PISA-RAJA DUWA BISA LAT NAWNG, ASAK 71 NING GAW, 2025 NING JANUARY SHATA 15 YA SHANI JIWOI NI A MUNGDAN DE WUN DOI MAT SAI

Funeral of Singphou King Bisa No. Singphou in Lidur Bichagaon of Margherita constituency with state status.https://www.facebook.com/share/v/12CiyHWPhLW/?mibextid=wwXIfr

INDIYA MUNGDAN, ASSAM MUNGDAW NA GUMCHYING GUMSA DU MAGAM RAI NGA AI, DUWA BISA LAT NAWNG, ASAK 71 NING GAW, 2025 NING JANUARY SHATA 15 YA SHANI JIWOI NI A MUNGDAN DE WUN DOI MAT SAI 

Duwa Bisa Lat Nawng, asak 71 ning gaw, Assam mungdaw, Bisa mare na shi a dum nta hta dinghta mungkan na machyi makaw a majaw 2025 ning shataman 1, nhtoi 15 ya shani hta shi tsawra ai nta masha, jinghku ni hte mung shawa ni hpe tawn kau da sai.

Indiya mungdan Assam mungdaw hta moi English ni majen je wa ai aten, English mung maden hpyen hpe gasat shingla nna, anhte Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni nga pra ai mungdan lamu ga hpe makawp maga ai gumchying gumsa, du magam a ru sai ni mung rai nga ma ai. Ndai zawn magrau grang nna tinang mung, mare buga hpe English mung maden hpyen kaw na gasat, makawp maga ai majaw, Indiya mungdan shanglawt lu wa ai shani kaw nna, daini du hkra, Indiya mungdan asuya gaw Bisa Du magam ni hpe tsawra hkungga nga ai. Asuya hte Gala amyu sha ni gaw shi hpe Bisa "Raja" ngu shaga ma ai.  

Bisa Duwa Lat Nawng a tsu moi mang, makoi mayang lamang hta Indiya mungdan kaw na asuya hte mungdan ningbaw ni; Assam mungdaw hta shanu nga ai amyu bawsang shagu ni yawn hkyen lawm ai hpe mu lu ai.

Bisa Duwa Lat Nawng kaw nna gasi yu la mai ai lam ni gaw, htung hkring labau chye ai, mung tsaw, amyu tsaw myit hpring zup ai, mung shawa kaji kaba hpe shagrit shanyem ai tsawra myit hte chye hku hkau ai. Shi a asak hkrung lam gaw gumchying gumsa du magam raitim, grai si mani ai hku asak hkrung lai wa sai. 

Bisa Duwa Lat Nawng gaw, kasha shadang sha (5) hte num kasha (6) hpe shangai shalat da lu sai.

https://mp.weixin.qq.com/s/QZIXJGtxLgO1ud4v_Bgnrw
https://www.facebook.com/share/v/1A12Qx3U9c/?mibextid=wwXIfr

Read more »

Num wawn numla shaman ga hte htung hking a lam (Marriage ceremony) with trasncription

 

An hte Jinghpaw ni gaw moi kaw na num wawn num la ai, 

ginru ginsa hktat wa ai hte anhte gaw atsawm akawm re na hkungran la ai, Moi prat gaw kumbang hta shalai la ai. Rai timung n nan e hpyi ai shaloi jaw ya ri n'htu ngu hpe lu na matu hpaga, n lu nsu ni gaw hpaga 8, lu ai nga pyaw ni gaw hpaga 10, hpaga 12, 16 nga na bang ai lam hpe anhte galaw ai. Rai timung dai e num hpaga ndai jaw ya ri nhtu lu n amatu hpaga bang ai hte maren dai ri nawng kaw , ri nawng htu nawng ndai kaw shakap nna singkung hte hkang ai lam ni anhte galaw ai. Dai ning re majaw dai shakap na shaman ai ga mung anhte tsun ai.

