ကခ်င္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနမွာ ေဆြးေႏြး

http://burmese.voanews.com/a/patrick-murphy-met-kachin-leaders/3788358.html

ျမန္မာႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ပဋိပကၡ အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သက္ဆိုင္ရာ အဖဲြ႔အ စည္းေတြအားလံုး ေဆြးေႏြးညွဳိႏွဳိင္းေရးနည္းလမ္းနဲ႔ အေျဖရွာဖို႔ အေမရိကန္အစိုးရဘက္က တိုက္တြန္းလို္က္ပါတယ္။

မတ္လ (၂၈)ရက္ေန႔က အေရွ႕ေတာင္အာရွဆိုင္ရာ ဒုလက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Patrick Murphy နဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာရွိတဲ့ ကခ်င္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေတြ႕ဆံုၿပီး ျမန္မာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သေဘာထားအျမင္ေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။

ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ မအင္ၾကင္းႏိုင္က အျပည့္အစံုကို တင္ျပမွာပါ။

အဲဒီေတြ႕ဆံုပဲြမွာ UNFC ကေတာင္းဆိုထားတဲ့ အခ်က္အပါအ၀င္ NCA အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္မွာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕ေတြအားလံုး ပါ၀င္ လက္မွတ္ေရးထိုးႏိုင္ျခင္း ရွိမရွိကို အေမရိကန္အစိုးရဘက္က စိတ္၀င္စားမႈရွိေနေၾကာင္း ေဆြးေႏြးပဲြမွာ ပါ၀င္ခဲ့သူတဦးျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေျခစိုက္ ကခ်င္မဟာမိတ္အဖဲြ႔ ဥကၠဌ Gum San က ေျပာပါတယ္။

“ သူတို႔ ေျပာတာကေတာ့ အစိုးရဘက္က ေပးထားတဲ့သတင္းျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ UNFC ဘက္ကေတာင္းဆိုထားတဲ့ အခ်က္ (၉)ခ်က္ကို အစိုးရဘက္က လက္ခံတဲ့အေျခအေန ၾကားသိရလို႔ သူတို႔၀မ္းသာပါတယ္ေပါ့ေနာ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကေတာ့ နီးစပ္လာၿပီလို႔ ထင္ပါတယ္လို႔ေျပာတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔က ေျပာပါတယ္။ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒါမမွန္ဘူးလို႔။ (၉)ခ်က္ကို လက္ခံတဲ့ သေဘာသဘာ၀မရွိပါဘူးလို႔။ (၉)ခ်က္ကို အတိအက်လက္ခံမယ့္ အေျခအေနမရွိဘူးလို႔ ေျပာတာပါ။ ဆက္ၿပီးေဆြးေႏြးရမယ္လို႔ ေျပာျပပါတယ္။

ေမး။ ။ ဆက္ၿပီးေဆြးေႏြးရမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြက ဘာေတြပါလဲရွင့္။ ဥပမာ ေျပာလို႔ရမလား။

ေျဖ။ ။ “တခ်ဳိ႕အခ်က္က ႏိုင္ငံေရးအရ အားလံုးပါ၀င္တဲ့ မူတို႔၊ ေနာက္ တျခားႏိုင္ငံကေနၿပီးေတာ့ international witness ဆိုတဲ့ စကားလံုးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အမ်ားႀကီး ျပႆနာရွိေနပါတယ္။ ေနာက္တခုက ဆိုင္းထိုးၿပီးမွ တႏိုင္ငံလံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲမယ္ဆိုတဲ့ ေၾကညာခ်က္ ပထမဆံုးအခ်က္နဲ႔ပတ္သက္လို႕ေတာင္ လက္ခံႏိုင္တဲ့ အေျခအေနမရွိဘူးလို႔ ေျပာျပပါတယ္။”

ဒါအျပင္ တနလၤာေန႔က ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ကခ်င္ျပည္နယ္ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ စခန္းကို သြားခဲ့တဲ့ ခရီးစဥ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း ဒုလက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Patrick Murphy နဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး တိုင္းရင္းသားေတြဘက္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေပၚ ထားတဲ့ ယံုၾကည္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ Gum San က အခုလိုေျပာပါတယ္။

“အျခားလူေတြနဲ႔ တိုင္းတာမယ္ဆိုရင္ သူတဦးတေယာက္၊ ေခါင္းေဆာင္တဦးအေနနဲ႔ သူပဲအဓိကက်တယ္။ သူပဲတတ္ႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႔အေပၚတိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကေတာ့ တႏွစ္နဲ႔ တႏွစ္ နည္းပါးလာတဲ့အေျခအေနရွိပါတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။”

တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကိစၥမွာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔ေတြအေနနဲ႔ အစိုးရနဲ႔ ဆက္လက္ ညွဳိႏွဳိင္းေဆြးေႏြးဖို႔ အေမရိကန္ဘက္က လိုလားေၾကာင္း Mr. Mruphy ကေျပာဆိုခဲ့တယ္လို႔ Gum San က ေျပာပါတယ္။

ကခ်င္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း စစ္ေဘးေရွာင္ဒုကၡသည္ေတြအေရးအပါအ၀င္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ကက္သလစ္နဲ႔ ခရစ္ယာန္ဘာသာေရးအဖဲြ႕အစည္းေတြ ကန္႔သတ္ခံရမႈေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြးပဲြမွာပါ၀င္တဲ့ ကခ်င္ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြက တင္ျပခဲ့သလိုမေလးရွားႏိုင္ငံက ကခ်င္ဒုကၡသည္ေတြ အေရးေတြကိုပါ ေဆြးေႏြးတင္ျပခဲ့တယ္လို႔ Gum San က ေျပာပါတယ္။

မတ္လ (၂၈)ရက္ အဂၤါေန႔က အေရွ႕ေတာင္အာရွဆိုင္ရာ ဒုလက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Patrick Murphy နဲ႔ ေတြ႕ဆံုပဲြကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာရွိတဲ့ Kachin Catholic Community of America၊ Kachin American Baptist Association၊ Kachin Baptist Churches နဲ႔ ကခ်င္မဟာမိတ္အဖဲြ႔အစည္းက ေခါင္းေဆာင္ေတြ တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။

ကခ်င္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနမွာ ေဆြးေႏြး

▶

0:04:20

/0:04:22

တိုက္႐ိုက္ လင့္ခ္

သီးျခားခြဲထုတ္၍ နားဆင္ႏုိင္ပါသည္။

Read more »

US,State Department hte Kachin Datkasa ni Hkrum shaga.

28/ March/2017
Lachid Kachin
USA, kaw shanu nga ai Kachin Community na datkasa ni hte US, mung dan asuya,State Department (maigan kyit hkai hkring mang dap) de sadu hkrum shaga ai lam na chye lu ai.
USA, a suya a mai gan kyit hkai hkring mang dap kawn USA, Washington DC, kaw daju ai Kachin Alliance,de USA kaw shanu nga ai Kachin Nawku hpung ni hte Kachin Community ni hte alak myi hkrum sha ga mayu ai lam matut mahkai saw sha ga wa ai lam chye lu ai.
Ya na zawn saw shaga hkrum ai hte maren Kachin Alliance, a ning baw Slg Nsang Gum San,NT ning baw Shy Lahkyen Ja Seng Mai, yan kawn woi awn let dai ni (28/3/2017) ya sha ni (11:30 am kawn 1:30 pm) aten du hkra USA, asuya a mai gan kyit hkai hkring mang dap US. Department of state Bureau of East Asia and Pacific Affairs kaw na, David R.Myers(Burma Desk Officer), Patricia Mahoney (Director office of mainland southeast asia), W. Patrick Murphy (Deputy Assistant Secretary for Southeast asia Bureau of East Asia and Pacific Affairs) ni hte sa du hkrum shaga lai wa sai lam na chye lu ai.
Ya na zawn sadu hkrum shaga ai hta Kachin Alliance ningbaw Slg Nsang Gum San, NT Ningbaw Shy Ja Seng Mai,KBC USA, a ning baw Rev Dr Jum Maw San Awng, KABA, naw ku hpung a ning tau ning baw Rev Dr Lasaw Yaw Ba, Kachin Catholic Community of America (KCCA) kaw na Shd Luksing Kyang Zung, ni kawn ya ten hkyak hkyak kanu mung dan kaw byin nga ai masa lam ni hte, IDP hte seng ai lam, kani nang hpam hte seng ai lam.Malaysia hte Thai mung dan ni hkan naw ngam nga ai Kachin refugee, ni hte seng ai lam ni hpe tang madun ngut ai hpang ka nu mung dan a simsa lam hte seng ai lam ni hpe bawng ban ja hkrup ai lam na chye lu ai.

Read more »

The U.S Department of State, Bureau of East Asian and Pacific Affairs hte US Kachin community ningbaw ni hkrum

Posted: March 30, 2017 Categories: Newsroom Author: Kachin Alliance Comment: 0

The U.S Department of State, Bureau of East Asian and Pacific Affairs hte US Kachin community ningbaw ni daini March 28, 2017 hta Washington DC na US Department of State Rung hta zuphpawng galaw la lu ai.
Shanglawm ai ni:
Kachin Community Leaders-
1. Slg. Luksing Kyang Zung, Hpaji Jaw, Kachin Catholic Community of America
2. Rev. Dr. Lasaw Yawba, Ningtau Ningbaw, Kachin American Baptist Association
3. Rev. Dr. Jum Maw San Awng, Ningbaw, Kachin Baptist Churches, USA
4. Slg. Nsang Gum San, Ningbaw, Kachin Allaince
5. Lahkyen Ja Seng Mai, Ningtau Ningbau, Kachin Alliance

Us. Department of State, Bureau of East Asian and Pacific Affairs-
1. W. Patrick Murphy, Deputy Assistance Secretary for Southeast Asia
Bawngban ai lam ni:
Lahkawng maga de nna shachyen shaga ai hte sa du hkrumzup lu ai majaw chyeju dum ai lam tsun let zuphpawng hpe hpan sai. N-pu na lam ni hpe rau jawm bawngban jahkrup lu sai.
1. Hpyen yen tsinyam ni hpe matut garum shingtau na matu hte garum ai lam hpe pat shingdan ai hpe dawm lu hkra shakut garum na lam
2. Nawku hpung ni hte seng ai lam ni hte majan hta nawku hpung ni gara hku hkra machyi ai lam
3. Malaysia hte Thai kaw nga ai Kachin refugees ni hpe lawan Amerika de shaga la na lam hpe hpyi shawn ai hte shanhte a jahpan ni hpe mung PRM de shalai ya na matu up jaw ai.
4. Nang hpam lusha pat jasan ai lam
5. Num ma roi rip ai lam hte Human traffic a lam
6. Simsa lam the seng nna Myen mung kaw galaw nga ai lam ni hpe tsun bawngban jahkrup ai lam.

Read more »

Makam masham Nu ku Hpung hpe hkrai n htai lai ga.

Moiprat kaw nna dai ni na ten du hkra

Makam masham hpung hpe hkrai htai lai nna ,Amyu rusai ,Hkaw hkam hkaw seng,Emperor mung dan kaba ni ga ayai hten za mat sai re.

Roma Emperor Kawn dai ni Iran ,Iraq,syria Mung kan mung dan shagu majan hkrai chyat rai nga ai.

Nkau myi gaw amyat lu nna n kau myi gaw mat mat ,sum mat nga ai.

Laiwa sai ten 

Japan mung dan,Indonisia,Malaysia Mungdan ni law malawng gaw Hkristan sasa hte up re ai mung dan ni re,Ya gaw Wa shan nsha ai ni she up mat sai,

Miwa wa mung dan hte Russia Mung dan mung, Makam masham nau htai lai ai ,mang hkan a n hkan e,Hpang jahtum Communit Mungdan de Gale mat ai kaw du sai.

Ya an hte kaw mung Hkristan makam shada sha naw htai lai nga yang( Mao )

sut kata Myit jasat ( suthpawm pati ) ni she madu mat wa na ra ai,

shing nrai,wa shan nmai sha mat na ra ai,shing nrai,baw krin ni she law jat wa na ra ai.

shada hkum htai lai saga law.

Mut Tsawm 

2 hrs · Arlington, TX · 

Ngai Dinghkrai A Ningmu

Ya ten Wunpawng Facebook mungkan hta Slg Lum Zawng kawn KBC Sara kaba ni a lakjat hpe madi madun, tsun dinglun ai lam hte seng nna ram ram wa garu nga ai lam hpe mu lu nga ai. Ram ram garu ai ngu ai hta grau nna shada jahpoi ahpyak, mara shagun, n ru n ra byin nga ai ngu yang grau jaw na re.

Ngai hku na gaw Slg Lum Zawng hpe mung mara nmu ai, dai zawn sha KBC Sara ni hpe mung mara nmu ai. Hpung magam gun ni mung Karai a magam gun rai sai majaw san seng san pra mat sai, lam shagu hta hpa tsun shara n nga kup tsup mat sai ngu n mai myit la nga ai. Hpung magam gun ni mung shinggyim Masha sha re majaw shut shai chye ai, dai hte maren shinggyim masha shagu gaw shut chye ai amyu ni hkrai rai nga ga ai.

Dai zawn shut ai lam ni hpe shada tsun shadum ai, hpaji jaw hkat ai lam ni hpe hkap la hkan sa shading sharai mat wa ai a majaw she shinggyim u hpung u hpawng gaw grau nna rawt jat galu kaba lam maga de rai wa ai. Dai zawn shada hpaji jaw hkat ai lam hpe gaw hpaji hparat hkum tsup ai, myit marai kung kyang ai ni sha chye hkap la nga ai. Myit masa grit nem ai, hpaji machye machyang n nga ai ni gaw hpaji jaw shading sharai ai lam hpe hkap la hkan sa, shading sharai na malai nhtang hku mara sha gun, tsun jahpyak, mara tam ai lam ni hpe galaw chye ma ai.

