ဇြန္လ ၉ ရက္မွာ ေကအိုင္ေအ ကခ်င္ၿငိမ္း ခ်မ္းေရးအဖြဲ႔နဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးပ်က္သြားၿပီး ဒုတိယျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္ပြားခဲ့ရာမွာ စစ္ပြဲအေျခအေနကို အခုလိုေလ့လာေတြ႔ ရွိရပါတယ္။ (တိုက္ပြဲႀကီးေတြကို မွတ္တမ္းတင္ထားတဲ့ မျပည့္စံုေသးတဲ့ စာရင္းျဖစ္ၿပီး အခ်က္အလက္အေတာ္ မ်ားမ်ားကို ျမန္မာစစ္တပ္ သတင္းရင္းျမစ္ေတြနဲ႔ ကခ်င္သ တင္းရင္းျမစ္ေတြ တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆး အတည္ျပဳထားပါ တယ္။ ၂ ေယာက္ ၃ ေယာက္ေသတဲ့ တိုက္ပြဲကေလးေတြ ထည့္မထားပါ။)
ဇြန္ ၁၇ ရက္က မိုးညႇင္းၿမိဳ႕နယ္ ဆင္ဘိုတိုက္ပြဲမွာ ခလရ ၁၄၁ က ၁၇ ေယာက္က်ခဲ့တယ္။ ဇူလိုင္၂ ရက္က မိုးညႇင္း ၿမိဳ႕ နယ္ထဲ တိုက္ပြဲမွာ ၾကံ႕ဖြတ္စစ္သား ၂၀၊ ကြတ္ခိုင္ၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာ ၁၀ ေယာက္က်ခဲ့တယ္။ ဇူလိုင္ ၁၆-၁၈ ရက္က လဂ်ား ယန္ၿမိဳ႕နယ္ ခါ့ယာရြာအနီး ၃ ရက္ၾကာတိုက္ပြဲမွာ ခလရ ၂၁ က ၂၅ ေသ၊ ၂၄ ဒဏ္ရာ၊ ၁၁ စစ္သံု႔ပန္းမိခံရၿပီး ၃၄ လက္ ဆံုးခဲ့တယ္။ ဇူလိုင္ ၂၆ ရက္က ကာမိုင္းတိုက္ပြဲမွာ ခလရ ၁၀၅ က ၁၆ ေယာက္ ေသေၾကဒဏ္ရာရခဲ့တယ္။
ၾသဂုတ္ ၂၈-၂၉ ရက္ မိုးေမာက္ၿမိဳ႕နယ္ လြန္ဂ်ာေတာင္တိုက္ပြဲမွာ ၾကံ႕ဖြတ္စစ္သား ၇ ေယာက္က်ခဲ့တယ္။ စက္တင္ဘာ ၁၄-၁၆ ရက္မ်ားက ၃ ရက္ၾကာ နမ္စန္ပတိုက္ပြဲမွာ ခလရ ၃၇ နဲ႔ ခမရ ၄၃၈ က အေယာက္ ၄၀ ေလာက္က်ခဲ့တယ္။ စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္ မုံးကိုး တိုက္ပြဲမွာ ခလရ ၃၆ နဲ႔ ခလရ ၂၉၀ က ၇ ေယာက္က်သြားတယ္။ စက္တင္ဘာ ၂၁ ရက္ မွာ မူဆယ္ၿမိဳ႕နယ္ ေရႊျပည္သစ္ရဲဘက္စခန္းကို ဝင္စီးၿပီး ရဲ ၈ ေယာက္ဖမ္း၊ အက်ဥ္းသား ၅၂ ေယာက္ကို လႊတ္ေပး လိုက္တယ္။ ကြတ္ခိုင္နယ္မွာ စက္တင္ဘာ ၂၄-၃၀ ရက္ထိ ၆ ရက္ၾကာ တပ္မဟာ ၄ စခန္းသိမ္း စစ္ဆင္ ေရးအတြင္း ၾကံ႕ဖြတ္စစ္သား ၁၅၀ ေလာက္ထိခဲ့တယ္။
ေအာက္တိုဘာ ၄ ရက္ ဆင္ဘို ဂ်ာအိန္ယန္တိုက္ပြဲမွာ ၾကံ႕ဖြတ္စစ္သား ၄၀ ေလာက္ထိခဲ့တယ္။ ေအာက္တုိဘာ ၁၃ ရက္က မိုးေမာက္ၿမိဳ႕နယ္တြင္း တိုက္ပြဲတပြဲမွာ ခလရ ၄၇ က ၇ ေယာက္က်သြားတယ္။ ေအာက္တိုဘာ ၁၂-၁၆ ရက္ ဝိုင္းေမာ္ၿမိဳ႕နယ္ ဂါရားယန္မွာ ၅ ရက္ၾကာတိုက္ပြဲအတြင္း ၾကံ႕ဖြတ္စစ္သား ၃၀ က်ခဲ့တယ္။ ေအာက္တိုဘာ ၁၆ ရက္ မုိးေမာက္ၿမိဳ႕နယ္ လြန္ဂ်ာေတာင္တိုက္ပြဲမွာ ၾကံ႕ဖြတ္စစ္သား ၂၀ က်ခဲ့တယ္။ ေအာက္တိုဘာ ၁၂ ရက္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ နယ္ ဖေရာ္ရြာတိုက္ပြဲမွာ အစိုးရတပ္ ၁၂ ေယာက္က်ခဲ့တယ္။ ေအာက္တိုဘာ ၁၂ ရက္ မန္စီ-မိုင္းေခါင္လမ္း မိုင္း စစ္ဆင္ေရးမွာ ခလရ ၄၇ က ၈ ေယာက္က်ခဲ့ တယ္။ ေအာက္တိုဘာ ၂၇ ရက္ ဂ်အင္းယန္တိုက္ပြဲမွာ ဗမာစစ္တပ္က ၁၆ ေယာက္က်ၿပီး ၂၃ ေယာက္ဒဏ္ရာရခဲ့တယ္။ ေအာက္တိုဘာ ၂၆ ရက္ စြမ္ပရာဘြမ္လမ္း ဒ႐ူခတံတားေစာင့္စခန္း ကိုစီးတာ ခလရ ၁၃၈ က ၉ ေယာက္က်သြားတယ္။
ႏိုဝင္ဘာ ၁ ရက္ မိုးေမာက္ၿမိဳ႕နယ္ ခဝန္ဘန္တိုက္ပြဲမွာ ဗမာတပ္က ၁၀ ေယာက္က်ခဲ့တယ္။ ႏိုဝင္ဘာ ၂ ရက္ ဝိုင္း ေမာ္ၿမိဳ႕နယ္ ဂါးရာယန္တိုက္ပြဲမွာ ခလရ ၅၈ နဲ႔ ခမရ ၃၉၀ က ၁၆ ေယာက္က်ခဲ့တယ္။ ႏိုဝင္ဘာ ၆ ရက္ မန္ဝိန္း-ကုိင္ ထိပ္လမ္း တိုက္ပြဲမွာ ခမရ ၅၀၄ နဲ႔ ၅၀၅ က ၇ ေယာက္က် သြားတယ္။ ႏိုဝင္ဘာ ၁၁ ရက္ ကြတ္ခိုင္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္း တိုက္ပြဲ တပြဲမွာ ဗမာစစ္သား ၁၂ ေယာက္က်သြားတယ္။ ႏိုဝင္ဘာ ၁၇ ရက္က အင္တပ္ဘြမ္ ေတာင္ေၾကာ တိုက္ပြဲ မွာ ၾကံ႕ဖြတ္အစိုးရတပ္မ ၈၈ က အနည္းဆံုး ၃၇ ေယာက္ ေသၿပီး ရာနဲ႔ခ်ီဒဏ္ရာရခဲ့တယ္။ ႏိုဝင္ဘာ ၂၄ ရက္မွာ ကိုင္ထိပ္စခန္းက ထြက္လာတဲ့ ၾကံ႕ဖြတ္တပ္ကို ျခံဳခိုတိုက္ လို႔ ၂၀ ေက်ာ္က်သြားတယ္။ နမ္းခမ္း-မံဝိန္းလမ္းမွာလဲ ပေဒသာမုိင္းစစ္ဆင္ေရး ေၾကာင့္ ၁၀ ေယာက္ေက်ာ္က် သြားခဲ့တယ္။
ဒါ့အျပင္ အခု ေကအိုင္ေအလက္ထဲ သံု႔ပန္းမိထားတာ ဗိုလ္မႉး ဗိုလ္ႀကီးစတဲ့ အရာရွိေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားေနပါၿပီ။
ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ၿငိမ္းအဖြဲ႔နဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးပ်က္တဲ့ ဒီႏွစ္ မတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔ကေန ေအာက္တိုဘာလအထိ ၾကံ႕ဖြတ္အစိုးရစစ္သား ၇၀၀ ေလာက္ က်ခဲ့ၿပီး ေနာက္ထပ္ ၇၀၀ ေလာက္ ဒဏ္ရာရခဲ့ပါတယ္။
ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ေစာလားပြယ္ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ဒီေကဘီေအ နဲ႔ တႏွစ္တာတိုက္ပြဲအတြင္းမွာလဲ နအဖ-ၾကံ႕ဖြတ္စစ္သား ၁၂၀၀ ေလာက္ ေသေၾကဒဏ္ရာရခဲ့ပါတယ္။
ေကအဲန္ယူ ကေတာ့ ၂၀၁၁ ခု ဇန္နဝါရီလကေန ေအာက္တိုဘာလအတြင္း တိုက္ပြဲေပါင္း ၁ ၁၀၀ ေက်ာ္တိုက္ခဲ့ၿပီး ၾကံ႕ ဖြတ္စစ္သား ၂၀၀၀ ေလာက္ကို ေသေၾကဒဏ္ရာရေစခဲ့ပါတယ္။
အထက္က ကိန္းဂဏန္းေတြကိုၾကည့္ရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေမာင္သိန္းစိန္ အသဲအသန္စည္း႐ံုးေနတာ ဘာ ေၾကာင့္လဲ ရွင္းေနပါတယ္။ ဒီကေန႔ကာလဟာ ၁၉၄၂ ဒီဇင္ဘာ ၂၆ ရက္ကစခဲ့တဲ့ ေခတ္သစ္ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ သမိုင္း မွာ စြမ္းရည္သံုးရပ္ အနိမ့္ဆံုးအခ်ိန္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကို ရာႏႈန္းျပည့္အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ဖို႔၊ တနည္းအားျဖင့္ လမ္းျပေျမပံု ေနာက္ဆံုးအဆင့္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ ဧရာမအဟန္႔အတားႀကီးကို ၾကံ႕ ဖြတ္စစ္အစိုးရ ရင္ဆိုင္ေနရရွာပါတယ္။ ဒီေကဘီေအကစခဲ့တဲ့ ဒုတိယျပည္တြင္းစစ္ဟာ ေကအိုင္ေအမွာ အထြတ္အထိပ္ ေရာက္သြားၿပီး ဒီအခ်ိန္မွာ ေကအိုင္ေအထက္ လူအင္အား လက္နက္အင္အား တုိက္စြမ္းရည္ ပိုေကာင္းတဲ့ ဝ အဖြဲ႔ စစ္ပြဲ ထဲပါမလာဖို႔၊ ျမန္မာျပည္အေရွ႕ပိုင္း ေတာင္ပိုင္း အလယ္ပိုင္းေတြမွာ၊ ၿမိဳ႕ျပေတြမွာ ေနာက္ေက်ာလံုဖို႔အေရးဟာ ၾကံ႕ဖြတ္ အစိုးရအတြက္ ေသေရးရွင္ေရး ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒီေန႔ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ တိုင္းရင္းသားအေရးကို ကခ်င္စစ္ေျမျပင္၊ ကရင္စစ္ ေျမျပင္၊ ရွမ္းစစ္ေျမျပင္ေတြမွာ ဆံုးျဖတ္ေနတယ္လို႔ေတာင္ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ ဆိုတာက ဒုတိယတန္းအဆင့္ ေရာက္သြားပါၿပီ။
xxx
ေကအိုင္ေအကေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး-ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ပင္လံုအလံေတာ္ကို စြဲစြဲျမဲျမဲနဲ႔ အျမင့္မားဆံုးလႊင့္ထူ ေနပါတယ္။
စက္တင္ဘာ ၆ ရက္နဲ႔ ၇ ရက္ေန႔ေတြမွာေတာ့ ၾကံ႕ဖြတ္အစိုးရကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ မိုင္းလားနဲ႔ ဝ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔ ေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္ေတြ လက္မွတ္ထိုးခဲ့ပါတယ္။ ႏိုဝင္ဘာ ၃ ရက္ေန႔မွာလဲ ဒီေကဘီေအနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ထိုးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ တိုင္းရင္းသားအေရးေတာ္ပံုလမ္းေၾကာင္းေပၚက အေရးပါတဲ့မွတ္တုိင္ေတြ ျဖစ္သြား ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ …
၁၉၈၉ ခုကစတင္ခဲ့တဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ေတြမွာ ႏွစ္ဖက္လက္မွတ္ထိုးခဲ့တာ (ေကအိုင္အိုက လြဲ လို႔) တခါမွ အစဥ္အလာမရွိခဲ့ပါဘူး။ လူႀကီးလူေကာင္း သေဘာတူညီခ်က္ဆိုၿပီး ေလနဲ႔သေဘာတူခဲ့ၾကတာေတြ ျဖစ္ပါ တယ္။ ႏွစ္ဖက္လက္မွတ္ထိုးထားတာ မဟုတ္ေပမဲ့ “တဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား လိုက္နာရန္” ဆိုၿပီး စည္းကမ္းခ်က္ ၁၀ ခ်က္တို႔ ၁၃ ခ်က္တို႔ကို မလိမ့္တပတ္နဲ႔ အၾကပ္ကိုင္ လိုက္နာခိုင္းပါေသးတယ္။ ဒီစည္းကမ္းခ်က္ေတြထဲမွာ သတ္မွတ္ နယ္ေျမထဲမွာပဲ ေနရမယ္၊ တပ္အင္အားမတိုးခ်ဲ႕ရ၊ စစ္သင္တန္းမေပးရ၊ အခြန္မေကာက္ရ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မခ်ရ ဆိုတာ ေတြအျပင္ ၿမိဳ႕ေပၚႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ အစိုးရဆန္႔က်င္ေရးအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ မဆက္သြယ္ရ လို႔လဲ ကြပ္ညႇပ္ ကန္႔သတ္ထားပါ တယ္။
