၂၀.၅.၂၀၁၆ ေသာၾကာေန႕တြင္ ကေနဒါႏိုင္ငံသံအမတ္မ်ားေသာ1. Ambassador Mark McDowell, 2. Martin Laflamme – Deputy Director, Southeast Asia 3. Philip André Cordier, First Secretary (Political) 4. Beverly Carmichael, First Secretary (Development)ႏွင့္ KDNG ရံုးေတြ႕ဆံုစကားေျပာခဲ့သည္။ KDNG မွ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာ ျမစ္ဆံုေရကာတာ၊သဘာ၀သယံဇာတအရင္းအျမစ္၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္၊ လူမႈေရးျပသာနာ၊ စစ္ေရးပဠိပကၡႏွင့္ IDPs ပိုမ်ားလာရျခင္း၊ လက္ရွိျပဳလုပ္ေနေသာၿပိမ္းခ်မ္းေရးလမ္းစဥ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ projector ျဖင့္ရွင္းလင္းေဖၚျပခဲ့သည္။
ၿပီးေနာက္
KDNG ေမး။ ။ က်ေနာ္ရိုးသားစြာႏွင့္ ပြင့္လင္းစြာေမးပါ႕မယ္။ ကေနဒါအစိုးရအေနနဲ႕ ယခုလက္ရွိလုပ္ေနေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေထာက္ခံပါတလား? NCA ကိစၥမွာမပါ၀င္ဘူးလား? လက္ရွိျမန္မာစစ္တပ္၏ ထုိးစစ္ဆင္တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ IDPs ၁၀၀,၀၀၀ ေက်ာ္ရွိေနတယ္။ ျပည္သူေတြ ေန႕တိုင္းဒုကၡႏွင့္ရင္ဆိုင္ေနရတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ ကေနတာႏိုင္ငံ၏ ရပ္တည္ခ်က္ကဘယ္လိုလဲ? လူထုရွင္ၾကားဘာကို ထုတ္ျပန္ခ်က္ရွိသလား? လို႕ေမးခဲ့ပါတယ္။
Ambassador ေျဖ။။ ေအာက္ေျခအဆင့္မွာ ဘာေတြျဖစ္ေပၚေနတယ္ဆိုဒါ အခုလို KDNG မွdocument အတိအက်ႏွင့္ ရွင္းလင္းေဖၚျပ၍ သိရွိခြင့္ရသည့္ အတြက္၀မ္းသာပါတယ္။ ခဗ်ၤာတို႕က က်ေနာ္တို႕ ထက္ကိုယ္႕ေဒသမွာ ဘာျဖစ္တယ္ဆိုတာပိုသိတာပါ။ က်ေတာ္လည္းရိုးသားစြာေျဖၾကားပါရေစ၊ ခဗၤ်ာတို႕ေျပာေနေသာ လက္ရွိၿငိမ္းခ်မ္းေရးလမ္းစဥ္က ခဗၤ်ာတို႕ခံယူခ်က္ႏွင့္ တိုက္ရိုက္ျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္မယ္။ အစိုးရသစ္လည္းၾကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ က်ေတာ္တို႕လည္း ခဗၤ်ာတို႔ေဒသမွာ ျဖစ္ေပၚေနေသာ အေျခအေနကို အေသးစိတ္မသိဘူး။ ေလ႕လာေနဆဲျဖစ္တယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ကို ေရာက္ရွိလာတာပါ။ က်ေနာ္တို႕က လက္ရွိအစိုးရ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးွလုပ္ငန္းစဥ္မွာ ရံပံုေငြလည္း ေထာက္ပံ႕ေပးတာမရွိဘူး။ လူသားခ်င္းဆိုင္ရာ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းကိုေတာ့ က်ေတာ္တို႕ကူညီတာေတြရွိတယ္။
ကခ်င္ေတြလုိခ်င္တာ ျပည္ေထာင္စုမွ လုံး၀ တီးျခားခြဲထြက္ဖို႕လား? အဓိကျပသာကဘာလဲ? ယခုက စီးပြားဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို လိုခ်င္သလား? ျပန္ေမးပါတယ္။