KBC Sara ni mung, masa hta hkan nna hpung masha ni chye na hkawn hkrang hkra tsun shadum ai lam rai na re ngu hpe kam ai. Slg. Lum Zawn hku nna mung, mung masa la wa re majaw mung masa lam hku nhtap htuk dum ai hpe mu ai majaw mara sha gun ai hku nre sha, madi madun ai lam rai na re ngu kam ai.

Dai zawn re lam hpe kaja wa na tsun shaga ai ni nan pyi hpa ntsun, zim rai nga ai hpe anhte a nga la ga ni wa she nang shoi nang sha nga tsun jahta hkat, shada jahpyak hkat taw yang gaw anhte she myit masa gyit nem ai ni tai wa na ga ai.

Dai zawn anhte shada lachyum npru shada tsun jahpyak, n ru n ra byin taw yang gaw anhte Myu Sha ni a yaw shada ai pan dung gaw grau grau she tsan wa maga de rai na re. Bai, anhte Myu Sha ni shada dai zawn n ru n ra byin na hpe ra sharawng nga ai Myu Sha ni a HPYEN wa gaw mani sum sai rai myit dik myit pyaw let yu mada nga na re hpe dum ga ngu let,

Read more »

HPAJI DAW CHYE AI LAW NGA YANG, LAWT PRU SHARA NGA AI. ( GA SHAGAWP 11:14B)

Gumgrawng Hkan Naw·

Anthe W.P amyu masha ni hta ngai grai hkrungga ai kaw Rev. Dr. Lahtaw Gum Se( KTCS Jawng Up Usa) mung lawm ai. Sara Kaba gaw grai si mani ai, hpaji chye ai hte asak kaba tim prat grai dep ai wa re ngu mu lu ai. Masha kaba/kaja, chye ai/n chye ai ni yawng hpe rap rap ra ra hku nna hku hkau let kanawn mazum chye ai wa mung re. Prat dep ai ngu ai hta prat dep ai arung arai ni hpe lu lang ai hte manu dan ai bu hpun palawng ni mari lu hpun ai hpe tsun ai nre. Byin lai mat wa sai, byin nga ai lam hte byin wa na lam ni hpe chye mu chye sawn let asak chye hkrung ai wa mung re ngu mu ai. Ramma ni a ningmu hpe Grai manu shadan chye ai Sra kaba langai Mung re. Sara kaba gaw Kachin theologian/philosopher mung re. Shi a Kachin hte seng nna makam masham/mung masa/ shinggyin nga pra masa - religious/politcal/social perspectives on "the Kachins" ni gaw grai manu dan nga ai.
Shi tsun lai mat ai lam law law kaw nna ngai ya dai ni du hkra naw sharin masing la ai lam langai mi hta:
" Anhte Wunpawng amyu masha ni gaw Seminar-Bawngban-dinglun hpawng ni law law glaw ai majaw grai galu kaba kung zet wa nga ai" nga nna KBC-EC zuphapwng kaw kalang mi tsun sang lang ga ai lam hpe ya du hkra myit dum hkaja sharin la nga ai .Dai sharin la ai lam kaw la kap nna anhte amyu masha ni matu lama mi matsing sharin la lu na nhten ngu myit yu ai hte ngai langai hkrai a ningmu hpe kadun mi tang madun dat ai. Sharai jahtuk ra ai lam nga yang mung jawm tsun/bawngban sharai ya na hpe myit mada ai.
Dai majaw 1947-1962 na mung masa mabyin langai hpe
hpe myit dum ai.
U Nu woi awn ai Myenmung Democracy Parliament up-hkang masa hpe grai madang tsaw ai hku nna gwi gwi shawng nnan ding lun ai wa gaw Jinghpaw mung masa ningbaw langai mi re nga ai Du Wa Zan Hta Sin re. Shi gaw KNC-Kachin National Congress Party kaw na re nhtawm, Rawang amyu lakung kaw na re. Shi a ding lun bawngban ai laika buk-buklet langai mi re nga ai ai, Democracy Byaung Byan" or "Reserved Democracy" ngu ai laika buk gaw anhte Wp amyu masha ni mung masa party ningbaw langai a ning mu ding lu ai lam gaw grai manu dan ai hte grai madang tsaw ai labau langai mi mung re mat sai re. Dai hkring htawng hpe nmai malap na re.
Pangmu Shayi ( May 16, 2015, Kachinland News), Du Wa Zan Hta Sin: A Profile In Leadership hta Du Wa Zan Hta Sin a lam hpe ndai hku ka da nga ai; " As parliamentarian, Zan Hta Sin distinguished himself as articulated debater, always on the ready to speak up for the Kachin rights. Du Wa Zan Hta Sin gaw anhte wunpawng amyu masha ni a matu grai kung kyang ai hku nna, tsun jahta bawngban dara la ai wa re ngu nna mung shi hkum nan mung hkam la lai wa sai re.
Shaloi nye myit karaw kata hta "Seminar-Bawngban hpawng" a lam hpe law law myit mat wa ai. Seminar-Bawngban Hpawng ngu ai gaw Hpaji daw ai hte bawngban ai lam re nga ai . Dai hta e; Research/Analysis/critical thinking/report/feedback/ - Sawk sagawn ai/ding lun ai/tang madun ai/gwi gwi tsun ai hte myit ai/ galaw lai mat wa sai lam ni hpe bai nthang shat lai lai ai-myit yu ai lam ni re nga ai.
Dai majaw Ga shagawp 11:14 hta,
"Hpaji daw chye ai nyan n rawng yang, mung masha ni sum wa ma ai; Hpaji daw chye ai law nga yang, lawt pru shara nga ai."
Dai majaw amyu langai mi lawt lu na matu gaw hpaji daw chye ai masha langai lahkawn hte sha gaw nmai na re, hpaji daw chye ai masha law law ra na re.
Hpaji daw chye ai ni ngu ai hta; ningmu law law nga ra na re. Dai ningmu ni hta Makam masham/Mung masa/Tara masa/Sut masa/Shing ni(Art)/Hpyen masa/shinggyin nga pra masa ning mu hte kaga ningmu ni law law hte hpaji daw chye ra na re. Tim, bawngban ding lun ai lam hta ti nang a ningmu hte manang ni a ningmu ni gaw bung ai aten nga ai zawn nbung ai aten mung nga na re. Raitim, nbung ai majaw anhte ni shada gaw hpyen hku nna gaw nbyin hkra gaw hpaji rawng ra na re. " We agree our disagreement" masa hku re yang gaw anhte bawngban dinglu ai lam gaw grai manu dang ai bawngban dinglun ai lam byin tai na re. Anhte ni yawng mung grai kungkyang zet let ai amyu masha ni tai wa na hpe myit mada ai. Tinang hte ningmu nbung ai yawng gaw tinang a hpyen re nga ai ningmu re yang gaw anhte amyu ni kata hta ning mu n bung hkat ai ni yawng gaw shada hpyen mai tai hkat wa nga ai. Dai majaw ningmu n-bung shagu gaw hpyen hku nna nmai masat hkat na re. Dai gaw kung kyang zet let ai masha/amyu langai ai kumla maka mung re nga ai.
Dai majaw hpaji daw chye ai masha ni law law nga wa hkra jawm shalat/ mazing/ manu shadan sa wa ga.

Read more »

ဆႏၵျပပြဲမွာ မြန္ျပည္နယ္က ကရင္နဲ႔ ပအိုဝ္း တိုင္းရင္းသားေတြပါ ပါဝင္ခဲ့ၾကၿပီး တိုင္းရင္းသား မၿပိဳကြဲေရး၊ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးနဲ႔ ျပည္သူအသံ ေဒသခံအသံ နားေထာင္ေပးေရး ေႂကြးေၾကာ္ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။

 Banyar Mon's post.

တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္ေတြမွာေနထိုင္ၾကတဲ့ မြန္တိုင္းရင္းသားေတြက ဗို္လ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတံတားအမည္ အလိုမရွိေၾကာင္းနဲ႔ သံလြင္တံတား(ေခ်ာင္းဆံု)အမည္ေပးဖို႔ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕မွာ ဒီေန႔ လူ ၄ ေသာင္းေက်ာ္က ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပၾကပါတယ္။

ဆႏၵျပပြဲမွာ မြန္ျပည္နယ္က ကရင္နဲ႔ ပအိုဝ္း တိုင္းရင္းသားေတြပါ ပါဝင္ခဲ့ၾကၿပီး တိုင္းရင္းသား မၿပိဳကြဲေရး၊ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးနဲ႔ ျပည္သူအသံ ေဒသခံအသံ နားေထာင္ေပးေရး ေႂကြးေၾကာ္ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။RFA 19.3.2017

စဿတ္တၛဲ - ၁၉.၀၃.၂၀၁၇ ၊ တၛဲအဒုိက္ ၊
ရက္စြဲ - ၁၉.၀၃.၂၀၁၇ ၊ တနဂၤေႏြေန ့၊

စႏူအခိင္ႏူဂယး ၈ နာဍီ စုိပ္ ၁၂ နာဍီ ေဒါ၀္တၛဲ
ဒှာဲေကာံ - ဒဒန္ေဢာံဍဳင္၊ ဍဳင္မတ္မလုီ
အခ်ိန္ - နံက္ ၈ နာရီ မွ ေန ့လည္ ၁၂ နာရီထိ

စုရပ္ေနရာ - ၿမိဳ ့မတံတား ၊ ကမ္းနားလမ္း ၊ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ ့၊
ဂံၜင္သြက္ဂြံထၞးဆႏၵ

+5

Read more »

မတ္လ ဟာ က်မအတြက္ ေကာင္းခ်ီးမဂၤလာေတြကို သိသာထင္ရွားစြာ ခံစားရရွိတဲ႕ လျဖစ္တယ္။

Khon Ja

၁။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကို လာေရာက္ျပီး ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္နဲ႕ ေတြ႕ဆံုေပးဖို႕ KNO, NP Peace နဲ႕ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံေရာက္ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ား စုေပါင္း ဖိတ္ၾကားခံရလို႕ ဗီဇာ လုပ္တဲ့အခါ စာရြက္စာတမ္း အစံုအလင္ကိုင္ျပီး ေဖေဖၚ၀ါရီလကုန္အထိ သံရံုး ၃ ခါ သြားလည္း အဆင္မေျပခဲ့ဘူး။ ကခ်င္ျငိမ္းခ်မ္းေရးကြန္ရက္က မွတ္ပံုတင္ မလုပ္ထားလို႕ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ေပးခဲ့တယ္။ ကိုယ္လည္း ၃ ခါ လာျပီးျပီ၊ မေပးရင္ မယူဘူး။ Passport သာ ျပန္ေပးပါ လို႕ ေအာ္ခဲ့တယ္။ ဒီေတာ့မွ Passport ကို ယူထားလိုက္ျပီး မတ္လ ၁ ရက္ေန႕မွာ ဗီဇာရျပီ ညေန စာအုပ္လာယူပါ လို႕ ဖုန္းေခၚလာတယ္။

၂။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ေရာက္တဲ့အခါ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ားနဲ႕ ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ေတြ႕ဆံုခြင့္ရျပီး မိသားစုပမာ ၾကိဳဆို ဧည့္ခံေကၽြးေမြးျပီး လိုေလေသးမရွိ ေစာင့္ေရွာက္ခံရတဲ့အခါ ကိုယ့္မိသားစု နဲ႕ ျပန္ဆံုသလို ခံစားရတယ္။ စစ္ေဘးဒါဏ္ေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ႕သူမ်ားအတြက္ သူတို႕ ပင္ပန္းစြာ အလုပ္လုပ္ျပီး ရရွိတဲ့ ၀င္ေငြနဲ႕ လွဴဒါန္းၾကတဲ့အျပင္ ရံပံုေငြ ရွာေဖြေရးအစီအစဥ္မ်ား သီးသန္႕ လုပ္ျပီး ၾကိဳးစားပံ့ပိုးေနၾကတာ ျမင္ရတယ္။ စစ္ျဖစ္ရာေဒသမွ မိတ္ေဆြမ်ားအတြက္ မ်က္ရည္က်လ်က္ ဆုေတာင္းကူညီၾကတယ္။ လူငယ္ေတြလည္း ဒုကၡသည္စခန္းေတြအတြက္ စာသင္ေက်ာ္ငးမ်ား ရရွိေအာင္ ၾကိဳးစားျပီး ေငြရွာေပးေနတာ ေတြ႕ရတဲ့အခါ နီးခ်င္း ေ၀းျခင္း ထက္ "ေသြးခ်င္း" သဆိုတဲ့ စကားလံုးကိုဘဲ နားထဲမွာ ၾကားေနရတယ္။ သူတို႕ရဲ႕ စည္းလံုးညီညြတ္မႈ နဲ႕ အခ်င္းခ်င္းယိုင္းပင္းကူညီမႈ လူၾကီးက လူငယ္ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ လမး္ညႊန္မႈ၊ လူငယ္ေတြက လူၾကီးေတြကို ေလးစားမႈဟာ မိသားစု၀င္ေတြလို ျဖစ္တာကို ျမင္ရေတာ့ ေရွ႕ဆက္လုပ္ေဆာင္ဖို႕ ခြန္အားေတြ အမ်ားၾကီး ရလာတယ္။ IDP မ်ားအတြက္နဲ႕ က်မနဲ႕ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားအတြက္ လက္ေဆာင္မ်ား လက္ေဆာင္ပစၥည္းမ်ားကို တနင့္တပိုးၾကီး ေပးလိုက္ၾကပါတယ္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

