Thursday, July 28, 2016

JAHTAWNG HTU AI NGU AI HPA RAI TA?


Ngai gaw nye a nta nhku e mung, nye a bunghku ni a kata e mung, kashu kasha hta grau hpu nna dum mai ai amying shingteng, shanhte hpe jaw na nngai; n hten n run ai, htani htana amying shingteng ngai shanhte hpe jaw na nngai.
(Esaia 56 : 5)
Jahtawng htu ai ngu ai a lachyum madung gaw Amying shingteng jaw shamying shagrin masat da ai lam rai nga ai. (NN 2:19) Karai Kasang mung shi hpan da ai tu matu hkrung mahkrung ma hkra hpe amying shingteng jaw da ai hpe mu mada lu nga ai.
Chyurum Wunpawng myu sha ni gaw Yesu Hkristu a kabu gara shiga hpe n na ga n lu la shi re aten kaw nna nan Karai masa makam kumla amyu myu hpe hkan nang hkan sa nna shadan dan let pra hkrat wa ai re hpe labau maumwi mausa ni law kaw hta mu mada lu nga ai.
Ya ndai Jahtawng htu ai lam hta e galaw jai lang ai myu 3 re. Jum / Shanam / Shan chyahkraw ni hpe kaihtum kaw bang da nna shaman mang gala ga tsun let htu ya ai hku re. Dum ra ai lam langai mi gaw num kasha ni hpe rai yang Nga Shan chyahkrawn re sha, Ngar (gaitsu) chyahkraw hte htu ai nga nna htunghking matsun laika hkan e ka da nga ai.
Jum a lachyum
=========
Na na hkam ai, n yet n hten ai, Sadi dung ai, Shum ai mu ai namchyim shabyin ai, Shan mu ai n re Jum mu ai she re. Hpraw san tsawm ai.
Shanam
=====
Tuk balen gung lawm ai lusha, lu shut sha shut re lam n nga na matu, Shi a sama ni hpe n kaja ai chyasam nat (Evil spirit) ni hkrit ai, Daru magam shingkang lawm ai.
Mu ai namchyim hpe shabyin ya ai.
Shan Chyahkraw / Ngar gaitsu chyahkraw
========== ==============
La kasha hpe gaw Nga shan, Num kasha hpe gaw Ngar gaitsu rai ra ai, Nga gaw n-gun ja ai, Atsam rawng ai, Asai hte asak hkrung ai hkungga kaba re majaw manu dan ai. Num kasha ni gaw mayat maya ra ai majaw, ngar zawn adi law kaw di asi law law si wa u ga nga myit mada let lachyum shapraw nna galaw ai lam rai nga ma ai.
Mying ningsang 3 lachyum 3 Kawa Kasha Chyoipra ai Wenyi a gawng malai lachyum hte galaw ai lam mung rai nga ai.
Hpa majaw ndai hku galaw ra ai ni nga yang, Ma shangai yang kanu kawa ni kabu ai hta grau nna kashu kasha n chye shangai ai NAT chyasam ni grau kabu nna amying shingteng jaw lawm na matu nta wang grup grup e sa la taw nga nga rai ma ai da. Dai majaw Shanam bang ai re da. Anhte mung shangai ai hte kalang dat ndai ni hpe jai lang nna lawan wan amying shingteng jaw masat dat ai lam hpe galaw hkrat wa ga ai hku re.
Ya daini Yesu hpe kam ai Hkristan prat hta mung (Bu hkawm 6 : 22 - 27) kaw rawng ai shaman ga hpe mung tsun, Akyu mung hpyi re hku mai galaw re ngu nna tang madun dat nngai law.
Esaia 40:26
26 Matsaw ntsang de mada yu mu: dai hte hpe hpan da ai wa gaw, kadai rai ta? shi gaw de a wunawng wuwa ni hpe nambat hte shapraw nna, yawng hpe amying shamying wu ai: shi gaw daru magam chyalai hte n-gun atsam rawng ai majaw, langai mi pyi yet lu ai n rai.
Chyeju kaba sai
Namhkai Hka
Like
Comment

Read more »

Tuesday, July 26, 2016

မ်က္နွာစံုညီအစည္းအေ၀းႀကီး တက္ေရာက္ရန္ သွ်မ္း အင္အားစုမ်ား မိုင္ဂ်ာယန္သို႔ ေရာက္ရိွ



သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္ - စိုင္းေအာင္ဆိုင္း
ဂ်ဴလိုင္ ၂၅ ရက္ ၂၀၁၆
ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲဲ႔ KIO/KIA ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမ မိုင္ဂ်ာယန္တြင္ျပဳ လုပ္က်င္းပမည့္ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ့မ်ား မ်က္နွာစံုညီ အစည္းေ ၀းႀကီး တက္ေရာက္ရန္ သွ်မ္းအင္အားစုမ်ားသည္ ယေန႔ ဂ်ဴလိုင္လ ၂၅ ရက္ေန႔ တြင္ မိုင္ဂ်ာယန္သို႔ ေရာက္ရိွလာၾကသည္။
သွ်မ္းအင္အားစုမ်ားျဖစ္သည္႔ သွ်မ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ၊ သွ်မ္းျပည္တိုးတက္ေရးပါတီ သ်ွမ္းတပ္မေတာ္ ၊ သွ်မ္းျပည္ျပန္လည္ ထူေ ထာင္ေရးေကာင္စီ သွ်မ္းျပည္တပ္မေတာ္ ( ေတာင္ပိုင္း ) ၊ သွ်မ္း အမ်ဳိး သမီးမ်ား လႈပ္ရွားမႈကြန္ယက္မွ ကိုယ္စားလွယ္အခ်ဳိ႔သည္ မိုင္ဂ်ာယန္ သို႔ ေရာက္ရိွေနျခင္းျဖစ္သည္။
“က်ေနာ္တို႔က အားလံုးအတြက္ လမ္းေၾကာင္းတစ္ခုေပၚ လာမလားဆိုျပီး လာတာပါ။ အေသးစိပ္ဘာေဆြးေႏြးမယ္ဆိုတာေတာ့ ေျပာလို႔ မရေသးပါဘူး” - ဟု သ်ွမ္းျပည္ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးေကာင္စီမွ အတြင္းေရးမွဴး (၂) ဗိုလ္မွဴးႀကီးစိုင္းလက ေျပာသည္။
သွ်မ္းျပည္တိုးတက္ေရးပါတီ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္စိုင္းထူးမွ ဦးေ ဆာင္လာခဲ့ျပီး ၊ RCSS/SSA ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ကို ဒုတိယ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္စ၀္ေပါင္ေခးမွ ဦးေဆာင္လာခဲ့သည္။
သွ်မ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွ အတြင္းေရးမွဴး (၂) စိုင္းေက်ာ္ညꨮန္႔မွာ ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ားမဟာ မိတ္အဖြဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ပါတက္ေရာက္မည္ျဖစ္ျပီး အမ်ဳိးသမီးအခြင့္ေ ရး လႈပ္ရွားသူ ယိင္းဟန္ဖမွာမူ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ကိုယ္ စားလွယ္အျဖစ္ပါ တက္ေရာက္မည္ျဖစ္သည္။ က်ားျဖဴပါတီ ပါ၀င္ေနေ သာ ညီေနာင္တိုင္းရင္းသားမ်ား ဖက္ဒေရးရွင္းမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားလည္း မိုင္ဂ်ာ ယန္အစည္းေ၀းကို တက္ေရာက္မည္ျဖစ္သည္။
သွ်မ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွ အတြင္းေရးမွဴး (၂) စိုင္းေက်ာ္ညꨮန္႔မွာ ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ားမဟာ မိတ္အဖြဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ပါတက္ေရာက္မည္ျဖစ္ျပီး အမ်ဳိးသမီးအခြင့္ေ ရး လႈပ္ရွားသူ ယိင္းဟန္ဖမွာမူ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ကိုယ္ စားလွယ္အျဖစ္ပါ တက္ေရာက္မည္ျဖစ္သည္။ က်ားျဖဴပါတီ ပါ၀င္ေနေ သာ ညီေနာင္တိုင္းရင္းသားမ်ား ဖက္ဒေရးရွင္းမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားလည္း မိုင္ဂ်ာ ယန္အစည္းေ၀းကို တက္ေရာက္မည္ျဖစ္သည္။
ဓါတ္ပုံ- မုိင္ဂ်ာယန္ေရာက္ SSPP ကုိယ္စားလွယ္ေတာ္ၾကီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္စုိင္းထူး
Like
Comment

