Kachin Manau festival at fraser hill malaysia

Read more »

Lost Book

Part of the mythology of the Kachins, an animistic tribe in northern Burma, was that they had once received a book from God, which included stories of creation, death, resurrection, and even a flood.

Tradition said that after receiving the parchment book, the men making the long journey back to Kachin land became hungry and ate the book. The Kachins also believed that some day a foreigner would come and give them back the lost book.
More+++LOST BOOK+++++

Read more »

Htoi a lai ka (myit yu ga)

Tsawra ai myu sha ni e....

Anhte Tanghpare mare de "hka madim" hpe galaw hpang sana da. anhte ni gara hku di nna gara de htawt ra na kun? galoi wa shachyut kau na kun n chye sai.
Myu tsaw myit rawng ai ni e.. amyu sha hpe hkye mayu ai ni e... hpa baw galaw nga ma ai rai?... Wunpawng Amyu Sha ni a Ka Nu Ka Wa ni e.... nchye ai majaw kun? chye ning len dai hku yu shalai sa na kun?

Htoi
tanghpareshayi@gmail.com
hugawng@gmail.com

Read more »

Read more »

HUGAWNG A MAKAM MASHAM MUNG LAWU NA HTE GANOI

Karai Hpe Tam Mu Na Yak A Ni?
DAW I
Nbung hkat ai shinggyim masha ni a mu mada, chye na hkam la, hkawn hkrang ai kraw dung makam shai hkat ai zawn; kam sham ai hte Karai hpe chye na hkawn hkrang la ai lam mung nbung nga ai.
Chyum Jawng lung ai shaloi, Systematic Theology ngu ai sharin la ra ga ai. Dai gaw Karai Kasang ngu ai hpe mungkan ting chye na hkawn hkrang da ai (world view) hku nna mu la chye la na lam rai nga ai. Dai Karai a lam hpe chyum laika kaw ka da sai hte bai shacyaw nhtawm sharin la ra nga ai. Kalang lang gaw chyum laika hta rawng ai yawng hpe hkan sa na n gun dat ai nga yang Karai Kasang hte tsan gang wa lu ai. Bai chyum laika hpe nau nsawn ai sha sak hkrung lam hta Karai hpe htai la yang mung mai tsan gang mat nga ai. Chyum laika hta chyu npawt tawn yang mung, anhte sinpraw ga na ni gaw Karai Kasang hpe chye na yak na lam ni nga nga ai. Karai ngu ai wa hte seng ai amu magam lam, myit mang lam, tinang a sak hkrung lam hte matut la lu hkra gaw chyum laika kaw npawt nna she bai hkan nang ra rai nga ai.

Ngai naw kaji yang, nta masha ni hte jinghku ni yawng gaw Nat jaw ai hpe jahkring hkring galaw ma ai. Karawng Karai ngu ai a lam hpe Nat jaw ai ten hta n kajai ma ai. Raitim, sak hkrung lam hta yak hkak wa yang, dawdan nchye mat yang, myit htum myit chyum hkrum yang kade e mung nlu karum la na zawn re ai ginjang nga yang, E.g: kasha shingtai hka hkrat si yang, n tara ai hku je yang hkrum yang, 'Karawng Karai e mahtai jaw myi law ' nga shaga ai hpe na ga ai. Kalang lang dai Karawng Karai gaw Mu nat hku sa nna je yang ya ai mung mu ga ai. Dai gaw lamu de nga ai nga tsun jahta dan dan rai ma ai. Raitim, dai Karai hpe kaning di matut la ai baw re hpe gaw hkrak nchye na ai. Nkau mi tsun ai, nang n masu, nmawp sha rai yang gaw, nang shaga yang shi madat ya ai nga ma ai. Shau kang wa mawk hkyu pyi gaw naw shi a tara hpe shi hkan ai majaw Uru hka pyi shi a ga madat ai lam Hpakant ga na ni mau mwi hku naw hkai hkai rai ma ai. Nat jaw ai gaw Karai hte matut ai nrai nga ai. Tinang a sak hkrung lam hta dingbai dingna shabyin nga ai minla ni, sa wa shadam ni hpe toi shawawn kau nna, ngwi pyaw ai sak hkrung lam hpe madu lu na yaw shada nga ai. Lam maga mi gaw, tinang a kaji kawa ni hte matut mahkai nna hkungga jaw ai lam mung rai nga ai. Dai zawn jaw ai Nat ni gaw langai hte langai, htinggaw hte htunggaw nbung ai.