အခု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူခ်က္ေတြမွာေတာ့ ဒီစည္းကမ္းခ်က္ေတြ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ မထည့္ႏိုင္ေတာ့ပါ။ (ေနာင္မွာ ကလိမ္ကက်စ္နဲ႔ ထည့္လာမွာကို သတိရွိရွိတားဆီးရပါလိမ့္မယ္။) ဝ၊ မိုင္းလား တို႔နဲ႔ သေဘာတူညီခ်က္ ၄ ခ်က္ထဲမွာ ႏွစ္ဖက္မတိုက္ခိုက္ေရး၊ ႏွစ္ဖက္အက်ဳိးတူကိစၥရပ္ေတြမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး၊ မိမိနယ္ေျမေက်ာ္လႈပ္ရွားရာမွာ ႀကိဳ တင္ညႇိႏႈိင္းအေၾကာင္းၾကားေရးနဲ႔ ယခင္အတိုင္း စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားလုပ္ခြင့္ တို႔ကိုပဲေျပာထားပါတယ္။ ဝ နဲ႔ သေဘာ တူခ်က္မွာဆိုရင္ တခ်က္ထပ္တိုးၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရမွတဆင့္ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္မ်ားနဲ႔ ဆက္ဆံခြင့္ကိုပါ ေပးထားရပါ တယ္။ တကယ္ေတာ့ ဝ နဲ႔ မိုင္းလား တို႔ဟာ “လက္နက္စဲြကိုင္ တိုက္ခိုက္ရျခင္း မရွိဘဲ ရန္သူကိုေအာင္ျမင္ ျခင္းမ်ဳိးသည္ သာ စစ္အတတ္ပညာကၽြမ္းက်င္မႈ၏ အျမင့္ဆံုး” လို႔ ေရွးေဟာင္းတ႐ုတ္စစ္ပါရဂူ စြန္ဇူးေျပာခဲ့သလို ေအာင္ျမင္သြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ (နဝတ-နအဖ စစ္အစိုးရကလဲ ပေလာင္၊ ပအိုဝ္း ၿငိမ္းအဖြဲ႔ေတြအေပၚ ဒီ စြန္ဇူးနည္းနဲ႔ ေသနတ္တခ်က္မ ေဖာက္ရဘဲ ေအာင္ျမင္စြာ ေခ်မႈန္းႏိုင္ခဲ့ဖူးပါတယ္။)
ဒီေကဘီေအ ဗိုလ္ႏႈတ္ခမ္းေမႊးအဖြဲ႔နဲ႔ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ထဲမွာလဲ ႏွစ္ဖက္မတိုက္ခိုက္ေရး၊ ဒီေကဘီေအ ဗဟိုဌာနခ်ဳပ္ ဆံုဆည္းၿမိဳင္ဝန္းက်င္က ၾကံ႕ဖြတ္တပ္ေတြ ျပန္ဆုတ္ေပးေရး၊ ဆက္ဆံေရး႐ံုးေတြ ျပန္ဖြင့္ေရးနဲ႔ မိမိနယ္ေျမေက်ာ္ လႈပ္ ရွားရာမွာ ႀကိဳတင္ညႇိႏႈိင္း အေၾကာင္းၾကားေရးတို႔ပဲ ပါဝင္ပါတယ္။
ႏွစ္ ၂၀ အပစ္ရပ္အေတြ႔အၾကံဳေတြအရ ၁၉၈၉-၁၉၉၅ တံုးကလို တနပ္စားၿငိမ္းခ်မ္းေရးမ်ဳိး ဘယ္လိုမွျပန္မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီမွတ္တိုင္ေတြဟာ ဂိတ္ဆံုးမေရာက္ခင္ အေရးႀကီး ၾကားစခန္းေတြ ျဖစ္သြားပါၿပီ။ ေကအိုင္ေအ ရဲ႕ ဂိတ္ဆံုးျဖစ္တဲ့ ပင္လံုအလံေတာ္ဟာ တကယ္ေတာ့ လက္နက္ကိုင္တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းအားလံုးရဲ႕ ဂိတ္ဆံုးလဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ႏွစ္ ၂၀ ဥပမာတခု ျပရရင္ ၁၉၉၆-၉၇ ေလာက္မွာ စဝ္ေဆ ထင္ေခါင္းေဆာင္တဲ့ မူလလက္ေဟာင္း အက္စ္အက္စ္ ေအ ၿငိမ္းအဖြဲ႔ (ယခု အက္စ္အက္စ္ေအ-ေျမာက္ပိုင္း)၊ စဝ္ကန္းရြက္ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ခြန္ဆာခြဲထြက္ အက္စ္ အက္စ္အဲန္ေအ ၿငိမ္းအဖြဲ႔နဲ႔ စဝ္ရြက္ဆစ္ေခါင္းေဆာင္တဲ့ အက္စ္ယူအာရ္ေအ ဆိုတဲ့ ရွမ္း ၃ ဖြဲ႔ဟာ ခြန္ထြန္းဦး ကို နာယကတင္ၿပီး အက္စ္အက္စ္ေအ တဖြဲ႔တည္းအျဖစ္ ေပါင္းစည္းဖို႔ ညႇိႏႈိင္းစီစဥ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါကို နဝတ သန္းေရႊ နဲ႔ ေထာက္လွမ္းေရး ခင္ၫြန္႔တို႔က အမ်ဳိးမ်ဳိးေသြးထိုး ဖ်က္ဆီးခဲ့ပါတယ္။ တေလာက နအဖ ေထာက္လွမ္းေရး ေဟာင္း ဗိုလ္ေအာင္လင္းထြဋ္ ေျပာသလို တဖြဲ႔တည္း ေပါင္းစည္းေအာင္ အားေပးခဲ့တယ္ဆိုတာ လံုးဝမဟုတ္ပါ။ ‘ဟိုလူေတြက ဘိန္းအဖြဲ႔ေတြ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔အဖြဲ႔လို ႏိုင္ငံ ေရးရွိတဲ့အဖြဲ႔ မဟုတ္ဘူး။ ေပါင္းရင္မွားလိမ့္မယ္၊ နာမယ္ပ်က္ လိမ့္မယ္’ လို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဆထင္ကို လာတြန္းလိုက္၊ ‘ဟို အဖြဲ႔က ဝါရင့္အဖြဲ႔ႀကီးေနာ္၊ ဗိုလ္မႉးတို႔ကိုမ်ဳိသြားလိမ့္မယ္၊ ေနာက္ ဆံုး တပ္မဲ့လက္မဲ့က်န္ရစ္ခဲ့မယ္’ လို႔ ဗိုလ္မႉးကန္းရြက္ တို႔ကို လာခၽြန္လိုက္ လုပ္ခဲ့တာ နအဖ ေထာက္လွမ္းေရးေတြ ျဖစ္ ပါတယ္။ ဒီလိုဂတံုးဂတိုက္လုပ္႐ံု တင္မက စစ္ေရး စီး ပြားေရးၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြလဲ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တဖြဲ႔တည္း ေပါင္းေရးကို လက္ေလွ်ာ့ခဲ့ရၿပီး SSPC ရွမ္းျပည္ၿငိမ္း ခ်မ္းေရးေကာင္စီကိုပဲ ရွမ္းၿငိမ္း ၂ ဖြဲ႔က တပ္ေပါင္းစုသေဘာမ်ဳိး ဖြဲ႔ခဲ့ ရပါတယ္။ (ဒါကိုလဲ နအဖ က အသိအမွတ္မျပဳခဲ့ပါ။) အက္စ္ယူအာရ္ေအ လဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ ေပါင္းစည္း ေရးသေဘာတူညီခ်က္ အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ အက္စ္ အက္စ္ေအ နာမည္ေျပာင္း၊ ဘက္တံဆိပ္ေျပာင္းတာေလာက္ပဲ လုပ္ ႏိုင္ခဲ့ပါေတာ့တယ္။