 Shaman ai ga hta ndai zawn ngu na tsun ai lam ni nga ai. E dai ni na mali kaja ning htoi singhka kaba ai shani ndai Maran Kaw hpe Nhkum Tu Yau hpe jaw sai. Ya sai nga ai hte maren shaman ga ni hte mayu ni kaw n'na shaman madan,madan ya dat ai law. Hpan wa ningsang chye wa ningchyng Karai Kasang ngu ai nga ai da. E Jiwoi Jiwa ni a prat kaw n'na a hkai lang ai e Jinghpaw Wunpawng chyu rum amyu sha ni a shaman ya dat ai ga. Ya mung matut manoi hkai lang nga ga ai. Hpung jinghkang n tsang mayat maya gumja gumhpra di nga ga. Di u ga. Mali Hku hpung nu majoi shing ra bum kaw na daju,shinggyim masha nga sumhpa yawng hpe akyu jaw ai le. Yaw wa ninlen mali lungga nan law, mali zai nyi na kaw. Law htam mayat maya nga ru ga law. Panglai nammukdara du hkra shinggyim masha ni yawng hpe akyu jaw ai dai zawn re nna mayat maya myit su hpru di nga u ga law. Latsa wa nyen nan garu, bumlang shagu wan du.

 E hkashi shagu hka shawn U tsa, tsa yup na garu,kachyi nga u ga law. Htan bawng n'na htan tsa nan mayat, e ning hpang de shakung hkri, ning dung de wa ri ri, galu kaba nga u ga law. Anhte a shayi hpe dauma shayi ni a nta de Jinghpaw Wunpawng htunghking nga ai hte maren, nawng mung ra ,nga mung ra nga sai hte maren htunghking hpu ja gun let e ntsin nnyeng nbawng shat lit gun sa nna an hte a kashu,kasha hpe ra sai nga sa hpyi ai hte maren, mayu shayi dauma makyin jinghku, kashu kahkri,kahpu kanau yawng myit hkrum sai hte maren, e ningri ri nawng nhtu hte lanawng e mayat gi nawng zawn mayat u ga law. Shingkung pali hte pai di ap ya sai. Mayat maya gumja gumhpra, lu sut lu su, ngamu ngamai, Mali panglai nammukdara hpe rap, e bum jinghkang latsa hpe lai shingkawt lai di, e sinpraw sinna yawng chyam bra u ga law. Hpaji rawng ai hkrai shangai yawng jan mau gup ai, myitsu myit hpraw pru ai, 

Du magam tai tsaw, a grau tingnyang de dung, shinggyim masha yawng e shakawn shagrau hkawhkam hkawseng tai u ga law. An hte amyu ni hpe moi prat kaw n'na kadai n up ai,e tinang a ga shaga ai, Ju manau dum nga ai, tinang a htunghking nga ai,kaga mai gan amyu ni hte nbung ai, chyaloi nhkoi prat kaw na amyu ngang grin nga sai hpe mu lu ga ai. 

E,htunghking mung maigan amyu kaga ni hte nbung ai,ga shaga mung n bung laili laika mung n bung nga ga ai. Ma shangai ai shaloi mung shakawn shagrau wunli la ai jahtawng htu ai lam mung shaman ga ni hte hkawp galaw nga ga ai. E ndai zawn ngu na shaman ga hte hpawn di nna jaw ya ai nri ri nawng hte hpawn di nna shingkung pali hte hpawn di nna ap ya dat ai lam re. Rai sai i. .

 Language as given: Jinghpaw

Transcription (Ja Seng Roi)

By:https://researchdata.edu.au/kk2-0145-num-ceremony-trasncription/1600743

Read more »

Pawng Yawng Shani a Num Wawn Numla lam ( Traditional Kachin wedding ) Daw (1)

pawngyawng sha ni a Num wawn num la lam  ( sara Hkyeng Nang )

Daw I

Shachyen Laika

Sara Hkyeng Nang gaw ndai laika hpe Pawngyawng sha ni a Num wawn Num la lam ngu nna shamying da ai majaw, Pawngyawng ngu ai ga a lachyum hpe shaleng dan mayu nngai. Pawngyawng ngu ai gaw, anhte Jinghpaw Wunpawng sha ni a kaji daju Shapawng Yawng wa a mying hpe la nna shamying da ai re hpe chye lu ai.

Sara Hkyeng Nang gaw, Myen mung Socialist asuya prat hta Jinghpaw mung daw htunghkying dap kaw shaning law law, magam gun lai wa sai re majaw, Jinghpaw Wunpawng sha ni a htunghking lam ni hpe grai chyena kungkyang ai wa rai nga ai.