KDNG ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တို႕လိုခ်င္တာ စီးပြားဖံြ႕ၿဖိဳးေရးကို ပထမဦးစားျခင္းထဲမွာမပါဘူး။ က်ေနာ္တို႕ကခ်င္ျပည္နည္က အရင္စစ္အစိုးရလက္ထက္တြင္ အပစ္ခတ္ရပ္ဆဲေရးလုပ္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဖံြ႕ၿဖိဳးေရးတိုးတက္ေရးစီမံကိန္းေၾကာင့္ ဒုကၡဆိုးက်ဳိးေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာရင္ဆိုင္ခဲ့ရေသာ (၁ရ) ႏွစ္လံုးလံုးအေတြ႕အၾကံဳရွိၿပီးၿပီျဖစ္တယ္။ ပထမဦးဆံုးက်ေတာ္တို႕လိုခ်င္တာက ႏိုင္ငံေရးတန္းတူအခြင္အေရးျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံေရးအရေျပာမယ္ဆိုရင္ စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္၊ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတာ္ျဖစ္ၿပီး၊ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းပိုင္ခြင့္အျပည္ရရွိေရးပါ။ နံပါတ္(၁) က ကခ်င္ျပည္နယ္၏ အဏာဂါတ္အတြက္ ႏိုင္ငံေရးျပသာနာကို ေျဖရွင္းဖို႕ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ျခင္း (၂) ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြ မလုပ္ႏိုင္ေသးသေရြ႕ သဘာသယံဇာတထုတ္ယူသံုးစဲြမႈႏွင့္ အၾကီးစားဖြံ႕ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းမ်ားကို ရပ္တန္႕ထားရမည္။ (၃) သဘာ၀သယံဇာတအရင္းအျမစ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ က။ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ ခ။ စီမံခန္႕ခဲြပိုင္ခြင္႔ ဂ။ အခြန္ေကာက္ခံမႈႏွင့္ အခြန္ဘ႑ာခဲြေ၀က်င့္သံုးခြင့္မ်ားကို ကခ်င္ျပည္နယ္အစိုးရတြင္ အာဏာေပးအပ္ရမည္။ ရရွိေသာ အခြန္ဘ႑ာေငြမ်ားကို ကခ်င္ျပည္နယ္အတြက္ အမ်ားဆံုးခ်န္ထားရမည္။ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈဖံြ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ ကိုယ္႕ၿပည္နယ္ကိုယ္တိုးတက္ေအာင္တည္ေဆာက္သြားႏိုင္ရန္ ျဖစ္သည္။
KDNG ေမး။ ။ က်ေနာ္ရိုးသားစြာႏွင့္ ပြင့္လင္းစြာေမးပါ႕မယ္။ ကေနဒါအစိုးရအေနနဲ႕ ယခုလက္ရွိလုပ္ေနေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေထာက္ခံပါတလား? NCA ကိစၥမွာမပါ၀င္ဘူးလား? လက္ရွိျမန္မာစစ္တပ္၏ ထုိးစစ္ဆင္တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ IDPs ၁၀၀,၀၀၀ ေက်ာ္ရွိေနတယ္။ ျပည္သူေတြ ေန႕တိုင္းဒုကၡႏွင့္ရင္ဆိုင္ေနရတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ ကေနတာႏိုင္ငံ၏ ရပ္တည္ခ်က္ကဘယ္လိုလဲ? လူထုရွင္ၾကားဘာကို ထုတ္ျပန္ခ်က္ရွိသလား? လို႕ေမးခဲ့ပါတယ္။