Read more »

မိုုင္ဂ်ာယန္ အစည္းအေ၀းတြင္ ျပည္တြင္းစစ္ျပႆနာမ်ား အေျဖရွာမည္

 Seng Jaw's post.
Just now
Seng Jaw

NMG
၂၀၁၆ ခုုႏွစ္ ဇူလိုုင္ ၂၅ ရက္။
တိုုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုုင္ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ား မ်က္ႏွာစံုုညီ အစည္းအေ၀းတြင္ ျပည္တြင္း စစ္ျပႆနာမ်ားကိုု အေျဖ ရွာရန္ ေဆြးေႏြးသြားမည္ဟုု အိမ္ရွင္ျဖစ္သူ ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႔ (ေကအိုုင္အိုု) ကေျပာသည္။
တိုုင္းရင္းသားေဒသတြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျဖစ္ပြားေနေသာ ျပည္တြင္းစစ္ ျပႆနာမ်ားကိုု အေျဖရွာမည့္ နည္းလမ္းအား အစရွာသည့္ ပထမအဆင့္ ျဖစ္သည္ဟုု ေကအိုုင္အိုု ဗဟို ေကာ္မတီ၀င္ အတြင္းေရးမႈး ဦးလနန္မွ ေျပာသည္။
“ဒီေဆြးေႏြးပြဲကေတာ့ အဓိကကေတာ့က်ေနာ္တိုု႔က ျပည္တြင္းစစ္ရဲ႕ အေျခခံအေၾကာင္းတရားေပါ့ေနာ ႏိုုင္ ငံေရးျပႆာနာ ကိုု ေျဖရွင္းမဲ့ နည္းလမ္းကိုု အစရွာတဲ့ စျပီးေတာ့ ရွာတဲ့ ပထမအဆင့္ လိုု သာ ေျပာဆိုု လိုု႔လည္း ရတယ္ ဒီအဆင့္ထဲကေန ျပီးေတာ့ အဆင္ေျပေျပနဲ႔ က်ေနာ္တိုု႔က ျပႆာ နာကိုု ေျဖရွင္းသြားမယ္ ဆိုုရင္ ေနာင္ တစ္ခ်ိန္ မွာေန ႏိုု္င္ငံေရးျပႆာနာအားလံုုးဟာ ေျပေျပ လည္ လည္ ျဖစ္သြားႏိုု္င္တယ္။ အဲဒီခါက်မွ ႏိုုင္ငံေရး တည္ျငိမ္ မႈေပါ့ေနာ ႏိုုင္ငံေအးခ်မ္းမႈဟာ တစ္ဆင့္ တက္ျပီးေတာ့ ေပၚလာမယ္လိုု႔ယံုုၾကည္တယ္”
တိုုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုုင္ ေတာ္လွန္ေရး အဖဲြ႕အစည္းမ်ား၏ မ်က္ႏွာစံုုညီအစည္းအေဝးတြင္ အနာဂတ္ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုုဆုုိင္ရာဖြဲ႕စည္းအခ်ဳပ္ပံုု အေျခခံမူသေဘာထား ရပ္တည္ခ်က္ႏွင့္ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ လံုုၿခံဳေရးဆိုုင္ရာမူဝါဒ ရပ္တည္ခ်က္ပါတဲ့ ဆံုုးျဖတ္ခ်က္၇ ခ်က္ကိုု တင္ျပ သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဇူလိုုင္လ ၁၁ ရက္ေန႔ႏွင့္ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ ထိုုင္းႏိုုင္ငံ ခ်င္းမိုုင္ၿမိဳ႕တြင္ ျပဳ လုုပ္ခဲ့သည့္ UNFC ဗဟိုုအလုုပ္အမႈေဆာင္ အေရးေပၚ အစည္းအေဝးမွ ဆံုုးျဖတ္ခဲ့ပါသည္။
ဇူလိုုင္လ ၂၆ ရက္ေန႔မွ ၂၉ ရက္ေန႔အထိ က်င္းပျပဳလုုပ္မည့္ မိုုင္ဂ်ာယန္အစည္းအေ၀းတြင္ တိုုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုုင္အဖြဲ႕ ၂၁ ဖြဲ႕ကိုု ဖိတ္ၾကားထားေၾကာင္း KIO ဗဟိုုေကာ္မတီဝင္ အတြင္းေရးမွဴး ဦးလနန္က ေျပာသည္။
အဆိုုပါ အစည္းအေဝးႏွင့္ပတ္သက္၍ မိုုင္ဂ်ာယန္တြင္ဖြင့္လွစ္ထားသည့္ ဖက္ဒရယ္ဥပေဒ အကယ္ဒမီေက်ာင္းမွ ဒုုတိယႏွစ္ ေက်ာင္းသား မိုုင္းထြန္းျမင့္က သူ႔ရဲ႕ ေမ်ွာ္လင့္ခ်က္ကိုု ယခုုလိုုေျပာသည္။
“က်ေနာ္တိုု႔ ျမန္မာႏိုုင္ငံမွာ အေျပာင္းအလဲတခုုအေနနဲ႔ federal constitution ျဖစ္ဖိုု႔လည္း အမ်ား ႀကီး ေမ်ွာ္လင့္ထား တယ္ေပါ့။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ frame work နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လည္း ျပန္လည္သံုးသပ္ မယ္လိုု႔ ၾကားထားတယ္။ အဲ့လိုု Frame work ျပန္လည္ သံုုးသပ္တဲ့အခါ အခက္ခဲေတာ့ အမ်ားႀကီးရွိတာေပါ့။ အေကာင္းဆံုုး အေျခအေနျဖစ္ လာဖိုု႔ ေမ်ွာ္လင့္တယ္။ ၿပီးေတာ့NCA စာခ်ဳပ္ကလည္း အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိ တယ္ေပါ့ ဒီမွာက တိုုင္းရင္းသား အား လံုုး ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းမယ္လိုု႔ သိရတယ္ေပါ့။ အဲ့ဒီဟာ ကလည္း အေကာင္း ဆံုုး အေျဖတခုု ထြက္လာမယ္ လိုု႔ ေမ်ွာ္လင့္ထားတယ္ေပါ့။”
ကခ်င္ျပည္နယ္ မိုုင္ဂ်ာယန္ျမိဳ႕တြင္ ၄ ရက္ၾကာက်င္းပမည့္ တိုုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုုင္ ေတာ္ လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္း မ်ား၏ မ်က္ႏွာစံုုညီ အစည္းအေ၀းကိုု တစ္ႏိုုင္ငံလံုုး ပစ္ခတ္တိုုက္ခိုုက္ေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ NCA တြင္ လက္မွတ္ေရး ထိုုးထားသည့္ အပစ္ရပ္ ၈ဖြဲ႔မွ ကိုုယ္စားလွယ္မ်ား လည္း တက္ေရာက္မည္ျဖစ္ျပီး ျငိမ္းခ်မ္းေရး လုုပ္ငန္းစဥ္တြင္ တိုုင္းရင္းသားအားလံုုး ပါ၀င္ရန္ႏွင့္ ႏိုုင္ငံ ေရးေဆြး ေႏြးပြဲမွ တဆင့္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကိုု တည္ေဆာက္သြား ၾကရန္ ဇူလိုုင္လ ၁၈ရက္မွ ၂၀ရက္ေန႔ထိ ထိုုင္းႏိုုင္ငံ ခ်င္းမိုုင္ျမိဳ႕တြင္ က်င္းပျပဳလုုပ္သည့္ NCA လက္မွတ္ထိုုးထားသည့္ လက္နက္ကိုုင္ ၈ ဖြဲ႔၏ အစည္းအေ၀းမွ ဆံုုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။
တိုုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုုင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ မ်က္ႏွာစံုုညီအစည္းအေ၀းကိုု ေကအိုုင္အိုုဌာနခ်ဳပ္ လိုုင္ဇာျမိဳ႕တြင္တစ္ၾကိမ္၊ ကရင္ျပည္နယ္ ေလာ္ခီးလာတြင္ ၂ ၾကိမ္၊ UWSA ဌာနခ်ဳပ္ ပန္ဆန္းတြင္ တစ္ၾကိမ္ ႏွင့္ ယခုု ကခ်င္ျပည္နယ္ မုုိင္ဂ်ာယန္တြင္ တစ္ၾကိမ္ အျဖစ္ ပဥၥမအႀကိမ္အျဖစ္ က်င္းပျခင္း ျဖစ္သည္။
ဓါတ္ပံု=ဧရာ၀တီ

