PUTAU (Putao) GUMDI PA A LAM

Ginru ginsa yu hkrat wa ai ni gaw majoi langai a hpang lai kau da nna Mali Hku Majoi de du ai lam hpe lahta de ka da sai. Dai kaw du ai shaloi, Mahtum Mahta a Sali wunli sut gan ni hta na sut hpun hpe myihtoi jaiwa hkungwa kaba Namlung Madan e myihtoi ga hte mung, dumsa jaiwa hkungwa ga hte mung shaman nhtawm hkai wu ai re majaw, kaba de lalam 90 kawan nna, tsaw de lalam 900 tsaw ai hpun, mauhpa hpun tai wa sai. Sinpraw sinna dingdung

Ginru ginsa yu hkrat wa ai ni gaw majoi langai a hpang lai kau da nna Mali Hku Majoi de du ai lam hpe lahta de ka da sai. Dai kaw du ai shaloi, Mahtum Mahta a Sali wunli sut gan ni hta na sut hpun hpe myihtoi jaiwa hkungwa kaba Namlung Madan e myihtoi ga hte mung, dumsa jaiwa hkungwa ga hte mung shaman nhtawm hkai wu ai re majaw, kaba de lalam 90 kawan nna, tsaw de lalam 900 tsaw ai hpun, mauhpa hpun tai wa sai.  Sinpraw sinna dingdung dingda de lakung kaba mali, kaang kaw lakung kaba langai ding ding rai, lakung ni kaprang nna tu tsawm wa ai shaloi, ja pu gumhpraw pu, lungseng pu, hpri pu ni pu wa ai hpang, ja asi, gunhpraw asi, lungseng asi, hpri asi ni si myin wa ai.  Ginru ginsa du magam ni hkamang ni gaw dai sut hpun a asi ni di la sha la nna nga mu nga mai nga ai aten hta, ma sha kalang dai hpun kaw pa let na chying zingri ai majaw,  kran kau na shakut tim nat ni e mi na ta bai di di re ai rai nna, Myidi Hkyen Lahpang Hpung yan e wan hte jawt ju ma ai.  Dai aten hta Mali Pa, Gumdi Pa, ya na Putau Pa gaw hka nawng kaba, Mali Hpungnawn la-ing kaba re ai. Wan hte jawt ju ai majaw sut hpun kadang ai shaloi, nnang nawn ai zawn lamu ga ashun wa ai.  Mali Hpungnawn la-ing mung hka leng hta ai zawn rawt hta wa ai.  Hka leng hpungla mung majoi bum du hkra rawt wa ai rai nna majoi hpe pyi lim kau na zawn rai wa ai. Rai timung majoi hpe n lim kau ai sha hka leng gaw bai kahtang nna hka nam maga de ya nga ai Nhkyeng Hkye lahkyet hku hprang lwi mat wa sai.

            Dai aten hta ya na Putau Pa, Gumdi Pa gaw masha nga n mai shi ai. Lamu ga mung nawn a nawn, wam awam, lang alang rai nna garai n ding n ngang ai ten re ai.  Nlung ni mung akya sha naw re ai majaw, hkawm lai wa ai masha ni hte dusat ni a lagaw hkang ni hpe lunghkrung, lunghpyen ni hkan ya du hkra mu lu nga ai.  Mali Hpungnawn la-ing mung hkyet wa magang sai.  Lamu ga mung lani hte lani ngang wa magang sai. Nlung ni mung ja wa magang sai.

            Mahtum Hpung Kummun hte Sut Nga yan e woi awn ai ginru ginsa masha ni gaw Mali Hku Majoi kaw nna rawt wa nna, Chyai Hku Majoi kaw du ma ai. Dai kaw nna Hkrang Hku Majoi kaw du ma ai.  Shachying majoi rai nga ai dai majoi kaw yi sun hkauna galaw, dum nta gap, ndup nbyen galaw na shachying ngut ai hpang Mali pa, Gumdi pa gaw lamu ga kaja grau na rai sai nga nna, dai majoi kaw nna bai rawt wa ma ai.  Shingrai rawt wa ai kaw Lungmi ni hte Jinghpaw ni, Daru Za-hun mung lawm ma ai.

            Gumdi Pa de bai nhtang ai ni Gumdi Pa kaw jaw prat langai daram nga nga ai ten hta, ninghkawng jan nau ja hpyau, lamu ga sau kaja tim mahkup summwi nau htat ai, lachyut shingli shingwan nau law ai hte si hkrung si htang nau law wa ai majaw bumling bumlang ga de bai nhtang wa ma ai.

            Dai hpang e Jinghpaw bawsang ni a sai daw sai chyen rai nga ai Machyu amyu sha ni hte, Lungmi amyu sha sai daw sai chyen rai nga ai Changna amyu sha ni dai Gumdi Pa kaw galai nna nga nga ma ai.  Dai Machyu Yawng Hpung amyu sha ni a masat sakse gaw Machyu lup jawng re ai.  Changna amyu sha ni a masat dingsat sakse gaw lup ting lup hka re ai.  Dai masat sakse ni hpe dai ni du hkra Putau Gumdi Pa kaw mu lu ai.  Machu amyu gaw puren shayi la, changna amyu gaw puren seng lu nna lu su mayat maya wa ma ai.  Ga gagam hte di bu ni mung galaw lang ma ai.  Kala mung, Miwa mung hte Hukong maga de htawt mat wa sai.  Nkau mi gaw Mali Hkrang Walawng maga de htawt mat wa sai.  Gumdi Pa de Sam ni du ai aten hta Machu amyu nkau mi nga ai.  Dai ni mung Panghkyet lam hku India maga de ban sai.

            Machu Changna amyu ni  n nga ai hpang, Hkadaw Hkaman, Ai Dawn Hkam Yang, Hkamti Hkam-yang, Apawt Ahpang amyu ni bai du nna nga nga ai aten hta, jan lawng hkau hte pusuk (chili) hku ni a majaw, dai amyu sh ani gaw, Jinghpaw, Lungmi, Daru amyu sha ni nga ai kaw du hkra sa lung shingbyi nga ma ai.  Bum ga de dai amyu sha ni du ai sakse ni mung ya du hkra mu lu ai.

            Dai hpang e gade nna ai aten hta, Mali Hkrang Walawng maga hte Hukawng maga na Tanta Sam, Lungkying Sam, Mannu Sam, Manze Sam, Mungyak Sam, Langtau Sam, Langnu Sam, Lukhkun Sam ni du wa ma ai.  Dai amyu ni gaw Jinghpaw, Lungmi, Daru ni kaw sa shachyen bawng ban let, hkau thing hkau na galaw mai ai lamu ga madun na matu hpyi ai hte maren, kahpu kanau kumpang jun shachyen shaga ai hpang ya Sam amyu ni nga ai shara ni hpe madun nna nga shangun wu ai.

By https://nunglungmi.blogspot.com/2010/10/putau-putao-gumdi-pa-lam.html

Read more »

1918-1935 (Historical Photography in Kachin State: An Update on the Impact of the James Henry Green Collection of Photographs)

 

1918-1935 laman na Wunpawng Buga shara shagu na labau shang sumla ni.

The James Henry Green Collection - 1918-1935

The James Henry Green Collection - 1918-1935

By nunglami blog

Read more »