n hpring ai myit hte, nammak lawhpa, kashun mya la, roi rip dip sha, magam a matu, maw lanyet, maw akrawk, maw lanyawp lam ni hte shabyin dat ai majan gaw ; -
" N Tara Ai Majan" yubak mara hte seng ai majan rai nga ai.
N Tara ai majan galaw shabyin ai ni hpe, n hkam sharang, n kam hkam sha ai hte, ninghkap gasat ai gaw, Tara ai majan rai nga ai. Tinang a Mungdan, amyu sha ni a ahkaw ahkang hte seng ai lam hta, gwi gwi hte n hkrit n tsang magrau rang ai hte tsap sana, tsun shaga, hpareng hparan tara rap ra lam hta shakut ai ni gaw tara ai majan a Ningbaw Ningla Ningshawng Ningba, Myu tsaw, Mung tsaw ai share shagan ni rai nga ai. Nang, Ngai, Nanhte, Anhte yawng sai jet ai amyu rai yang gaw teng sha yawng hkyawm shang lawm ai hkrai rai sai.
" Dai majaw kaja ai amu chye galaw ninglen n galaw ai wa gaw, yubak mara kap nga ai" (Yaku 4:17) Dai rai yang Nang, Ngai anhte amyu sha ni, ( Tara ai majan hta shang lawm nga ga ai kun?) ( N tara ai majan shabyin ai ni maga de) mahtang shang lawm nga ga ai kun? myit yu na lam nga nga mali ai.
Dai ni anhte amyu sha ni hpe, amyu shamyit shamat sat kau masing hte n tara ai majan shabyin gasat hkrum sha hkamsha yak kyin nga ai hpe mu mada ga ai kun? Na lu ga ai kun? Chye nga ga kun? Dum nga ga ai kun?
Hpa majaw n tara ai majan shabyin nga ma ta? Anhte amyu sha ni madu ai anhte a mungdan hpe, ra marin nam mak lawhpa myit hte, mazing la kau, madu sha kau na matu rai nga ai.
Anhte a Myen Mungdan Britisha Mung maden wa a npu kaw rawng mat ai gaw (1885)ning Thibaw Hkawhkam wa a lakhtak kaw na rai sai. (1948-Jan'4 ya) Myen Mungdan Shanglawt lu ai aten du hkra rai yang shaning (63) ning Maigan Britisha ni up hpareng sha ai kaw na Myen Mungdan shanglawt lu ai rai sai.
Myen Mungdan shanglawt lu tim, Anhte Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni gaw shang chyat hta shang mat ai she re ai. J.W awngdawm Mungdan wa, Kachin State mungdaw byin mat nna, Munghpawm ngu ai kaw shang chyat lawm mat sai. Myen a npu kaw rawp sai.
(1962) ning hta Soshelist hpyen du, laba ka-up hpyen ladat hte dip up shajup ai npu de bai du shang sa ga ai. (ဆိုရွယ္လစ္) ngu ai hte maren (ဆိုရွယ္လစ္က်စြာေပါင္းစည္းၾကၿပီ လစ္ေသာပညာစံုလင္စြာျဖင့္ အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံအျဖစ္သို႔ ေရာက္သြားၾကၿပီေလ)
Anhte amyu sha ni mung ahkaw ahkang shamat kau tim (ဆိုရွယ္လစ္) hpaji gaw, mu mada, sharin hkam la, jai lang ai ni nga wa saga ai.
(ဆိုရွယ္လစ္) hpaji hpe, alu tam gabaw amyu myu hta makam masham hpung kata shinggyim wuhpung wuhpawng magam kata, sut masa, mung masa, amyu masa magam ni hta (ဆိုရွယ္လစ္) hpaji ni hpe akyu jashawn jai lang ai ni law law nga wa sai nrai ni? Makam masham hpung shabra, mying galai nhtawm, maigan de pru pru shang shang Dollar mahkrai lakang htan ai mung law law nga wa sai. ( Gasat shamat yak la ai majan zawn she byin nga sai kun?)
