ေတဇ (ဦးေတဇ)သည္ အသက္ ၅၀ ႏွစ္အရြယ္ရိွျပီး ျမန္မာျပည္၏ ခ်မ္းသာဆံုးေသာ ထူးရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံ တူးေဖၚေရာင္းခ်ေရးကုမၸဏီႏွင္႔ က်ြန္းသစ္ ၊ ဘဏ္လုပ္ငန္း၊ ဟိုတယ္မ်ားႏွင္႔ ေလေၾကာင္း ခရီးပို႔ေဆာင္ေရး မွ အက်ိုဳးျမတ္မ်ားစြာ ရရိွေနေသာ သူ တဦးျဖစ္၏။ ယခင္စစ္အစုိးရႏွင့္ နီးစပ္သည္ဟု လူသိမ်ားသည့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ႀကီး ဦးေတဇကုိ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ၎သည္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္း လက္ထက္ ရွမ္းႀကီးျမင့္ေဆြဟု လူသိမ်ားသည့္ ဒု ဗုိလ္မႉးႀကီးျမင့္ေဆြ၏ ဒုတိယ သားျဖစ္သည္။ ဒႆမတန္း ေအာင္ျမင္ၿပီးေနာက္ စစ္တကၠသုိလ္သုိ႔ တက္ေရာက္ခဲ့ေသာ္လည္း တတိယႏွစ္တြင္ ျပည္ခရုိင္ ႀကိဳ႕ပင္ေကာက္ၿမိဳ႕ ထူး ဆန္စက္ပုိင္ရွင္ ေဒၚထူး၏ သမီး ေဒၚသီတာျမင့္ႏွင့္ လက္ထပ္ခဲ့သည္အတြက္ စစ္တကၠသုိလ္မွ ထြက္ခဲ့ရသည္။ ဦးေတဇသည္ ေက်ာင္းမွ ထြက္ၿပီးေနာက္ပုိင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ျပန္လည္ေနထုိင္ကာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းကုိ စတင္ လုပ္ကုိင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ လူထုအုံႂကြမႈတြင္ ၎လည္းပါ၀င္ ဆႏၵျပခဲ့ေၾကာင္း အဆုိပါ မဂၢဇင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ “၈၈ ဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔ မ်ိဳးဆက္ေလ။ အဲဒီတုန္းက လမ္းေပၚထြက္ ဆႏၵျပခဲ့တာေပါ့” ဟု သူက ဆုိသည္။
၁၉၈၉-ခုႏွစ္ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္အခ် မခံရမီက သြားေရာက္ခဲ့သည့္ နယ္ခရီးစဥ္မ်ားတြင္ ၎ပုိင္ ေမာ္ေတာ္ကားကုိ ေပးအပ္ အသုံးျပဳေစခဲ့ေၾကာင္းလည္း ဦးေတဇက ေျပာသည္။ ၁၉၉၄ – ၉၅ ခုႏွစ္ခန္႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေရႊေတာင္ၾကားရပ္ကြက္၌ ထူးကုမၸဏီကုိ တည္ေထာင္ကာ ထုိင္း- ျမန္မာ နယ္စပ္ ၿမိတ္- ထား၀ယ္ ေဒသ၌ သစ္ကြက္မ်ားကုိ ေလလံဆြဲ၍ သစ္ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း စတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။
၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္မူ သစ္ထုတ္လုပ္ျခင္း လုပ္ငန္းကုိ ရပ္ဆုိင္းခဲ့ေၾကာင္း၊ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္ဆီးမႈ မ်ားျပားလာသည့္အတြက္ ထိန္းသိမ္းရန္ လုိအပ္လာျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ဆက္ေျပာသည္။ ယခုအခါ ဦးေတဇသည္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ မႏၲေလးတုိင္း၊ ခ်င္းျပည္နယ္၊ ကယားျပည္နယ္မ်ားတြင္ ေဆာင္ရြက္လွ်က္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ စင္ကာပူႏုိင္ငံတြင္သာ အေနမ်ားသည့္ ဦးေတဇသည္ ထူး ကုမၸဏီကုိ တဦးတည္းပုိင္အျဖစ္မွ ကုမၸဏီအရာရွိႀကီးမ်ားကုိပါ ရွယ္ယာ ပုိင္ဆုိင္ေစသည့္ ေကာ္ပုိေရးရွင္း သေဘာ ဖြဲ႔စည္းကာ လုပ္ငန္းမ်ားကုိ စိတ္ခ်ရသည့္ ၀န္ထမ္းမ်ားျဖင့္ လႊဲအပ္ထားခဲ့သည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊ အနားယူၿပီး ေနာက္ပုိင္းကာလ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္လက္ထက္တြင္ ဦးေတဇတဦးတည္းကို လုပ္ပုိင္ခြင့္မ်ား ခ်ထားေပးျခင္း မရွိေတာ့ဘဲ၊ တျခားေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ားျဖစ္သည့္ ေအးရွားေ၀ါလ္ ကုမၸဏီပုိင္ရွင္ ဦးထြန္းျမင့္ႏုိင္၊ မက္စ္ျမန္မာ ဦးေဇာ္ေဇာ္၊ ဦးေအာင္ကုိ၀င္း၊ ေဒါက္တာကုိကုိႀကီး၊ ဒဂုံအုပ္စုမွ ဦး၀င္းေအာင္ စသည့္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကုိပါ လုပ္ငန္းမ်ား ခြဲေ၀လုပ္ကုိင္ခြင့္ျပဳထားသည္။
“က်ေနာ္တုိ႔က စီးပြားေရးမွာ တရားသျဖင့္ ၿပိဳင္ဆုိင္ရတာကုိ သေဘာက်တယ္။ အဲဒီလုိမ်ိဳးပဲ ၿပိဳင္ခ်င္တယ္” ဟု ဦးေတဇက သတင္းေထာက္ကို ဆက္လက္ေျပာဆုိသည္။
Forbes မဂၢဇင္း သတင္းေထာက္က ထူးကုမၸဏီ၏ တႏွစ္၀င္ေငြ၊ အက်ိဳးအျမတ္၊ ရွယ္ယာအမ်ားဆုံး ပုိင္ဆုိင္သည့္ ဥကၠ႒ တဦး၏ တႏွစ္၀င္ေငြ စသည့္ အေသးစိတ္ေမးျမန္းခ်က္မ်ား ကုိမူ ဦးေတဇက ေျဖဆုိရန္ ျငင္းဆန္ခဲ့သည္။ ထုိေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းႀကီး အမ်ားစုသည္ ကုမၸဏီ၏ ဘ႑ာေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာျခင္း မရွိသကဲ့သုိ႔ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအေနျဖင့္ ၎တို႔ မည္မွ် ခ်မ္းသာႂကြယ္သည္ကုိလည္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိေလ့မရွိေၾကာင္း အဆုိပါ မဂၢဇင္းတြင္ ေကာက္ခ်က္ခ် ေရးသားထားသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ဧၿပီလအတြင္းက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ အီတလီသတင္းေထာက္ တဦးႏွင့္ ေတြဆုံေမးျမန္းခန္းတြင္မူ ၎ပုိင္ဆုိင္သည့္ ထူး ကုမၸဏီသည္ တႏွစ္လွ်င္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၅၀၀ ခန္႔ ၀င္ေငြရွိသည္ဟု ေျပာဆုိခဲ့ဖူးသည္။ မၾကာေသးမီက Wall Street ဂ်ာနယ္၏ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာတြင္လည္း အေရွ႕ေတာင္အာရွရွိ အခ်မ္းသာဆုံး ပုဂၢိဳလ္ ၃၀ ဦး၌ ဦးေတဇသည္ အဆင့္ ၁၂ တြင္ရွိေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
သုိ႔ေသာ္ ၿပီးခဲ့သည့္ ေမလအတြင္း ျပည္ပမွ စားအုန္းဆီ တင္သြင္းျဖန္႔ျဖဴးခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဦးေတဇ တဦးတည္းသာ တင္သြင္းခြင့္ ေပးထားသည္ကုိ အစုိးရက ရုတ္သိမ္းခဲ့သည့္ေနာက္ပုိင္း ဦးေတဇ၏ ဥစၥာဓန ႂကြယ္၀ ခ်မ္းသာမႈသည္ တျဖည္းျဖည္း က်ဆင္း လာေၾကာင္း၊ ထုိအတြက္ ၎ပုိင္ဆုိင္သည့္ ဟုိတယ္မ်ားကုိ ေရာင္းခ်ေနေၾကာင္း ရန္ကုန္စီးပြားေရး အသုိင္းအ၀န္းတြင္ ေျပာဆုိေနသည္။