xxx
ကမၻာေပၚက တျခားအာဏာရွင္ႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီေတာ္လွန္ေရးႏိုင္ငံမ်ားနဲ႔ ဗမာျပည္ အဓိကကြာျခားခ်က္က တုိင္းရင္း သားျပႆနာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးျဖစ္သြားတဲ့ လစ္ဗ်ား၊ ဆီးရီးယား၊ အိဂ်စ္၊ က်ဴနီးရွားျဖစ္ျဖစ္ အေစာပိုင္းက ဆား ဘီးယား၊ ယူကရိန္း၊ ေဂ်ာ္ဂ်ီယာျဖစ္ျဖစ္၊ ဒီထက္ေစာတဲ့ ဖိလိပိုင္၊ ထုိင္း၊ ေတာင္ကိုးရီးယား၊ တိုင္ဝမ္၊ အင္ဒိုနီးရွား ျဖစ္ျဖစ္ တိုင္းရင္းသားျပႆနာေတြဟာ ဗမာျပည္မွာေလာက္ မျပင္းထန္ မနက္႐ႈိင္း မက်ယ္ျပန္႔ၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဗမာျပည္ရဲ႕ ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုဟာ အဲဒီႏိုင္ငံေတြလို ပံုမွန္လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း ဘယ္လိုမွၿပီးမသြားႏိုင္ပါဘူး။ တိုင္းရင္းသား အားလံုးနဲ႔ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး မပါလို႔မရသလို တန္းတူေရး-ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး-ပူးတြဲ လြတ္လပ္ေရးတို႔ မပါဘဲ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ဘယ္လိုမွမျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။
xxx
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ တုိင္းရင္းသားအေရးႀကိဳးပမ္းခ်က္လမ္းေၾကာင္းမွာ ၁၉၄၇ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၂ ရက္ဟာ ပထမဆံုးမွတ္တိုင္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီေန႔မွာ ရွမ္း ကခ်င္ နဲ႔ ခ်င္း တုိင္းရင္းသားေတြဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္တဲ့ ဗမာျပည္မ အစိုးရနဲ႔ တန္းတူေရး-အျပည့္အဝကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး-ပူးတြဲလြတ္လပ္ေရးတို႔ကို သေဘာတူစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ထိုးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီပင္လံုစာခ်ဳပ္ဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က်ဆံုးၿပီးေနာက္မွာ တျခားတိုင္းရင္းသားေတြအတြက္ အၾကံဳးမဝင္ သလိုလိုျဖစ္ခဲ့လို႔ လက္မွတ္ထိုးရာမွာ သီးသန္႔မပါဝင္ခဲ့ရတဲ့ ကရင္ ကရင္နီ မြန္ ရခိုင္ ပအိုဝ္း တိုင္းရင္းသားေတြဟာ ဒီအခြင့္အေရးသံုးခုကို လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲနည္းနဲ႔ ရယူဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရခိုင္က ၁၉၄၇ ခု ဇြန္လမွာ၊ ကရင္နီက ၁၉၄၈ ခု ၾသ ဂုတ္လ ၉ ရက္မွာ၊ မြန္က ၁၉၄၈ ခု ၾသဂုတ္လ ၁၉ ရက္ ဝါေခါင္လျပည့္မွာ၊ ပအိုဝ္း က ၁၉၄၉ ခု ဒီဇင္ဘာ ၁၁ ရက္မွာ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးေတြ အသီးသီးစတင္ခဲ့ပါတယ္။ တနည္းေျပာရရင္ ဒီေန႔ရက္ေတြဟာ တုိင္းရင္းသားတန္း တူေရးလမ္းေၾကာင္းေပၚက မွတ္တိုင္ေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီအထဲမွာ ၁၉၄၉ ခု ဇန္နဝါရီ ၃၁ ရက္ေန႔ ဟာ အဓိကမွတ္တိုင္ႀကီးတခု ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အဲဒီေန႔ မွာ ဗမာျပည္ရဲ႕ အဓိကတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးႀကီးတစုျဖစ္တဲ့ ကရင္တုိင္းရင္းသားေတြက လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးကို စတင္ခဲ့လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ပင္လံုစာခ်ဳပ္ပါအခြင့္အေရးေတြကို အတိုင္းအတာတခုအထိ ခံစားေနရတဲ့ ရွမ္း ကခ်င္ ခ်င္း