Jinghpaw Wunpawng sha ni a num wawn num la lam gaw, nga pra ginra hta hkan nna loi li shai shajang hkat ai raiti-mung, malawng maga bung ai lai masa ni hpe shinggyin la nna, ndai laika hta hkum hkum tsup tsup ka madun da ai hpe mu lu ai.

Nga pra ginra hta hkan nna lai masa loi li shai hkat ga ai hte maren, galaw ai lai maka ni hpe shamying ai lam hta mung loi li shai nga ga ai hpe mu lu ai. Ga nkau mi gaw moi ji nat jaw jau ai prat kaw na daini du hkra lang nga ai ga; nkau mi gaw hkawhkam hkawseng ni hpe shaga ai daram si mani ai ga, nkau gaw hka hku ga: nkau mi hka nam ga, ndai zawn ga ni gayau nga ai majaw, ndai laika hti nna anhte a htunghking hpe chye la na matu Jinghpaw ga hpe mung ram ram hkaja ra ai hpe mu lu ai.

Ndai laika hpe chye na hkra hti la lu yang gaw, Jinghpaw Wunpawng sha ni a Num wawn Num la lam hpe atsawm sha chye la lu na re hpe mu lu ai. Hpa majaw nga yang num la na matu nnan yaw shada myit sawn ai kaw na hkungran poi galaw ngut nna mayu nta de nbye htang sa ai shani du hkra grai hkum tsup hkra ka da ai hpe mu lu ai. Anhte a num wawn num la lam gaw kaga maigan ni hta grau hkik hkam hkra galaw ai lam, maigan ni hte grai shai ai lam ni hpe mung, ninggam hte ninggam tang madun dan ai hpe mu lu ai. Bai anhte gaw hkawhkam hkawseng n lu ai rai ti mung, nachying wa si mani ai Ga, hkungga lara ai myit masin, arawn alai ni hpe Num wawn Num la ai shara hta jai lang ai hpe mu lu ai.

Mayu ni hte shaga yang ''mayu Du ni e!'' ngu nna shaga ra ai. Mayu ni hpe gun jaw gun ya ai shingnoi lit hpe tsawm htap ai shingnoi lata san da ra ai. Dai shingnoi hta bang gun na nbaw nneng, shat hte shan, u di, Nga ni hpe tsawm htap ai Hpawgoi, Hpawdung ni hte makai ra ai. Si shat makai ni hpe gyit hkang makai yang, pali gyit shajup ai lam jaw ra ai. Mayu ni nta de du shang wa yang mung, ''mayu du ni e...!, galu kaba lam, sut gan manam ni du shang wa ga ai law...!'', ngu nna shana ai hte ahkaw ahkang hpyi ga shawng tsun ra ai. Nhku de shang dung yang mung grai hkrit hkungga lara, shagrit shanem ai arawn alai hte dung ra ai.

Hpa majaw mayu ni hpe ndai daram hkungga lara ra a ta? Nga yang, Mayu ngu ai num nnan jan a kanu kawa ni gaw, dama rai nga ai la nnan wa a kanu kawa ni hta hpung shingkang ahkaw ahkang grau kaba ai ngu nna hkam la ga ai majaw rai nga ai. Mayu ni kabu gara, myit ngwi myit pyaw hte dama ni hpe ''mayat maya lu su, nga mai wa myit ga law...!'', ngu nna shaman dat yang, dama ni a, kun dinghku hta kashu kasha mayat maya wa nna ja gumhpraw nai mam sut su wa ai. Mayu ni myit n pyaw n ngawn nna dagam dala ngu tsun yang, dama ni a dinghku hta dagam dala hkrum wa chye ai majaw re ai lam, ka da ai hpe mu lu ai.

Dai majaw ndai laika gaw, num wawn num la lam sha n-ga, myit, lai, masa lam, ma hkra hpe akup atsup ka madun tawn ai laika re ai hte maren, chye na hkawn hkrang hkra hti hkaja la ai wa gaw, num wawn num la lam hpe atsawm sha chye na ai wa tai lu na re ngu, ndai laika hpe shachyen dat ya nngai law.

Sumdu Sinwa

Lit hkam

Dureng labau shabyin shatai komiti,

Myitkyina

daw II hpe naw ala hti ga...