Read more »

မိုင္ဂ်ာယာန္ ေရာက္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားအားၾကိုဆိုသည္႔ရုပ္သံ


Mai Ja Yang,ညီလာခံ သို႔တက္ေရာက္ လာၾကေသာ ျမန္မာ
ျပည္ဆိုင္ရာUN,အထုူးကိုယ္စားလွယ္ ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားေခါင္း
ေဆာင္ႀကီးမ်ားအားႀကိဳဆို သည့္ျမင္ကြင္း ႏွင့္ ေဆြးေႏြးပြဲ 
ခန္းမျပင္ဆင္ေနမႉအေျခအေန။
25,7,2016@
Mai Ja Yang

By seng jaw fb
click on video
https://www.facebook.com/lachid.kachin/videos/1061983073897845/

Read more »

Sunday, July 10, 2016

ကခ်င္ရိုးရာ မေနာပြဲ က်င္းပျခင္းႏွင့္ ကခ်င္လူမ်ိဳးႏွင့္ ကခ်င္သမိုင္းေၾကာင္း အျပည့္အစံု


■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■
"ကခ်င္ျပည္က မေနာပြဲ"
.
မေနာပြဲသည္ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္းရွိ ကခ်င္လူမ်ိဳး (ဂ်င္းေဖာ) တို႔၏ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈ႔ ပြဲေတာ္တစ္ခုျဖစ္သည္။ ေရွးအယူအဆအရ နတ္တို႔ကို ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ၾကသည္႔အေလွ်ာက္ မေနာပြဲသည္လည္း ရိုးရာနတ္တို႔ကို ပူေဇာ္ဆုေတာင္းသည္႔ အေနႏွင္႔ ႏွစ္စဥ္က်င္းပေသာ နာမည္ေက်ာ္ပြဲေတာ္တစ္ခုလည္း ျဖစ္သည္။ မေနာပြဲကိုႏွစ္စဥ္ ဇန္န၀ါရီလ ၆ ရက္မွ ၁၁ ရက္အတြင္း က်င္းပၾကျခင္းျဖစ္ကာ အဓိကအားျဖင္႔ မေနာပြဲ(၅)မ်ိဳး ရွိသည္။ 
.
ပဒန္မေနာ(Padang MaNaw) - စစ္ေအာင္ခ်ိန္ ေအာင္ပြဲခံသည့္ပြဲ။
ဆြတ္မေနာ(Sut MaNaw) - ဓနဥစၥာ တိုးတက္ခ်ိန္၌ မနာလို ဝန္တိုမႈမ်ားရွိ မရွိ၊ ေပးဆပ္ရန္ေႂကြး ရွိ မရွိ၊ ရယူရန္ေႂကြးရွိ မရွိ၊ စုံစမ္းရင္း ေဆြသစ္မ်ိဳးသစ္ မိတ္သဂၤဟသစ္ ဖြဲ႕ေသာပြဲ။
ဂ်ဴမေနာ(Ju MaNaw) - မက်န္းမာသည့္အခါ ႏွင့္ အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္ေသာ အဖိုးအို၊ အဖြားအိုမ်ား ေသဆုံးေသာအခါ က်င္းပေသာပြဲ။
ဂြမ္ရမ္မေနာ( Gumran MaNaw) - အိမ္သားျဖစ္သူ ညီအစ္ကို တစ္ဦးဦး နယ္ေျမသစ္ တည္ေထာင္ေနထိုင္ေသာ အခ်ိန္တြင္ မဒိုင္နတ္ကို ေဝခ်မ္း ပင့္ေဆာင္ယူေသာ အထိမ္းအမွတ္ျဖင့္ က်င္းပေသာပြဲ။
ရွဒပ္မေနာ(Shadip MaNaw) - နယ္ေျမသစ္ တည္ေထာင္ၿပီး မဒိုင္နတ္အား ေနရာျပေသာ အထိမ္းအမွတ္၊ နယ္ေျမသစ္ရွိ မေကာင္းဆိုးဝါးမ်ားကို ႏွင္ထုတ္ေသာ အထိမ္းအမွတ္ျဖင့္ က်င္းပေသာပြဲ။
တို႔ျဖစ္ၾကသည္။ 
.
ယခင္က မေနာပြဲကို ဒူ၀ါးႀကီးမ်ားကသာ ႀကီးမႈးက်င္းပေပးခဲ႔ၿပီး ကုန္က်စရိတ္ႀကီးျမင္႔လာမႈ႔ႏွင္႔အတူ ယခုအခါ ကခ်င္ျပည္နယ္အစိုးရက ဦးေဆာင္က်င္းပေပးလွ်က္ရွိသည္။ ယခင္ကပူတာအိုတြင္ က်င္းပေသာ္လည္း ယခုအခါ ျမစ္ႀကီးမားၿမိဳ႕ရွိ မေနာကြင္းတြင္ က်င္းပသည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ မေနာပြဲအျပင္ ေကာက္သစ္စားပြဲ၊ အိမ္သစ္တက္ပြဲ၊ နတ္ပူေဇာ္ပြဲ စသည္႔ပြဲလမ္းသဘင္မ်ားကိုလည္း က်င္းပေလ႔ရွိၾကသည္။
ကခ်င္လူမ်ိဳးတို႔ျပဳလုပ္ၾကသည့္ပြဲမ်ား
အနက္ အၾကီးက်ယ္ဆံုး၊အခမ္းနားဆံုး၊
ေရွးအက်ဆံုး၊ပြဲၾကိီးျဖစ္
ေသာမေနာပြဲေတာ္ၾကီးကို ဇန္န၀ါရီလ (၅)ရက္ေန႔တြင္ စတင္ က်င္းပေလ့ ရွိၾကသည္။
ေကာက္သစ္စား အိမ္သစ္တက္ပြဲမ်ားကို ႏွစ္ရက္ သံုးရက္သာျပဳလုပ္ၾက
ေသာ္လည္း မေနာပြဲကို အနည္းဆံုး ေလးရက္မွ ရွစ္ရက္အထိ အႀကီးအက်ယ္က်င္းပေလ့ရွိသည္။ မေနာအက
သည္ မဒိုင္နတ္ (ေကာင္းကင္နတ္) ကိုပူေဇာ္ေသာ အကျဖစ္ၿပီး ဘုိးေဘး၊ ဘီဘင္ အဆက္ဆက္ မဒိုင္နတ္ကို
ကိုးကြယ္သူတုိင္းက်င္းပႏုိင္သည္။
မေနာပြဲက်င္းပရန္ ကုန္က်စရိတ္မွာ ႀကီးလြန္း၍ သာမန္ လူမ်ားအျပင္ ဒူ၀ါ
မ်ားပင္လွ်င္ က်င္းပရန္ အခက္အခဲမ်ား ရွိၿပီး ေရွးအခါ ဒူ၀ါႀကီးမ်ားက မိမိအုပ္ခ်ဳပ္သည့္ သက္ဆုိင္ရာနယ္ေျမ
