Sunday, April 3, 2011

Hpa-ga lam H te Gasat Shamyit Nga Ai

Myen hpyen asuya gaw amyu jinghpaw wunpawng ni hpe lak nak ni hte shaning 50 ning gasat shamit wa yu tim awng dang wa ai lam nnga ai majaw hpaga hpe lak nak shatai nna bai gasat shamit taw nga sai. 1991 ning hpang daw kaw nna my u sha gum lang hpung ni hpe hpyen n’gun h te gasat shamit ai hpe shayawm kau wa nna hpa-ga gat lawk hte mung masa hpe bai galaw wa masai.

1994 ning kaw nna hpa-ga mung masa hpe ta tut galaw hpang wa masai. My sha Lak nak lang gumlang hpung ni hpe gasat jahkring jang hpa-ga galaw na lam hta wang lu wang lang galaw lu ai ahkaw ahkang jaw na ngu nna hkalem dat masai. Gumlang hpung law malawng hpe mung dai hpa-ga mung masa mahkam hta hkalem bang dat lu manu ai, dai hta amyu wunpawng gumlang hpung ni mung lawm mat wa saga ai. N’nan daw hta ahkaw ahkang ni hpe sharen da jaw nhtawm le h te le bai magra shagyip la kau ya mat wa sai re. Tinang my u sha mungdaw lamu ga ni hta pru taw nga ai nhprang rai ni hpe tinang mung madaw masha ni madu galaw sha lu nmai hpe mungdan a up-hkang tara hta ka bang masat kau ya nga masai re.

Myen hpyen asuya gaw hpa-ga mung masa hku gasat ai hta, gum hpraw kaba pru wa lu ai ahkyak kaba n’hprang rai ni pru ai lamu ga gin-ra ni hpe n’ gasat ai sha hpa-ga gat lawk mying h te hkan zing madu la kau ya masai. Zing madu la kau ya sai madung n’hprang a rai ni 1) lungseng maw h te ja maw ginra ni , 2) Hpun maling mala tu ai ginra ni, 3) Mali hka, N’mai hka hta htoi wan galaw dut sha na galaw nga ding yang, 4) Hugawng ginra lamu ga ni hpe zing la ya nga ding yang ndai hugawng ginra zing la ai madung gaw ga kata e dak rawng taw nga ai wan sau the kaga nhprang arai ni hpe htu shaw dut sha na matu re, 5) Pa-tau hkyem bum gin ra ni hpe zing madu la wa hpang wa masai, ndai hkyen bum ginra ni de sa wam hkawm chyai na maigan bu hkawm masha ni kaw na gum hpraw hta sha lu na matu mahkyen galaw taw nga ai lam ni re, hta n’ga na pru ai nhprang rai ni hpe htu shaw dut sha mat wa na hpe madung tawn yaw shada ai lam rai nga malu ai. Ndai manu dan n’hprang rai pru ai lamu ga ni ma hkra hpe n’gasat ai sha apyaw h te zing madu la kau ya lu ai lam ni gaw myen hpyen wa hpa-ga mung masa hku nna anhte myu sha ni hpe gasat awngdang la lu wa nga ai lam nre ni?

Lamu ga madu, buga masha amyu jinghpaw wunpawn ni wa, tinang a lamu ga ni hta tinang kam ai hku nmai galaw sha wa nga saga ai le, mai gan chyasam wa a madaw she kam mara re tara ni sa matsun jahkrat kau ya, shan h te a bungli nchyang she htam galaw wa ra nga sai le..mai gan jasam wa hpe madaw she hkrit hkung ga nga ra saga ai le…!

Ya democracy ngu ai myen hpyen jau bu ni magara jum da ai hkrang shaje na hpyen asuya a prat hta mung, up-hkang daru magam lu ai ni h te shanh te hpe kat-hpa lu ai sahti hpa-ga masha ni sha bai hpa-lam ni ma hkra hta tek jum galaw sha mat wa na re gaw asan sha rai nga sai. Grau nna gaw sut hpa-ga lam hta dam lada ai hku nchye galaw sha lu shi ai anhte amyu jinghpaw wunpawng sha ni matu gaw ndai hpyen democracy asuya a prat hta mung hpa-ga, sut masa lam h te nga pra lam ni hta grai wa mi lak lai wa na re ngu kam nmai nga ai. Myen hpyen asuya hkrang gran galaw nga ai mungdaw h te buga gaw sharawt lam ni gaw buga masha ni matu galu kaba lam nga wa masa nnga ai hta n’ga shanhte galaw na masing ni gaw buga masha ni a nga pra lam ni hpe grau she sharu shayak byin wa shangun na lam rai nga ai.

Dai majaw hpaga hpyen hku nna maden wa ai, ka-up madu galaw sha wa na, n’tara ai hku akyu amyat ni hpe htuk galaw sha mat wa na masing, bungli ni kaw na lawt lu na matu, buga mung masha ni hpe up-hkang nga ai seg ang ai up-hkang dap ni, buga hpung masha ni hpe woi awn nga ai hpung woi ni h te gumhpraw lu hpa-ga galaw taw nga ai ni kawn madung dat woi galaw ra sai. Ga shadawn;

- Ti-nang a lamu ga de shang madu galaw sha taw nga ai mai gan hpa-ga company ni, hpa-ga masha ni hpe ti nang a buga masa ni matu akyu nnga na lam rai yang tsep kawp hkum pat kau ya ra ai h te ahkawn hta la nna buga masha ni a galu kaba lam hta jai lang kau na,

- Buga hkai mu masha ni a galaw sha lam ladat, hpa-ga lam ni hpe lam lada wa na matu mahkrun tam garum ya ra ai,

- Ti nang a buga lamu ga na nhprang rai ni hpe tinang buga masha ni nan grau nna galaw sha lu hkra h te mai gan hpa-ga hpung ni a ka-up galaw sha mat wa na lam ni kaw lawt lu lam ni hpe tau hkrau shajin da ai lam ni galaw ra ai.

Maran Zau Hkum