လက္ရွိ ဦးေတဇပုိင္ ထူးကုမၸဏီ၌ ၀န္ထမ္းေပါင္း ၄ ေသာင္းျဖင့္ လည္ပတ္ေနၿပီး ဦးေတဇသည္ ၀န္ထမ္းမ်ား၏ အက်ိဳးခံစားခြင့္ကုိ အျပည့္အ၀ေပးထားေၾကာင္း၊ ပထမဆုံး ျမန္မာအမ်ိဳးသမီး ေလယာဥ္ေမာင္း တဦးအပါအ၀င္ ရာႏွင့္ခ်ီသည့္ ၀န္ထမ္းေကာင္းမ်ားကုိ ႏုိင္ငံျခား ပညာေတာ္သင္ အပါအ၀င္ ခရီးစဥ္မ်ားကုိလည္း စီစဥ္ေပးသည့္အတြက္ ၀န္ထမ္းမ်ား အၾကား နာမည္ေကာင္း ရရွိေနေၾကာင္း သိရသည္။သူ႕အား အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အစိုးရမွ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ကတည္းကပင္ အေရးယူပိတ္ဆို႔ေရး နာမည္ပ်က္စာရင္း သြင္းထားျခင္းခံရေလေသာ အေၾကာင္းမွာ သူသည္ ႏိုင္ငံတကာမွ ေအာက္လမ္းနည္းမ်ားျဖင္႔ ျပည္သူလူထုအား မတရားဖိႏွိပ္ရက္စက္ အႏိုင္က်င္႔ အုပ္ခ်ဳပ္ထားေသာ ျမန္မာစစ္အစိုးရအတြက္ လက္နက္မ်ား ၀ယ္ယူေပးခဲ႔သူျဖစ္ေလသည္။ ထိုေၾကာင္႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဘဏ္ဏာေငြ ကြပ္ကဲထိန္းခ်ဳပ္ေရး ဌာနမွ အဆိုပါ ဦးေတဇအား ျမန္မာစစ္အစိုးရအတြက္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ရံပံု ေငြ အလံုးရင္းရွာေပးသူႏွင္႔ လက္နက္ ပြဲစားၾကီး ဆိုေသာ ေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္ ထည္႔သြင္းသတ္မွတ္ကာ အေရးယူထားေလသည္။သူသည္ ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင္႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ရုရွားႏွင္႔ တရုတ္တို႔မွသာပင္ လက္နက္မ်ား၀ယ္ယူႏိုင္ေသာ ကာလ၀ယ္… ႏိုင္ငံတကာပိတ္ဆို႔မွဳမ်ားေၾကာင္႔ ပိတ္ညွပ္အသပ္ရွဴၾကပ္ေနေသာ အဆိုပါ ျမန္မာစစ္အစိုးရအတြက္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားၾကာေအာင္ လက္နက္မ်ား၀ယ္ယူရာတြင္ ထဲထဲ၀င္႔၀င္႔ ပါ၀င္ပတ္သက္ ကူညီခဲ႔သူလဲျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။
ထင္ထင္ရွားရွားသာဓကအေနျဖင္႔ ဆိုရပါမူ..စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ အသံုးေဆာင္မ်ားႏွင္႔ ေ၀ဟင္မွ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင္႔ ပ်ံသန္း ပစ္ခတ္ႏိုင္ေသာ ရဟတ္ယာဥ္ မ်ားအား ၀ယ္ယူရာတြင္ ၾကားပြဲစားၾကီးအေနျဖင္႔ ဦးေတဇမွ အခိုင္မာ မားမားမတ္မတ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ႔ေလသည္။“န၀တ လုိ႔ေခၚတဲ ႕ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမွဳတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔က 1988 အာဏာသိမ္းျပီး စတက္တက္လာျခင္းမွာ ျခဴးေငြးတျပားမွမရိွပါဘူး၊ ဒါနဲ႔ သစ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ခ်က္ျခင္းခုတ္လွဲျပီး စေရာင္းကာ ေငြရွာေတာ႔တာပါပဲ၊ ဒါေၾကာင္႔ အဲဒီျငိမ္ပိအစိုးရအဖြဲ႕က ေတဇနဲ႔ ဆက္ဆပ္လာရပါတယ္” ဟု ေထာက္လွမ္းေရးဗိုလ္မွဴးဦးေအာင္လင္းထြဋ္မွ ေျပာပါသည္။ျမန္မာ႔ေလတပ္က ရုရွားမွ ဖန္တီးတပ္ဆင္ထားေသာ ဥေရာပ ႏိုင္ငံမ်ား ၊ အေမရိကန္ႏွင္႔ တရုတ္တို႔၏ အရည္ေသြး တန္တူေလာက္ရိွသည္႔ ေခ်မွဳန္းေရး ရဟတ္ယာဥ္မ်ား ႏွင္႔ မိုင္ကိုယန္ အမ္အိုင္ဂ်ီ ၂၉ ဂ်က္တိုက္ေလယာဥ္ေတြႏွင့္ ေလာေလာဆယ္မွာ လူရာ၀င္ေအာင္ ေတဇ၏ ၾကားပြဲစား ၀င္ေရာက္ေဆာင္ရြက္မႈျဖင္႔ တပ္ဆင္ထားၾကပါသည္။