Nkau ni a Nat gaw lamu de matut ai Mu Nat, Gumrawng Gumtsa Nat, nkau mi a Nat gaw si mat sai Kaji Kawa ni, (tsu nat) nkau mi a Nat gaw hkala nba hkrum nna si mat wa sai (sa wa nat hte ndang nat) ni rai nga ai. Da majaw Nat jaw ai ten hta mung Nat atsam madang ni nbung ai hpe kam ga ai. Mu Nat jaw ai ni hkinrawng sharawt nna madang tsaw ai Nat hku jaw jau ga ai. Dusat mung Nga, Dumsu j(hkai neng) u hpraw jaw ra ai. Jinghku jing yu law jang jaw jau ai Nat mung law wa ai. Grau ai hpe jaw jau ai nga yang, dinghku lum nna jinghku law ai ni gaw madang nem ai Nat kaw na tsaw ai Nat hpe jaw jau ma ai.

Gara Nat mi jaw yang jaw, Nat jaw shagu dusat yam nga gaw madung rai nga ai. Dai hte maren, ngai asak shi jan ten hta Hkristan hpung de woi gale ma ai. Dai shaloi, Nat jaw jau ai arung arai ni yawng hpe wan hta nat kau nna nta kata kaw akyu hpyi ai lam bai galaw sai. Nat jaw ai arung arai nlawm jang Nat ni gaw nsa lu sai ngu ngai kam ai. Nat jaw ai ten e lang lang re ai arung arai nga jang machyi wa ai nga ma ai. Lama ma byin jang akyu hpyi, machyi jang, yak hkak jang, lama ma galaw na rai jang akyu hpyi ai lam bai galaw sai. Karai Kasang hpe matut jaw jau ai ngu ngai kam ai. Raitim, dai Karai gaw dusat njaw ra ai majaw Nat hta grau kaja ai, loi ai, dai hta n ga, Shi bau maka nna lam madun ai mung nga ma ai. Machyi ai shaloi akyu hpyi yang machyi shamai ya ai hku kam ai. Ja htu yang ja lu, hpun sau krau yang hpun sau lu, gumhpraw tam yang gumhpraw shaman ya re ai wa re majaw, akyu hpyi ai ngu ai mung, Karai Kasang shaman ya na hpe madung tawn nna hpyi hpyi rai ga ai. Ndai daw de gaw Karai Kasang hpe chyeju shakawn ai ngu ai ga bai lang lang rai ga ai. Raitim, shi kaw hpyi ai sha re.+++MORE+++
HUGAWNG A manang na blog kaw na re.
click Bumsinwa

Read more »