၃။ ခရီးစတင္စဥ္က ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားနဲ႕ Ministry of Justice နဲ့သာ ေတြ႕ဆံုရမယ္ လို႕ နားလည္ထားခဲ့တယ္။ တကယ္လည္း ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၃ ဦးနဲ႕ Ministry of Justice မွာ အရာရွိမ်ားနဲ႕ ေတြ႕ဆံုခဲ့ျပီးတဲ့အခါ သတင္းျပန္႕သြားျပီး ေနာက္တေန႕မွာ Ministry of Foreign Affair မွ ဖိတ္ေခၚျပီးဒ presentation လုပ္ခိုင္းျပန္တယ္။ ဒါဟာ ေနာက္ဆံုးျဖစ္မယ္ လို႕ ထင္ခဲ့ေပမဲ့ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္က သူ႔ရံုးခန္းကို တခါ ဖိတ္ၾကားျပီး တင္ျပ ေဆြးေႏြး ခိုင္းတဲ့အခါ ဘုရားသခင္ရဲ႕ အစီအစဥ္ကို အံ့ၾသတၾကီး ျဖစ္မိပါတယ္။ ဂ်ပန္ခရီးစဥ္ကို စီစဥ္ေပးတဲ့ KNO, NP Peace, ဂ်ပန္ေရာက္ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ား အားလံုးကို အထူးေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ Marip Seng Bu John Jangma Myu Awng Saiga Brang Kum Htoi Hpa Yamaguchi Aiko SengHein Dabang Myit Munggu LW Ja Wang Balaw Pa Pa, Seng San Lahpai, Lashi Je Naw, Day Mon Maran Labang David, Nu Nu Wa Lazum Pri Sham Lu Hkawn San Maran တို႕အပါအ၀င္ အနီးကပ္ ေစာင့္ေရွာက္ေပးခဲ့ၾကတဲ့ မိတ္ေဆြမ်ားအားလံုးကို အထူးေက်းဇူး တင္ပါတယ္။

၄။ အိမ္ျပန္ေရာက္ျပီး မၾကာမီမွာဘဲ ညီမငယ္ Mai Mai Mai က Woman of Change Award ကို ခ်ီးျမွင့္ျခင္း ခံရပါတယ္။ သူမဟာ ကိုယ့္မ်က္စိေရွ႕မွာဘဲ ေသမင္းလက္ထဲကေနဘုရားသခင္ရဲ႕ ေကာင္းခ်ီးေတာ္ေၾကာင့္ လႊတ္ကင္းခဲ့ရျပီး ဂုဏ္ေတာ္ကို ထင္ရွားဖို႕နဲ႕ မိမိ လူမ်ိဳးေတြကို အေစခံဖို႕ သီးသန္႕ ေရြးခ်ယ္ျခင္း ခံရသူျဖစ္တယ္။ သူမဂုဏ္ျပဳ ခံရျခင္းဟာ က်မ ဂုဏ္ျပဳခံရတာထက္ ပိုျပီး ၀မ္းသာစရာ ေကာင္းသလို ဘုရားသခင္ရဲ႕ ေကာင္းခ်ီးေတာ္ကို ပိုျပီး ခ်ီးမြမ္းႏိုင္လာတယ္။ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ားရဲ႕ အက်ိဳး၊ ႏိုင္ငံံ့အက်ိဳးကို ေဆာင္ရြက္တဲ့ ေနရာမွာ ပိုျပီး ထိေရာက္လာမယ္ ဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ တသီၾကီး ထြက္လာပါတယ္။

၅။ က်မ တတ္သိ နားလည္တဲ့ အခ်ိန္က စျပီး တိုင္းရင္းသားရုပ္ရွင္ကားေတြနဲ႕ ျမန္မာ့ရုပ္ရွင္ အကယ္ဒမီပြဲ ဆိုတာ ဘာမွ မဆိုင္ခဲ့ပါဘူး။ ညကလည္း အကယ္ဒမီပြဲ မၾကည့္ပါဘူး။ သို႕ေသာ္ Computer ဖြင့္ျပီး ေဖ့စ္ဘုတ္ ဖြင့္လိုက္တာနဲ႕ Kumudra က ရုပ္ရွင္အထူးဆု မေနာေျမမွေက်ာက္စိမ္းကမၻာ ဆိုတဲ့ စာေၾကာင္းေလးက ခ်က္ခ်င္းတက္လာပါတယ္။ ဒါနဲ႕ ခ်က္ခ်င္း ထခုန္ျပီး ေဖ့စ္ဘုတ္မွာ Share လိုက္ပါတယ္။ ဘုရားသခင္ကို ေက်းဇူးတင္တယ္။ ဒါရိုက္တာ ေဒါင္လြမ္း ဟာ ဒီလို ရုပ္ရွင္ကားၾကီး မထုတ္မီကတဲက ကခ်င္ဗြီဒီယိုေတြကို ကခ်င္မဟုတ္တဲ႕ အျခားသူမ်ား ၾကည့္ရွဳ႕ ခံစားႏိုင္ျပီး ကခ်င္ဇာတ္ကားေတြကို ကမၻာေက်ာ္ေအာင္ ၾကိဳးစားေနတဲ့သူတေယာက္ အျဖစ္ တစိုက္မတ္မတ္ ၾကိဳးစားေနသူ ျဖစ္တယ္။ Maran Seng Naw ကေတာ့ ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ ကူညီမႈမွာ အဆက္မျပတ္ ပါ၀င္ေနသူျဖစ္တယ္။ ဒီဆု ရျခင္းဟာ က်မအတြက္ေတာ့ ဒုကၡသည္မ်ား အေရးမွာ ကူညီေပးတဲ့အတြက္ ဘုရားသခင္ ေကာင္းခ်ီးေပးတယ္ လို႕ ခံယူပါတယ္။ ဘုရားသခင္ရဲ႕ ဂုဏ္ေတာ္ကို ထင္ရွားေစဖို႕နဲ႕ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ားရဲ႕ ေဘးဒုကၡကို သက္သာရာ ရေစဖို႕ အခြင့္အလမ္းအျဖစ္ အသံုးခ်ခြင့္ ရေစတဲ့ လမ္းေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ကိုဆိုင္းေနာ္ဆီက အေမြေတာင္းလို႕ ရတဲ႕ ပစၥည္းေတြကို ေလလံတင္ျပီး IDP မ်ားအတြက္ ရံပံုေငြ ရွာျခင္းကေန စတင္ပါမယ္။

၆။ ၁၆ ရက္ မတ္လမွာဘဲ က်မစီးလာတဲ့ ကား အပါအ၀င္ တျခား ၃ စီးကို YBS က ၀င္တိုက္ခဲ့ပါတယ္။ အရွိန္က အေတာ္ျပင္းျပီး ကားေတြ စုတ္ျပတ္ သြားေပမဲ့ လူက မယ္မယ္ရရ ဒါဏ္ရာ မရပါဘူး။ ကားေနာက္ခန္းမွာ ထုိင္ျပီး Seatbelt မသံုးထားတဲ့အတြက္ ကိုင္ေဆာင့္ သလို ျဖစ္ခဲ့တဲ့အတြက္ လည္ပင္း၊ ခါးနဲ႕ ျမီးေညွာင့္ရိုးေတြ နဲနဲ ေလးေတာ့ နာခဲ့ေပမဲ့ အခုေတာ့ ေပ်ာက္ေနပါျပီ။ ဘယ္မွာဘဲထိုင္ထိုင္ ကားထဲေရာက္ရင္ seatbelt လိုတယ္ ဆိုတာကို လက္ေတြ႕ သင္ယူရတာ ဒုတိယ အၾကိမ္ ျဖစ္ပါတယ္။ (ပထမအၾကိမ္က Wati Yu Maw နဲ႕အတူတူ အခုလို တပံုစံထဲ အတိုက္ခံခဲ့ရတာ) ဒီသင္ခန္းစာထက္ အျမတ္ကေတာ့ YBS ဖန္တီးရွင္ ကြီးျဖိဳးကို အခ်ိန္မေရြး ထဆဲဖို႕ အေၾကာင္းရင္း ခိုင္ခို္င္မာမာ ရျပီ ျဖစ္တယ္။ အသက္ရွင္လ်က္ က်န္းက်န္းမာမာ ျပန္ထြက္လာခိုင္းတာဟာ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ားကို ဆက္လက္ အေစခံဖို႕နဲ႕ ကြီးျဖိဳးကို ဆက္ဆဲဖို႕ ျဖစ္တယ္ လို႕ လက္ခံပါတယ္။

၂၀၁၇ မတ္လ ဟာ က်မအတြက္ေတာ့ ေကာင္းခ်ီးမဂၤလာမ်ား ခံစားရတဲ့ လပါဘဲ။ ေနာက္ထပ္ ၁၁ ရက္အတြင္းမွာ အမ်ားၾကီး ထပ္လာမယ္လို႕လည္း ေမွ်ာ္လင့္ေနဆဲပါဘဲ။

Read more »

ေခ်ာင္းဆံုနဲ႔ ေမာ္လျမိဳင္ျမိဳ႕ကို သြယ္တန္းထားေသာ တံတားကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အမည္ေပးမယ္လို႔ ျပည္သူ႔လြွတ္ေတာ္က ဆံုးျဖတ္လိုက္တဲ႔အတြက္ မြန္လူမ်ိဳးမ်ား ေမာ္လျမိဳင္ျမိဳ႕မွာ ဆႏၵျပေန

https://www.facebook.com/rfaburmese/videos/10155647127368128/
BREAKING NEWS!
ေခ်ာင္းဆံုနဲ႔ ေမာ္လျမိဳင္ျမိဳ႕ကို သြယ္တန္းထားေသာ တံတားကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အမည္ေပးမယ္လို႔
ျပည္သူ႔လြွတ္ေတာ္က ဆံုးျဖတ္လိုက္တဲ႔အတြက္ မြန္လူမ်ိဳးမ်ား ေမာ္လျမိဳင္ျမိဳ႕မွာ ဆႏၵျပေန

Read more »

American Mungdan e an hte Baw sang ni kade du sai ngu gaw ndai sumla yu yang chye lu ai

Anhte Bawsang ni American Mungdan e kade du sai ngu gaw ndai sumla yu yang chye lu ai. Ndai gaw 2001 kaw na 2017 du hkra State Dept hku nna hta da ai "Refugee" shang jahpan re. Da sang bai shaga la ai ningrum ningtau, kashu kasha jahpan pyi nlawm ai. Nlaw htum refugee 1 gaw dum nta masha 2.5 hpe shaga la ai hpe sawn yu yang, 419,185 daram rai taw sai. Ndai gaw kahtap shangai ai nlawm ai. US Mungdan hta status la sha naw re, Australia, UK, EU, Canada, hte Japan, Korea nlawm shi ai.

Dai majaw anhte Bawsang ni su hprang ging sai. US Mungdan hta, Myen Asuya nlu galaw ai "grass roots" campaign kade madang mai galaw ai ngu gaw ndai jahpan sakse madun nga ai. 2008 - 2017 lapran American shang masha jahpan kaw na Sgaw Karen ga shaga masha #4 law htum re, 43,618. Anhte amyu sha ni mung mungkan ting chyam hkawm tim, bra ai nre sha ring chying ra sai, gahkyin gumdin ra sai.

(credit: US State Dept.)

Lani myi Bawsang ni a matu ahkyak ai Mung masa lam daw dan "Referendum" galaw ra wa aten hta, maigan du nga ethnic masha jahpan ni hpe hta yang she teng man ai dawdan ai lu la na re ngu mung mu mada ai.

By Gum san nsang

Read more »

US မွာ ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားအတြက္ သိနားလည္အပ္ေသာ ဥပေဒ အေၾကာင္းတေစ့တေစာင္း

react-text: 6 Close /react-text

Chin TV International

last Saturday

US မွာ ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားအတြက္ သိနားလည္အပ္ေသာ ဥပေဒ အေၾကာင္းတေစ့တေစာင္း 

Read more »