ထိုတင္မက ျမန္မာ႔တပ္မေတာ္တြင္ ေကာင္ကင္းတာေ၀းပစ္ ရုရွားလုပ္ဒံုးက်ဥ္နည္းစနစ္ႏွင္႔ အေျမာက္မ်ား လည္းရိွတာကေတာ႔ လူတိုင္းသိေလာက္ပါတယ္ ရုရွားႏိုင္ငံထုတ္ မီဒီယာ ဗရာဗိုရာ သတင္းစာတြင္ အလြန္ဆင္းရဲမြဲေတေနေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ရုရွားထံတြင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းေပါင္း ၆၀၀ ဖိုးမ်ွ အကုန္က်ခံကာ ရုရွားလုပ္ အဆိုပါ အမ္အိုင္ဂ်ီ ဂ်က္တိုက္ေလယာဥ္အစင္းေပါင္း ၂၀ အား ၀ယ္ယူခဲ႔ေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာသို႔ ၾကြားလံုးထုတ္ျပီး ရုရွားလက္နက္မ်ား အေရာင္းသြက္ေၾကာင္း ေရးသားထားဘူးေလသည္။လြန္ခဲ႔ေသာ ႏွစ္ (၂၀၁၂)တြင္ ေနျပည္ေတာ္မွ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ထက္မနည္း ေတာ္လွန္ပုန္ကန္ေနၾကေသာ တိုင္းရင္းသား သူပုန္အဖြဲ႔စည္းမ်ား အထူးသျဖင္႔ ေကအိုင္ေအ ကခ်င္ လြန္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ ႏွင္႔ ၄င္း၏ အေပါင္းပါ မဟာမိတ္မ်ားအား ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အျမစ္ျပတ္ေခ်မွဳန္းရန္ ၾကိဳးစားခဲ႔သည္။ ထိုသို႔ျဖင္႔ ျမန္မာ႔ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ အုပ္စုမွ ျမန္မာစစ္တပ္၏ ေစခိုင္းညြန္ၾကားမွဳေအာက္တြင္ နယ္စပ္ေဒသ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕အေနျဖင္႔ မရပ္တည္ေသာ အပစ္ခတ္ရပ္စဲထားသည္႔ သူပုန္အဖြဲ႔မ်ားအား သိသာျမင္သာေအာင္ ခင္းက်င္းျပသသည္႔အေနျဖင္႔ ေလေၾကာင္း စစ္ဆင္ေရးမ်ား ျပဳလုပ္ျပခဲ႔ေလသည္။ သို႔ရာတြင္ ကံမေကာင္းအေၾကာင္းမလွပဲ ျမန္မာ တပ္မေတာ္မွ ဆင္ႏြဲခဲ႔ေသာ ရုရွားမွ တင္ပို႔ထားသည္႔ ညံ႔ဖ်င္းေသာ လက္နက္ ကရိယာ တည္ေဆာက္မွဳ နည္းပညာေၾကာင္႔ ေလေၾကာင္း တိုက္ခိုက္မွဳမ်ားသည္ အသံုးမ၀င္ပဲ အလဟသ အခ်ီးနွီးျဖစ္ခဲ႔ရသည္။ဲဲျမန္မာ အာဏာရွင္မွာ ၾကီးၾကီးမားမားပင္ အေရးေပၚ လက္နက္မ်ားအား ရုရွားမွ ၀ယ္ယူရျခင္းအေၾကာင္းမွာ ၂၀၀၁ခုႏွစ္ ထိုင္းႏိုင္ငံႏွင္႔ျဖစ္ပြားေသာ နယ္စပ္ျပသနာတြင္ အေရးနွိမ္႔သြားရေသာေၾကာင္႔ျဖစ္ျပီး တရုတ္ႏိုင္ငံမွ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ားဆိုေသာ မ်က္ႏွာဖံုးစြပ္ျဖင္႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔လာေရာက္ခဲ႔ေသာ ဒုတိယသမၼတ စင္က်န္ပင္း လာေရာက္လည္ပတ္ျပီး တရုတ္ျပည္မွ ဂ်က္ေလယာဥ္မ်ား ၀ယ္ယူမည္႔အစား ရုရွား စစ္တိုက္ေလယာဥ္ အမ္အိုင္ဂ်ီ ၂၉ မ်ားအား ေတဇအား ေစလႊတ္ကာ ၀ယ္ယူခိုင္းခဲ႔ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ရန္ကုန္စီးပြါးေရးအသိုင္း၀ိုင္းမွ ေျပာဆိုသတင္းေပးခ်က္အရဆိုလ်င္ ဦးေတဇသည္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ ျမန္မာ႔တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမင္းေအာင္လိွဳင္ ရုရွားသို႔သြားေသာ ခရီးစဥ္ႏွင္႔ ခ်ိန္ကိုက္ကာ ရုရွားသို႔ သြားေရာက္ခဲ႔၏။ ျမန္မာ႔ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္မွ ေမာ္စကိုသို႔ သြားေရာက္ကာ မျပီးျပတ္ေသးေသာ ျမန္မာစစ္အစိုးရလက္ထက္မွ လက္နက္ ၀ယ္ယူရန္ခ်ဳပ္ဆိုထားသည္႔ ကိစၥရပ္မ်ားအား သြားေရာက္ အဆံုးသတ္ ေဖါင္ပိတ္ရန္ျဖစ္ေလ၏။
