Ya yang na NCCT – UPWC lapran NCA, Peace dialogue galaw nga ai lam ni hta dingbai dingna nga wa ai hte rau Myen Asuya hte Myen Hpyen Dap ni gaw KIO/KIA Laiza Daju hpe htim kasat jahten na gaw Ga lahtum nshut re(KIO/ KIA n-gun kaba wa yang Ginjaw sa hpya kau ya ya re labau mung nga ai), KIO/ KIA ni hku nna mung tinang a pandung ndu dingsa asum jaw na lam n nga na re, Laiza hkrat mat tim tinang a Dap hpe manu ai shara tam nhtawm matut ninghkap gasat na gaw kam shut na lam n nga ai.
Raiyang Majan ndai galoi ngut na rai ta?
Myen Asuya kaw nna mung masa ahkaw ahkang shayawm na lam tsep kawp nmu mada ai, anhte ethnic groups ni hte maren mara madang mung masa jahkrup sa wa na lam nmai byin ai zawn KIO/ KIA ni mung “Jet ai munghpawm kata madu a gam maka madu hpareng lu ai( self determination)” ngu ai Pandung kaw ndu dingsa laknak jahkrat asum jaw na ngai n mu mada nngai.
Myen Hpyen Ningbaw ni gaw manghkang hpe jahkrup bawngban na malai manghkang hpe majan gasat awngdang la ai ladat hte she grau shakut nga ai sakse gaw mani mana na manghkang ni hpe yu maram chye lu nga ai.
KIO/KIA ni mung atsam nga ai made laiwa sai prat ladaw ni hta grau Mung shawa hpyen hpung ni hpaw shabawn nhtawm madang sharawt ninghkap kasat wa ai raitim 2011-2013 lapran na majan kaba ni hpe yu yang ahkyak dik ai hpyen man bum marawn shara ni hpe tat sum kau ra mat ai mung ta tut chye nga saka ai.
Shaloi majan ndai galoi ngut na rai ta?
Myen hpyen ni ndau tawn sai majan ndai hta Myen hpyen ni kam mara roi sha, kam mara zingri sat nat nga ai hpe anhte Wunpawng ni ala hkam mana sha nga na mahtang kun?
KIO/ KIA ya galaw nga ai n-gun atsam madang hte Tai hpyen ni hpe dang mangan nga na matu nloi ai zawn, maren mara negotiation atsang de dialogue byin wa na mung nloi nga ai. Myen Hpyen Dap ningbaw ni gaw mungdan matsan chyaren re hkrat sum mat ai gaw shanhte a woi awn uphkang ai ladat, masa shut ai majaw re ngu ai hpe shanhte galoi nhkap la yu ma ai, shanhte gaw galoi mung gasu kabrawng ai lam ni yawng hpe awngdang jahten kau lu ai atsam nga ai ngu dingyang gumrawng nga ai ni re, dai majaw mungmasa bawngban wa shagu maren mara jahkrup bawngban ai bawngban hkrang hpe n lang ma ai.
Myen Asuya gaw mungdan hpe democracy mungdan nnan de woi sa wa nga ai ngu jahtau marawn ai lam hpe mungkan mungdan kaba nkau nnan daw de Myen Asuya hpe ram ram kam lai wa ai raitim hpangdaw de bai sharai sadi maja ai de bai htingnut hpang ai hpe mung anhte mu lu saga ai.
2015 ning Ra Lata Poi kaba a matu hkyen lajang hpang wa nga masai, ya du hkra Myen mung shawa Wan Manga e ninghkap sen htu ai 2008 constitution hpe gram na matu sat lawat nmu ai, Rapdaw kata shang kazut rawng nga ai Myen Hpyen Datkasa 25% kaw nna gaw Hti hkum 436 hpe gram na matu tsep kawp ninghkap ai lam asan sha tsun shapraw masai, dai hta grau san hkra kaga tsun na lam mung nnga sana nhten.
Anhte Ethnic Groups hte Democracy Groups ni kaw na hpyi shawn nga ai Federalism ngu ai hpe gumsam Thein Sein wa aga hku nna bang tsun shalawm ai 2/3 lang rai wa tim tatut hkrang shapraw galaw sa wa ai lam ya du hkra tsep kawp nmu mada ai.
Myen Hpyen Dap Ningbaw ni hte Myen Nationalists ni Marung Nra tai ya nga ai Myen Asuya a ra sharawng galaw hpang nga ai gaw hpa rai ta?
