🤴Manchuria Empire ၏ သမိုင္းဦးတြင္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ “ Jin “ Dynasty မိသားစုတြင္ျမင္ေတြ႕ရေသာအမည္မ်ားကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ယေန႔ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ဆက္စပ္ေနေသာလူမ်ိဳးအမည္နာမမ်ားကိုေတြ႕ရသည္။ ထိုသူတို႔မွာ ဦးစြာ
၁. Juchen ေခၚ ( Chin)
2. BC 5 ၌ Yilau ေခၚ ( LiSu )
3. AD 6 တြင္ Naga အမည္
4. AD 7 တြင္ Wuji ေခၚ ( WA)
5. AD 8 တြင္ Momo ေခၚ ( Mon )
6. AD 10 တြင္ Rüchen( Nürchen) ေခၚ ( Rawang, Nung )
7. AD 11 တြင္ Rüchid ေခၚ Lachid အမည္ စေသာအမည္နာမမ်ားကိုဦးစြာေတြ႕ရသည္။
🤴Manchuria Empire တည္ေထာင္စဥ္က Tibet, Uyghurs, Ulach စေသာမ်ိဳးႏြယ္မ်ားကိုလည္းေတြ႕ရသည္။ Ulach မွဆင္းသက္လာေသာမ်ိဳးႏြယ္သည္ Korea လူမ်ိဳးျဖစ္သည္
🤴 “ Manchuria Empire “ ၌ “Jin Dynasty” ျဖစ္ေပၚလာရျခင္းမွာ ထိုအခ်ိန္ခါက “ Tibet, Uyghurs, Ulach “ စေသာ မ်ိဳးႏြယ္စုဘုရင္မ်ား သည္ ကိုယ့္ေဒသအလိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ကာေနလာရမွ AD 1150 ေနာက္ပိုင္း ၌ “Jin” မိသားစုမွထိုေနရာေဒသအား လံုးကိုသိမ္းပိုက္လိုက္ကာ “Jin Dynasty” အမည္ ျဖင့္ ေခၚဆို လာရာမွျဖစ္လာရျခင္းျဖစ္သည္။ “ Jin Dynasty” ေခ ာတ္တြင္ ပုဂံေဒသကိုလည္းတိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ခဲ့သည္။
🤴Manchuria Empire က်ရံႈးရျခင္း၏အေၾကာင္းရင္းမွာ AD 618- 907 “Lieo Dynasty “အခ်ိန္၌စစ္ရံႈး၍ထြက္ေျပးခဲ့ရသည့္လူမ်ိဳးစုမ်ားႏွင့္ဟန္တ႐ုတ္မ်ားသည္ ႐ုရွားရွိ “ Turkistan, Uzbekistan “ ၌ေနစဥ္တြင္ထိုေဒသမွ႐ုရွားႏြယ္မ်ားကို " Manchuria Empire “ အားဆန္႔က်င္ရန္စည္းရံုးခဲ့သည္။ ထိုကာလကိုHan တ႐ုတ္သမိုင္း၌ တ႐ုတ္ဘုရင္မင္းဆက္အျဖစ္ “ Tang Dynasty”အျဖစ္ေတြ႕ျမင္ရသည္။ ထို႔အျပင္ “ Manchuria Empire “ အတြင္းမွ” Jin Dynasty” မိသားစုဝင္တခ်ိဳ႕အားလည္းစည္းရံုးခဲ့ျပန္သည္။ Han တ႐ုတ္တို႔သည္ ကာလၾကာရွည္စြာ “Plan” မ်ားခ်မွတ္ကာ “Jin Dynasty” အားေျခမႈန္းဖို႔ရာေစာင့္ဆိုင္း ကာေနလာရာမွ AD 16 ၌ “Jin Dynasty” ၏မင္းဆက္ ( 5 )အခ်ိန္ကာလ ၌ ထိုအၾကံအစည္ အတိုင္း အာင္ျမင္ ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။