တိုင္းရင္းသားေတြကေတာ့ လက္နက္ကိုင္တိုက္စရာမလိုဘဲ ေအးေဆးေနခဲ့ေပမဲ့ တစတစနဲ႔ တန္းတူေရး-ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး-လြတ္လပ္ေရးေတြ ဆံုး႐ႈံးလာတာေၾကာင့္ ၁၉၅၈ ခု ေမလ ၂၁ ရက္ေန႔မွာ ဗမာျပည္ရဲ႕ အဓိကတိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုႀကီးျဖစ္တဲ့ ရွမ္း အမ်ဳိး သားေတြဟာ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးလုပ္လာသလို အေရးပါလွတဲ့ ကခ်င္တိုင္းရင္းသားေတြကလဲ ၁၉၆၁ ခု ေဖ ေဖာ္ဝါရီ ၅ ရက္ေန႔မွာ ပုန္ကန္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီႏွစ္ခုဟာလဲ အဓိကမွတ္တိုင္ႀကီးေတြ ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။
ဒီေနာက္မွာေတာ့ ၁၉၆၁ ခုမွာ ေျမျပန္႔ခ်င္းနဲ႔ ၁၉၆၄ ခုမွာ ေတာင္ေပၚခ်င္း၊ ၁၉၆၃ ခုမွာ ပေလာင္၊ ၁၉၆၄ ခုမွာ ကယန္း၊ ၁၉၆၆ ခုမွာ တေက်ာ့ျပန္ပအိုဝ္း၊ ၁၉၆၇ ခုမွာ တေက်ာ့ျပန္ရခိုင္၊ ၁၉၇၂ ခုမွာ အခါ၊ ၁၉၇၃ ခုမွာ လားဟူ စသျဖင့္ တုိင္း ရင္းသားေပါင္းစံုက တန္းတူေရး-အျပည့္အဝကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး-လြတ္လပ္ေရးအတြက္ လက္နက္ကိုင္ တိုက္ပြဲမွတ္ တိုင္ေတြ စိုက္ထူလာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီကေန႔မွာေတာ့ ဗမာလူမ်ဳိးေတြပါ လြတ္လပ္ေရးဆံုး႐ံႈးေနၿပီး စစ္တပ္ ကိုလိုနီဘဝ က်ေရာက္တဲ့အေျခ ဆိုက္ေနပါၿပီ။
ဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွာေတာ့ ၁၉၆၁ ဇြန္လ ေတာင္ႀကီးညီလာခံနဲ႔ ၂၀၀၄ ဇြန္လ ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံ ၁၃ ဖြဲ႔ စာတမ္း ေတြဟာ တိုင္းရင္းသားအေရးမွာ အဓိကမွတ္တိုင္ေတြအျဖစ္ ေမာ္ကြန္းတင္ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၈၉ ခုမွာစခဲ့တဲ့ ဝ ရွမ္း ကခ်င္ မြန္ ကရင္ခြဲထြက္တို႔ရဲ႕ အပစ္ရပ္သေဘာတူခ်က္ေတြဟာလဲ အေရးပါတဲ့မွတ္တိုင္ ေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီႏႈတ္ကတိသေဘာတူခ်က္ေတြေအာက္မွာ တိုင္းရင္းသားေတြဟာ တန္းတူေရး-ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး-လြတ္လပ္ေရးတို႔ကို ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး-အၾကမ္းမဖက္တဲ့နည္းနဲ႔ လံုးပမ္းခဲ့ေပမဲ့ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ နဂိုရၿပီးသားအခြင့္ အေရး ေတြပါ ဆံုး႐ႈံးလာခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွာ ပေလာင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔ နဲ႔ အက္စ္အက္စ္အဲန္ေအ ရွမ္း ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးအဖြဲ႔၊ ၂၀၀၇ ခုမွာ ပအိုဝ္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔၊ ၂၀၀၉ ခုမွာ အဲန္ဒီေအ-ေက ကခ်င္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔ေတြ “ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ” ပ်က္သုဥ္းသြားခဲ့သလို ၂၀၀၀ ခုႏွစ္မွာ မုန္းကိုးအဖြဲ႔၊ ၂၀၀၉ ခုမွာ MNDAA ကိုးကန္႔ၿငိမ္းအဖြဲ႔ “အၾကမ္းဖက္” ေခ်မႈန္းခံခဲ့ရ ပါတယ္။
xxx
ဒီကေန႔ ျပည္မအစိုးရတပ္ေတြ တုိင္းရင္းသားနယ္ေျမ ေတြကို က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္တပ္စြဲထားပံုကို အခုလို ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ (မျပည့္စံုေသးတဲ့စာရင္းျဖစ္လို႔ လက္ ေတြ႔မွာ ဒီ့ထက္မ်ားႏိုင္ပါတယ္၊ ေလ်ာ့ဖို႔မရွိပါ။)
ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ၁၉၆၂ ခုဝန္းက်င္က ေျခလ်င္တပ္ရင္း ၉ ရင္းေလာက္ပဲရွိခဲ့ရာက အခုဆိုရင္ မပခ လက္ေအာက္ ခံ ၂၁ ရင္း၊ ဒကစ(တႏိုင္း) လက္ေအာက္ခံ ၅ ရင္း၊ စကခ-၃ လက္ေအာက္ခံ ၁၀ ရင္း၊ စကခ-၂၁ လက္ ေအာက္ခံ ၈ ရင္း စုစုေပါင္း ေျခလ်င္/ေျချမန္တပ္ရင္း ၄၄ ရင္းနဲ႔တကြ မစခ-၉၀၄ လက္ေအာက္ခံ အေျမာက္တပ္ ၁၀ ရင္း၊ သစခ-၇၂ လက္ေအာက္ခံ တင့္ကား/သံခ်ပ္ကားတပ္ရင္း ၃ ရင္း၊ လစခ-၉ လက္ေအာက္ခံ ေလေၾကာင္းရန္ ကာကြယ္ေရး တပ္ရင္း ၇ ရင္းနဲ႔ ျမစ္ႀကီးနားေလတပ္စခန္းဌာနခ်ဳပ္တို႔ တပ္စြဲထားၾကပါတယ္။