1988 ning hta hpyen jaubu hkawhkam ningnan tingnyang hta galai dung sai. Majan gasat lam shazim n kam ai. Simsa lam tsun jahta nga tim sinat, myawk , pyenli ni hte bawm du hkra sharu bun nga dingyang rai nga ai. Hpyen yen ni grai law sai. Sen lam du sai. Mu ga ai kun? Dum nga ga ai kun? Du Zanhta Sin hpe grai dum ai (ဒီမိုကေရစီေျပာင္းျပန္) ngu ai laika ka ai ten hta grau laja lana byin hkrum sha nga saga ai.
Anhte amyu sha ni gasat ra ai majan law law nga mali ai. Dai majan ni gaw lawu na majan ni re ai.
(1) Nanghpam katsi majan hkrum sha nga ai 1962 Soshelist prat kaw nna rai sai. Laja lana amyu shamyit masing 52 ning rai sai. Ramma shayi shadang ni si htum sai. Ngam nga ai ni mung nau nna yang si na sha rai sai. Dum hprang ten rai sai.
(2) Myit jasat masa, htenza ma sai. Ndai majan mung anhte amyu sha ni hkrum kadup nga ga ai re. Bungli galaw shakut shaja na myit n rawng sai. Hpaji sharin lam hta myit n lawm sai. Shani a ten hta gaw yup chyu yup. Shana tup nhtoi hkren pyaw len zup nga ma sai. Buhpun mawn sumli ai maigan lai hkrai ka-up sai. Majan ndai hpe gasat dang na matu gara hku, myit yu ga. Shaning (40) jan sai, majan dang na lam tam ra sai nrai ni?
(3) Makam masham lam hta ginhka masat sai.
(4) Amyu baw sang lam yan hta myit garan shabra sai.
(5) Lamu ga yawng ka-up madu la, dut sha kau sai. Mungdan mat wa sai.
(6) Yehowa masat jaw da ai Mungdan, Yehowa shabyin shaprat da ai Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni, Yehowa Karai Kasang hte rau amyu sha ni majan gasat ra saga ai nrai ni?
Chyum laika (Pru 17:16) " Yehowa a Tingnyang de ladawn ai lata rai nga ai majaw, Yehowa gaw Amelek hpe prat dingsa gasat nga na sai. " Anhte amyu sha ni, tsaw htum ai Yehowa a tingnyang de, chyoi pra ai lata sharawt nna, akyu hpyi yang, padip ahkaw ahkang jaw ai Karai Wa anhte lu nga ga ai hpe dum ga. ( Roma 12:1, 2)
" Dai re ai majaw, hpunau ni e, nanhte a hkumhkrang hpe, hkrung nga ai, chyoi pra ai hte, Karai Kasang kaw sharawng awng ai hkungga matu nawng ya na, Karai Kasang a chyeju hte ngai nanhte hpe shadut shahkat ma de ai, Dai gaw nanhte a myit masin a dawjau ai lam rai nga ai." Dai hta kaga, ndai dinghta ga a myit n hkan dagraw ai sha, Karai Kasang a mai kaja ai, sharawng awng ai hte hkum tsup re ai myit manglam hpe nanhte chye ginhka lu myit ga, myit nnan lu la na hku arawn asam galai nga mu."
Sai bung, Chyurum ai Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni gaw, Yehowa shi nan hpan da ai amyu rai ga ai hpe, dum sumru lu na matu, lawu na lam ni hpe kadun dik ai hku tang madun dat n ngai.
(1) Mungkan Sha-u Ing ai hta na, lawt ai amyu
(2) Sha-u lawt ai dinghku kaw na, kasha Gam, Shan Htoi Gam kaw na shangai shaprat yu hkrat wa ai amyu.
(3) Sha-u lawt ai Dinghta majoi ngu ai (Ararat Bum ) mayan kaw na nga shara ta, bu htawt ai amyu
(4) Sha-u Ing nna, lawt ai shara gaw
" Dinghta Majoi" ngu ai shara re ai lam tsun ai ginlen labau nga mali ai. (Chyum Laika) hta sakse mu lu ga ai. (NN 7:1-24), (Esai 54:9), (Mahte 24:3) (Luka 17:26), (Hebre 11:7) (II Petru 3:5,6) hpaji chye ai ni sawn da ma ai gaw, Mungkan Sha-u Ing ai ladaw gaw (BC 4350) ning hta re ai da.