🤴 "Jin" မိသားစုအတြင္း မွ သစၥာေဖာက္ တို႔သည္ Han တ႐ုတ္, Russia အႏြယ္Mongolia မ်ားႏွင့္ပူေပါင္းကာ ယခုတ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏အေရွ႕ေျမာက္ဘက္ ၌တည္ရွိ ေသာ “ North Korea “ အနီးရွိ “ Changbai “ ႏွင္းေတာင္၌ “Jin Dynasty” ကို အႀကီးအက်ယ္တိုက္ ခိုက္ ခဲ့ရာ “Jin Dynasty” မွ စစ္ရံႈး၍ ထိုေနရာရွိေရအိုင္ အတြင္း“ Jin” မိသားစုေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွငိ့တကြကေလးသူငယ္မက်န္ရက္ရက္စက္စက္သတ္ ျဖတ္ခံ ၍ ေထာင္ ေသာင္းမ်ားစြာေသာ Jin မိသားစု မ်ာ၏အေလာင္းမ်ားကို ျမဳတ္ ႏွံ ခဲ့သည္။ အသက္ ရွင္ က်န္ရစ္ ေသာအခ်ိဳ႕Jin မိသားစု ဝင္မ်ား သည္ ဦးတည္ရာေဒသတို႔ထြက္ေျပးရာမွနက္နဲေသာေတာေတာင္ထဲ၌ႏွစ္ေပါင္း"300” ေက်ာ္ လွည့္ လည္ ေနထိုင္ သြားခဲ့ၾက သည္။ ထို စစ္ ရွံုး ျခင္း ႏွင့္အတူႀကီးက်ယ္ခန္းနားေသာ “ Manchuria Empire” သည္ လည္းက်ရံႈးသြား၍သမိုင္းမ်ားအားလံုုးေဖ်ာက္ဖ်က္ျခင္းႏွင့္သိမ္းပိုက္ခံရကာ “ Jin” အႏြယ္မ်ားအားလံုး သည္လူ႐ိုင္းဘဝအျဖစ္သို႔က်ေရာက္သြားခဲ့ရသည္။
🤴 ေနာက္ပိုင္း တြင္ “ Jin “ မိသားစု မွ သစၥာေဖာက္မ်ားသည္ (Manchuria = “Jin Dynasty” ) အမည္မွ “ Jin“Manchu” အမည္သို႔ေျပာင္းလဲကာ Empire ႀကီးကိုဆက္လက္ထူေထာင္ခဲ့သည္။ “Manchu Empire “ ကာလကို Han တ႐ုတ္သမိုင္း၌တ႐ုတ္မင္းဆက္အျဖစ္ "Mind Dynasty" အျဖစ္ေဖာ္ျပထားသည္ ကို ေတြ႕ရသည္။
🤴ထိုေနာက္ AD 1644၌ “ Manchu” အမည္မွ “ Quiche “ အမည္သို႔တစ္ဖန္ေျပာင္းလဲကာ Quiche Empire ႀကီးကိုဆက္လက္တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ “ Quiche “ ဟုေသာအဓၶိပၸာယ္မွာ သန္႔ရွင္းေသာျမင့္ျမတ္ေသာဟုအနက္အဓိပၸာယ္ရသည္။ ၎အမည္သည္ Kachin ( Jingpo) ႐ိုးရာအျဖစ္အသံုုးျပဳေနေသာ Htung hkring Maka ကိုအေမြ ေပးခဲ့ေသာ မိမိတို႔မ်ိဳးႏြယ္၏ကနဦး 'အေမ' ကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။ ၎ကာလကိုHan တ႐ုတ္သမိုင္း၌ တ႐ုတ္မင္းဆက္အျဖစ္ “ Quin Dynasty”အျဖစ္ေဖာ္ျပထားသည္။ AD 18 ရာစု ေႏွာင္း ပိုင္း တြင္ Quiche Dynasty ၏ဘုရင္အရည္အခ်င္းမ်ားက်ဆင္းလာျခင္းႏွင့္အတူ Han တ႐ုတ္မ်ား၏လြမ္းမိုးမႈ့မ်ားႀကီးထြားလာကာHan ဘာသာစကားသည္လည္လြမ္းမိုးလာျခင္းႏွင့္အတူ AD 1922 ၌ “ Manchu” မင္းဆက္သည္ထာဝရခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားေတာ့သည္။
🤴 စစ္ရံူး၍ထြက္ေျပးသြားေသာ မိမိတို႔ “ Jingpo” မ်ားသည္ယခုအေခၚစစ္ကိုင္းေဒသတြင္ေနထိုင္စဥ္ AD 17 ၌ပထမျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ကိုတည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ပထမျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ကိုတည္ေထာင္ေသာ" ဦးေအာင္ေဇယ်"သည္ဗမာလူမ်ိဳးလံုးဝမဟုတ္ပါ။ " ဦးေအာင္ေဇယ်" ၏ Original အမည္မွာ “ Alumbra” ျဖစ္ေၾကာင္းသမိုင္း၌ေတြ႕ရသည္။ ယခုစစ္ကိုင္းေဒသ၌ေနထိုင္ၾကေသာ Jingpo မ်ားသည္ ႏွစ္ကာလၾကာျမင့္လာျခင္းႏွင့္အတူ ကဒူ၊ကနန္လူမ်ိဳးအျဖစ္ ရွမ္းဗမာလူမ်ိဳးစုထဲ၌ထည့္သြင္းခံျခင္းေၾကာင့္ဝမ္းနည္းစြာေတြ႕ျမင္ေနရသည္။