ကယားျပည္နယ္မွာ ၁၉၆၂ ခု ဝန္းက်င္က တပ္ရင္း ၁ ရင္းဘဲ ရွိခဲ့ရာက အခုေတာ့ ဒကစ(လြိဳင္ေကာ္) လက္ေအာက္ခံ ၁၀ ရင္း၊ စကခ-၇ လက္ေအာက္ခံ ၄ ရင္း စုစုေပါင္း ၁၄ ရင္း ရွိေနပါၿပီ။ မစခ-၉၀၃ လက္ေအာက္ခံ အေျမာက္တပ္ ၃ ရင္းလဲ ရွိေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကရင္နီမ်ဳိးႏြယ္ျဖစ္တဲ့ ကယန္းေဒသမွာလဲ နပတ လက္ေအာက္ခံ ၃ ရင္း၊ ရပခ လက္ ေအာက္ခံ ၁ ရင္း၊ စကခ-၇ လက္ေအာက္ခံ ၂ ရင္း၊ ေပါင္း ၆ ရင္း တပ္ခ်ထားပါတယ္။ ၁၉၈၈ မတိုင္ခင္က ကယန္းေဒ သမွာ ျပည္မအစိုးရတပ္ တရင္းမွမရွိခဲ့ပါဘူး။
ကရင္ျပည္နယ္မွာေတာ့ ၁၉၆၂ ခုေလာက္က တပ္ရင္း ၅ ရင္းေလာက္ပဲ အမ်ားဆံုးရွိခဲ့ပါတယ္။ အခုအခါမွာေတာ့ ရတခ လက္ေအာက္ခံ ၁၃ ရင္း၊ တပခ လက္ေအာက္ခံ ၁၁ ရင္း၊ တပ္မ-၂၂ လက္ေအာက္ခံ ၅ ရင္း၊ စကခ-၁၂ လက္ေအာက္ခံ ၁၀ ရင္း၊ စုစုေပါင္း တပ္ရင္း ၃၉ ရင္း ရွိေနပါတယ္။ မစခ-၆၀၆ လက္ေအာက္ခံ အေျမာက္တပ္ ၄ ရင္း လဲ ရွိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ထားဝယ္၊ ကရင္နဲ႔ မြန္တိုင္းရင္းသားေတြ ေရာႁပြမ္းေနထိုင္တဲ့ တနသၤာရီတိုင္းမွာလဲ တခ်ိန္က တပ္ရင္း ၂ ရင္း ဘဲရွိခဲ့ရာက အခုေတာ့ ကရခ လက္ေအာက္ခံ ၁၆ ရင္း၊ စကခ-၈ လက္ေအာက္ခံ ၁၀ ရင္း၊ စကခ-၁၃ လက္ေအာက္ခံ ၁၀ ရင္း၊ စကခ-၂၀ လက္ေအာက္ခံ ၁၀ ရင္း၊ စုစုေပါင္း ၄၆ ရင္္းအျပင္ မစခ-၅၀၅ လက္ေအာက္ခံ အေျမာက္တပ္ရင္း ၁၂ ရင္း၊ လစခ-၂ လက္ေအာက္ခံ ေလေၾကာင္းရန္ကာကြယ္ေရး ၁၁ ရင္းနဲ႔ ၿမိတ္ေလတပ္စခန္း ဌာနခ်ဳပ္၊ တနသၤာရီ ေရတပ္စခန္းဌာနခ်ဳပ္တို႔ တပ္စြဲထားပါတယ္။
ခ်င္းျပည္နယ္မွာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္က တပ္ရင္းတရင္းမွ မရွိခဲ့ေပမဲ့ အခုေတာ့ နမခ လက္ေအာက္ခံ ၃ ရင္း၊ ဒကစ (ကေလး) လက္ေအာက္ခံ ၃ ရင္း၊ စုစုေပါင္း ၆ ရင္း ရွိေနပါတယ္။ (ဒီထဲမွာ အာဏာရွင္ေဟာင္း ေနဝင္းရဲ႕ လက္ရင္းတပ္ျဖစ္ျခင္း ျပစ္မႈနဲ႔ ရန္ကုန္ကေန မတူပီကို နယ္ႏွင္ဒဏ္ေပးခံရတဲ့ သနက ၄ တျဖစ္လဲ ခမရ ၃၀၄ ပါဝင္ပါတယ္။) ဒါ့အျပင္ ခ်င္း ျပည္နယ္ထဲမဟုတ္ေပမဲ့ ခ်င္းတိုင္းရင္းသားေတြကို ၿခိမ္းေျခာက္တပ္စြဲထားတဲ့ ဒကစ(ကေလး) လက္ေအာက္ခံ ၃ ရင္း၊ စကခ-၁၀ လက္ေအာက္ခံ ၃ ရင္း ေပါင္း ၆ ရင္းနဲ႔ မစခ-၉၀၄ လက္ေအာက္ခံအေျမာက္တပ္ရင္း ၂ ရင္းလဲ ရွိပါေသး တယ္။
နာဂနယ္ေျမမွာ ၁၉၆၂ ခုတံုးက ခႏၱီးမွာ တရင္းဘဲ တပ္စြဲခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ ဒကစ(တႏိုင္း) လက္ေအာက္ခံ ၁ ရင္း၊ ဒကစ(ကေလး) လက္ေအာက္ခံ ၄ ရင္း၊ စုစုေပါင္း ၅ ရင္း တပ္ခ်ထားပါတယ္။
မြန္ျပည္နယ္မွာ ၁၉၆၂ ခုတံုးက ေျခလ်င္/ေျချမန္တပ္ရင္း ၆ ရင္းခ်ထားခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ ရတခ လက္ေအာက္ခံ ၃ ရင္း၊ တပ္မ-၂၂ လက္ေအာက္ခံ ၅ ရင္း၊ တပ္မ-၄၄ လက္ေအာက္ခံ ၁၀ ရင္း၊ စကခ-၁၉ လက္ေအာက္ခံ ၁၀ ရင္း၊ စုစု ေပါင္း ၂၈ ရင္း တပ္စြဲထားတဲ့အျပင္ မစခ-၆၀၆ လက္ေအာက္ခံ အေျမာက္တပ္ ၅ ရင္း၊ သခစ-၇၄ လက္ေအာက္ခံ သံခ်ပ္ကာတပ္ရင္း ၁ ရင္း၊ လစခ-၄ လက္ေအာက္ခံ ေလေၾကာင္းရန္ကာကြယ္ေရးတပ္ ၈ ရင္းနဲ႔ ေမာရဝတီေရတပ္ စခန္းဌာနခ်ဳပ္ေတြ ခ်ထားပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ဟိုတခ်ိန္က ေျခလ်င္တပ္ရင္း ၃ ရင္းထားခဲ့ေပမဲ့ အခုေတာ့ နပခ လက္ေအာက္ခံ ၂ ရင္း၊ ဒကစ (စစ္ေတြ) လက္ေအာက္ခံ ၁၁ ရင္း၊ စကခ-၅ လက္ေအာက္ခံ ၁၀ ရင္း၊ စကခ-၉ လက္ေအာက္ခံ ၁၀ ရင္း၊ စကခ-၁၅ လက္ေအာက္ခံ ၁၀ ရင္း၊ စုစုေပါင္း ၄၃ ရင္း တပ္စြဲထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မစခ-၉၀၅ လက္ေအာက္ခံ အေျမာက္တပ္ရင္း ၂ ရင္းနဲ႔ ဓညဝတီေရတပ္စခန္းဌာနခ်ဳပ္လဲ ေနရာယူထားပါတယ္။