Read more »

SHACHYEN SHAGA AI LAM

 SHACHYEN SHAGA AI LAM

Shachyen shaga ra ai lam

            Jinghpaw wunpawng amyusha ni a shachyen shaga ra ai lam gaw, mayu, dama hte kahpu kanau amyu ngu nna, ginrung hkusat lam nga re. Numla dinghku de tim, mayu daw ang ai jan hte sha, dinghku de mai ai htunghking tara nga ai re. Hpunau shada dinghku nmai de ai, kahkri ma hte dinghku nmai de ai. Kahkri ma hte dinghku de wa yang, yu htang ja hpaga bang ra ai.

            Dai gaw kaga amyusha ni hte n’bung ai, htinggaw myinghte rusai amyuhpe madu da lu ai amyusha a majaw re. Rusai amyu kaw pyi, Rusai Bawpanaw nga ga ai. Ga shadawn; Lahtaw Rusai nga yang “Lawhkum Lahtaw hte Kadaw Lahtaw”ngu ai Rusai Bawpa rai nna, Marip Rusai nga yang “Marip Kumja, Marip N-gang hte Marip Ningrang”ngu ai ni gaw Rusai Bawpa rai nga ai. Masha amyusha ni kaw gaw dai zawn re ai Rusai Bawpa nnga ai.

            Lahta na Rusai Bawpa ni a majaw daw-ang ai hku nna, “Hpu, Nau,Hkau, Tsa, Shu, Hkri” ngu tsun shachyen shaga ra ai. Daw ang ai hku shachyen shaga n’ra ai amyusha ni kaw gaw mying hpe sha san hkat nna, mying hpe gra gra ngu, tsun shaga hkat ai re. Dai majaw shachyen shaga ai lam hta, mying hte sha tsun shaga hkat n mai ai amyusha ni re. Shachyen shaga ai lam hta, “ Shu, Tsa, Ji, Hkri, Nau, Hpu, Ku, Wa, Moi” ngu tsun shaga hkat tim, shi hpe grau hkungga ra ai (sh) ngai hpe she grau hkungga ra ai ngu ai lam n nga ai. Shada maren mara hkungga manu shadan hkat ra ai htunghking she re.

            Ga shadawn;- nye a daidaw buga Mali-Hkrang Walawng kaw na, shat lusha sha sha ai hpawng hpe yu maram nna mahtai jaw lu ai. Dai gaw asak kaji ai wa hpe mi rai rai, asak kaba ai wa hpe mi rai rai, kadai hpe mung, shat makai (2) hpra ren rai yang, si htu makai mung (2) hpra ren hte, si ntsin wan mi hpra ren jaw ya let, maren mara garan gam jaw ai hpe mu lu ai re. Dai zawn re ai mabyin hpe ginchyum yu dat yang, shada da maren mara hkungga hkat ai lam hpe mu lu ai.

           Shachyen shaga ai lam hta, daw ang ai hku shachyen tsun shaga ra ai lam (15) nga ai.

(1) Kawa daw ang ai hku shachyen shaga ra ai ni gaw;

- kawa a kahpu

- kawa a kanau

- kanu daw ang ai langai ngai a madu wa

(2) Kanu daw ang ai hku shachyen shaga ra ai ni gaw;

- kanu a kana ba ni

- kanu a kanau num ni

- kawa daw ang ai langai ngai a madu jan

(3) Katsa daw ang ai hku shachyen shaga ra ai ni gaw;

- madu jan a kawa

- tinang madu jan a kawa daw ang ai ni

- kanu a kahpu kayung  hte kanam la kasha ni

(4) Kani daw ang ai hku shachyen shaga ra ai ni gaw;

- madu jan a kanu, kana hte kanau ni

- kahpu kanau ni a madu jan ni a kanu daw ang ai ni

- mayu kahkau ni a madu jan ni

(5) Kagu daw ang ai hku shachyen shaga ra ai ni gaw;

- madu wa a kawa

- kana jan a madu wa ni

- kamoi a madu wa

(6) Kamoi daw ang ai hku shachyen shaga ra ai ni gaw;

- madu wa a kanu

- kana kanau ni a kamoi daw-ang ai ni

- kawa a kanau kajan hte kawa a kamoi ni

(7) Kasha daw ang ai hku shachyen shaga ra ai ni gaw;

- madu jan madu wa a kasha ni

- madu wa a kahpu hte la kanau ni a kasha ni

- kana kanau ni a kasha ni

(8) Kashu daw ang ai hku shachyen shaga ra ai ni gaw;

- kasha la kasha a kasha ni

- kasha num kasha a kasha ni

- kahkri daw ang ai jan a madu wa hte kasha ni

(9) Kahkri daw ang ai hku shachyen shaga ra ai ni gaw;

- kasha num kasha ni a madu wa ni

- kagu daw ang ai ni a kana kajan ni

- madu wa a kana kajan ni a kasha ni

(10) Kahkau daw ang ai hku shachyen shaga ra ai ni gaw;

- madu jan a kahpu kayung ni

- kana kajan ni a madu wa hte kanau la kasha ni

- (la) kagu hte kamoi a kasha la kasha ni

- kani hte katsa a kasha la kasha ni

(11) Kaning daw ang ai hku shachyen shaga ra ai ni gaw;

- madu a kana kajan ni

- madu wa a kamoi ni

- kahpu kayung ni a madu jan ni

(12) Karat daw ang ai hku shachyen shaga ra ai ni gaw;

- madu jan a kana ni

- madu wa a kanau la kasha ni

- (la) kahpu ni a madu jan ni

(13) Kawoi dwi daw ang ai hku shachyen shaga ra ai ni gaw;

- kawa a kanu ni

- kanu a kanu ni

- kani a kanu ni

(14) Kajum kaji daw ang ai hku shachyen shaga ra ai ni gaw;

- kawa a kawa ni

- kanu a kawa ni

- kani a kawa ni

(15) Kanam daw ang ai hku shachyen shaga ra ai ni gaw;

- kasha a madu jan ni

- kasha a madu jan a kahpu kayung hte kanau kana ni

- madu jan a kanau num kasha ni

Read more »

SHADIP JAHPANG A LAM

 (A) Matsaw Ningtsang Du Ni Hpe Shangai Shaprat Ai Lam

            Moi shawng de, Ninggawn Chyanun(Matsaw Ningtsang yawng a kanu)hte Hpunggam Woishun(Matsaw Ningtsang yawng a kawa)gaw la kasha (5) hpe shawng shangai shaprat da ma ai da.

Dai yan nau ni gaw;

(1) Mu Sinlap Gam Uma

(2) Munu Naw Munang Gumhpan Du Ningsang

(3) Mu Ningshe La (shr) Mu La Latum

(4) Nbung Tu

(5) Hpanwa Ningsang Chyewa Ningchyang ni re.

Shannau ni kaw na, La Ntang wa mahtang rai nga ai, Hpanwa Ningsang Chyewa Ningchyanggaw, kanu kawa yan a mying hte, shannau ni yawng a mying hpe mung shamying tsun dan chye ai wa re. Dai hpang e shangai shaprat jat ai kanau ni gaw;

(6) Lamu Nang Hkunhpyi(Lamu Madai Nat)

(7) Ga Nang Sung Tari(Ga Madai Nat)

(Lamu Nang Hkunhpyihte Ga Nang Sung Tarigaw marun rai ma ai da.)

Dai hpang;

(8) Shinggyim Mashang(Shinggyim masha ni a kawa re.)

(9) Jijan KanuhteShan Wa Wahkungu ai marun hpe bai shangai sai. (Shan gaw Dusatni a kanu yan kawa tai wa sai.)

(10) Shanu Nen Ning Awnhte Shawa Nang Ninghkawnhpe shangai ai. (Shan gawnhkru aiNatni a kanu yan kawa tai wa sai.)

(11) Ninggawn Wa Magamhpe shangai ai. Ninggawn Wa Magamgaw Htang Gammahtang re.