အလုိက္ က်င္းပေလ့ရွိကာ မေနာပြဲႀကီး ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ က်င္းပေပးႏုိင္ျခင္း မရွိေသာ ဒူ၀ါမ်ားကို အုပ္ခ်ဳပ္
ခံ နယ္သူနယ္သားမ်ားက အၾကည္ညိဳယုတ္ေလ်ာ့ကာ ဒူ၀ါ၏ အာဏာ မွာလည္း ေမွးမွိန္ သြားတတ္သည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ဒူ၀ါမ်ားကလည္း မေနာပြဲက်င္းပေပးႏုိင္ရန္ ႏွစ္ခ်ီ၍ ျပင္ဆင္ၾကသည္။ ဒူ၀ါမ်ားအေနႏွင့္လည္းမိမိအုပ္
ခ်ဳပ္သည့္ နယ္ေျမမွ လူမ်ဳိးေပါင္းစံု ၊ အႏြယ္ေပါင္းစံုကို တစ္စုတစ္ေ၀းတည္း ေတြ႕ျမင့္ရသည့္အျပင္ ၎တုိ႔၏
သေဘာထားကိုပါ အနီးကပ္ေလ့လာႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ၊ စည္း႐ံုးေရးတြင္ မ်ားစြာအေထာက္အကူျဖစ္သည္။ႏွစ္
စဥ္က်င္းပလွ်က္ရွိေသာ မေနာပြဲမ်ားကို တစ္ႏွစ္တစ္ခါသာ က်င္းပရမည္ဟု သတ္မွတ္ခ်က္မရွိေပ။ထုိနယ္ေျမ
ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ဒူ၀ါက လုပ္သင့္ သည္ဟု ယူဆပါက အခ်ိန္ အခါအလုိက္ က်င္းပၾကသည္။ မေနာ အကကို
နတ္မင္းမ်ားက စတင္ကၾကသည္ဟု သိရသည္။ ထုိအကကို ေကာင္းကင္ ယံတြင္ ပ်ံသန္း က်က္စား လ်က္ရွိ
ေသာ ငွက္မ်ားက ေလ့လာခြင့္ရရွိခဲ့သည္။ ထုိအကကို တတ္ေျမာက္ေသာအခါ ငွက္တုိ႔က မေနာအက ကိုစနစ္
တက်ကျပ၍ ေညာင္သီးစား၍အကအေၾကာင္းေျပာဆုိသည္ကိုငွက္စကားနားလည္ေသာ လူသား မာဒိန္ေယာ္
က ျမင္ေတြ႕ၾကားသိရၿပီးေနာက္ လူတို႔ တစ္စတစ္စတတ္ေျမာက္လာၾကသည္ဟု ေရွးလူႀကီးမ်ား ကဆုိသည္။
ငွက္တုိ႔ မေနာကသည့္ပြဲတြင္ ေအာက္ခ်င္းငွက္ ကမေနာရွင္ျဖစ္၍မေနာတုိင္၏ ေအာက္ေျခ ဘက္တြင္ေအာက္
ခ်င္းတုိင္ကို ထြင္းထုထားျခင္းျဖစ္သည္။ မေနာ အကကို ဦးေဆာင္သူ ႏွစ္ဦးက ေရွ႕မွ ကျပၾကသည္။ ကကြက္
ေျပာင္းေသာအခါ ေနာက္မွ လုိက္ကေန သူမ်ားကလည္း ၎တို႔အတုိင္း ေျပာင္းလဲကၾကသည္။
ကကြက္အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိရာ က်င္းပသည့္ မေနာအလိုက္ ကကြက္ပံုစံမ်ား ကြဲျပားသည္။ 
အဓိကက်သည့္ မေနာငါးမ်ဳိးရွိသည္။
(၁) ဆြတ္မေနာ(Sut Manau) ။ ။ ဥစၥာပစၥည္းတုိးပြားၾကြယ္၀ရန္၊မိတ္ေဆြ သဂၤဟအသစ္ဖြဲ႕ရန္၊ မိမိကို
ရန္ၿငိႇဳး၊ မနာလုိ၀န္တုိသူရွိ၊ မရွိ၊ အေၾကးေပးရန္ ရွိ၊ မရွိ၊ စံုစမ္းသည့္မေနာ။
(၂) မဒန္မေနာ(Pandang Manau)။ ။ စစ္ပြဲႏုိင္ရန္ ေအာင္ပြဲခံသည့္ပြဲခံမေနာ။
(၃) ဂ်ဴမေနာ(Ju Manau) ။ ။ သားသမီးထြန္းကားျခင္း မရွိသည့္အခါ၊အိမ္ရွိအိမ္သူအိမ္သားမ်ားနာမက်န္းျဖစ္သည့္အခါ၊ ဘုိးဘြားမ်ား(သက္ႀကီးရြယ္အုိ) ေသဆံုး၍ အသုဘ အခမ္းအနားအငွားၿပီးစီးခ်ိန္တြင္ က်င္းပသည့္မေနာ။
(၄) ကြန္ရန္မေနာ( Gumaran Manau) ။ ။ အိမ္သားမ်ား၊နယ္ေျမသစ္ထူေထာင္ခ်ိန္
( သို႔) အုိးအိမ္သစ္ထူေထာင္ခ်ိန္တြင္ 
မဒိုင္နတ္ကိုခြဲေ၀ပင့္ေဆာင္သည့္
အေနႏွင့္ကသည့္မေနာ။
(၅) ရွဒစ္ေဖာ့မေနာ (Shadip Hpaw Manau)။ ။ 
ခြဲေ၀ယူေဆာင္လာသည့္ မဒိုင္နတ္ကိုေနရာ
ျပျခင္းႏွင့္ နယ္ေျမသစ္ရွိ မေကာင္း ဆိုး၀ါးမ်ားကို ႏွင္ထုတ္ရန္ ျပဳလုပ္သည့္ မေနာအျပင္ အခ်ိန္အခါအလိုက္
မေနာရွင္တို႔ ျပဳလုပ္သည့္မေနာ။
(၆) ထိန္ထန္မေနာ (Hting HtangManau)။
မေနာရွင္က သာမန္ မေနာပြဲထက္ ပိုမိုၾကာရွည္ေအာင္
က်င္းပသည့္မေနာ။
(၇) နိန္ထန္မေနာ (Ninghtan Manau)။ ။ စစ္ထြက္မေနာျဖစ္သည္။ 
ဓါး၊ လွံ၊ ေလး၊ ေသနတ္တို႔ကိုင္
ေဆာင္ရန္ ရဲစိတ္၊ ရဲမာန္တက္ၾကြေစရန္ 
ကခုန္ၾကသည္။ 
စစ္သည္အင္အားစုေဆာင္းသည့္
မေနာျဖစ္ျပီး စစ္ေၾကညာသည့္သေဘာလည္းပါသည္။
(၈) ထိန္ရမ္းမေနာ (Hting Ram Manau)။ ။ရန္ေျပ၊မာန္ေျပမေနာ။
ညီအစ္ကိုမ်ိဳး၊ေယာကၡမမ်ိဳး၊သမက္
မ်ိဳး အၾကား မေက်မလည္သံသယ၀င္ တင္းမာမႈမ်ားရွိပါကေဆြးေႏြးညႇိႏိႈင္းရန္ကသည့္မေနာ