သူပုန္ျဖစ္ရတာ ဂုဏ္ယူၾကပါ

(တိုင္းရင္းသားတိုင္း ဖတ္ေစခ်င္တယ္)
မြန္၊ ရခိုင္၊ တနသာၤရီမွာ ဓာတ္ေငြ႕ထြက္တယ္။ သယံဇာတေတြ ထြက္တယ္။ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းေတြ လုပ္လို႕ ရတယ္။ ေရလုပ္ငန္း၊ ရာဘာလုပ္ငန္း၊ စုိက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္း၊ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈလုပ္ငန္းေတြ အႀကီးအက်ယ္ လုပ္လို႕ရတယ္။ လမ္းပန္ဆက္သြယ္ေရးကလည္း အဂၤလိပ္လက္ထက္ကဆိုရင္ အေကာင္းဆုံးပါပဲ။ ခရီးသြားလုပ္ငန္းေတြအတြက္ ႏိုင္ငံျခားအရံေငြေတြ ေဒၚလာသန္းေပါင္းမ်ားစြာ ရွာေပးႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္္းရွိတယ္။ လူဦးေရနဲ႕ ပညာတတ္မႈႏႈန္းကလည္း ဖြံ႕ၿဖဳိးေအာင္ လုပ္ဖို႕ လုံေလာက္တယ္။ ဒါေပမဲ့ မြန္၊ ရခိုင္၊ တနသာၤရီမွာ ၿမဳိ႕ႀကီးေတြ ဆုတ္ယုတ္သြားတယ္။ ျပည္မမွာ ၿမဳိ႕ႀကီးေတြ ေပၚထြန္းလာတယ္။
ခ်င္းျပည္၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ကရင္နီျပည္နယ္တို႕မွာ သဘာဝခရီးသြားလုပ္ငန္းေတြ လုပ္လို႕ ရတယ္။ သတၲဳတြင္းေတြ ထူေထာင္လို႕ ရတယ္။ စိုက္ပ်ဳိးေရး အရမ္းကို ေအာင္ျမင္မယ့္ ျပည္နယ္ေတြပဲ။ ခ်င္းျပည္နယ္မွာဆိုရင္ ေလွခါးထစ္စုိက္ပ်ဳိးေရးေတြ လုပ္ႏိုင္ခဲ့ရင္ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ေတြ လာၾကမွာပါ။ အထူးသျဖင့္ လက္ဖက္ခင္းေတြကို လွပေအာင္ စုိက္ပ်ဳိးႏိုင္ရင္ အရမ္းကို လွပသြားမွာပါ။ လူသူမေရာက္ေသးတဲ့ ေတာေတာင္သဘာဝေတြဟာ ကမၻာေပၚမွာ အင္မတန္မွ တန္ဖိုးရွိပါတယ္။ ေရအားလ်ပ္စစ္လုပ္ငန္းေတြ အႀကီးအက်ယ္လုပ္လို႕ ရတဲ့ ျပည္နယ္ေတြပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီျပည္နယ္ေတြဟာ ရစရာမရွိေလာက္ေအာင္ ေနာက္က်က်န္ေနခဲ့ရပါတယ္။ အဂၤလိပ္အစိုးရလက္ထက္တုန္းကဆိုရင္ ဒီေဒသေတြဟာ အင္မတန္မွ ၿငိမ္းခ်မ္္းခဲ့ပါတယ္။ ကရင္နီနယ္ဆိုတာ လြတ္လပ္တဲ့နယ္တစ္နယ္ပါ။
ကခ်င္နဲ႕ ရွမ္းတို႕ဟာ သူတို႕မွာသာ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ ရွိေနခဲ့ရင္ အင္မတန္မွ ခ်မ္းသာႂကြယ္ဝတဲ့ ျပည္နယ္ေတြ ျဖစ္ေနမွာပါ။ ကခ်င္ျပည္မွာဆိုရင္ ေက်ာက္သံပတၲျမားေတြ အႀကီးအက်ယ္ ထြက္ရွိပါတယ္။ ရွမ္္းမွာလည္း အဲ့လိုပါပဲ။ ေနာက္ၿပီး ဒီျပည္နယ္ႀကီး(၂)ခုဟာ တိုင္းျပည္ငယ္မ်ားလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာ ဒီျပည္နယ္ႏွစ္ခုထက္ ေသးငယ္တဲ့ တိုင္းႏိုင္ငံေတြဟာ ဒါဇင္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိပါတယ္။ ပေလာင္ေဒသဟာ လက္ဖက္ျပည္နယ္တစ္ခု ျဖစ္လာပါ့မယ္။ ကခ်င္ေဒသဟာ ႏွင္းက်ေနတဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသတစ္ခုပါ။ ဝေဒသမွာလည္း ရွားပါးတဲ့ ေျမသားထြက္ရွိၿပီး ဖုန္းစတဲ့ ဖိုင္ဘာပစၥည္းမ်ားထုတ္လုပ္ရာမွာ အမ်ားႀကီး အကူအညီ ေပးႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ပအိုဝ္းနဲ႕ ရွမ္းတို႕ရဲ႕ ေဒသေတြမွာလည္း တြင္းေအာက္သယံဇာတေတြ ထြက္ရွိၿပီး အင္ေလးေရကန္ႀကီးဟာ ခရီးသြားေတြ အင္မတန္မွ ႏွစ္ၿခဳိက္တဲ့ ေနရာတစ္ခုပါ။ ေတြးၾကည့္ေလ...ကခ်င္ျပည္နယ္ဟာ ေတာင္ကိုရီယားနည္းပါး ရွိပါတယ္။ ရွမ္းျပည္ႀကီးဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႕ ကေမၻာဒီယားႏိုင္ငံေလာက္ ႀကီးပါတယ္။ ဒီလိုနယ္ေျမမ်ဳိးဟာ ျပည္မကေန ဘာမွ မရွိတဲ့ ျမန္မာလူမ်ဳိးတို႕ရဲ႕ လာေရာက္ျခယ္လွယ္ျခင္း္ကို ခံေနၾကရတာ ျဖစ္တယ္။
တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားဟာ မိမိတို႕ေဒသရဲ႕ တန္ဖိုးကို မသိရွိၾကပါဘူး။ မိမိတို႕မွာ ရွိတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ အင္အားကိုလည္း မသိရွိၾကပါဘူး။ မိမိတို႕မွာ ရွိေနတဲ့ အင္အားအစစ္အမွန္ကို ေမ့ၿပီး ျပည္မကေန လာေရာက္တဲ့ ျမန္မာအုပ္ခ်ဳပ္သူေတြကို အားကိုးၾကပါတယ္။ မိမိတို႕ေဒသမွာ ထြက္ရွိတဲ့ သယံဇာတေတြကို သူတို႕ထုတ္ယူသြားၾကတာကို ဒီအတိုင္း ၾကည့္ေနခဲ့ၾကပါတယ္။ မိမိတို႕က အခြန္ကို ေဆာင္ရၿပီး မိမိတို႕ကို အမွန္ကတယ္ ကိုယ္စားျပဳႏိုင္တဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို မရရွိၾကပါဘူး။ မိမိတို႕ျပည္နယ္မွာေတာင္ မိမိတို႕လူမ်ဳိးဟာ ဒုတိယႏိုင္ငံသားအျဖစ္နဲ႕ ေက်နပ္ေနၾကရပါတယ္။ အခ်ိန္ၾကာလာေတာ့ မိမိတို႕ဘိုးဘြားပိုင္ေရေျမေလအားလုံးဟာ ျမန္မာပိုင္လိုလို ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါကို လက္သင့္ခံလို႕ မရပါဘူး။ ေတာ္လွန္ပုန္ကန္ရမွာ ျဖစ္တယ္။
ဒီလိုေတာ္လွန္ပုန္ကန္တဲ့ေနရာမွာ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးခ်င္း၊ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုခ်င္း၊ သူရဲေကာင္းဆန္ဆန္နဲ႕ လုပ္လို႕ မရပါဘူး။ ေျပာက္ၾကားစနစ္ကိုပဲ အရင္းခံၿပီး ေတာ္လွန္ေရးအဆင့္အထိ အဆင့္မျမွင့္တင္ႏိုင္ခဲ့ရင္လည္း အလုပ္မျဖစ္ပါဘူး။ အားလုံးဟာ တပ္ေပါင္းစုအသြင္နဲ႕ တမိန္႕တသံထဲ ေတာ္လွန္ရပါ့မယ္။ တပ္ေပါင္းစုအသြင္ လႈပ္ရွားႏိုင္ဖို႕ လူမ်ဳိးအရ အျမင္က်ယ္ဖို႕ လိုပ့ါမယ္။ နယ္ေျမအရလည္း သေဘာထားႀကီးဖို႕ လိုပါ့မယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး အျမင္မက်ယ္ခဲ့ရင္၊ သေဘာထားမႀကီးႏိုင္ခဲ့ရင္ ရွိရွိသမွ်လူမ်ဳိးေတြဟာ ျပည္မအစိုးရကို အညံ့ခံမိရာ ေရာက္ပါတယ္။ အႏၲရာယ္ကို ဖိတ္ေခၚရာေရာက္ေနပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားတို႕ေဒသကို လာေရာက္ၾကပါ၊ သိမ္းပုိက္လုိက္ၾကပါ၊ မိမိတို႕က ဗမာေတြရဲ႕ လက္ေအာက္ကို ဝင္ေရာက္ၾကပါ့မယ္လို႕ ဖိတ္ေခၚေနသလိုပါပဲ။
၁။ ကခ်င္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဟာ ကခ်င္လူမ်ဳိးပါ။ KIA ဟာလည္းပဲ ကခ်င္လူမ်ဳိးပါ။ ဒါေပမဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္အစိုးရက ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႕ကို ＂ အၾကမ္းဖက္သမား＂လို႕ ေျပာခဲ့ရပါတယ္။
၂။ ႏိုင္သက္လြင္ဟာ မြန္အမ်ဳိးသားပါတီ ဒုဥကၠ႒ ျဖစ္ဖူးပါတယ္၊ သူ႕သမီးဟာ ဗမာနဲ႕ ညားၿပီး NLD မွာ အမတ္ျဖစ္ပါတယ္။ အခု မြန္ေတြနဲ႕ ထိပ္တုိက္တိုးရမယ့္ေနရာမွာ NLD က ဒီမိသားစုကို သုံးခဲ့ပါတယ္။
၃။ ရခိုင္မွာလည္းပဲ အတူတူပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒါက္တာေအးေမာင္ကို တုိက္ဖို႕ ဦးေအးသာေအာင္ကို သုံးပါတယ္။ ရွမ္းေတြမွာလည္း အတူတူပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပေလာင္ေတြမွာလည္း ထိုနည္းလည္းေကာင္းပါပဲ။ ကရင္ေတြမွာဆို အေျခအေနက ပိုဆိုးပါတယ္။ ေဒသအသီးသီးမွာလည္းပဲ ဒီအတိုင္းပဲ ငါးၾကင္ဆီနဲ႕ ငါးၾကင္ေၾကာ္ေနၾကတာကို ေတြ႕ႏိုင္မွာပါ။
လူမ်ဳိးအျမင္က်ဥ္းတယ္လို႕ စြတ္စြဲခ်င္စြတ္စြဲပါ။ ဗမာအခ်င္းခ်င္း မညီၾကဘူးဆိုေပမဲ့ သူတို႕မညီၾကလို႕ တိုင္းရင္းသားေတြက အခြင့္အေရးပိုရသြားၾကတာ တစ္ခါမွ မရွိခဲ့ဖူးဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူတို႕မညီၫြတ္ၾကတာကိုပဲ အသုံးခ်ၿပီး တိုင္းရင္းသားတို႕ေဒသမွာ သူတို႕နည္း္သူတို႕ဟန္နဲ႕ နယ္ခ်ဲ႕လာၾကတာကိုလည္း ေလ့လာေတြ႕ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကို မသိရွိဘဲ ေတာ္လွန္ေရးကို လုပ္ေနခဲ့ရင္ လူကြၽံေဘာ မဖမ္းတတ္ဘဲ ဂိုးတက္သြင္းဖို႕ ႀကဳိးစားမိတာနဲ႕ အတူတူပါပဲ။
ဒီေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႕မွာ တိုင္းရင္းသားစိတ္ဓာတ္ အမွန္တကယ္ ရွိေနၾကလား။ ရွိၾကရင္ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ အရင္လုပ္ပါ။ သူပုန္ျဖစ္ရတာ ဂုဏ္ယူပါ။ အၾကမ္းဖက္သမားေတြပါလို႕ အစြတ္စြဲခံရရင္လည္း အၾကမ္းဖက္သမားအျဖစ္ကို လက္ခံလုိက္ပါ။ ဒါေပမဲ့ မိမိတို႕ေဒသကို ဒုကၡေပးဖို႕ ေရာက္လာတဲ့ အေဝးက ဧည့္သည္ေတြကိုေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ မ်က္ႏွာသာ မေပးမိၾကပါေစနဲ႕။ သူတို႕ဟာ အလာေကာင္းတဲ့ ဧည့္သည္ေတြ မဟုတ္ၾကပါ။ သူတို႕ေရာက္ေလရာမွာ ျပႆနာေတြခ်ည္းပဲဆိုတာ ကြက္ကြင္ကြင္းကြင္း ေတြ႕ျမင္ေနတာပဲမဟုတ္လား။U Ravika

Read more »

ONE Kachin ဆိုသည္မွာ ( ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါး )

(by- Hpunggan)
ကခ်င္မ်ဳိးႏြယ္စု၀င္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ဂ်ိန္းေဖာ့၊ လခ်ိဒ္၊ ေလာ၀္ေ၀ၚ၊ လီဆူ၊ ရ၀မ္ႏွင့္ ဇိုင္၀ါး လူမ်ဳိးစုတို႔သည္ ေရွးပေ၀သဏီ အခ်ိန္ကာလမွစ၍ တူညီေသာ ေနာက္ခံသမိုင္းေၾကာင္းျဖင့္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည့္ ညီရင္းအစ္ကို ေမာင္ရင္းႏွမမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ယခုအခါ ကခ်င္မ်ဳိးႏြယ္စု၀င္မ်ား၏ ဘာသာစကား (Dialect) အမ်ိဳးအစားစံုလင္ကြဲျပားမႈကို အေၾကာင္းျပကာ တိုင္းတစ္ပါးသား လူမ်ဳိးျခားမ်ားမွ ကခ်င္လူမ်ဳိးကို မ်ိဳးႏြယ္စုအမည္မ်ားျဖင့္ အစိတ္စိတ္ အမႊာမႊာ ခြဲျခားရန္ ႀကိဳးစားေနၾကသည္။

အခ်ိန္ကာလၾကာျမင့္စြာ တစ္ေနရာမွ အျခားတစ္ေနရာသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည့္ အတြက္ ေနရာေဒသအေပၚမူတည္၍ ေလယူေလသိမ္း၊ စကားလံုးႏွင့္ ေ၀ါဟာရ ၾကြယ္၀မႈတို႔တြင္ အထိုက္အေလ်ာက္ ကြဲျပားမႈမ်ားရွိေသာ္လည္း ကခ်င္မ်ဳိးႏြယ္စု၀င္မ်ားသည္ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္း၊ ဆင္ယင္ထံုးဖြဲ႕မႈ ႏွင့္ ေရႊ႕ေျပာင္း အေျခခ်ေနထိုင္ျခင္းတို႔၌ တူညီၾကသည့္အေလ်ာက္ မ်ဳိးႏြယ္စုတစ္ခုႏွင့္ တစ္ခု ခြဲျခားမရႏိုင္ဘဲ တစ္ခုတည္းေသာ လူမ်ဳိးအျဖစ္ စည္းလံုးညီညြတ္စြာ ေနထိုင္လ်က္ရွိပါသည္။