(5) Sha-u lawt ai Shan Htoi Gam kasha ni shadang sha marai (9) nga ai lam, ndai shadang marai (9) ni gaw (BC-4000) aten hta kadai mung kadai tinang htuk manu dum ai maga de (Kumran) Bu htawt hkawm mat wa sai. Dai marai (9) ni gaw lawu na Shan Htoi Gam a amyu matu ni re ai da.
Gam = Tibet; Naw = Miwa: La =Sam;
Tu = Mungnun ; Tang = Dabang Tang
Yaw = Shapawng Yaw ( Jinghpaw Wunpawng amyu), Hka = Gorahka/ Pyilan, Sharoi = Mongolia ; Yun= Kayin/ Piyawn ( Ndai zawn kumran nna, nga shara kaga ga rai mat wa sai (raitim) Anhte Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni gaw, dai ni du hkra, arau sha, ndaw nhka nbra ai sha, anhte a Mungdan kata hta nga pyaw nga len nga ga ai re.
Anhte shadang Yaw = Shapawng yaw ( Shapawng Yawng amyu sha ni gaw ) ya dai ni Miwa mung ngu ai de (BC 200) daram hta du nga ai shara ( Dinghta Wa Yang Ga) ngu ai de du nga sai re ai da.
Dinghta majoi kaw nna Dinghta Wa Yang Ga de du nga ai hpang (AD 300) daram hta gaw daini du hkra shamu nga, madu nga, up nga, hpareng hparan nga ai Awngdawm Shanglawt ai Jinghpaw Wunpawng Mungdan (Kachin Land) hpe Yehowa Karai Kasang jaw sai. Anhte a (Kachin Land) Jinghpaw Wunpawng mungdan hta daini du hkra shaning (hkying lam lai hkra) kade a npu e mayam tai, kadai maigan ni up sha nna, ahkaw ahkang masat ya ai lam nlawm ai. Tinang nan tinang amyu ni, tinang a mungdan hta awngdawm pyaw nga ai amyu shabyin shaman ai Yehowa Karai Kasang a chyeju ni hpe nang, ngai , anhte malap kau ai rai yang, dingbai dingna, dagam dala hkrum ai amyu, amyu sha ni mung htum mat, Mungdan mungtat shamat kau ai ni n byin u ga. Chyeju shakawn nga ga.
1948 January (4) Britisha a npu kaw na shanglawt lu saga ai. Myen ni hte myen mungdan she, shanglawt lu ai re. Anhte kaga bum nga masha ni shanglawt n lu ga ai. Panglung Ga Shaka hta myit hkrum masat ai lam n jaw kam sai. Shanhte shada da mung myit hkrum ai lam n nga ai. Mung masa lam hta manai makai magyi magaw galaw sai.
Dai ni 2014 ning du sai. Hpyen Du kaba mung up ahkaw ahkang hpe 1962 ning hta kashun la (ဆိုရွယ္လစ္) masa hte matsan dik ai mungdan shatai sai.
Ya aten hta gaw, hpyen jaubu kaba wa gaw Hkawhkam tingnyang ningnan shachyaw ana dung up nga ai aten re ai. Democracy masa rai sai da masu manai ai sha rai nga ai.
Dai majaw " Amyu sha hte Majan" Padang dip lu na lam gaw, " nat bala ningbaw hkanghkyi sharaw, baren nunraw, magwi ahpraw, dusat ni hpe kadawng nawku ai ni hte Anhte kamsham nawku ai Chyahtum Chyalai Yehowa Karai hte n bung ai shai ai hpe mu mada ga, dum ga, shai ga, sadi maja nga ga, Karai Kasang hpe n shut ga, chyeju shakawn kyu hpyi yang teng sha amyu sha ni majan dang na. 
#Dwi_Nhpan_Ja_Ra
2015 CHYURUM SHALAT MAGAZINE.