ရွမ္းျပည္နယ္မွာေတာ့ ၁၉၆၂ ခုေလာက္က ျပည္နယ္တခုလံုးမွာ ၁၄ ရင္း ခ်ထားခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ ရမခ လက္ ေအာက္ခံ ၁၄ ရင္း၊ ရပခ လက္ေအာက္ခံ ၃ ရင္း၊ ရလခ လက္ေအာက္ခံ ၁၃ ရင္း၊ တသခ လက္ေအာက္ခံ ၂၁ ရင္း၊ တပ္မ-၅၅ လက္ေအာက္ခံ ၆ ရင္း၊ စကခ-၁ လက္ေအာက္ခံ ၁၀ ရင္း၊ စကခ-၂ လက္ေအာက္ခံ ၁၀ ရင္း၊ စကခ-၁၄ လက္ေအာက္ခံ ၁၀ ရင္း၊ စကခ-၁၆ လက္ေအာက္ခံ ၁၀ ရင္း၊ စကခ-၁၇ လက္ေအာက္ခံ ၁၀ ရင္း၊ စကခ-၁၈ လက္ ေအာက္ခံ ၁၀ ရင္း၊ စကခ-၂၁ လက္ေအာက္ခံ ၂ ရင္း စုစုေပါင္း ေျခလ်င္/ေျချမန္တပ္ရင္း ၁၁၉ ရင္း တပ္စြဲ ထားၿပီး မစခ ၉၀၉ လက္ေအာက္ခံ အေျမာက္တပ္ရင္း ၁၃ ရင္း၊ မစခ ၉၀၂ လက္ေအာက္ခံ အေျမာက္တပ္ရင္း ၁၃ ရင္း၊ မစခ ၉၀၃ လက္ေအာက္ခံ အေျမာက္တပ္ရင္း ၈ ရင္း၊ သစခ ၇၁ လက္ေအာက္ခံ တင့္ကား/သံခ်ပ္ကားတပ္ရင္း ၇ ရင္း၊ လစခ ၃ လက္ေအာက္ခံ ေလေၾကာင္းရန္ကာကြယ္ေရးတပ္ရင္း ၁၄ ရင္း နဲ႔ နမ့္စန္ေလတပ္စခန္းဌာနခ်ဳပ္ေတြ တပ္စြဲသိမ္းပိုက္ ထားပါတယ္။
ရွမ္းျပည္နယ္ထဲက ဝ နယ္ေျမမွာ အရင္က ျပည္မအစိုးရတပ္ တရင္းမွ မရွိခဲ့ေပမဲ့ အခု ရမခ လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္း ၃ ရင္းအေျခစိုက္ထားပါတယ္။ ကိုးကန္႔နယ္ေျမမွာ ဒကစ(ေလာက္ကုိင္) လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္း ၅ ရင္း တပ္စြဲထား ပါ တယ္။ ပေလာင္နယ္ေျမမွာ ရမခ လက္ေအာက္ခံ ၄ ရင္း ခ်ထားပါတယ္။ ဟိုတံုးက တရင္းမွ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ဓႏုနယ္ေျမမွာ အရင္က ဗထူးတပ္ၿမိဳ႕ကစစ္ေက်ာင္းေတြဘဲ ရွိခဲ့ရာက အခုေတာ့ ရပခ လက္ေအာက္ခံ ၁ ရင္း၊တပ္မ-၅၅ လက္ေအာက္ ခံ ၂ ရင္း ေပါင္း ၃ ရင္းပါ ထပ္ေဆာင္းတပ္စြဲထားပါတယ္။ ပအိုဝ္းနယ္ေျမမွာ ၁၉၆၂ ခုတံုးက ျပည္မတပ္ တရင္းမွမရွိခဲ့ ေပမဲ့ အခုဆိုရင္ ရပခ လက္ေအာက္ခံ ၁ ရင္း၊ တပ္မ ၅၅ လက္ေအာက္ခံ ၂ ရင္း၊ စကခ-၇ လက္ ေအာက္ခံ ၄ ရင္း၊ စုစု ေပါင္း ၇ ရင္းအျပင္ ဟိုပံုးမွာ စစ္ဂ်ီတီအိုင္ ပါ ထိုင္ထားပါတယ္။
ရွမ္းျပည္နယ္တခုလံုးေပါင္းရင္ အနည္းဆံုး ၁၄၁ ရင္း ရွိေနပါတယ္။
xxx
လက္ရွိျပည္မအစိုးရစစ္တပ္ စုစုေပါင္း ၅၄၂ ရင္းအနက္ တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြမွာ ၃၇၈ ရင္း အျမဲတန္းတပ္စြဲ အေျခ စိုက္ထားတဲ့အတြက္ ေျခလ်င္တပ္အင္အားရဲ႕ ၇၀% ျဖစ္ပါတယ္။ (တိုင္းရင္းသားလူဦးေရေပါင္းက တျပည္လံုး လူဦးေရ ရဲ႕ ၃၀% မရွိဘူးလို႔ စစ္အစိုးရကိန္းဂဏန္းေတြက ဆိုထားပါတယ္။) ရွမ္းျပည္မွာဆိုရင္ တပ္အားလံုးရဲ႕ ေလးပံုတပံုေက်ာ္ ခ်ထားပါတယ္။
၁၉၆၂ ခုမွာ ေျခလ်င္တပ္ရင္းေပါင္း ၈၄ ရင္းအနက္ တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြမွာ ၄၁ ရင္း သို႔မဟုတ္ ၄၈% ဝန္းက်င္ ေနရာယူခဲ့ပါတယ္။ လက္ရွိတပ္အင္အား ၃၇၈ ရင္းဆိုတာ ၁၉၆၂ ခုကာလက ၄၁ ရင္းထက္ ၉ ဆေက်ာ္ သို႔မဟုတ္ ၉၂၂% တိုးပြားလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေျမာက္တပ္ ေလတပ္ ေရတပ္ စတဲ့ အကူလက္႐ံုုးတပ္ ဝန္ထမ္းတပ္ ၁၂၃ ရင္း မကကို ေပါင္းလိုက္ရင္ ၁၂၀၀% ေလာက္ရွိပါတယ္။ (ဟိုတံုးက ရွမ္းျပည္နယ္မွာဘဲ အေျမာက္တပ္ ၁ ရင္း ရွိခဲ့ပါ တယ္။) တိုင္းရင္းသားၿငိမ္းအဖြဲ႔ေတြကို တပ္အင္အားမတိုးရ၊ သတ္မွတ္နယ္ေျမပဲေနရမယ္လို႔ ထိန္းခ်ဳပ္ထားၿပီးေတာ့ တဖက္မွာ အခုလိုညစ္ပတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါတင္မက ျပည္မအေျခစိုက္ တပ္မ ၁၁၊ တပ္မ ၃၃၊ တပ္မ ၆၆၊ တပ္မ ၇၇၊ တပ္မ ၈၈၊ တပ္မ ၉၉၊ တပ္မ ၁၀၁ တို႔နဲ႔ တျခား စကခ ေတြကလဲ မၾကာခဏဝင္ဝင္ၿပီး ႏွိပ္စက္ေသာင္းက်န္းသြားတတ္ပါေသးတယ္။ (ဗမာျပည္မထဲမွာေတာ့ ၁၉၆၂ ခုတံုးက တပ္ရင္းေပါင္း ၄၃ ရင္းကေန အခု ၁၅၄ ရင္း ျဖစ္လာတဲ့အတြက္ ၃၅၈% သို႔မဟုတ္ ၃ ဆ ခြဲပဲ အင္အား တိုးလာပါတယ္။)
ဒါေလာက္မ်ားတဲ့တပ္ေတြအတြက္ အနိမ့္ဆံုးပံုမွန္အေျခအေနမွာေတာင္ ေျမသိမ္းမႈေတြ၊ အဓမၼလုပ္အားေပးခိုင္းမႈေတြ၊ ဆက္ေၾကးေတာင္းမႈေတြ၊ သီးစားခ် အစိမ္းေရာင္းအစိမ္းဝယ္ ေငြတိုးေခ်းစား စတဲ့ စီးပြားေရးေသြးစုတ္မႈေတြ ဒဏ္ကို ေဒ သခံတုိင္းရင္းသားေတြ ေထာင္းလေမာင္းထေအာင္ နင့္နင့္သီးသီး ခံေနရမယ္ဆိုတာ ေဗဒင္ေမးစရာမလိုပါဘူး။ စစ္ဆင္ ေရး အေၾကာင္းျပစရာရလာရင္ေတာ့ ၾကက္ခိုး၊ ထမီခိုး၊ ဝက္ပစ္၊ ႏြားပစ္၊ ရြာမီး႐ႈိ႕၊ လူသတ္၊ မုဒိမ္းက်င့္ေတြကို ထမင္းစား ေရေသာက္လုပ္ေတာ့တာပါပဲ။