ကခ်င္မ်ဳိးႏြယ္စု၀င္မ်ားသည္ မိမိတို႔၏ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္မႈသမိုင္းတြင္ အထင္ကရ ေဒသ မ်ားျဖစ္သည့္ မလိခူးမဂၽြယ္ (Mali Hku Majoi)၊ က်ဳိင္ခူးမဂၽြယ္ (Chyai Hku Majoi)၊ ခရန္ခူးမဂၽြယ္ (Hkrang Hku Majoi) စသည့္ ေဒသမ်ား၌ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ၾကၿပီး ေျမာက္အရပ္မွ ေတာင္ဘက္အရပ္သို႔ ဆက္လက္ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထုိုင္ၾကသည္။ ဤသို႔ အေရွ႕၊ အေနာက္ႏွင့္ ေျမာက္ဘက္မွ ေတာင္ဘက္သို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထုိင္ခဲ့ၾကသည့္အတြက္ ဘာသာစကားအရ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာကို ေခၚေ၀ၚရာ၌ပင္ အေရွ႕(Sinpraw)၊ အေနာက္(Sinna)၊ ေျမာက္(Dingdung)၊ ေတာင္(Dingda) ဟူ၍ အစဥ္လိုက္ သတ္မွတ္ ေခၚဆိုၾကပါသည္။

ကခ်င္မ်ဳိးႏြယ္စု၀င္မ်ား၏ ဘိုးေဘးမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ေရွးဦးကခ်င္လူမ်ဳိး(Proto Kachins)မ်ားသည္ မြန္ဂိုေဒသ(Mongolia)တြင္ စစ္တုိက္ကာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသူမ်ား ျဖစ္သည္။ ၎ေခတ္ကို Xiongnu (匈奴) ေခတ္ဟု ေခၚသည္။ တရုတ္ျပည္ရွိ မဟာတံတိုင္းႀကီးကို မေဆာက္လုပ္မီ ေခတ္ကာလ ျဖစ္သည္။ ထိုေခတ္ကာလတြင္ ေျပာဆိုခဲ့သည့္ စကားအခ်ဳိ႕ကို ရ၀မ္(ႏုန္)လူမ်ဳိးမ်ား ယေန႔တိုင္ေအာင္ သံုးစြဲေျပာဆို ေနၾကဆဲျဖစ္သည္။

ေရွးဦးကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ တိဘက္ကုန္းျမင့္ေဒသ (Tibetan Plateau)၊ ခ်င္းဟုိင္ (Qinghai -青海) ေရအိုင္ႏွင့္ ခ်န္း(ေခၚ)ယန္စီ (Yangtze - 长江) ျမစ္ဖ်ား ေဒသမ်ားတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကၿပီး ဆားခ်က္ကာ အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္းျပဳခဲ့ၾကသည္။ လီဆူ၊ တိဘက္ႏွင့္ ဂ်ိန္းေဖာ့လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ဆားခ်က္လုပ္သည့္ လူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ကာ ခ်န္းျမစ္ဖ်ားေဒသမွ စတင္၍ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထုိင္သြားၾကသည့္ လူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း တရုတ္ႏိုင္ငံ၊ ယူနန္ (Yunnan) ျပည္နယ္၊ တလီ (Dali) ၿမိဳ႕ရွိ ေရွးေဟာင္း သုေသသနျပတုိက္တြင္ ျပသထားသည္။ ကခ်င္မ်ဳိးႏြယ္စုတုိ႔၏ သမိုင္းေနာက္ခံတူညီမႈကို ေဖာ္ညႊန္းသည့္ ထင္ရွားေသာ သက္ေသ အေထာက္အထား တစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။
ေရႊ႕ေျပာင္းေနထုိုင္သည့္ အခ်ိန္ကာလတစ္ေလွ်ာက္တြင္ မိမိတို႔၏ လူမ်ဳိးစုမ်ား ေရာက္ရွိေနထိုင္ရာ ေဒသရွိ အသံုးအေဆာင္၊ အလွအပအဆင္တန္ဆာမ်ားကို သံုးစြဲခဲ့ၾကရသည့္အတြက္ ဘာသာစကား၊ ႐ိုးရာ၀တ္စံုႏွင့္ ဆင္ရင္ထံုးဖြဲ႕မႈတြင္ ကြာျခားမႈ အနည္းအက်ဥ္းရွိခဲ့သည္။ ဂ်ိန္းေဖာ့႐ိုးရာ၀တ္စံုပင္လွ်င္ ဗန္းေမာ္၀တ္စံု၊ ခခူး၀တ္စံုစသျဖင့္ ေနရာေဒသကိုလိုက္၍ ကြဲျပားသည္။ သို႔ေသာ္ အထက္တြင္ ဆိုခဲ့သည့္အတိုင္း တူညီေသာ ရိုးရာဓေလ့ ထံုးတမ္းမ်ားႏွင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်မႈသမိုင္းတို႔က ကခ်င္မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားကို ပိုင္းျခားခြဲထုတ္၍ မရေအာင္ အခိုင္အမာ သက္ေသခံလ်က္ ရွိပါသည္။

ထိမ္းျမားလက္ထပ္မႈကိစၥတြင္ ကခ်င္မ်ဳိးႏြယ္စု၀င္မ်ားအားလံုး၌ စနစ္တစ္ခုတည္းသာ ရွိသည္။ မည္သည့္မ်ိဳးႏြယ္စု၊ မည္သည့္မိသားစုတြင္ ပါ၀င္သည္ျဖစ္ေစ၊ ညီအစ္ကိုမ်ိဳးႏြယ္ (Hpu Nau) - ေယာကၡမမ်ိဳးႏြယ္(Mayu) - သားမက္မ်ိဳးႏြယ္ (Dama) ဖိုခေနာက္ဆိုင္ ေတာ္စပ္ပံုစနစ္အရ ဤေခါင္းစဥ္ သံုးခုေအာက္တြင္သာ ရွိသည့္အတြက္ ကခ်င္အားလံုးမွာ ေဆြမ်ိဳးအရင္းအခ်ာမ်ားသာ ျဖစ္ၾကသည္။ ဤစနစ္သည္ မည္မွ်ေ၀းကြာေနသူမ်ားပင္ ျဖစ္ပါေစ၊ တစ္ေသြးတစ္သား တစ္စိတ္တစ္၀မ္းတည္း ျဖစ္ေအာင္ ရစ္ေႏွာင္ထားသည့္ တြဲလက္မ်ားပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ကခ်င္မ်ဳိးႏြယ္စု၀င္မ်ား၏ တူညီသည့္ အျခားအေၾကာင္းအရာတစ္ခုကို ညႊန္းဆိုရလွ်င္ ကခ်င္မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားသည္ ဖခင္၏မ်ဳိးႏြယ္ကို လိုက္၍ အမည္မွည့္ဆိုေသာစနစ္ကို အသံုးျပဳသည္။ မိခင္၏ မ်ဳိးႏြယ္ျဖင့္ အမည္မွည့္ဆိုျခင္း မရွိဘဲ၊ ဖခင္၏ မ်ဳိးႏြယ္ကိုလိုက္၏ အမည္မွည့္ေခၚသည့္ စနစ္ (Patrilineal) ျဖစ္သည္။ ဖခင္သည္ လဖိုင္ (Lahpai) မ်ဳိးႏြယ္ျဖစ္ပါက သား၊ သမီးမ်ားသည္လည္း လဖုိင္မ်ဳိးႏြယ္ ျဖစ္ၾကၿပီး မိခင္ဘက္မွ မ်ိဳးႏြယ္ကို ေယာကၡမမ်ိဳးႏြယ္အျဖစ္ အလြန္ရိုေသတန္ဖိုးထားၾကသည္။ တစ္ဘက္မွလဲ သားမက္မ်ိဳးႏြယ္ကို မ်ားစြာအားကိုးအားထားျပဳကာ ပံုမွန္၀င္ထြက္သြားလာၾကသည္။ ဥပမာဆိုရလွ်င္ ဖခင္ျဖစ္သူ ေလာ၀္ေ၀ၚျဖစ္ပါက သားသမီးမ်ားသည္လည္း ဖခင္၏ မ်ဳိးႏြယ္အမည္ ဆက္ခံကာ ေလာ၀္ေ၀ၚလူမ်ဳိးပင္ ျဖစ္သည္။ မိမိတို႔ ကခ်င္လူမ်ဳိးတို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံကို စိုးစဥ္းမွ် သိရွိနားလည္ျခင္းမရွိပဲ ဂ်ိန္းေဖာ့လူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒဟုဆိုကာ မရွက္မရွိ ၀ါဒျဖန္႔ေနၾကသည့္ တိုင္းတစ္ပါးသား လူမ်ဳိးျခားတို႔၏ ကလိန္ေစ့ျငမ္းဆင္ လုပ္ဇာတ္မ်ားကို နားမေယာင္ဖို႔ လိုသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ားအနက္ ကခ်င္လူမ်ဳိး၌သာ ဤကဲ့သို႔ေသာ မ်ဳိးႏြယ္အမည္ မွည့္ေခၚသည့္စနစ္(Family Name System) ရွိျခင္းမွာလည္း ကခ်င္လူမ်ဳိးတို႔၏ ထင္ရွားသည့္ ၀ိေသသလကၡဏာပင္ ျဖစ္သည္။ ကမၻာေပၚရွိ တရုတ္၊ ကိုးရီးယားစသည့္ လူမ်ဳိးအခ်ဳိ႕တြင္လည္း မ်ဳိးႏြယ္အမည္ မွည့္ေခၚၾကသည္။

ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ား၏ အထင္ရွားဆံုးႏွင့္ အေရးႀကီးဆံုး ယဥ္ေက်းမႈ အမွတ္လကၡဏာမွာ မေနာတိုင္ (Manau Shadung) ႏွင့္ မေနာအက (Manau) ပင္ ျဖစ္သည္။ ကခ်င္မ်ိဳးႏြယ္စု ၆ ခုလံုး မေနာအက ကၾကသည္။ ကမၻာေပၚတြင္ ကခ်င္လူမ်ိဳး (မ်ဳိးႏြယ္စု ၆ စု) မွလႊဲ၍ မည္သည့္လူမ်ဳိးမွ် မေနာအကကို မကေခ်။

မေနာအကႏွင့္ သက္ဆုိင္သည့္ ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ား၏ ဒ႑ာရီပံုျပင္တြင္ ငွက္မ်ဳိးေပါင္းစံုတို႔မွ မေနာအကကို စုေပါင္းကာ ကျခင္းလည္း ပါ၀င္သည္။ ဂ်ပန္၊ ကိုးရီးယားလူမ်ဳိးတို႔၏ ဒ႑ာရီပံုျပင္မ်ားတြင္လည္း ငွက္မ်ား ကခုန္သည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ား ပါ၀င္သကဲ့သို႔ အာရွတုိက္မွ တိုင္းျပည္အခ်ဳိ႕တြင္ ငွက္မ်ား ကခုန္ေပ်ာ္ျမဴးသည့္ အေၾကာင္းအရာႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည့္ ပံုျပင္မူကြဲ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိေသာ္လည္း မေနာအကယဥ္ေက်းမႈကို လက္ေတြ႕က်င့္သံုးကာ ကသည့္ လူမ်ဳိးမွာ ကခ်င္လူမ်ဳိးသာ ျဖစ္သည့္အတြက္ ဤပံုျပင္အမ်ဳိးမ်ဳိး၏ မူရင္းဇစ္ျမစ္မွာ ကခ်င္လူမ်ဳိးတို႔၏ မေနာအက ပံုျပင္ပင္ျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသသာဓက ထင္ရွားလ်က္ ရွိေပသည္။ ငွက္မ်ား ကခုန္ေနသည့္ ပံုသ႑ာန္ ေၾကးရုပ္တုကို တရုတ္ႏိုင္ငံ၊ စီခၽြမ္ (Sichuan -四川) ျပည္နယ္ရွိ Sanxingdui (三星堆) ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈနယ္ေျမတြင္ တူးေဖာ္ရရွိခဲ့သည္။ မေနာအက ပံုျပင္၏ အခိုင္မာဆံုးေသာ သက္ေသတစ္ခုပင္ ျဖစ္သည္။

မေနာတိုင္တြင္ အသံုးျပဳသည့္ အမွတ္အသားမ်ား၊ လကၡဏာသေကၤတမ်ား၊ ပံုသ႑ာန္ (Pattern) မ်ားမွာ တ႐ုတ္ျပည္ရွိ မဟာတံတိုင္းႀကီး မေဆာက္လုပ္မီ အခ်ိန္ကာလမွ စတင္အသံုးျပဳခဲ့သည့္ လကၡဏာ ပံုသ႑ာန္မ်ား ျဖစ္သည္။ ယေန႔ကာလတြင္ ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ား သံုးစြဲ၀တ္ဆင္ေနသည့္ ၀တ္စားဆင္ယင္ထံုးဖြဲ႕မႈသည္လည္း ဘီစီ ၁၉၀၀ ႏွစ္ကာလမ်ားမွ ဆင္ယင္ထံုးဖြဲ႕မႈ ပံုစံမ်ားျဖစ္သည္။ ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ား၏ ေခတ္အဆက္ဆက္ ၀တ္စားဆင္ယင္ထံုးဖြဲ႕မႈမ်ားကို တရုတ္ႏိုင္ငံ၊ စီခၽြမ္ (Sichuan - 四川) ျပည္နယ္ရွိ ေရွးေဟာင္းသုေတသန ျပတိုက္တြင္ ျပသထားသည္။

ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ား ကိုင္ေဆာင္အသံုးျပဳေလ့ရွိေသာ လက္နက္တစ္မ်ဳိးျဖစ္သည့္ ေလး (Bow) ကို Xiongnu (匈奴) ေခတ္မွ စတင္ကာ ျပဳလုပ္သံုးစြဲခဲ့ၾကေၾကာင္း အေထာက္အထားမ်ားကို ေတြ႕ရွိရသည္။ ေလးလက္နက္ျပဳလုပ္ရာတြင္ ပိုးစာပင္ (Morus) ၏ ပင္မေၾကာ႐ိုး သစ္သားကိုသာ သံုးစြဲျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ဤကဲ့သို႔ ပိုးစာပင္၏ ေၾကာ႐ိုးသစ္သားကို ထုတ္ယူကာ ေလးလက္နက္ျပဳလုပ္သည့္ နည္းလမ္းကို ယေန႔တိုင္ေအာင္ သံုးစြဲေနၾကဆဲ ျဖစ္သည္။ ေရွးကာလ ဘိုးဘြားတို႔၏ လက္ထက္မွစတင္ သံုးစြဲခဲ့သည့္ နည္းလမ္းကို ယေန႔ေခတ္ကာလတိုင္ေအာင္ ဆက္လက္သံုးစြဲေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ား၏ တူညီေသာ အျခား၀ိေသသလကၡဏာတစ္ရပ္မွာ လက္နက္ကိရိယာမ်ားကို သြန္းလုပ္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ေက်ာက္စိုင္ေက်ာက္ခဲမ်ားမွ သံကို အရည္ေပ်ာ္ရယူကာ လက္နက္ကိရိယာမ်ားကို သြန္းလုပ္ၾကသည္။ မိမိတို႔ ကိုင္ေဆာင္အသံုးျပဳသည့္ လွံ၊ ဓား စသည္တို႔ကို ကိုယ္တိုင္ သြန္းလုပ္ၾကသည္။ အဖ်ားခၽြန္သည့္ ဓားလက္နက္ကို သံုးစြဲေလ့ သိပ္မရွိ။ အဖ်ားဘက္တြင္ ျပားကာ အနံက်ယ္သြားသည့္ ဓားမ်ားကို ပိုမို သြန္းလုပ္ သံုးစြဲၾကသည္။

႐ိုးရာနတ္ကိုးကြယ္မႈကို အေျခခံသည့္ ဓားေလွကားတက္သည့္ ဓေလ့ထံုးစံ(Knife-ladder Climbing)သည္လည္း ကခ်င္မ်ဳိးႏြယ္စု၀င္မ်ား၏ တူညီမႈတစ္ခုျဖစ္သည္။ နတ္၀င္စားသည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ အလြန္ထက္ေသာ ဓားမ်ားကို ေလွကားထစ္အျဖစ္ ျပဳလုပ္ထားေသာ ေလွကားေပၚသို႔ ေျပးတက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ တရုတ္ႏိုင္ငံ၊ ကူမင္း(Kunming -昆明)ေဒသမွ လီဆူလူမ်ဳိးမ်ားသည္ ဓားေလွကားတက္သည့္ ဓေလ့ထံုးစံကို ယေန႔တုိုင္ေအာင္ က်င့္သံုးေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ကခ်င္မ်ဳိးႏြယ္စု၀င္မ်ားအားလံုးသည္ ဓားေလွကားတက္ျခင္း ဓေလ့ကို ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကကာ ဤအခ်က္သည္လည္း ျငင္းဆိုမရႏိုင္သည့္ တူညီခ်က္တစ္ခုပင္ ျဖစ္သည္။

ကခ်င္လူမ်ဳိးတို႔၏ ႐ုိးရာတူရိယာတစ္မ်ဳိးျဖစ္သည့္ ေက်ာက္စိမ္း Htu-Ren (Single-hole stone flute)ကိုလည္း တရုတ္ႏိုင္ငံတြင္ တူးေဖာ္ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။ ၎ Htu-ren တူရိယာမွာ လြန္ခဲ့သည့္ သက္တမ္းအားျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္း (၇၀၀၀)ေက်ာ္ ၾကာျမင့္ေၾကာင္းလည္း စစ္ေဆးေတြ႕ရွိရသည္။ Htu-ren တီးမႈတ္သည့္ သမိုင္းသာဓကမ်ားကို အေျခခံကာ ဤ Htu-ren တူရိယာသည္ ေရွးေခတ္ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ား၏ အသံုးအဆာင္တူရိယာျဖစ္ေၾကာင္း ေရွးေဟာင္းသုေတသနပညာရွင္ Duwa Manam Tawng (Li Xiangqian)မွ တင္ျပ အတည္ျပဳခ်က္ရယူႏိုင္ခဲ့သည္။ ရွာေဖြေတြ႕ရွိမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး တရုတ္ႏိုင္ငံပိုင္ ႐ုပ္ျမင္သံၾကား(CCTV-4)မွ Duwa Manam Tawng ကုိ ေမးျမန္း တင္ဆက္ခဲ့သည္။ ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္း(၇၀၀၀)ေက်ာ္မွစ၍ ေက်ာက္စိမ္းကို ထြင္းေဖာက္ကာ ဂီတတူရိယာ ျပဳလုပ္သံုးစြဲႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္းကို ဤရွာေဖြေတြ႕ရွိမႈက သက္ေသထူလ်က္ ရွိသည္။

ကခ်င္ရိုးရာအထိမ္းအမွတ္ လကၡဏာမ်ား ပါ၀င္သည့္ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းမ်ားသည္ တူးေဖာ္ေတြ႔ရွိရသမွ် ေရွးေဟာင္းပစၥည္းမ်ားအနက္ သက္တမ္းအရင့္ဆံုးစာရင္းတြင္ ပါ၀င္သည္ျဖစ္ရာ ကခ်င္လူမ်ိဳးတို႔အတြက္ ဂုဏ္ယူ၀ံ့ၾကြားစရာပင္ ျဖစ္သည္။ တစ္ခ်ိန္က ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ားကို အရိုင္းအစိုင္းမ်ား (Aborigines) အျဖစ္ အထင္အျမင္ေသးခဲ့သူမ်ားပင္လွ်င္ မိမိတို႔၏ အမွားကို သေဘာေပါက္ကာ ယခုအခါ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ားအပၚ အထင္မေသး၀ံ့ေတာ့ဘဲ တေလးတစား ဆက္ဆံလာၾကရသည္။ ဤသို႔ သက္တမ္းအရင့္ဆံုး ေရွးေဟာင္းပစၥည္းမ်ားကို တူးေဖာ္ေတြ႔ရွိသည့္အတြက္ တရုတ္ႏိုင္ငံကလဲ မိမိႏိုင္ငံတြင္ တူးေဖာ္ေတြ႔ရွိသည့္ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းအျဖစ္ တျမတ္တႏိုးတန္းဖိုးထားကာ ကမၻာအႏွံ႔မွ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ား ေတြ႔ဆံုၾကသည့္ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ မန္ရွီ(Mangshi) မေနာပြဲႀကီးတြင္ အသိအမွတ္ျပဳ၊ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည္။ ကခ်င္လူမ်ိဳး အားလံုးအတြက္ အလြန္ဂုဏ္ယူစရာ ကိစၥရပ္ႀကီးပင္ ျဖစ္ေပသည္။

(‘ကခ်င္ေတြကို စာသင္မယ့္အစား ေခြးကို စာသင္ေပးတာကမွ ပိုတတ္အံုးမယ္’ဟု ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ားအား လာေရာက္သာသနာျပဳသည့္ ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳဆရာမ်ားအား ဗမာဘုရင္ မင္းတုန္းမင္းမွ ေျပာဆိုကာ ကခ်င္လူမ်ဳိးကို ေစာ္ကားခဲ့ဖူးသည္။)

ကခ်င္လူမ်ိဳးတို႔သည္ စစ္ေရးစစ္ရာတြင္ တစ္ဘက္ကမ္းခတ္ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္းကုိလဲ သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားက သက္ေသခံလ်က္ရွိသည္။ ကခ်င္ေဒသသို႔ က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္ လာေသာ အဂၤလိပ္တပ္မ်ားကို ေရွးဦးစြာခုခံတိုက္ခိုက္ခဲ့သူမွာ လီဆူမ်ိဳးႏြယ္စု၀င္ ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ Leme Ta Hpa ဆိုသူျဖစ္သည္။ ခ်ီေဆြ၊ ေဆာ္ေလာ္ေဒသမွ ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္မွာ Langlaw Myaw Hkawng Dai ဆိုသူျဖစ္ၿပီး အဂၤလိပ္တပ္မ်ားကို အႀကိမ္ႀကိမ္တြန္းလွန္တုိက္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့အတြက္ ေနာက္ဆံုးတြင္ အဂၤလိပ္တပ္မွ စစ္ေျပၿငိမ္းေရးအတြက္ ပန္ၾကားျခင္းခံခဲ့ရသူျဖစ္သည္။ ကခ်င္လူမ်ိဳး ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ျပည္ပအကူအညီမယူဘဲ ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုးၿပီး နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ခဲ့ ပံုမ်ားမွာ ေအာက္ျပည္ ေအာက္သားတို႔အတြက္ စံနမူနာယူစရာ ေကာင္းလွသည္။

ဤကဲ့သို႔ ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ လက္ရုံးရည္၊ ႏွလံုးရည္ထက္ျမက္မႈေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္သူ လူထုမွာ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္တို႔၏ ေခါင္းပံုျဖတ္အႏိုင္က်င့္မႈကို ေအာက္ျပည္မွ အျခားေဒသမ်ားကဲ့သို႔ မခံရဘဲ၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ျပဌာန္းခြင့္အျပည့္ျဖင့္ ေအးခ်မ္းစြာ ေနထိုင္ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ကခ်င္လူထုမွာ အဂၤလိပ္တို႔ ေရာက္ရွိအုပ္ခ်ဳပ္ေနမွန္းပင္ မသိရွိခဲ့ေပ။

ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္တပ္မ်ားကို ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္ (BIA) က ျပည္တြင္းသို႔ က်ဴးေက်ာ္ ေခၚ၀င္လာစဥ္ကလဲ ကခ်င္ (ရ၀မ္) လူငယ္မ်ားႏွင့္ ခခူးေဒသမွ ကခ်င္ (ဂ်ိန္းေဖာ့) လူငယ္မ်ားက Kachin Levies တပ္အျဖစ္ ခုခံတြန္းလွန္ခဲ့ၾကသည္။ Northern Kachin Levies တပ္မ်ား၏ တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင္း ပူတာအိုေဒသသို႔ မ၀င္ေရာက္ႏိုင္ဘဲ ျပန္ေျပးဆင္းလာေသာ ဂ်ပန္တပ္မ်ားကို ျမစ္အေရွ႕ျခမ္းမွ Kachin Rangers တပ္မ်ားက ထပ္မံ၍ ႏွိမ္ႏွင္းတိုက္ထုတ္ခဲ့ၾကသည္။ ကခ်င္မ်ိဳးႏြယ္စု၀င္မ်ား၏ စည္းလံုးညီညြတ္မႈ ရလာဒ္ပင္ ျဖစ္သည္။

ကခ်င္တပ္မ်ား၏ တုိက္ခိုက္ႏွိမ္နင္းမႈေၾကာင့္ တပ္ပ်က္ကာ ကစဥ့္ကလ်ားဆုတ္ခြာလာေသာ ဂ်ပန္တပ္မ်ားကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဦးေဆာင္ေသာ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္ (BIA) က အခက္အခဲမရွိ တုိက္ခိုက္လိုက္ႏိုင္သည့္အတြက္ ဗမာျပည္ႏွင့္ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္၏ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္အျဖစ္ ယေန႔တိုင္ တသသ ျဖစ္ေနၾကဆဲျဖစ္သည္။

ကခ်င္ေျမေပၚမွ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္မ်ားကို တိုက္ထုတ္လိုက္သည့္အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ေအာင္ပြဲခံ မေနာပြဲ (Padang Manau) ကို ၁၉၄၅ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၂၄-၂၆) တြင္ ဗန္းေမာ္ၿမိဳ႕အနီး စင္လံုကဘာရြာတြင္ Kachin Rangers တပ္က ဦးေဆာင္၍ ခ်ိမ့္ခ်ိမ့္သဲ က်င္းပခဲ့သည္။ ေနာက္တစ္ရက္ မတ္လ (၂၇) ရက္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဦးေဆာင္ေသာ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္ကလဲ စစ္ႏိုင္ေနေသာ ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရး မဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစု ဘက္သို႔ ေျပးကပ္ၿပီး အခ်ိန္မီဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရး လုပ္ခဲ့ၾကသည္ျဖစ္ရာ ဂ်ပန္တပ္မ်ား လက္နက္ခ်သည္အထိ အခ်ိန္ ၂ လ၊ ၃ လခန္႔သာ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည္။

နယ္ခ်ဲ႕တပ္မ်ား က်ဴးေက်ာ္လာခ်ိန္တြင္ ကခ်င္ေဒသကို ကခ်င္မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား လက္တြဲၿပီး ခုခံကာကြယ္ခဲ့ၾကသည့္အတြက္ အိႏၵိယမွတဆင့္ ဥေရာပသို႔ ခ်ီတက္ရန္ ရည္မွန္းထားေသာ ဂ်ပန္တို႔၏ အႀကံအစည္ ပ်က္ျပားခဲ့ၿပီး ကခ်င္လူထု၏ ေသြးစည္းမႈႏွင့္ ကခ်င္တပ္မ်ား၏ စြမ္းရည္မွာ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတြင္ အေရးႀကီးေသာ အေၾကာင္းတစ္ခ်က္ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္မ်ားအား ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ားသာ တားဆီးတြန္းလွန္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းမရွိခဲ့ပါက ဖက္ဆစ္ႏွင့္ နာဇီတို႔ ေပါင္းမိသြားကာ ကမၻာ့သမိုင္းသည္လည္း တစ္မ်ဳိးတစ္ဖံု ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္သည္။ ကခ်င္မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား၏ ေသြးစည္း ညီညြတ္မႈျဖင့္ ကမၻာ့သမိုင္းကို ေျပာင္းလဲႏိုင္ခဲ့သည္ဟု ဆိုရေပမည္။