ထို ့ျပင္ေနာ္ယင္မေနာ၊ ဒိန္ေရွာ္န္မေနာ၊ ဖရင္ေရာ့ဒ္ မေနာ အစရွိသျဖင့္ မေနာအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိၾကသည္။
ကခ်င္လူမ်ိဳးအေၾကာင္း
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
ကခ်င္သမိုင္း
သမိုင္း။ ။ ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ားကို ဂ်င္းေဖာဟုလည္း ေခၚၾကသည္။ ႏႈတ္ေျပာသမိုင္းမ်ားအရ ဂ်င္းေဖာလူမ်ဳိးမ်ားသည္ တိဗက္ကုန္းျမင့္ေဒသမွ ေတာင္ဘက္သို႔ တျဖည္းျဖည္းေရႊ႕ေျပာင္းလာ ၾကၿပီး တ႐ုတ္ျပည္ ယူနန္ေဒသတြင္ ၁၅ ရာစုႏွင့္ ၁၆ ရာစုႏွစ္မ်ားအတြင္း ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္သို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းလာၾကၿပီးေနာက္ ယေန႔ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ အေျခစိုက္ ေနထိုင္ခဲ့ၾက သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေနထုိင္ၾကေသာ ကခ်င္လူမ်ဳိး၏ လူမ်ဳိးစုမ်ားမွာ ဂ်င္းေဖါ၊ လခ်ိတ္၊ လေ၀ၚ၊ လီစူး၊ ရ၀မ္ႏွင့္ ဇိုင္၀ါးတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။
ဒ႑ာရီ။ ။ ဂ်င္းေဖါလူမ်ဳိးမ်ားသည္ ေနမွဆင္းသက္လာသည္ဟု ဒ႑ာရီမ်ားက ဆိုသည္။ ဂ်င္းေဖါတို႔၏ ဘိုးဘြားမ်ားသည္ ေကာင္းကင္ဘံုမွ ဆင္းလာၿပီး တိဗက္ကုန္းျပင္ျမင့္တြင္ လာေရာက္ ေနထိုင္သည္။ ထို႔ေနာက္ တျဖည္းျဖည္း ေရႊ႕ေျပာင္း၍ မြန္ဂိုလီးယား၊ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းေဒသမ်ားသို႔ သြားေရာက္ေနထိုင္ၾကသည္ဟုဆိုသည္။ ဂ်င္းေဖာတို႔သည္ ႐ိုးရာ မေနာပြဲကို ႏွစ္စဥ္က်င္းပၾကသည္။ မေနာပြဲတြင္ ႐ိုးရာတူရိယာမ်ားကို တီးမႈတ္ ကခုန္ ၾကသည္။ မေနာပြဲ၏ သေကၤတမွာ ေရွးအခါက ေနနတ္မင္းကို ပူေဇာ္ျခင္းျဖစ္ၿပီး ယေန႔ေခတ္တြင္ အမ်ဳိးသား စိတ္ဓါတ္၊ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀မႈႏွင့္ အာဏာပိုင္ဆိုင္မႈတို႔ကို ေဖာ္ျပရန္ျဖစ္သည္ဟု ေျပာၾကသည္။
မေနာပြဲတြင္ ဂ်င္းေဖါတို႔၏ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးက ဦးေဆာင္ၿပီး ႐ိုးရာသေကၤတမ်ား အကြက္ေဖာ္ထား သည့္ မေနာတိုင္ကို ၀ိုင္းပတ္၍ ပရိတ္သတ္အားလံုးပါ၀င္ၿပီး ကၾကသည္။ မေနေခါင္းေဆာင္က ငွက္ေတာင္တပ္ ႐ိုးရာဦးထုပ္ကိုေဆာင္းရသည္။ အမ်ဳိးသားမ်ားက ကခ်င္ ႐ိုးရာ ဒါးမ်ားကိုေထာင္၍ ကၾကသည္။ ဒါး ကိုင္ေဆာင္ျခင္းမွာ ကခ်င္ႏိုင္ငံေတာ္ကို ကာကြယ္ျခင္း ႏွင့္ ရိကၡာရွာေဖြျခင္းဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ ကခ်င္စကားပံုတစ္ခုက "ရဲရင့္ေသာေယာက်္ားသည္ ဒါးရွည္ကိုကိုင္ေဆာင္သည္" ဟုဆိုသည္။
ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈ။ ။ ကခ်င္လူမ်ဳိးအမ်ားစုသည္ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ္လည္း ႐ိုးရာအစဥ္အလာ နတ္ကိုးကြယ္မႈမွလာေသာ မေနာပြဲကိုမူ ႏွစ္စဥ္က်င္းပၾကသည္။ ကခ်င္တို႔သည္ ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳမ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ ခရစ္ယာန္ဘာသာသို႔ ကူးေျပာင္းၾကသည္။ ကခ်င္ ေဒသ၏ ပထမဦးဆံုးေသာ သာသနာျပဳပုဂၢိဳလ္မ်ားမွာ အိုလာဟန္ဆင္ႏွင့္ သူ၏ဇနီးတို႔ျဖစ္သည္။ ဟန္ဆင္တို႔ကို အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားသာသနာျပဳအဖြဲ႕မွ အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သာသနာျပဳရန္ ၁၈၉၀ ခုႏွစ္တြင္ ေစလႊတ္ခဲ့သည္။ ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ားကဲ့သို႔ ဖန္ရွင္းရွင္ နတ္ဘုရားကို ကိုးကြယ္ၾက သျဖင့္ ခရစ္ယာန္ဘာသာကို အလြယ္တကူ သက္၀င္ယံုၾကည္ၾကသည္။
ကခ်င္လူမ်ဳိးစုတခ်ဳိ႕မွာ ဗုဒၶဘာသာကိုးကြယ္ၾကၿပီး တခ်ဳိ႕မွာ အစဥ္အလာနတ္ကိုးကြယ္သူမ်ား အျဖစ္တည္ရွိသည္။ နတ္ကိုးကြယ္သူမ်ား၏အဆိုအရ ၀ိဥာဥ္မ်ားသည္ ေနနတ္မင္းမွစ၍ သတၱ၀ါမ်ားအထိ ေနရာအႏွံ႔အျပား တြင္ တည္ရွိၿပီး၊ ထို၀ိဥာဥ္မ်ားက အေကာင္းႏွင့္ အဆိုး ႏွစ္မ်ဳိးစလံုးကို သယ္ေဆာင္လာသည္ဟု ယံုၾကည္ၾကသည္။
ဘာသာစကား။ ။ ကခ်င္ဘာသာစကားမ်ဳိးကြဲမ်ားမွာ ဂ်င္းေဖါ၊ လခ်ိတ္၊ လေ၀ၚ၊ လီစူး၊ ရ၀မ္ႏွင့္ ဇိုင္၀ါးတို႔ျဖစ္ၿပီး ထိုဘာသာစကားအားလံုးသည္ တိဗက္တိုဘားမင္းအုပ္စုမွ ဆင္းသက္လာသည္။ "ကမၻာ့တိုင္းရင္းသား ဘာသာစကားမ်ားအဖြဲ႕" က အထက္ပါ ကခ်င္ဘာသာစကား ၆ မ်ဳိးကို မွတ္တမ္းျပဳထားသည္။ ကခ်င္စာေပအေရးအသားကို အေမရိကန္ သာသနာျပဳ အိုလာဟန္ဆင္က တီထြင္ေပးခဲ့သည္။
ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းကခ်င္လူမ်ိဳးတို႔ ေနထိုင္ရာအခ်က္အျခာ ေဒသမွာ ခ်င္းတြင္းျမစ္ဖ်ားႏွင့္ ဧရာဝတီျမစ္ဖ်ားတို႔ ျဖတ္သန္းစီးဆင္းရာ ေဒသတဝိုက္ျဖစ္၏။ အာသံျပည္ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းတရုပ္ျမန္မာနယ္စပ္အလြန္ ေဒသမ်ားတြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနထိုင္ၾကသည္။
ကခ်င္တို႔၏ လူဦးေရမွာ တျဖည္းျဖည္း တိုးတက္မ်ားျပားလာခဲ့ရာ၊ မိုးကုတ္နယ္ ကိုးေတာင္ေဒသ၊ ေရႊလီျမစ္ဝွမ္းေဒသ၊ လားရႈိးနယ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း၊ ေတာင္ဖက္ က်ိဳင္းတံုနယ္အထိ ပ်ံ႕ႏွံ႔လ်က္ရွိၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အပျဖစ္ေသာ အာသံျပည္ ပတ္ကြိဳင္ေတာင္၏ အေနာက္ဖက္ေတာင္ေစာင္းေဒသႏွင့္ တရုပ္ႏိုင္ငံ ယူနန္ျပည္နယ္တြင္ အေရွ႕ဖက္ေလာင္ဂ်ီတြဒ္ ၉၉ ဒီဂရီခန္႔အထိ ေဒသတို႔တြင္လည္း ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ားကို ေတြ႔ရေပသည္။
ကခ်င္လူမ်ိဳးတို႔မွာ တိဗက္ျမန္မာ အႏြယ္ဝင္မ်ား ျဖစ္ၾက၍ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔ႏွင့္ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္မွစ၍ မ်ိဳးရိုးတခုတည္းက ဆင္းသက္လာသူတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ သူတို႔၏ မူရင္းေဒသမွာ မဂၽြိဳင္းရွင္ဂရဘံု ျဖစ္သည္ဟု မိရိုးဖလာ မွတ္သားထားၾကသည္။
ေတာင္ဖက္ေဒသမ်ားသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းလာၾကရတြင္ ကခ်င္တို႔သည္ တရုပ္၊ ျမန္မာ၊ တိဗက္ႏွင့္ အာသံျပည္တို႔၏ နယ္စပ္မ်ားဆံုရာ ေတာေတာင္ ထူထပ္လွေသာ ေဒသတဝိုက္တြင္ ေရာက္ရွိလာၾကၿပီးေနာက္၊ ထုိေဒသမွ အခြင့္သာလွ်င္ သာသည့္အေလ်ာက္ ေတာင္ဖက္ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းသို႔ တျဖည္းျဖည္း ေရႊ႕ေျပာင္းလာခဲ့ ၾကဟန္တူသည္။
သူတို႔၏ ေရႊ႕ေျပာင္းရာ ခရီးလမ္းမွာ ခက္ခဲလွ၍ တေၾကာင္း၊ ထိုမွတပါး သူတို႔၏ အလ်င္က ေရႊ႕ေျပာင္းသြားခဲ့ၾကေသာ မြန္ခမာ အႏြယ္ဝင္မ်ားႏွင့္ အျခားအႏြယ္တူ လူမ်ိဳးမ်ားက ေရႊ႕ေျပာင္းရာလမ္းတြင္ ပိတ္ဆို႔ ဟန္တားဘိသကဲ့သို႔ ရွိေနခဲ့ေသာေၾကာင့္တေၾကာင္း၊ ကခ်င္တို႔မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းဝင္ေရာက္ရာတြင္ အတန္ေနာက္က်သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ခဲ့ၾက ၿပီးေနာက္ ႀတိဂံနယ္ (ေမခႏွင့္ မလိချမစ္ ၂ သြယ္ စပ္ၾကားရွိ သံုးေထာင့္ေဒသ) သို႔ ေရာက္ေသာအခါတြင္ ေရွ႕သို႔ ဆက္လက္ေျပာင္းေရႊ႕ႏိုင္ျခင္း မျပဳႏိုင္ဘဲ ကာလအတန္ၾကာ အေျခစိုက္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကရဟန္ တူသည္။ အေၾကာင္းမွာ ထိုစဥ္က ျမန္မာႏိုင္ငံ ေျမာက္ဖ်ားကို ေမာရွမ္းတို႔ ႀကီးစိုးခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ဟု ဆိုဖြယ္ရာ ရွိသည္။ ေမာရွမ္းတို႔ အင္အား ယိမ္းယိုင္ေသာအခါမွ ေရွ႕သို႔ ဆက္လက္ေရႊ႕ေျပာင္း၍ ယခုေနထိုင္ရာ ေဒသမ်ားသို႔ တျဖည္းျဖည္းေရာက္လာခဲ့ၾကသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းသို႔ စတင္ဝင္ေရာက္သည္မွာကား ၁၁ ရာစုႏွစ္ေလာက္ ျဖစ္တန္ရာသည္ဟု ယူဆႏိုင္ေပသည္။ ၁၅ ရာစုႏွစ္ အလယ္ေလာက္ကစ၍ လူတဆက္ၿပီးတဆက္ ေရႊ႕ေျပာင္းလာၾကစဥ္တြင္ ကခ်င္တို႔မွာ ေရာက္ရွိၿပီး ျဖစ္ေသာ ရွမ္းႏွင့္ ျမန္မာတို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈ အခ်က္အလက္မ်ားကို စတင္ရရွိခဲ့ၾကသည္။
ကခ်င္ဟူေသာ ေဝါဟာရမွာအမွန္စင္စစ္ ျမန္မာတို႔ေခၚေသာ ေဝါဟာရသာျဖစ္သည္။ ကခ်င္လူမ်ိဳးတို႔၏ စကားမဟုတ္ေခ်။ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ မိမိတို႔ကို မိမိတို႔ 'ဂ်င္းေဖါ' လူမ်ိဳးမ်ားဟုသာ ေျပာဆိုၾကသည္။ လူတေယာက္ဟု အဓိပၸါယ္ရွိသည္။ တရုပ္လူမ်ိဳးမ်ားကမူ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ားကို 'ေယဂ်င္' ဟု ေခၚဆိုၾကသည္။ အဓိပၸါယ္မွာ လူရိုင္းဟု ရရွိသည္။
ယဥ္ေက်းေသာ တရုပ္အမည္ တခုမွာ 'ရွန္ထို' ျဖစ္၏။ ေတာင္ထိပ္သားဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ အာသံျပည္တြင္ ကခ်င္တို႔ကို 'စင္ဖိုး' ဟု ေခၚေဝၚၾကသည္။ ျမန္မာမွတ္တမ္းမ်ား၌'သိမ္းေဖါ' ဟု ပါရွိသည္။ ရွမ္းလူမ်ိဳးတိုက ကခ်င္လူမ်ိဳးကို 'ခန္ဂ' ဟု ေခၚေဝၚၾကသည္။ ယခုအခါ လူအမ်ားကပင္ ဂ်င္းေဖါလူမ်ိဳးကို ကခ်င္လူမ်ိဳးဟုသာ သိရွိနားလည္ၾကသည္။ အလြန္ေရွးက်ေသာ ျမန္မာေက်ာက္စာမ်ားတြင္ ကခ်င္ဆိုေသာ စကားသံုးႏႈန္းထားသည္ကို မေတြ႔ရေပ။
သို႔ရာတြင္ သကၠရာဇ္ ၈၀၄ ခုႏွစ္ထိုး ေညာင္ဦး ေရႊစည္းခံု ဥညံနဝ ေက်ာက္စာတြင္ 'ကျခင္' ဟု ေရးထုိးထားသည္ကို ေရွးဦးစြာ ေတြ႔ရသည္။
ဂ်င္းေဖါဆိုေသာ စကားမွာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ကခ်င္မ်ားကို ေခၚေဝၚေသာ္လည္း ေဒသအလိုက္ဆိုလွ်င္ ေတာင္ဖက္ ေအာက္ဖက္တြင္ ေနထိုင္ၾကေသာ ကခ်င္မ်ားကို ဂ်င္းေဖါဟု ေခၚတြင္၍ အထက္ဖက္ (ဝါ) ျမစ္ဖ်ားဖက္တြင္ ေနထိုင္ၾကေသာ ကခ်င္မ်ားကို 'ခခု' ဟု ေခၚၾကေလသည္။ ခခုဆိုေသာ ကခ်င္စကားမွာ ျမစ္ဖ်ားဟု အဓိပၸါယ္ရရွိသည္။
ကခ်င္လူမ်ိဳးတို႔၏ အစဥ္အလာအားျဖင့္ သူတို႔သည္ 'ဝခ်က္ဝ' ဆိုေသာ ေရွးဦးဖခင္ႀကီးမွ ဆင္းသက္ ေပါက္ဖြားလာၾကသည္ဟု ယံုၾကည္ၾက၏။ ဖခင္ႀကီးဝခ်က္ဝမွာ သားငါးဦးရွိရာ အဆိုပါသားငါးဦးမွ ႀကီးစဥ္ငယ္လိုက္ ထင္ရွားေသာ လူမ်ိဳးအုပ္စုႀကီး ၅ စုျဖစ္ေပၚလာသည္ဟုအဆိုရွိသည္။ ထိုသူတို႔မွာ (၁) မရစ္ (၂) လေထာ (၃) လဖိုင္ (၄) အင္ခုမ္ႏွင့္ (၅) မရမ္တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။
အစ္ကို အႀကီးဆံုးမွ ေပါက္ဖြားဆင္းသက္ေသာ မရစ္အုုပ္စုမွာ သူတို႔လူမ်ိဳးစုတို႔ထဲတြင္ ဝါအရင္ဆံုးျဖစ္၍ လပိုင္အုပ္စုမွာ အင္းအားအႀကီးဆံုး ျဖစ္သည္။ ဤလူမ်ိဳးအုပ္စု ၅ စုတို႔သည္ ေရွးယခင္အခါ လူမ်ိဳးခ်င္း ေရာယွက္ခါ အတူတကြပင္ ေရာေႏွာ ေနထိုင္ေလ့ရွိၾကသည္။
ျပဆိုခဲ့ေသာ လူမ်ိဳးအုပ္စု ၅ စု အျပင္ ဖခင္ႀကီး ဝခ်က္ဝဆိုသူ၏ ညီငယ္ ၇ ဦးမွ ဆင္းသက္ေပါက္ဖြားသည္ဆိုေသာ အျခား လူမ်ိဳးအုပ္စု ၁၅ စုလည္း ရွိေသးသည္။ သို႔ေသာ ထိုသူတို႔မွာ ထင္ရွားျခင္းမရွိေခ်။
ကခ်င္လူမ်ိဳးတို႔သည္ အစဥ္အလာအားျဖင့္ နတ္ကိုကိုးကြယ္ေသာ လူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ေက်းရြာမ်ားတြင္ ဒုမ္ဆဆိုေသာ နတ္ဆရာမွာ အထူးပင္ အေရးပါအရာေရာက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္တဦး ျဖစ္သည္။ မဂၤလာ ေဆာင္ေသာအခါတြင္ ၎၊ တစံုတစ္ေယာက္ေသဆံုး၍ သၿဂႌဳမည့္ အခါတြင္ ၎၊ ဒုမ္ဆ နတ္ဆရာက ညႊန္ျပ ေရွ႕ေဆာင္ရသည္။