ေသခ်ာတာကေတာ့ ဒါေလာက္တပ္ေတြ တႁပြတ္ႀကီးခ် သိမ္းပိုက္ထားေပမဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ တန္းတူေရး-ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး-လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲနဲ႔ စိတ္ဓာတ္ မီးေတာက္မီးလွ်ံကို ဘယ္လိုမွမၿငိမ္းသတ္ႏိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းရင္း သားေတြအေနနဲ႔ ကိုယ့္နယ္ေျမမွာ ကိုယ့္ဖာသာ ေအးေအးေဆးေဆးေနခ်င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗမာဘုရင္ေခတ္က ရွမ္းျပည္တခုလံုးမွာ မိုးနဲ နဲ႔ မိုးေကာင္းမွာဘဲ ဘုရင့္အလံေစာင့္တပ္ အင္အား ၆၀ စီေလာက္ခ် ထား ခဲ့ၿပီး ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အျပည့္အဝေပးခဲ့လို႔ ေအးေဆးသာယာေနေလ့ရွိပါတယ္။ ညံ့ဖ်င္းဆိုးသြမ္းလြန္းတဲ့ ဘုရင္ေတြ ေစာ္ဘြားေတြလက္ထက္မွာဘဲ ပုန္ကန္မႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။
အလားတူ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ ေဟာင္ေကာင္ကၽြန္းေဒသကို အျပည့္အဝကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေပးထားတဲ့အတြက္ ျပည္မ တပ္အင္အား စတိသေဘာဘဲခ်ၿပီး ထိန္းထားႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ အျပည့္အဝမရတဲ့ တိဘက္၊ စင္က်န္း ျပည္နယ္ေတြမွာေတာ့ ဆူပူအံုႂကြမႈေတြ ဒရစပ္ေပၚေနၿပီး စစ္အင္အားႀကီးႀကီးမားမားနဲ႔ ထိန္းေနရပါတယ္။
အဂၤလိပ္ကိုလိုနီေခတ္မွာ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရး ၃ မ်ဳိးအနက္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး နဲ႔ (အဂၤလိပ္မွအပ က်န္တိုင္း ရင္းသားေတြနဲ႔) တန္းတူေရး ၂ မ်ဳိးရွိခဲ့လို႔ ဘယ္တိုင္းရင္းသားမွ သီးျခားအခြင့္အေရးမေတာင္းခဲ့ဘဲ အဂၤလိပ္တပ္ အင္ အားနည္းနည္းနဲ႔ ထိန္းထားႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ကိုလိုနီေခတ္မွာ ရခိုင္ မြန္ ရွမ္းႏိုင္ငံေရးသမားေတြဟာ လြတ္လပ္ေရးပဲ ေတာင္း ခဲ့ၾကပါတယ္။ လြတ္လပ္ေရး ဆိုရာမွာ အဂၤလိပ္နဲ႔တကြ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔တန္းတူေရးကိုေတာင္းတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္နဲ႔ မြန္ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြဟာ ဗမာအပါအဝင္ တႏိုင္ငံလံုးကျပည္သူေတြကို ေခါင္းေဆာင္ၿပီး တႏိုင္ငံလံုး လြတ္လပ္ေရးအ တြက္ တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
xxx
ဒါေၾကာင့္ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးလမ္းေၾကာင္းရဲ႕ ဂိတ္ဆံုးကိုမေရာက္မီ အဓိကနယ္ျခားမွတ္တိုင္က ရာႏႈန္း ျပည့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ တပါတည္း တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြမွာရွိတဲ့ ျပည္မအစိုးရတပ္ေတြကို စတိသေဘာသာ ခ်န္ထားၿပီး အားလံုး ျပည္မကိုျပန္႐ုပ္သိမ္းေရး ျဖစ္ပါတယ္။ နယ္ေျမသိမ္းတပ္ေတြရွိေနသေရြ႕ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ ျမတ္ေရးဆိုတာ ဗလာစကားပဲ ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။ ဒါဟာ တိုင္းရင္းသားေရးရာ ထာဝရၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္ မွန္သမွ်ရဲ႕ ခြဲမရတဲ့အစိတ္အပိုင္း၊ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ပါ ရာႏႈန္းျပည့္ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရဲ႕ အဓိကအစိတ္အပိုင္း ျဖစ္ပါလိမ့္ မယ္။ ဒီကတဆင့္သြားမွ ျမန္မာျပည္ဖြား ပင္ရင္းတိုင္းရင္းသားအားလံုးအတြက္ တန္းတူေရး၊ ရာႏႈန္းျပည့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ပူးတြဲလြတ္လပ္ေရး ဆိုတဲ့ ပင္မတိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရး (၃)ပါး ဂိတ္ဆံုးပန္းတိုင္ကို ေရာက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါ တယ္။ တနည္းအားျဖင့္ေျပာရရင္ စစ္မွန္တဲ့ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး လမ္းျပေျမပံု မွန္သမွ်မွာ မပါမျဖစ္တဲ့အ ဆင့္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ဂါမဏိ
ဒုတိယပင္လံုညီလာခံသို႔ ရည္ၫႊန္းလ်က္ ကေလးေၾကညာစာတမ္းကို ဂုဏ္ျပဳေရးသားပါသည္။
photo … http://democracyforburma.wordpress.com