ဤသို႔ ကခ်င္မ်ိဳးႏြယ္စုတို႔သည္ ဘာသာစကားႏွင့္ ေနထိုင္ရာေဒသကြဲျပားၾကေသာ္လည္း တစ္ခုတည္းေသာ ရာဇ၀င္၊ တစ္ခုတည္းေသာ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထုိင္မႈသမိုင္း၊ တစ္ခုတည္းေသာ ယဥ္ေက်းမႈ ထံုးတမ္းအစဥ္အလာတို႔ျဖင့္ ေသြးေရာယွက္တင္ေနထိုင္ကာ ထူးျခားေသာ၀ိေသသမ်ားျဖင့္ ျပည့္စံုသည့္ လူမ်ိဳးတစ္ရပ္အျဖစ္ ခိုင္ခိုင္မာမာ ရပ္တည္လ်က္ရွိပါသည္။ အစစအရာရာ ကြဲျပားေသာ လူမ်ိဳးမ်ားကို လက္နက္ျပၿပီး လူမ်ိဳးတစ္ခုတည္းျဖစ္သေယာင္ ဟန္ေဆာင္ပန္ေဆာင္ အရွက္မရွိ စုစည္းထားျခင္း မ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ အမွန္တရားႏွင့္ ညီအစ္ကိုရင္းတို႔၏ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာအေပၚ အေျခခံသည့္ လူမ်ိဳးတစ္ရပ္ ျဖစ္ပါသည္။

တိုင္းတစ္ပါးသား လူမ်ိဳးျခားတို႔၏ ယုတ္မာေကာက္က်စ္ ေသြးခြဲသပ္လွ်ိဳမႈကို လိမၼာပါးနပ္စြာ ေရွာင္တိမ္းၿပီး ကခ်င္မ်ိဳးႏြယ္စု၀င္အခ်င္းခ်င္း၏ ေသြးစည္ခ်စ္ၾကည္မႈကို တည္ေဆာက္လ်က္ မိမိကိုယ္ကုိ ကခ်င္ ဟု ဂုဏ္ယူ၀့ံၾကြားစြာ ဖြင့္ဆိုမြက္ဟရမည့္အခ်ိန္ ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါသည္။

[One Kachin Magazine 2013 တြင္ေဖာ္ျပၿပီးျဖစ္ေသာ Chyu Rum Ai Wunpawng Myu Sha Ni (Shing N Rai) One Kachin ေဆာင္းပါးကို ဘာသာျပန္ဆို ျဖည့္စြက္ေရးသားထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။]

Read more »

KIA က ျမန္​မာနိင္​ငံ လံုျခံဳ​ေရး ကို တာဝန္​ယူ​ေတာ့ မည္​​ေလာ?.

အနာဂတ္​ ဖယ္​ဒရယ္​ ျပည္​​ေထာင္​စု ျမန္​မာနိင္​ငံ၏​ ဖယ္​ဒရယ္​တပ္​
တြင္​ KIA မွ အဓိက အခန္​း႑ အျဖစ္​ပါဝင္​လာမည္​ဟု
ယ​ေန႔ က်င္​းပ​ေသာ နိင္​ငံတကာ စစ္​​ေရး ​ေလ့လာသူမ်ား အဖြဲ႔ မွ
သံုးသပ္​ လိုက္​ပါသည္​။
ထိုအဖြဲ႔ တြင္​ အာ႐ွပစိဖိတ္​ အ​ေ႐ွ႕​ေတာင္​အ႐ွ ႏွင္​့ ျမန္​မာ့ စစ္​​ေရး ​ေလ့လာသူမ်ား ပါဝင္​ခဲ့ုၾကၿပီး အာ႐ွပစိဖိတ္​ စစ္​​ေရး​ေလ့လာသူ
Professor Dr.Wun Xingling မွ ​ေန၍ သတင္​းသမား မ်ားကို
​ေျပာၾကားရာတြင္​ "က်​ေနာ္​တို႔ စစ္​တပ္​တခု ရဲ႕ အ​ေနအထား ကို ခန္​႔မွန္​း
တယ္​ဆိုတာ က အဲဒီ စစ္​တပ္​ရဲ႕ စြမ္​းရည္​ စည္​းကမ္​း နဲ႔ နိင္​ငံ​ေရး မဟာမိတ္​ ဖြဲ႔နိင္​မႈ စသည္​တို႔ ကို သံုးသပ္​ၿပီး အဲ့ဒီ စစ္​တပ္​ရဲ႕ အနာဂတ္​ ကို ခန္​႔မွန္​း ၾကတာပါ။ KIA ကိုၾကည္​့ရင္​ သူ႔မွာ တိုက္​ခိုက္​ စြမ္​းရည္​ နဲ႔
ျပည္​့ဝၿပီး စည္​းကမ္​း ရိွတဲ့ ရဲ​ေဘာ္​​ေတြ ရိွရံွမက ခိုင္​မာတဲ့ မဟာမိတ္​ ​ေတြလဲ ပိုင္​ဆိုင္​ ထားတယ္​​ေလ။ ဒါ​ေတြ ဟာ KIA ကို အနာဂတ္​မွာ
ထြန္​း​ေျပာင္​ လာ​ေစမဲ့ အခ်က္​​ေတြ​ေပါ့" ဟု​ေျပာဆိုသြားပါတယ္​။
ဆက္​လက္​ၿပီး အ​ေ႐ွ႕​ေတာင္​အာ႐ွ စစ္​​ေရး​ေလ့လာသူ
ူ Mr.Park youn က​ေနၿပီး​ေတာ့ သတင္​းသမား မ်ားကို
​ေျဖၾကားရာတြင္​" က်​ေနာ္​တို႔ ​ေဒသတြင္​း နိင္​ငံ ​ေတြအ​ေနနဲ႔ လက္​ရိ်တပ္​မ​ေတာ္​ ရဲ႕ စည္​းကမ္​းပ်က္​မႈနဲ႔ ရန္​လိုမႈ​ေတြကို မလိုလားတာ
အခ်ိန္​ၾကာျမင္​့ခဲ့ပါၿပီ။ ၿပီး​ေတာ့ က်​ေနာ္​တို႔ဟာ KIA ရဲ႕ ​ေဒသတြင္​း နိင္​ငံ မ်ားနဲ႔ အဆင္​​ေျပ မႈ၊ ျပည္​တြင္​း လက္​နက္​ကိုင္​ အဖြဲ႔မ်ားနဲ႔ အဆင္​​ေျပမႈ စတာ​ေတြ​ေၾကာင္​့ သ​ေဘာက်​ေနခဲ့တာလဲၾကာပါၿပီ"
ဟု အက်ဥ္​းခ်ဳပ္​ ​ေျဖၾကားသြားခဲ့ပါတယ္​။
မည္​သည္​့ အခ်က္​မ်ားက KIA အား အနာဂတ္​ ဖယ္​ဒရယ္​ျပည္​​ေထာင္​စု
တြင္​ အဓိက အခန္​း႑ က​ေနပါဝင္​လာ​ေစမ်ာလဲ ဆိုတဲ့ ​မီဒီယာမ်ားရဲ႕
​ေမးခြန္​း ကို​ေတာ့ ျမန္​မာ့ စစ္​​ေရး ကြၽမ္​းက်င္​သူ Dr. စစ္​ရန္​နိင္​ မွ ​
​ေန၍ " ဒါက အခ်က္​အလက္​ ​ေတြ အမ်ားျကီး ရိွပါတယ္​ ။
ပထမ အခ်က္​က KIA ဟာ တိုက္​ခိုက္​ စြမ္​းရည္​ ျပည္​့၀ တဲ့ အ​ေတြ႔အၾကံဳ ရင္​့တပ္​မ​ေတာ္​ တခု ျဖစ္​ပါတယ္​။ ​ေနာက္​ သူ႔ရဲ႕ မဟာမိတ္​ ဖြဲ႔နိင္​စြမ္​း နဲ႔ သူ႔မဟာမိတ္​ ​ေတြရဲ႕ စြမ္​းရည္​ ​ေၾကာင္​့ ျဖစ္​ပါတယ္​။ မဟာမိတ္​ ​ေတြရဲ႕ အခန္​း႑ ကို ​ေလ့လာၾကည္​့မယ္​ဆိုရင္​
AA ဟာ အလားအလာ အရိွဆံုးလို႔​ေတာင္​သတ္​မွတ္​လို႔ရတယ္​
သူ႔မွာ လံု​ေလာက္​တဲ့ စြမ္​းရည္​၊လူဦး​ေရ နဲ႔ သံယာဇာတ စသည္​တို႔ ကို
ပိုင္​ဆိုင္​ ထားပါတယ္​။​ေနာက္​ၿပီး ပင္​လယ္​ ထြက္​​ေပါက္​ ရိွတဲ့ AAအ​ေနနဲ႔ ျမန္​မာ့ ​ေရပိုင္​နက္​ကို ကာကြယ္​ နိင္​မွာ ျဖစ္​ၿပီး အနာဂတ္​
ဖယ္​ဒရယ္​ ျပည္​​ေထာင္​စု ရ​ဲ့ အ​ေနာက္​တံခါးကို ကာကြယ္​ သြားမွာပါ။
ၿပီး​ေတာ့ တ႐ုတ္​ နဲ႔ထိစပ္​​ေနတဲ့ ႐ွမ္​း​ေျမာက္​ အျခမ္​းကို KIA ရဲ႕ မဟာမိတ္​ ​ေတြျဖစ္​တဲ့ ကိုးကန္​႔၊တ​ေအာင္​း နဲ႔ ဝတို႔က ကာကြယ္​သြားမွာ
ျဖစ္​ၿပီး ထိုင္​းဘက္​ကို KNU DKBA တို႔ကာကြယ္​နိင္​မွာပါ။
လိုအပ္​ရင္​ ရာဇဝင္​ႀကီးလွတဲ့ မြန္​ျပည္​သစ္​ပါတီ ရဲ႕ ​ေထာက္​ပ့ံမႈကိုလဲ
ရရိွၾကမွာပါ။ India ဘက္​ျခမ္​းကို​ေတာ့ ကခ်င္​ နဲ႔ခ်င္​း ဟာ အတူတကြ
ကာကြယ္​ ၾကသြားမွာပါ။
ဒါ​ေတြဟာ KIA ရဲ႕ အ​ေမ်ာ္​အျမင္​ႀကီး လွတဲ့ မဟာမိတ္​ ဖြဲ႔စည္​းထားမႈ
​ေတြပါ။ ​ေနာက္​ၿပီး အဓိက က်တဲ့တခ်က္​ က လက္​ရိွ တပ္​မ​ေတာ္​ ကို
ဗမာျပည္​သူ​ေတြ ကပါ မႀကိဳက္​​ေတာ့တာ ၈၈ ကတည္​းကပဲ..
ဒါ့​ေၾကာင္​့ အ​ေမ်ာ္​အျမင္​ႀကီး တဲ့ဗမာျပည္​သူ တို႔က သူတို႔ ရဲ႕ အနာဂတ္​ လံုျခံဳ​ေရး ကိုဘယ္​သူ႔ ဆီမွာ ထည္​့​ေပးထားရမွာလဲ ဆိုတာ ​ေကာင္​း​ေကာင္​း သိၾကပါတယ္​ ။
ဒီအခ်က္​​ေတြကို ၾကည္​့ျခင္​းအားျဖင္​့ KIA ရဲ႕ လိမ္​မာ ပါးနပ္​ တဲ့ မဟာမိတ္​ ဖြဲ႔နိင္​စြမ္​း နဲ႔ ျပည္​​ေထာင္​စု စိတ္​ဓာတ္​ ျပည္​့ဝျခင္​းကို
​ေတြ႔ုျမင္​ရမွာပါ၊ ဒီအခ်က္​​ေတြ ကပဲ KIA ကို အနာဂတ္​ ဖယ္​ဒရယ္​ ျပည္​​ေထာင္​စုျမန္​မာ နိင္​ငံ ​ေတာ္​ရဲ႕ လံုျခံဳ​ေရး ကို အဓိက အခန္​း႑ က​ေန ပါဝင္​သြား ​ေစမယ္​့ အခ်က္​​ေတြ ပဲ ျဖစ္​ပါတယ္​ " ဟု​ေျပာၾကား
သြားခဲ့ပါတယ္​။
အထက္​ပါ ​ေျပာၾကားခ်က္​မ်ားက နိင္​ငံတကာ စစ္​​ေရး​ေလ့လာသူ မ်ား
ျပည္​တြင္​းျပည္​ပ မီဒီယာ ကို ​ေျဖၾကား သြားခဲ့ျခင္​းမ်ားျဖစ္​ပါတယ္​။
By Myutsaw kasa

Read more »

တရားမ၀င္ေရာင္းခ်တဲ့ ကခ်င္ေျမမွသယံဇာတ

တရားမ၀င္ေရာင္းခ်တဲ့ ကခ်င္ေျမမွသယံဇာတ
ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ပြဲေတြဟာ ကခ်င္ေဒသမွာထြက္ေနတဲ့ ေက်ာက္စိမ္းနဲ႔ အျခားသယံဇာတ ထုတ္ယူသုံးစြဲေရး ကိစၥေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနၿပီး၊ ဖားကန္႔ေဒသမွာ ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖၚခြင့္ကို တရားဝင္ ခြင့္ျပဳထားေပမယ့္ ေက ်ာက္တူးေဖၚေရး ကုမၸဏီေတြဟာ ေမွာင္ခုိလမ္းေၾကာင္းကတဆင့္ တ႐ုတ္နယ္စပ္ဖက္မွာ ေရာင္းဝယ္မႈေတြ လုပ္ေနတယ္လို႔ ေဒသတြင္း သယံဇာတထုတ္ယူသုံးစြဲမႈ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ KDNG ကခ်င္လူမႈ ဖြ႔ံၿဖဳိးေရး ကြန္ယက္က ကိုဆာဂ်ီးက ေျပာပါတယ္။ ကခ်င္ေဒသက သယံဇာတေတြကို အလြန္အကၽြံ ထုတ္ယူေနေပမယ့္ ေဒသခံေတြ အက်ဳိးခံစားခြင့္ မရွိဘူးလို႔ သူကေျပာဆိုပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျပန္လည္သုံးသပ္ႏိုင္ဖုိ႔ အေမရိကန္အစိုးရ တာဝန္႐ွိသူေတြနဲ႔ လာေရာက္ေတြ႔ဆုံတဲ့ ၀ါ႐ွင္တန္ဒီစီ ခရီးစဥ္အတြင္း ကိုဆာဂ်ီးက ေျပာဆိုလိုက္တာပါ။ ကိုဆာဂ်ီးကို VOA ႐ုံးခ်ဳပ္မွာ ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္က သီးသန္႔ ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းထားပါတယ္။

Read more »

KIA ကို အနိင္​တိုကိရန္​ မျဖစ္​နိင္​ဟု ကခ်င္​ျပည္​နယ္​ စစ္​တိုင္​းမႈး ​ေဟာင္​း အုန္​းျမင္​့ ​ေျပာၾကား

Lahpai Gam's post.