အေၾကာင္းမွာ ရုရွားမွ ဦးေတဇ၏ အစီစဥ္ျဖင္႔ ၀ယ္ယူလာခဲ႔ေသာ လက္နက္မ်ားသည္ အမွန္တကယ္ စစ္ပြဲမ်ားအတြင္း ထိေရာက္မွဳ မရိွပဲ အလဟသ ျဖစ္သြားရေသာ ျမန္မာ႔ တပ္မေတာ္၏ ကခ်င္ျပည္နယ္ စစ္ဆင္ေရးေၾကာင္႔ဟု သိရသည္။ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီး မင္းေအာင္လွဳိင္သည ္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဂ်ြန္လ ၂၃ ရက္မွ ၂၉ ရက္ေန႔ထိ ရုရွား ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီး ဆာေဂရွဳိဂူး၏ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ သြားေရာက္ေၾကာင္း ေဖၚျပထားေလသည္။ျမန္မာ႔ကာခ်ဳပ္မွ သံသယျဖင္႔ ေမာ္စကိုျမိဳ႔ေတာ္ အနီးတြင္ရိွေသာ ေဂ်အစ္စီ အာေအစီ မစ္ ဟုေခၚေသာ ရုရွားတိုက္ေလယဥ္ မ်ားတည္ေဆာက္ေသာ စက္ရံုသို႔ သြားေရာက္ၾကည္႔ရွဳ႕ခဲ႔ျပီး ရုရွားမွ ထပ္မံအဆင္႔ျမင္႔ထားသည္ဟုဆိုေသာ မစ္ ၂၉ တိုက္ေလယာဥ္အား စမ္းသပ္ပ်ံသန္းျပခဲ႔ေၾကာင္း ျမန္မာ အလင္းသတင္းစာတြင္ တရား၀င္ ေရးသားေဖၚျပထားခဲ႔ေလသည္၊ရန္ကုန္တြင္ ရိွေနၾကေသာ သံတမန္အသိုင္း၀ိုင္းမွ လက္ရိွကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိွဳင္သည္ ယခင္က ဦးေတဇအား အသံုးျပဳကာ ခ်ဳပ္ဆိုထားခဲ႔ေသာ ျမန္မာ႔ စစ္အစိုးရ၏ ေျမာက္ကိုရီးယား တရုတ္ႏွင္႔ ရုရွားတို႔မွ လက္နက္၀ယ္ယူေရး သေဘာတူညီခ်က္စာခ်ဳပ္မ်ားအား အဆံုးသတ္ရွင္းလင္းရန္ ၾကိဳးစားေနေၾကာင္း ကို ေျပာဆိုေနၾကပါသည္။ဦးေတဇမွ ပြဲစားလုပ္ကာ ျမန္မာ အစိုးရအတြက္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းေပါင္း (၉)ေထာင္ေက်ာ္မ်ွတန္ဖိုး၇ိွသည္႔ ၀ယ္ယူထားေပးေသာ လက္နက္စာရင္းအား ေအာက္ပါအတိုင္း ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါသည္။
MAJOR ARMS SALES TO THE REGIME SINCE 1988
Supplier Year(s) of delivery Weapon description
Bulgaria 1999 100 Igla-1/SA-16 Gimlet portable
1995 50 WZ-121/Type-69 tanks
1995-1997 50 C-801/CSS-N-4/Sardine anti-ship missiles
1995-1997 6 Houxin/Type-037/1G missile boats
1997-1998 24 A-5C Fantan fighter/ground attack aircrafts
1998-1999 12 F-7M Airguard fighter aircrafts
1998-1999 40 PL-2A short range air to air missiles
1998-1999 40 PL-5B short range air to air missiles
1998-2002 5 Type-76 37mm naval gun turrets
1999 12 K-8 Karakorum-8 trainer/combat aircrafts
2001-2003 3 small armed warships
2002-2003 5 Rice Lamp fire control radars
2004-2005 3 Type-344 fire control radars
2004-2005 24 C-801/CSS-N-4/Sardine anti-ship missiles
2004-2007 8 AK-230 30mm naval guns
Germany 2003 10 Diesel engines
India 2006 2 BN-2 Islander helicopters (Number may be 4, including 2 BN-2 MP version)
2006 10 105mm light towed guns