Jinghpaw Wunpawng Ga Malai Ni

KTC SHIGA LAIKA KAW NA RE
Ga malai ngu ai gaw, moi moi na kaji
kawoi ni a matsun maroi ga, sadi jaw
ai, shadum sharin ga ni re. Hkansa galaw
ra ai, koi yen ra ai, myit sawn sumru
hpa hpaji ga ni rai nga ai.
Ga malai a atsam: Ga malai gaw
masha a myit masin hpe hkra shangun
lu; matsing mat wa shangun lu ai; ga
shaga yi-ngam grai sa shangun ai; tangdu
shangun lu ai; ga kadun hte tsun shaga
lu ai; ga lachyum hpyan shaleng ya lu ai.
Ga malai nkau mi hpe, moi na mung
bawng rap daw ni hta, dawdan tara hku
lang chye ma ai.
Ga hte malai tsun numhtet da
ai hpe, ga malai nga ma ai. Amyu langai
mi a sali wunli langai mi mung re. N
jahtuk ai hku lang ai ga malai ni nga ai
zawn, jahtuk nna tsun ai ga malai ga
shagawp ni nga nga mali ai.
Amyu lakung shagu a, manu
dan ai ga malai ni hpe mung, lata tang
dan mat wa na re.
• Myit yang mang ai, Galaw
yang dang ai.
Mang ai a lachyum—mau ai,
nhkawn hkrang ai. Magam bungli langai
mi hta, manghkang hkrum wa ai shaloi,
myit sha myit nga yang, mahtai kaja hpe
n hkawn hkrang lu ai. Raitim
manghkang hpe matu tam nna, myit n
htum ai sha tatut shakut shaja galaw
yang, kade kaba ai bungli mang hkang
raitim, hpang jahtum e awngdang lu nga
ai hpe n-gun jaw ai ga re. (Ga malai ga
shagawp hpan re).
• Lagawn e lu ai gaw yup; Yup
e lu ai gaw ngak; Ngak e lu
ai gaw hkaw; Hkaw e lu ai
gaw htung; Htung e lu ai
gaw du u.
Masha gaw lagawn jang yup ja
ai. Nau yup ai masha gaw, sha ayup
mayu nga ai ana (ngak) byin wa chye ai.
Jinghpaw Wunpawng Ga Malai Ni
Ngak byin sai masha gaw, lahkawng
masum ya shat n sha hkra yup nga lu ai
ana (hkaw) de gale wa lu ai. Hkaw byin
nna, yup hkrai bai yup jang, hkum bum
ai ana (htung) de bai gale wa lu ai.
Htung ngu ai byin sai hpang gaw, du u
hkyen da ya ra sai nga, ma ni hpe n mai
lagawn ai lam shadum ai ga re.
• Marai masum myit hkrum
yang, Panglai nawng pyi
htawk dang ai.
Panglai nawng a lachyum—
panglai zawn dam ai nawng kaba.
Marai masum myit hkrum yang, panglai
zawn re nawng kaba hpe pyi, htawk
dang kau lu ai. Myit hkrum ai gaw, awng
dang ninghpang re ngu ai hpe shadum
ai ga re.
• Dayauk da chyik, Lanyau
myaw chik. (Lhaovo)
Lanyau gaw kachyi chyi rai nna,
shi a myi man hpe myit shangut la chye
ai zawn, lajen ren shawa lata brawng
jawm galaw yang, kaning re bungli kaba
raitim ngut mat wa lu ai hpe n-gun jaw
ai ga re.(Ga malai ga shagawp hpan re).
• Matsan nngai ngu hkum
hkrap, Lu nngai ngu hkum
kadap.
Matsan dik nngai ngu hkrap
nga yang, hpa byin wa na n re. Ba hkam
let bungli galaw shakut yang sha lu su
nga mai wa lu ai. Lu su nngai ngu
arawng mala, raidum nna bungli n
shakut ai nga nga yang mung bai matsan
mat wa lu ai hpe shadum sadi jaw ai ga
re. .(Ga malai ga shagawp hpan re).
• Hpunau myit hkrum hpyen
n shang, Wuloi wula myit
hkrum sharaw n dang.
Kahpu kanau (sh) buga masha
ni myit hkrum mangrum, kahkyin
gumdin nga yang, kaning re hpyen
mung, kata de n shang shalau lu ai. Dai
zawn wuloi wula ni myit hkrum nga
yang, matse ai sharaw mung n shang
kawa lu ai. Myit hkrum ai hte hpyen
hpe makawp maga lu nga ai lam
shadum ai ga re.
• Masha garum ai hpe
matsing da u, Tinang garum
ai hpe malap da u. (Lisu)
Masha wa garum ai hpe
matsing da nna, chyeju dum chye ra ai.
Tinang garum ai hpe bai tsum
shadawng, arawng mala re ai lam gaw,
tinang a sari hpe jahpoi lam sha rai nga
ai hpe sadi jaw ai ga re.
• Hka garai n kaba yang,
mahkrai htan ra ai. (zai
wa)
Hka garai n kaba yang, htan ra
ai mahkrai hpe aloi sha galaw kau lu ai.
Aten shalai nhtawm hka kaba yang
mahkrai htan ai rai yang jamjau kaba
hkrum chyen nga ai. Aten naw nga yang
galaw shangut ra ai bungli hpe, ngut kre
hkra galaw ra ai hpe sadi jaw ai ga re.
• Hpyen wa a kumhpa gaw
hkrit hpa re. ( Rawang)
Hpyen wa nga ai hte maren, shi
kaw na lu la ai kumhpa mung, myit kaja
hte jaw ai n re majaw, sadi maja ra ai
hpe sadi jaw ai ga re.
• Aga lai yang hka tai, Ajum
lai yang sha n mai.
N tsun ang ai ga ni hpe tsun
yang hka (shawa) hkrum chye nga ai.
Dai hte maren jum lai ai simai mung
sha n mai nga ai.Ga tsun shaga ai hta n
lai hkra, sadi let tsun chye ra ai hpe sadi
jaw ai ga re. (Ga malai ga shagawp hpan
re).
Tang madun ai,
Sinlum Bum Dau Hkawng
KTC, Nawng Nang