🤴ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ၿမိဳ႕ေတာ္” Yangon” သည္ျမန္မာ့သမိုင္း၌ေဖာ္ျပထားသည့္ ရန္မ်ားကုန္၍ Yangon ျဖစ္ေပၚလာပံုသမိုင္းမွာလံုးဝမဟုတ္ပါ။ “ Yangon ၏ Original အမည္မွာ ကခ်င္အမည္အျဖစ္ မွည့္ေခၚခဲ့ေၾကာင္းကမ႓ာ့သမိုင္းပညာရွင္မ်ားမွျပဳစုထားေသာသမိုင္းတြင္ေတြ႕ျမင္ရ သည္။ ၎မွာ “ Manmawႏွင့္ Jan Mai Kawng “ ဟူ၍ “ Alumbra” ( အေလာင္းမင္းတရား) လက္ထက္၌မွည့္ေခၚခဲ့သည္။ Turkey ( တူရဂီ) သမိုင္း ၌ ဗမာလူမ်ိဳးအား Jingpo ၏ တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ေဖာ္ျပထားသည္ကိုေတြ႕ရပံုကို ပံုႏွင့္တကြေဖာ္ျပေပးလိုက္သည္။
🤴မိမိတို႔ကခ်င္လူမ်ိဳး( Jingpo ) မ်ားသည္1950 မတိုင္ခင္ထိ သန္း ( 50 ) ခန္႔အထိရွိခဲ့သည္ဟုသမိုင္းအေထာက္အထားအရသိခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္ယခုအခါ ၁သန္းေက်ာ္မွ်သာက်န္ေတာ့ေၾကာင္းျမင္ေတြ႕ေနရသည္။ ထိုသို႔ကြယ္ေပ်ာက္ရျခင္းအေၾကာင္းမွာ တ႐ုတ္ျပည္တြင္းစစ္၌က်ဆံုးျခင္း၊ခရစ္ယာန္အားႏွိမ္းနင္းျခင္းေၾကာင့္သတ္ျဖတ္ခံရျခင္း၊ဘိန္း၏သားေကာင္းျဖစ္ရျခင္း၊North and south Korea စစ္ပြဲ၌က်ဆံုးျခင္း၊ ပထမ/ဒုတိယကမ႓ာ့စစ္ပြဲ၌က်ဆံုးျခင္း တ႐ုတ္ျပည္ရွိ Han တ႐ုတ္မ်ားႏွင့္ အျခားေသာလူမ်ိဳးစုမ်ားႏွင့္ေသြးေႏွာ၍ကြယ္ေပ်ာက္ျခင္း၊Vietnam ရွိ မိမိတို႔လူမ်ိဳးမ်ားသည္ အျခားဘာသာစကားေျပာ၍ေသြးေႏွာျခင္း၊ India Assam ရွိကခ်င္မ်ား အျခားလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ေသြးေႏွာ၍ေပ်ာက္ကြယ္သြားျခင္း၊ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ကဒူ၊ကနန္ကဲ့သို႔မိမိတို႔လူမ်ိဳးမ်ားစြာေသြးေႏွာ၍ကြယ္ေပ်ာက္သြားရျခင္း၏အဓိက ျပင္ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္းေတြ႕ျမင္ေနရသည္။
🤴မိမိတို႔ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ား၏ သမိုင္းေၾကာင္းအား ကမ႓ာ့အဆင့္ရွိ Thesis အျဖင့္ ေလ့လာ ျပဳစု ျခင္း ကိုအျမန္ဆံုးမျပဳလုပ္ႏိုင္လွ်င္ ေႏွာင္ႏွစ္ ေပါင္း50 ႏွင့္ 100 ၌ ကခ်င္( Jingpo ) ဟူေသာလူမ်ိဳးသည္ “ Museum “ ၌ Photo အျဖစ္ႏွင့္သာက်န္ရစ္သြားႏိုင္ေျကာင္းျမင္ေတြ႕ေနရသည္။ မည္သို႔ပင္ ဆိုေစတ႐ုတ္၏သမိုင္း၌ “ Jingpo “ လူမ်ိဳးအားေမ့ထား၍ခ်န္ထားလို႔မရသလို သမိုင္းပညာရွင္မ်ား ျကား၌ “ Jingpo” ႏွင့္ပတ္သက္၍ျငင္းခုန္ရေသာပုစၥာတစ္ပုဒ္အျဖစ္ရွိေနမည္ မွာ အမွန္ပင္ ျဖစ္ သည္။
✍️ နာက္ ထပ္ ေရး မည့္အေၾကာင္း အရာ ၌ “ Jinghpo “ လူမ်ိဳးတို႔၏ ကနဦး အစ လူမ်ိဳး မ်ား ၏ အေၾကာင္း ကို ဆက္လက္ေရး သား သြား မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း...✍️
By Cb Aung
Photo credit