Myen Asuya gaw KIO/KIA hpung hpe Laknat jahkrat ngut ai hpang Mare kahtawng shagu, bum marawn shagu Myen Hpyen Dap ni dap jung shara la mat wa nhtawm Wunpawng Mungdan kata na nhprang sut rai yawng hpe kam ai hku htu dut sha nhtawm Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni hte Nawku hpung ni yawng hpe shanhte a up hkang hpareng ai npu e tsep kawp Ushoi jum tawn da na masing re.
Ngai sawn lu ai hpe tsun ga nga yang:
Hpyen Majan a matu n-gun numdaw mi bai gaw sharawt na hte Mung Masa Majan a matu hkyen lajang sa wa na lam re.
Hpyen Majan a matu hkyen lajang ai lam hta,
1. Amyu sha yawng a jahtum na majan kaba ndai gaw nam maling, bum marawn ni hta sha nrai mare kahtawng Myo kaba ni hta mung byin wa na sha rai nga ai.
2. KIO/ KIA the mung shawa hpyen dap ni gaw nam, bum marawn ni hta sha nrai Myo Mare kaba ni kaw mung nga wan a sha re.
3. Kachin Mung shawa malawng maga majan ndai hta shang lawm mat wa ra na re( majan bai byin yang ya na hta tsinyam hkrum ai mung masha grau law wa na re majaw Kachin mung shawa ni hku nna tsinyam hkrum na mahtang la nga na kun? Amyu sha lawt lam ndai hpang jahtum na majan kaba hta shang lawm kasat na kun? lata na sha rai mat nga sai).
4. Kachin Mung shawa ni lang na laknak hpe KIO/ KIA kaw na alaw alam shale jaw lu hkra shakut ra na re.
5. Kachin Mung shawa, Nawku Hpung, Hpaga Hpung, Htunghking hte Laili Laika hpung, Miwa, India, Thailand, Malaysia hte Overseas Kachin Community ni yawng kaw na ya ten hta ja gumhpraw jai lang ra ai kaga lamang ni hpe naw gan jahkring nhtawm ndai hpang jahtum na majan kaba a matu ja gumhpraw, sutgan ni hpe htep lahti hta shinggyin nhtawm seng ang ai de lam tam shalai jaw nga na.
6. Wunpawng amyu sha ni a shawnglam mung masa myit hkrum lam hpe jahkup la lu na matu laknak lang hpung ni rai nga ai KIO/KIA, KDA, NDA-K, Sara Doi La Hpung, Du kaba Lasang Awng Wa hpung ni yawng hkrum bawngban lu na matu Kung kyang chyoi chye ai CSO hkan na salang ni Nawku Hpung shagu na htap htuk ai Hpung ningbaw ni hte hpaw ninghtan ai hpung ni kaw na woi awn nhtawm amyu sha kahkyin gumdin lam hpe Wunpawng Amyu sha yawng a shawnglam gam maka hpe Uhpung shagu na ningbaw ni chye na myit tau ya let galaw la na.(ndai myit hkrum bawngban ai lam hpe ninghkap ai, ndu npru ai hpung ni gaw kalang lata kachin shawa a man e Myen hpyen ni a maga tsap ai WP ni a hpyen, uhpung ni re hpe asan sha chye na hkap la mat wa na ninggam mung rai nga ai.)
7. Kachin Mung Masa Party, Amyu Lakung ningbaw ni hte Kachin ni a shawnglam a matu hkrum bawngban na.
8. Wunpawng Mungdan kata na ru-di Sam, Myen, Nepali(Gorkha), Naga Amyu sha ni hte Kachin Ningbaw ni mung masa bawngban myithkrum lam galaw na.
9. Majan kaba a majaw Refugees, IDP law law a matu hkyen lajang ra na.
10. Kaga galaw ra ai magup sumhpa.
Mung masa majan a matu chyoi chye kung kyang ai myitsu ni hte shara jahkrat saw a ai lam hta yawm dik zetlet ai dat kasa ni hpe Miwa, India, Thailand hte USA rung hpaw bungli galaw ai madang galaw sa wa na.(ya galaw nga ai ROKA dat kasa bungli ni hpe upgrade galaw ai madang tim ram ai.) Myen mungdan kata hta galaw sa wa na Mung Masa Majan gaw grau kaba grau ahkyak ai zawn ga baw mung law law woi numshawng na hpu-awn ni mung law law rai ra nga ai.