+++CLICK MORE+++
JINGHPAW WUNPAWNG SHILAI KA

Read more »

သတင်းမှားများနှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်း (fine-leaves blog kaw na re)

Hugawng pa hku byinlai wa yu sai Mungkan majan wwII Sumlahkrung ကျ နော်တို့ ငယ်ငယ်တုံးကစလို့ အခုအချိန်အထိ သတင်းမှားများ သတင်းထိန်ချန်ခြင်းများနှင့် နေထိုင်ကြီးပြင်း လာခဲ့ ကြ ရသည်။ အခုကာလ ကတော့ မြန်မာ့လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်းမှာ ဒီမိုကရေစီ စကားလုံးက ထိပ်ဆုံးမှာ နေရာ ယူထားသည်။ ဒီမိုကရေစီခေတ်ကို သွားကြမည်။ ထို့ကြောင့် ဒီမိုကရေစီနှင့် ပတ်သက် စပ်လျှဉ်းသော အပြော အဆို အရေးအသား ကြေညာချက်များ လုပ်ဆောင်ချက်များ ဆတက်ထမ်းပိုး တိုးတက်များပြား လာနေသည် ကိုလည်း တွေ့နိုင်သည်။ ဒါကတော့ ကောင်းသည့်အချက်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ထိုကောင်းသည့် အချက်များ ထဲတွင် သတင်းမှားများ ထိန်ချန်မှုများ ပါနေသည်။ နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်တွေကို မပြောမီ ငယ်ငယ်တုံးက နေ့တဓူဝ ကြားသိနေခဲ့ရပုံများကို ပြောလိုသည်။ လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်း သုံးဆယ်ကျော်က ရပ်ကွပ်ထဲတွင် လူကြီးတယောက်က ကျနော်တို့ကလေးများကို ပြောဖူးတာတခု အမှတ်ရသည်။ ဇာတ်လမ်းက ဒီလို။ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ထိုင်းအမျိုးသမီး တဦးနှင့် အိမ်ထောင်ကျနေသော မြန်မာ အမျိုးသား တယောက်သည် တက္ကဆီမောင်း၍ အသက်မွေးသည်။ သူ၏တက္ကဆီကား ရှေ့မှန်တွင် မြန်မာ ဘာသာစကားဖြင့် အောင်ဇေယျဟု သင်္ဘော ဆေးဖြင့် ရေးထားသည်ဟု ဆိုသည်။ ဤသို့ ရေးထားခြင်း၏ အကြောင်းကတော့ မော်တော်ပီကယ်များ ပိုက်ဆံတောင်း ခြင်းမှ လွတ်ကင်းရန်ဟု ဆိုပြန်သည်။ ထိုသူ၏ တက္ကဆီကို ပိုက်ဆံတောင်းရန် တားသော မော်တော်ပီကယ် (ယာဉ်ထိန်းရဲ)သည် မှန်ပေါ်တွင် ရေးထား သော "အောင်ဇေယျ" ဆိုသော မြန်မာစာလုံးကို တွေ့တွေ့ခြင်း အတော်လေးဖြုံသွား သည်ဟုဆိုပြန်သည်။ ထို့အတွက် ပိုက််ဆံ မတောင်းတော့ဘဲ လွှတ်လိုက်ရသည်လို့ ပြောသည်။ ဘာဖြစ်လို့တုံး ဆိုတော့ အလောင်း ဘုရားဟု မြန်မာသမိုင်းတွင် ထင်ရှားသော ရှင်ဘုရင် ဦးအောင်ဇေယျကို ထိုင်းပုလိပ်များ သိပ်ကြောက်သော ကြောင့်ဟု ဆိုသည်။ ဦးအောင်ဇေယျကို ကြောက်ရသော အကြောင်းက အယုဒ္ဓယမြို့တော်ကို တိုက်ခိုက်ဖျက်ဆီး အောင်နိုင် သောကြောင့်ဟု ရှင်းပြသည်။ ကျနော်တို့ ကလေးများကတော့ ဇာတိမာန်များကြောင့် ဝမ်းသာ လိုက်သည့် ဖြစ်ခြင်း။ ယိုးဒယားတွေ ထိုင်းလူမျိုးတွေက မြန်မာလူမျိုးတွေကို အခုအထိ ကြောက်ကြရတယ်ပေါ့။ ဖြစ်နိုင်တယ် မဖြစ်နိုင်ဖူး ဆိုတာကိုတော့ ငယ်စဉ်အချိန်က ခွဲခြမ်း စိပ်ဖြာခြင်း မပြုနိုင်ခဲ့ပါ။ ထိုင်းပုလိပ်တွေဟာ မြန်မာဘာသာဖြင့် ရေးထားသော ကားမှန်ပေါ်က အောင်ဇေယျဆိုသည့် စကားလုံးကို ဖတ်တတ်သလား မဖတ်တတ်ဖူးလား ဆိုတာလည်း ဂရုမစိုက်မိခဲ့။ အခုလက်တွေ့ဘဝ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ နေလာတာ နှစ်ပေါင်းများစွာ ရှိပါပြီ။ အကယ်၍ မြန်မာလူမျိုး တက္ကဆီသမား တဦးက ထိုင်းမြေကြီးပေါ်မှာ အဲသလိုလုပ်ရင် ထိုင်းပုလိပ်တွေက အောင်ဇေယျဆိုတဲ့ နာမည်ကို ကြောက်မလား မကြောက်လား ဆိုတာတော့ အခုလက်ရှိ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် နေထိုင်နေသော မြန်မာပြည်သား အားလုံးအသိပင်။ ထိုသတင်းမှားကို ကျနော်တို့ ကလေးများက ဝမ်းသာအားရ ရှိခဲ့ဖူးသည်။ ယုံလည်း ယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။ ထိုင်းဆိုတာ ငယ်နိုင်ပါဆိုသည့် အတွေးကြောင့် ဆိုရင်လည်း မမှား။ ကျနော်တို့ သမိုင်းစာအုပ်များကလည်း ထိုင်းနိုင်ငံကို ရှေးတုံးက ဘယ်လိုဘယ်ပုံ အကြိမ်ကြိမ် အောင်မြင်ခဲ့တယ်လို့ ကလေးတွေကို ကျောင်းမှာ သင် ထားတာကလည်း တဖက်မှာ ရှိနေတာကိုး။ ဒါကို အမှီပြုပြီး မာန် တက်ခဲ့ကြတယ် ဆိုလည်းမမှားပါ။ ဒါ့ကြောင့် ကျနော်တို့ကလေးဘဝက မြန်မာတွေဆိုရင် ထိုင်းတွေက ထိုင်းမြေကြီးပေါ် မှာတောင် ကြောက်ကြ ရတယ် ဆိုတာကို ဖြစ်နိုင်မဖြစ်နိုင် မစဉ်းစားဖူးခဲ့။ မာန်တွေ တက်ချက်ကတော့ အဲသလို။ သတင်းမှားတွေကို ရိုက်သွင်းခံခဲ့ရတဲ့ အကျိုးဆက်လို့ ဆိုနိုင်သည်။ ယိုးဒယားကို ဘယ်အချိန် တက်သိမ်းသိမ်း ရသည် ဟူသော အစွဲက မြန်မာဗိုလ်ချုပ်တွေကို အသာထား မြန်မာအရပ်သူ အရပ်သားများ အကြားတွင်တောင် ရှိခဲ့သည်။ နောက်ဇာတ်လမ်း တခုကတော့ မြန်မာဘုရင်တွေ အာသံတို့ မဏိပူရတို့ကို မကြာခဏ စစ်နိုင်လေ့ရှိခဲ့သည့် သမိုင်းကြောင်း ဖြစ်သည်။ မြန်မာဘုရင်တွေ စစ်နိုင်တော့ သူတို့အလိုကျ ဘုန်းဘယ်လောက်ကြီးကြောင်း တင်ပြဖို့ နန်းတော်တွင်းက ပညာရှိ စာရေးဆရာများက အာသံနိုင်မော်ကွန်း မဏိပူနိုင် မော်ကွန်းတွေ ရေးသားပြီး ဘုရင်တွေကို ဆက်သရသည်။ ထိုစဉ်က ဘုရင်ပိုင် သတင်းစာတွေ ဂျာနယ်တွေ မရှိသေးတာ တော်တော့သည်။ သို့မဟုတ်ပါက ဘယ်လောက်များ ဖောင်းဖောင်းမည်အောင် ရေးကြဦးမလဲ မသိ။ ၁၉၉၆ ခုနှစ် ဆောင်းတွင်းကာလတခုမှာ ကျနော် မဏိပူရပြည်နယ် အင်ဖားမြို့တွင် ခေတ္တနေထိုင်ခဲ့ဖူးသည်။ ရံဖန်ရံခါ အင်ဖားတက္ကသလိုလ် မော်ကွန်းထိန်း ပါမောက္ခနှင့် စကားလက်ဆုံ ပြောဖြစ်သည်။ တကြိမ်တွင် ကျနော်က သူ့ကို မေးသည်။ အခုလက်ရှိ မဏိပူရပြည်နယ်တွင် ကသည်းလူမျိုး (မဏိပူရီ) လူဦးရေ ဘယ်လောက်ရှိသလဲဟု ဖြစ်သည်။ ပါမောက္ခကြီးက လက်ရှိတွင် နှစ်သန်းစွန်းစွန်းခန့် ရှိသည်ဟု တွက်ပြသည်။ ထို့ကြောင့် မြန်မာဘုရင်များ လက်စွမ်းပြ ခဲ့သော လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်း နှစ်ရာသုံးရာလောက်တုံးက မဏိပူရ မြို့ပြနိုင်ငံငယ်လေးမှာ အလွန်ဆုံးရှိလှ လူဦးရေ တသိန်းနှစ်သိန်းခန့်လောက်သာ ရှိနိုင်သည်ဟုသာ အကြမ်းဖျဉ်းသဘော စဉ်းစားမိသည်။ ထိုလူဦးရေ တသိန်းနှစ်သိန်းတွင် အမျိုးသမီး၊ ကလေးနှင့် သက်ကြီး ရွယ်အိုများကို ဖယ်လိုက်ပါက စစ်တိုက်နိုင်သော စစ်သားလုပ်နိုင်သော လူဦးရေသည် ဘယ်လောက် ရှိမည်နည်း။ ဝိုင်း၍သာ စဉ်းစားကြပါကုံ။ ကိုယ့်ထက် လူဦးရေ အဆမတန် နည်းသောနိုင်ငံငယ်တခုကို စစ်နိုင်တာ တကယ်တန်းမှာ မာန်မတက်ထိုက်ဟု မြင်မိသည်။ သို့သော် ကျနော်တို့ သိခဲ့ ကြားခဲ့ သင်ခဲ့ရသည်မှာ မြန်မာဘုရင်များသည် ဘုန်းလက်ရုံး ကြီးမားသောကြောင့် မင်းပေါင်းစုံက လေးစားခန့်ငြားရသည် ဆိုသည့် သတင်း