2006 10 mine protected vehicles
2006 10 T-55 tanks
Italy 2001-2003 3 Compact 76mm naval guns
N. Korea 1999 16 Type-59-1 130mm towed guns
Poland 1990-1992 22 Mi-2/Hoplite helicopters
1991 13 W-3 Sokol helicopters
Russia 1995 7 Mi-8/Mi-17/Hip-H helicopters
1997 5 Mi-8/Mi-17/Hip-H helicopters
2001-2002 20 MiG-29S/Fulcrum-C Jet fighter aircrafts
2001-2002 60 R-73/AA-11 Archer short range air to air missiles
2002 30 R-27/AA-10 Alamo beyond visual range air to air missiles
2006 100 D-30 122mm towed guns
Serbia
2001 18 M-56 105mm Towed guns
2001 36 M-101A1 105mm Towed guns
2004 36 M-56 105mm Towed guns
2006 5 B-52 NORA 155mm Self-propelled guns
Ukraine 1999 12 AI-25/DV-2 turbofans
2002 14 T-72 tanks
2003 10 R-27/AA-10 alamo beyond visual range air to air missiles
2003 1 ST-68U/Tin Shield air surveillance radar
2003 10 BTR-3U Guardian Infantry Fighting Vehicles (Number may be up to 1000; possibly assembled from kits in Burma)
2007 10 MT-LB armored personnel carriers ( by MYUTSAWMYIT blogs )
Aung San Suu Kyi and Myanmar’s Cronies
Aung Zaw wrote in The Irrawaddy, “Burma’s richest tycoons are back in the news again—not for their shady ties to Burma’s former ruling generals, but because of their recent efforts to cozy up to the National League for Democracy (NLD), led by democracy icon Aung San Suu Kyi. Tay Za, Zaw Zaw and several other notorious figures who came to prominence during the bad old days of military rule have been making headlines recently for donating generously to NLD causes. This, in turn, has led to criticism of the NLD, which has been accused of defending cronies whose names are virtually synonymous with corruption. [Source: Aung Zaw, The Irrawaddy, January 28, 2013 ////]
In December 2012, “the NLD held a fundraiser in Rangoon to mark the second anniversary of the party’s Education Network. The event netted around 500 million kyat (US $580,000), including a sizable portion from some of Burma’s richest men. During the event, Sky Net, a television operator and a subsidiary of Shwe Than Lwin Company owned by Kyaw Win, donated 135 million kyat ($155,000), while the Htoo Company, owned by Tay Za, donated 70 million kyat ($81,000). ////