(B) Shadip Nlung Lu La Ai Lam

            Shaning aten na ai hpang Dinghta Wayang Ga e, Shinggyim mashani hte N’hkru ai natni gaw lamuga kashun hkat nna, manghkang byin ma ai da. Dai manghkang hpe hparan na matu, Jan ShataMungkaw Jan Shata Rung(manghkang hparan hpawng) galaw ma ai. Dai manghkang hparan hpawng hta e, Munu Naw Munang Gumhpan Du Ningsanga kasha, Mahtum Mahtawa gaw tara agyigalaw ya ai. Dai Jan Shata Rungkawn Matsaw Ningtsang Du Nigaw, shinggyim masha ni, tinang hte seng ai lamuga hpe tara shangmadu la lu na matu dawdan ya sai. Dai dawdan dat ya ai matsun gaw, si mat wa sai Ninggawn Chyanun hte Hpunggam Woishun yan a tsawp sawm nrahpe lup na matu, shinggyim masha ni hpe matsun htet dat ai re.

            Dai tsawp sawm nra gaw nlung tawng hte ga tawng re da. Dai nlung tawng hte ga tawng hpe lup da ai dinghta ga shara hta, wan shing-yang htoi hkung kabrim wa ai. Shaloi e, n’hkru n kaja ai Nat ni mung, dai nlung tawng lup da ai shara de n sa sai. N hkru ai Nat ni mung dai wan shing-yang kabrim ai hpe mu nna, ndai dinghta ga gaw shinggyim masha ni hte she seng ai shara re, nga nna n sa gwi mat sai. N hkru n kaja ai Nat ni hpe mung, shinggyim masha ni kaw hpyilu hpyisha na matu ahkang jaw dat ai. Dai shani kawn Nat ni hpe toi jaw ai lam hpang sai re. Dai nlung tawng hte ga tawng hpe ga kaw lup shangun ai lachyum gaw, ga gaw Ninggawn Chyanunhte Hpunggam Woishunyan a hkumshan malai rai nna, tsawp sawm nra nlung gaw Chyanun yan Woishun a nrut nra malai rai nga ai. Dai galaw hkansa na matu jaw dat ai nlung tawng hte ga tawng hpe Shadip Lungngu nna, dai lup na matu tara jahkrat hpang ai hpe Jahpangngu ai re.

            Shadip hpan gaw (4) nga ai. (1) Chyanun yan Woishun a pungkum malai lup ai shadip lung hpe gaw, Mung Shadipngu ai. (2) Chyanun yan Woishun a sinda malai lup ai shadip lung hpe gaw, Uma Ga Shadipngu ai. (3) Chyanun yan Woishun a ginshang malai lup ai shadip lung hpe gaw, rusai lakung ni a Ninghtawng Shadipngu ai. (4) Chyanun yan Woishun a lahput malai lup ai shadip hpe gaw, rusai 2,3 ni a Mare Shadipngu ai. (5) Chyanun yan Woishun a lahkru tum malai lup ai shadip hpe gaw, Htinggaw langai hkrai a Kahtawng Shadipngu ai re.

 

(C) Shadip Lup Ai Hkrang

            Shadip lup ai kaw jai lang ai dusat ni gaw, U yi kasha, Wa yi hte Nga wuloi wu-pra ni hpe lang ai re. Shadip lup yang U mi rai rai, Wa mi rai rai, Nga wuloi mi rai rai, ali garai nlawt shi ai dusat hpe gata la nna, myi hte mun ni hpe shawng hkut kashin kau ra ai. Pu hte hkyi ni hpe mung shup nna atsawm kashin kau ra ai. Dai hpang laja lap ni hte makai kabaw hkut yang, din din wang di nna, htu tawn da ai nhkrun kaw lup bang ai. Dai ntsa kaw nlung kaba hte dip mara da ai.

            Shadip lup ai hpe Lamuga masat ai lam, Manau dum ai lam hte Hpyen majan rawt ai lam ni ht,a Shadip lup ai lam galaw ai re. Majan shadip lup yang, dai lup ai hkrung kanu hpe majan shara de n-gup mahka shayawn nna lup ai. Dai lachyum gaw; nhkru ai hpyen ni tinang hpang de ndu ai sha, tai hpyen hpang maga de du na matu re.

References

Published in Kachin

1. Facebook account name: Padang, Posted date: 11.Feb.2017.

2. Hkasha Uma Awng, Jinghpaw Wunpawng Sha Ni A Ningpawt Labau (The History Of The Origin Of Kachin People), Moon Offset, 3rdedition, Myitkyina,2013.