အင်ဖော်မေးရှင်းသာ ဖြစ်သည်။ သို့သော် သမိုင်းတွင် မြန်မာဘုရင်များသည် ကိုယ့်ထက်အင်အား ကြီးသော မဂို အင်ပိုင်ယာထဲက မြို့ကြီးကြီး တမြို့ကိုတောင်မှ မသိမ်းနိုင်ခဲ့ပါ။ အလားတူ တရုတ်နိုင်ငံ၏ မဟာတံတိုင်းကြီး အခြေထိ ရောက်အောင်ပင် စစ်မချီတက်နိုင်ခဲ့ပါ။ တရုတ်ဘုရင် အဆက်ဆက်က မြန်မာ ပြည်ကို သူတို့၏ ဘဏ္ဍာဆက် နယ်မြေတခုအဖြစ်သာ အသိအမှတ်ပြုသည်။ ယိုးဒယားကိုနိုင်သည်။ အာသံ၊ မဏိပူရကိုနိုင်သည်။ ရခိုင်ကိုနိုင်သည်။ မွန်ကိုနိုင်သည်။ ရှမ်းစော်ဘွားတွေကို နိုင်သည်။ လာအို (လင်းဇင်း) ကိုလည်း နိုင်သည်။ ဘာကြောင့် နိုင်သလဲဆိုတော့ တုတ်ခေတ် ဓားခေတ် လှံခေတ်မှာ ကိုယ့်ထက် အင်အားနည်း သောကြောင့် (သို့) အင်အားနည်းနေသော အခါတွင်မှသာ နိုင်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ကိုယ့်ထက် အင်အားကြီး သော စစ်တိုက်တတ်သော မွန်ဂိုတာတာတွေ ဝင်လာတော့ ပုဂံပြည်ကြီး ပျက်ရတာကို သင်ခန်းစာယူဖို့ မေ့နေတတ်သည်။ ထိုသို့သော သတင်း အင်ဖော်မေးရှင်းကြတော့ မှိန်ထား လိုက်သည်။ ရှေးုဘုရင်တွေရဲ့ ဘုန်းလက်ရုံး အိပ်မက်ထဲမှာ နေနေရင်း နောက်ဆုံး အင်္ဂလိပ်ဝင်လာတော့ တပြည်လုံး သူတပါး လက်အောက်မှာ ကိုလိုနီ ဖြစ်ခဲ့ရသည် မဟုတ်လော။ သို့သော် မာန်ကတော့ မလျှော့သေး။ မလျှော့သေးတဲ့ အကြောင်းကို ဖက််ဆစ်ဂျပန် တော်လှန်ရေး သမိုင်းကြောင်းတွင် တွေ့ရပြန်သည်။ ဖက်ဆစ် ဂျပန်များကို စွမ်းစွမ်းတမံ တွန်းလှန်ခဲ့သော သူတို့မှာ ရဲဘော်သုံးကျိပ်ဦးဆောင်သော ဗမာ့ကာကွယ်ရေး တပ်မတော်သာ ဖြစ်သည်ဟု ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းက သမိုင်းသတင်းကို အတင်းအဓမ္မ ရေးစေခဲ့သည်။ အခြား အရေးပါသော လူပုဂ္ဂိုလ်များ အဖွဲ့အစည်း များကို သမိုင်းတင်ခွင့်မပေးဘဲ ထိမ်ချန်ခဲ့သည်။ မြန်မာသမိုင်း ပညာရှင်များမှာ သမိုင်းကိုသမိုင်းလို လွတ်လွတ်လပ်လပ် တင်ပြရေးသား ထုတ်ဖော်ခွင့် မရခဲ့။ မရခဲ့သည်မှာ လွတ်လပ်ရေး ရကတည်းက အခုအထိပင်။ လက်ဝဲအုပ်စုကလည်း ဖက်ဆစ်ဂျပန် တော်လှန်ရေးတွင် နိုင်ငံ ရေးအရ သူတို့ကသာ ဦးဆောင် ခဲ့သည်ဟု ဆိုကြသည်။ သို့သော် မြန်မာ ခေါင်းဆောင် အတော်များများသည် မိမိနှင့်မတဲ့သူ အပါအဝင် အခြားပါဝင်ခဲ့သည့် ဇာတ်ကောင်များ၏ ကဏ္ဍကို ချန်လှပ် ထားလေ့ရှိသည်။ သမိုင်းအရ သတင်းမှောင်ခြထားသည့် သဘောမျိုးဟု ဆိုနိုင်သည်။ နောက်တချက်ကလည်း သမိုင်းပညာ ရှင်များ၊ စာရေးဆရာများအနေဖြင့် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းက ရဲဘော်သုံးကျိပ်ကို ဦးဆောင်ခဲ့ပြီး ဗမာ့ တပ်မတော်ကို တည်ထောင် ခဲ့သောကြောင့် ဗိုလ်နေဝင်းကို ဝေဖန်ချင်တာပင် ဗိုလ်နေဝင်းလည်း ရဲဘော် သုံးကျိပ် ဝင်ဖြစ်နေတော့ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းကို အားနာပြီး ရဲဘော်သုံးကျိပ် အားနည်းခဲ့တာတွေအပေါ် ပြောမထွက်တာတွေ အများကြီး ရှိခဲ့ပုံရသည်။ အမျိုးသား ဇာတိမာန် ထိခိုက်မည်ကိုလည်း စိုးရိမ်ဟန် ရှိကောင်းရှိနိုင်သည်။ ဇာတိမာန်ဆိုတာ လူမျိုးတိုင်း၌ရှိသည်။ ရှိလည်းရှိသင့်သည်။ သို့သော် မှန်ကန်တဲ့ လမ်းကြောင်းပေါ်ကနေသာ တည်ရှိသင့်သည်။ ဇာတိမာန်ဆိုသည်မှာ အနာစိမ်းကို လက်သည်းနှင့်ဆိတ်သလို ဆိတ်နေဖို့မလိုပါ။ ဂျပန်တွေ မြန်မာပြည်ကို ထိုင်းနိုင်ငံမှတဆင့် ဝင်လာတော့ ဂျပန်တပ်အင်အား သုံးသိန်းကျော်ရှိသည်။ အင်္ဂလိပ်တွေ အိန္ဒိယကို ဆုတ်ပြေးရသည်။ ဂျပန်တို့ရဲ့ စစ်နောက်ကျောပိုင်းကို ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်သော ဗိုလ်မှူးချုပ်ဝင်းဂိတ်၏ ချင်းဒစ် (ခြင်္သေ့) ကွန်မင်ဒို ပြောက်ကျားတပ်များ၏ အခန်းကဏ္ဍကို မြန်မာ ကျောင်းသား တို့ လေ့လာခွင့် သိခွင့်မရခဲ့။ မဟာမိတ် တပ်ပေါင်းစုက လေကြောင်းချီတပ်များ၊ အမြောက်တပ်များ၊ သံချပ်ကာတပ်များ အလုံးအရင်းဖြင့် ဂျပန်တွေကို တိုက်ခဲ့တာ မြန်မားကျောင်းသားတို့ မသင်ခဲ့ရ မသိခဲ့ရ။ မဟာမိတ် တပ်ပေါင်းစု၏ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ကျဆုံးခဲ့ရသော မြန်မာပြည် စစ်မျက်နှာရှိ ဂျပန်စစ်သား အရေအတွက်သည် တသိန်းရှစ်သောင်းကျော် ရှိသည်ဟု မဟာမိတ် စစ်မှတ်တမ်း များက ဆိုထားသည်။ သို့သော် ထိုအချက်ကို မြန်မာကျောင်းသားတို့ မသင်ခဲ့ရ။ More+++ Click+++

Read more »