“Suu Kyi has also recently been seen visiting a children’s hospital that Burmese tycoon Zaw Zaw of the Max Myanmar Group helped to renovate. Like Tay Za, Zaw Zaw wasted no time finding an opportunity to meet with the Noble Peace Prize laureate. Soon after she was freed from house arrest, Zaw Zaw, who is the chairman of the Myanmar Football Federation, invited her to watch a match together with him. This reportedly earned him a scolding from some senior generals, but that hasn’t stopped him from meeting her again. ////
“Suu Kyi surprised many by saying that those who became wealthy during military rule should be given another chance to reform themselves. They should be considered innocent until proven guilty, she said, before adding that cronies of the former ruling generals should be investigated for any alleged wrongdoing. “People may have become rich in different ways. But whether they were involved in any illegal action to make themselves rich must be investigated,” said the opposition leader. ////
“Now, many in Burma are asking whether the tycoons are trying buy off Suu Kyi. In early January, senior NLD leaders held a press conference to explain the activities of the party’s education network. The press conference was held at the Kandawgyi Palace Hotel—owned by none other than Tay Za. At the reception, Soe Win, a senior leader of the NLD, told me that he welcomed tycoons’ contribution to education and health. When I asked if the tycoons approached Suu Kyi, he smiled and nodded. ////
“Aides to Tay Za have told me that it was the NLD that approached him first; leaders of the party tell that that is not the case. Zaw Zaw said that people should support Suu Kyi. Indeed, many businessmen who are on the US sanctions list know that Suu Kyi holds the key to their future. She is the one who can recommend the US government to remove some tycoons from the list. It’s no wonder why some tycoons have been seen making public donations to the NLD and Suu Kyi. ////
Image Sources:
Text Sources: New York Times, Washington Post, Los Angeles Times, Times of London, Lonely Planet Guides, The Irrawaddy, Myanmar Travel Information Compton’s Encyclopedia, The Guardian, National Geographic, Smithsonian magazine, The New Yorker, Time, Newsweek, Reuters, AP, AFP, Wall Street Journal, The Atlantic Monthly, The Economist, Global Viewpoint (Christian Science Monitor), Foreign Policy,
burmalibrary.org,
burmanet.org, Wikipedia, BBC, CNN, NBC News, Fox News and various books and other publications.
Jeffrey Hays
Last updated May 2014