Ambassador ေျဖ။။ ေအာက္ေျခအဆင့္မွာ ဘာေတြျဖစ္ေပၚေနတယ္ဆိုဒါ အခုလို KDNG မွdocument အတိအက်ႏွင့္ ရွင္းလင္းေဖၚျပ၍ သိရွိခြင့္ရသည့္ အတြက္၀မ္းသာပါတယ္။ ခဗ်ၤာတို႕က က်ေနာ္တို႕ ထက္ကိုယ္႕ေဒသမွာ ဘာျဖစ္တယ္ဆိုတာပိုသိတာပါ။ က်ေတာ္လည္းရိုးသားစြာေျဖၾကားပါရေစ၊ ခဗၤ်ာတို႕ေျပာေနေသာ လက္ရွိၿငိမ္းခ်မ္းေရးလမ္းစဥ္က ခဗၤ်ာတို႕ခံယူခ်က္ႏွင့္ တိုက္ရိုက္ျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္မယ္။ အစိုးရသစ္လည္းၾကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ က်ေတာ္တို႕လည္း ခဗၤ်ာတို႔ေဒသမွာ ျဖစ္ေပၚေနေသာ အေျခအေနကို အေသးစိတ္မသိဘူး။ ေလ႕လာေနဆဲျဖစ္တယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ကို ေရာက္ရွိလာတာပါ။ က်ေနာ္တို႕က လက္ရွိအစိုးရ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးွလုပ္ငန္းစဥ္မွာ ရံပံုေငြလည္း ေထာက္ပံ႕ေပးတာမရွိဘူး။ လူသားခ်င္းဆိုင္ရာ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းကိုေတာ့ က်ေတာ္တို႕ကူညီတာေတြရွိတယ္။
ကခ်င္ေတြလုိခ်င္တာ ျပည္ေထာင္စုမွ လုံး၀ တီးျခားခြဲထြက္ဖို႕လား? အဓိကျပသာကဘာလဲ? ယခုက စီးပြားဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို လိုခ်င္သလား? ျပန္ေမးပါတယ္။
KDNG ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တို႕လိုခ်င္တာ စီးပြားဖံြ႕ၿဖိဳးေရးကို ပထမဦးစားျခင္းထဲမွာမပါဘူး။ က်ေနာ္တို႕ကခ်င္ျပည္နည္က အရင္စစ္အစိုးရလက္ထက္တြင္ အပစ္ခတ္ရပ္ဆဲေရးလုပ္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဖံြ႕ၿဖိဳးေရးတိုးတက္ေရးစီမံကိန္းေၾကာင့္ ဒုကၡဆိုးက်ဳိးေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာရင္ဆိုင္ခဲ့ရေသာ (၁ရ) ႏွစ္လံုးလံုးအေတြ႕အၾကံဳရွိၿပီးၿပီျဖစ္တယ္။ ပထမဦးဆံုးက်ေတာ္တို႕လိုခ်င္တာက ႏိုင္ငံေရးတန္းတူအခြင္အေရးျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံေရးအရေျပာမယ္ဆိုရင္ စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္၊ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတာ္ျဖစ္ၿပီး၊ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းပိုင္ခြင့္အျပည္ရရွိေရးပါ။ နံပါတ္(၁) က ကခ်င္ျပည္နယ္၏ အဏာဂါတ္အတြက္ ႏိုင္ငံေရးျပသာနာကို ေျဖရွင္းဖို႕ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ျခင္း (၂) ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြ မလုပ္ႏိုင္ေသးသေရြ႕ သဘာသယံဇာတထုတ္ယူသံုးစဲြမႈႏွင့္ အၾကီးစားဖြံ႕ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းမ်ားကို ရပ္တန္႕ထားရမည္။ (၃) သဘာ၀သယံဇာတအရင္းအျမစ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ က။ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ ခ။ စီမံခန္႕ခဲြပိုင္ခြင္႔ ဂ။ အခြန္ေကာက္ခံမႈႏွင့္ အခြန္ဘ႑ာခဲြေ၀က်င့္သံုးခြင့္မ်ားကို ကခ်င္ျပည္နယ္အစိုးရတြင္ အာဏာေပးအပ္ရမည္။ ရရွိေသာ အခြန္ဘ႑ာေငြမ်ားကို ကခ်င္ျပည္နယ္အတြက္ အမ်ားဆံုးခ်န္ထားရမည္။ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈဖံြ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ ကိုယ္႕ၿပည္နယ္ကိုယ္တိုးတက္ေအာင္တည္ေဆာက္သြားႏိုင္ရန္ ျဖစ္သည္။