3. Chyang Maja Labau Ka Komiti, Ginru Ginsa Hkrunlam Hte Chyang Maja Labau Laika (The General History     Of Their Migration And Clan), Padang Offset, Myoma (78), Myitkyina,6.Sep.2017.

4. Kumhpoi Hkum Munu, Pasi Nhkum Amyu Ni A Labau Hkrang Nhprang, Computer script, 4. Apr.2013.

5. Nga Hkwi La Pa, Shapawng Yawng Sha Ni A Numwawn Numla Hpuja Bang Hkrang Htung Lai Hte Shaman Matan Ga Laika Buk, Computer Script, 2017.

6.Wabaw Zau Rip, Jinghpaw Mung hte Ngai, 6thcomputer script, 2014.

 

List Of Interviewees

No	Name	Age	Address	Date of interview
1	Dinglung Ja Naw	68	Shatapru, Myitkyina	6.Jun.2017 to 18.Mar.2018
2	Nbau Bum Zau Lum	65	Shatapru, Myitkyina	14.Oct.2017
3	Bawm Wang Ja Yaw	82	Shatapru, Myitkyina	21.Feb.2018
4	Shaleng Hkyet Gumja Awng	70	Shatapru, Myitkyina	22.Jun.2017 to 20.Feb.2018
5	Mairawn Lahpai Awng Jat	66	Shatapru, Myitkyina	11.Dec.2017
6	Karing Sing Gyi	84	Shatapru, Myitkyina	12.Feb.2018

Read more »

KABUNG DUM AI LAM

 KABUNG DUM AI LAM

            Moi shawng de shinggyim masha ni gaw nsoi nsa htum nna si mat ai ngu ai nnga ai da. Dai ten hte hta shinggyim masha ni hte hkusat nna nga ai Jan Shata Ga na masha ni gaw nsoi nsa htum nna si mat ai lam nga ai. Jan Shata masha ni langai ngai si mat yang, kabung dum manawt nna pyaw shalan ma ai da. Dai si poi shagu shinggyim masha ni hpe mung lasu su ma ai. Dai kabung ka manawt ai hpe shinggyim masha ni gaw grai yu sharawng mat ai.

            Hpang e gaw, shinggyim masha ni kaw ‘si poi’ ngu ai nnga tim, kabung dum mayu ma ai da. Lani mi gaw shinggyim masha ni lahpaw di sa ai kaw na wa wa yang, Galange rim sat kau da ai Chyahkai Kanulangai mi hpe mu nna, dai Chyahkai Kanuhpe mare de hpai wa ma ai da. Shinggyim masha ni mung, dai Chyahkai chyasi hpe mang shatai nna, kabung dum manawt na matu, Jan Shata Ga na masha ni hpe shana shaga ma ai. Dai shaloi Jan Shata Ga na ni gaw, shinggyim masha ni si poi galaw ai majaw na mau ma ai da. Raitim dai si poi de yu gaw yu sa yu sai. Shanhte shana tup kabung ka manawt tim, shinggyim masha si ai mang hpe nmu ma ai. Hpang jahpawt wa na hkyen yang she, pasi tsigut shamat masu su nna, gayin tam yu yang, hkaw-awn hte magap da ai Chyahkai Kanu chyasi langai mi hpe sha mu ma ai. Shanhte Jan Shata Ga de du yang, Shan Shata Du wa hpe dai lam tsun ai ma ai da. Dai shaloi gaw Jan Shata Du wa gaw; Agaa! Shinggyim masha ni grai nan si mayu a hka i.. nga nna, dai shani kawn, shinggyim masha ni hpe sin a ahkang jaw sai re da. Dai majaw kabung ka manawt ai hpe gaw, yawnhkyen poi kaw ka manawt ai htunghking tai wa sai re. Pyaw poi lamang ni hta gaw galoi mung nmai lang ai baw re.

Matsing la hpa:        :Ndai maumwi mausa hpe mahtai shapraw yu yang, kabung dum ka manawt ai lam gaw, “nsoi nsa htum nna si mat ai lam” hpe hpyi la ai lachyum mung byin wa ai. Hpang daw de dum ai lam gaw, “si mat wa sai kaji kawa sakkung ni kaw na chyeju wunli lu la na matu” hkungga nna dum shapyaw dat ai lam re.

Read more »