" KIA ကို အနိင္​တိုကိရန္​ မျဖစ္​နိင္​ဟု ကခ်င္​ျပည္​နယ္​
စစ္​တိုင္​းမႈး ​ေဟာင္​း အုန္​းျမင္​့ ​ေျပာၾကား"..
..
ကခ်င္​ျပည္​နယ္​တြင္​ ႏွစ္​​ေပါင္​းမ်ားစြာ တာဝန္​ က်ခဲ့ၿပီး
တိုင္​းမႈးရာထူး အထိ တာဝန္​ ထမ္​း​ေဆာင္​ ခဲ့​ေသာ
​တိုင္​းမႈး​ေဟာင္​း အုန္​းျမင္​့ က ယ​ေန႔ မီဒီယာ မ်ားႏွင္​့ ​ေတြ႔ဆံုရာတြင္​
စစ္​တပ္​ အ​ေနျဖင္​့ KIA ကို အနိင္​ တိုက္​ရန္​ မွာ မျဖစ္​နိင္​​ေၾကာင္​း
​ေျပာၾကားလိုက္​ပါသည္​...
ဌင္​း က " က်​ေနာ္​ ကခ်င္​ မွာ ႏွစ္​​ေပါင္​းမ်ားစြာ တာဝန္​ က်ခဲ့ပါတယ္​
ဒါ့​ေၾကာင္​့ KIA နဲ႔ တပ္​ ရဲ႕ အ​ေျခအ​ေနကို လဲ ​ေကာင္​း​ေကာင္​း
သိပါတယ္​.. .
စစ္​တပ္​အ​ေနနဲ႔ KIA ကို အႀကိမ္​​ေပါင္​း​ေျမာက္​ျမားစြာ ထိုးစစ္​ ဆင္​
တိုက္​ခိုက္​ ခဲ့ုၿပီးပါၿပီ ..ဘယ္​လိုမွ အနိင္​မရ နိင္​မွန္​းလဲ ​ေအာက္​​ေျခ
စစ္​သား​ေတြနဲ႔ တပ္​မႈး​ေတြ အကုန္​လံုး လဲ သိၾကပါတယ္​..
အထက္​က အ​ေျခအ​ေန မွန္​ကို လ်စ္​လ်ဴရႈ ထားၾကလို႔ပါ"
.
အဘယ္​့​ေၾကာင္​့ KIA ကို တပ္​မ​ေတာ္​ မွ အနိင္​မရ နိင္​တာလဲဟု
မီဒီယာ မ်ားမွ ဆက္​လက္​​ေမးျမန္​းရာ ဒုဗခက ​ေဟာင္​းက
" ဒီလို​ေလ KIA ဆိုတာ ကခ်င္​လူထုရဲ႕ ​ေထာက္​ခံ မႈကို အျပည္​့အဝ
ရရိွထား တဲ့ တပ္​ျဖစ္​တယ္​ ဒါ့​ေၾကာင္​့ ​ေဒသခံ ​ေတြရဲ႕ ပူး​ေပါင္​း
ပါဝင္​မႈကို ရရိွထား တယ္​။
​ေနာက္​ၿပီး ​ေျမျပင္​စစ္​ဆင္​​ေရး မွာလဲ KIA က နယ္​​ေျမကြၽမ္​းတယ္​ဗ်ာ
သူတို႔ နယ္​ကို သူတို႔ ​ေကာင္​း​ေကာင္​း နားလည္​တယ္​။
က်​ေနာ္​တို႔ က အစိမ္​းသက္​သက္​ ဆို​ေတာ့ KIA ရဲ႕ ​ဗ်ဳဟာ ျဖစ္​တဲ့
​ေျပာက္​က်ား စစ္​မွာ က်ဆံုးရတာ​ေပါ့" ဟု​ေျဖဆိုသြားၿပီး
​ေအာက္​​ေျခ စစ္​သား မ်ားရဲ႕ စြမ္​းရည္​ ႏွင္​့ စိတ္​ဓာတ္​ ပိုင္​း ဆိုင္​ရာ
ကို ​ေမးျမန္​း ရာတြင္​ တိုင္​းမႈး​ေဟာင္​းမွ " ဒါက ​ေတာ့ အ​ေထြအထူး
​ေျပာစရာ မလို​ေအာင္​ သိသာ ပါတယ္​​ေလ။
ကခ်င္​ ရဲ​ေဘာ္​တို ့ ဆိုတာ အခုမွ မဟုတ္​ဘူး ကိုလိုနီ ​ေခတ္​ကတည္​းက
တိုက္​ရည္​ခိုက္​ရည္​ ​ေကာင္​းတယ္​ဆိုတာ သမိုင္​းမွာ အမ်ားႀကီးကိုး
ၿပီး​ေတာ့ သူတို႔ အ​ေနနဲ႔ လက္​ရိွမွာ ကိုယ္​့ လူမ်ိဳးနဲ႔ တိုင္​းျပည္​ ကို ကာကြယ္​ ရမယ္​ ဆိုတဲ့ စိတ္​ဓာတ္​ ပါ အျပည္​့ ရိွ​ေန​ေတာ့
​ေျပာစရာ မလို​ေအာင္​ ျပည္​့စံု​ေနတာ​ေပါ့။
က်​ေနာ္​တို႔ ဘက္​ကက် မတူဘူး​ေလ ​ေအာက္​​ေျခ ရဲ​ေဘာ္​ အမ်ားစုက
လုပ္​စရာ အလုပ္​မရိွလို႔ တပ္​ထဲဝင္​လာတာ နဲ႔ ​ေပၚတာ ဆြဲခံထားရ
တာနဲ႔ မ်ား​ေနတာကိုး..ၿပီး​ေတာ့ က်​ေနာ္​တို႔ ရဲ​ေဘာ္​​ေတြ အ​ေနနဲ႔ က
သူတို႔ဟာ မတရား က်ဳး​ေက်ာ္​ စစ္​ကို ဆင္​ႏြဲ​ေနရ တယ္​ဆိုတာ
မသိစိတ္​ က ​ေန သိ​ေန​ေတာ့ တိုက္​ခိုက္​တဲ့ ​ေနရာမွာ လိပ္​ျပာ မလံုတာတို႔ ​ေၾကာက္​တာတို႔ ျဖစ္​တာ​ေပါ့။ ဒါ့​ေၾကာင္​့လဲ ၂၀၁၂ မွာ
တပ္​​ေျပး​ေတြ တပ္​တြင္​းပုန္​ကန္​မႈ​ေတြ ကခ်င္​ျပည္​မွာ အမ်ားဆံုး
ျဖစ္​ခဲ့တာပဲ"ဟု​ေျပာၾကားသြားခဲ့ၿပီး
ယခုလက္​ရိွ ဆင္​ႏြဲ​ေနတဲ့ စစ္​ပြဲ အ​ေျခအ​ေနကို​ေတာ့
" ခု လုက္​​ေနတဲ့ ထိုးစစ္​ဆင္​မႈ​ေတြက စစ္​တပ္​အ​ေနနဲ႔ ကိုယ္​့​ေသတြင္​း
ကို ကိုယ္​တူးတာပဲဗ်.. ဂိ​ေဒါင္​ ကို တိုက္​တုန္​းကလဲ က်​ေနာ္​​ေျပာတယ္​
အဲ့ဒါ KIA ရဲ႕ ​ေထာင္​​ေခ်ာက္​ မင္​းတို႔​ေတြ လူအမ်ား ႀကီး​ေသ
​ေငြ အမ်ားျကီး ကုန္​မွ အဲကုန္​းကို KIA က ​ေပးလိမ္​့မယ္​
သူတို႔မွာ အဲလိုကုန္​း​ေပါင္​း မ​ေရမတြက္​နိင္​ ​ေအာင္​ရိွတယ္​လို႔​ေျပာခဲ့တာ
ကို နားမ​ေထာင္​ၾကဘူး...ခုလဲၾကည္​့​ေလ ဘယ္​​ေလာက္​စစ္​ကူ ပို႔ပို႔
ဘယ္​​ေလာက္​ ​ေလတပ္​အင္​အား သံုးသံုး KIA က ဘာမွ မျဖစ္​ပဲ
ကိုယ္​​ေတြ တပ္​ကသာ အထိနာ​ေနတာ မွတ္​လား..
ဒါ့​ေၾကာင္​့ က်​ေနာ္​​ေျပာခ်င္​တာက KIA ကို တိုက္​ဖို႔ မစဥ္​းစားၾကနဲ႔
ဘယ္​​ေတာ့မွ နိင္​မွာ မဟုတ္​ဘူးဆိုတာကိုပဲ"ဟု ဌင္​း၏ အျမင္​ကို
မီဒီယာ မ်ား​ေ႐ွ႕ တြင္​သံုးသပ္​ ​ေျပာၾကားသြားပါသည္​ ။.

Edit*****Lahpai Gam

Read more »

Kachin Sub-State Byin Pru Wa Ai Lam

Zinghang Gam Htun

Part (1) #Wunpawng Ramma Ni N Chye N Mai Rai Nga Ai Tengman Ai Labau, Kachin Sub-State Byin Pru Wa Ai Lam #Mungmyit-Sinli Labau #Sam Mung Ngu Hkum Tsun Ya Myi! Anhte Sam Ni Kaw Machyu Taw Ai Ni N rai Ga Ai, Moi AD 1400 Daram Kaw Nna Nga Hkrat Wa Ai Anhte A Wunpawng Ga, Mungmyit-Sinli Ga Ngu Ai Re. Tara Kasa Slg. Lashi La (Lashu) #kachin Technological Society #kts #kls
3-dots-h

Read more »

ledo lam Miwa ni Kattaya, concrete hte galaw wa sai

Shing Kri ·

Hugawng Danai ledo lam Miwa ni Kattaya, concrete hte galaw wa sai. Lam kaja nna htaw wa htaw sa kaja ai zawn wunpawng Kachin amyu sha ni mung lu tawn da ai htinghput htingra lamu ga ntat sum na ahkyak ai.

Read more »

Hugawng hkaimu nhtoi hpe jauman buga masha ni hte rau kabu kara galaw la ngut sai.

Shing Kri added 5 new photos.

 ·Myithkrum let yuzana company hte gumshem ladat hte Wunpawng mungdan hta tawtlai shang kabye, lamu ga zing ai ni hpe gawt shapraw kau na matu myithkrum la lu sai. Karai Kasang chyeju hpe shakawn ai.

LikeShow more reactions

CommentShare

Read more »

ေတာင္သူလယ္သမားေန႔တြင္ ဟူးေကာင္း Mungchying Rawt Jat (MRJ) အဖြဲ႕အစည္း၏ သေဘာထားထုတ္ျပန္ခ်က္

Read more »

ဟူးေကာင္းေဒသ ၀ါရာဇြပ္ေက်းရြာတြင္ Mungchying Rawt Jat (MRJ) အဖြဲ႕အစည္း မွ ဥၤီးေဆာင္၍ေတာင္သူလယ္သမားေန႔ အထိမ္းအမွတ္ကို က်င္းပခဲ႔သည္။ ျ

 Kdng Kachin's post.

+2

Kdng Kachin

မတ္လ-၂၊ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ ဟူးေကာင္းေဒသ ၀ါရာဇြပ္ေက်းရြာတြင္ Mungchying Rawt Jat (MRJ) အဖြဲ႕အစည္း မွ ဥၤီးေဆာင္၍ေတာင္သူလယ္သမားေန႔ အထိမ္းအမွတ္ကို က်င္းပခဲ႔သည္။ ျမစ္ၾကီးနားၿမိဳ႔နယ္မွ ကခ်င္ျပည္နယ္ေတာင္သူမ်ားကြန္ယက္၊ ကခ်င္ အမ်ိဳးသားအတိုင္ပင္ခံအဖြဲ႕ (WMR)၊ ကခ်င္လူမႈဖြံ႕ၿဖိဳးေရးကြန္ယက္ (KDNG)၊ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕နယ္မွ (Wunpawng Myu Sha Zinlum) အဖြဲ႕အစည္း၊ ယုဇနကုမၺဏီေျမသိမ္းယူမႈေၾကာင့္ ထိခိုက္နစ္နာဆံုးရႈံးေသာ ေက်းရြာစုစုေပါင္း (၂၄) ရြာမွ ရြာသူ၊ ရြာသားမ်ား ႏွင့္ သတင္းမီဒီယာအဖဲြ႕မ်ား လူဦးေရစုစုေပါင္း ( ၆၀၀ ) ေက်ာ္ ပါ၀င္တက္ေရာက္ၾကသည္။

Read more »