ေက်းရြာတိုင္း ေက်ားရြာတိုင္းတြင္ ဆလိုင္းဟုေခၚေသာ အရပ္လူႀကီးမ်ားရွိသည္။ ဆလိုင္းကို ေပါမႈိင္းဟု အေခၚမ်ားသည္။ ထိုသူတို႔သည္ မိမိေက်းရြာအတြင္း အမႈအခင္း သာေရးနာေရး ကိစၥမ်ား၌ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဆယ္အိမ္မွဴးမ်ားနည္းတူ ေရွ႔ေဆာင္ညႊန္ျပေလ့ရွိေလသည္။ ဒူးဝါးဟုေခါေသာ အႀကီးအကဲမ်ားမွာ ေက်းရြာေပါင္း ၂၀ မွ ၁၀၀ အထိအသီးသီး အုပ္ခ်ဳပ္ၾကရသည္။
အဂၤလိပ္အစိုးရလက္ထက္၌ ေတာင္အုပ္ ဆိုသူမ်ားကိုလည္း ခန္႔ထားေလသည္။ ေတာင္အုပ္မွာ ဆလိုင္း (အရပ္လူႀကီး) ႏွင့္ ဒူးဝါးတို႔ၾကားတြင္ ရွိသည္။ ေတာင္အုပ္၏ တာဝန္ဝတ္တရားမွာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈတြင္ ေျပျပစ္လြယ္ကူေစရန္ ေက်းရြာလူထုႏွင့္ ဒူးဝါးတို႔ကို ဆက္သြယ္ေပးရသူျဖစ္သည္။
ကခ်င္းလူမ်ိဳးတို႔တြင္ မူရင္းစာေပမ်ား မရွိၾကေခ်။ ခရစ္ယန္ သာသနာျပဳပုဂၢိဳလ္မ်ားက ေရာမအကၡရာမ်ားျဖင့္ ကခ်င္စာကို တီထြင္ေပးခဲ့သည္။ ကခ်င္လူမ်ိဳးတို႔သည္ မိမိတို႔ ဘာသာစကားျဖင့္ ေျပာ၍မျဖစ္ေသာ အေခၚအေဝၚမ်ားကို ျမန္မာစကားျဖင့္ ၎၊ ရွမ္းစကားျဖင့္ ၎၊ ေခၚေဝၚၾကသည္။ ကခ်င္လူမ်ိဳးတို႔သည္ ကခုန္ျခင္း၊ သီခ်င္းဆိုျခင္းမ်ားတြင္ အထူးဝါသနာထံုေသာ လူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္သည္။
မဂၤလာပြဲမ်ားတြင္၎၊ အသုဘႀကံဳသည့္ အခါ၌၎၊ အျခားနတ္ပြဲမ်ားတြင္၎၊ အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ သီဆိုကခုန္ေလ့ ရွိၾကသည္။ တေယာက္တည္း ကျပျခင္းကား နည္းပါးလွသည္။ ေယာက်္ားႏွင့္ မိန္းမ တြဲဖက္ကၾကရာတြင္ တဦးကုိတဦးကို ကိုင္တြယ္ျခင္း မရွိၾကေခ်။ တဦးႏွင့္ဦး သားေမြးယပ္ေတာင္မ်ားျဖင့္ ဆက္သြယ္ေလ့သာ ရွိၾကသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္၌ ထင္ရွားေက်ာ္ေစာလွေသာ ပြဲေတာ္ႀကီးတစ္ခုမွာ 'မေနာပြဲ' ေခၚ နတ္ပူေဇာ္ပြဲႀကီးပင္ ျဖစ္သည္။ (မေနာ္ပြဲ---ရႈ။) နတ္မ်ားကို ပူေဇာ္ပသေသာ အေလ့အထမွာ တိဗက္ျမန္မာ လူမ်ိဳးတို႔၏ ဓေလ့ထံုးစံမ်ား ျဖစ္ဟန္တူသည္။ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕တြင္ မေနာနတ္စင္ႀကီး ေဆာက္လုပ္ရန္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ အစုိးရက ေငြေပါင္း ၁၁၁၈၅၀ိ/- မွ် ထုတ္ေပးခဲ့ဘူးသည္။
ကခ်င္လူမ်ိဳးတို႔သည္ မိရိုးဖလာအားျဖင့္ ေမာင္း၊ လင္းကြင္း၊ ပံုရွည္ႏွင့္ ေျပြတူရိယာမ်ားကို တီးမႈတ္ေလ့ ရွိၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအခါ၌ တရုတ္ႏိုင္ငံ၊ အိႏၵိယႏုိင္ငံ၊ ျမန္မာျပည္မ တို႔ႏွင့္ မ်ားစြာဆက္ဆံမိၾကၿပီ ျဖစ္ရကား ညွီ႔ႀကိဳးတူရိယာမ်ား၊ ေဘးေပါက္ေႃပြမ်ား၊ ခရာမ်ားကို မႈတီး တတ္ေနၾကၿပီျဖစ္သည္။
ကခ်င္လူမ်ားသည္ လက္မႈပညာရပ္မ်ားတြင္ ႏံုခ်ာလွသူမ်ား မဟုတ္ေခ်။ ႏွီးျဖင့္ ရက္လုက္ရေသာ ယြန္းထည္မစၥည္းမ်ား၊ ေတာင္း၊ ပလံုး၊ အိမ္သံုးကရိယာမ်ားမွာ လက္စလက္န ေခ်ာေမြ႕လွသည့္ျပ့င္ ခိုင္ခံ့ေကာင္းမြန္သည္။ ဓါးအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ လွံ၊ ေသနတ္ႏွင့္ ေမာင္းမ်ားကို ေရွးကာလၾကာျမင့္စြာကပင္ ခိုင္ခံ့ လွပေအာင္ လုပ္တတ္ၾကသည္။
ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ားေသလွ်င္ သူတို႔သင္းခ်ိဳင္း ပတ္ပတ္လည္တြင္ က်ံဳးသဖြယ္ တူးေျမာင္းမ်ား တူးထားၿပီး လွ်င္ သင္းခ်ိိဳင္းအေပၚတြင္ ခိုင္ခံ့ေသာ တင္းကုပ္မ်ား ေဆာက္လုပ္ကာ အမိုးမိုး၍ ထားတတ္ၾကသည္။ သူတ္ို႔ ေသၿပီးေနာက္ သူတို႔ဝိညာဥ္မ်ားမွာ ေရွးအဖိုးအဖြားမ်ား၏ ဝိညာဥ္မ်ားရွိရာသို႔ သြားေရာက္ ပူးေပါင္း ၾကသည္ဟု အယူရွိၾကသည္။ ကခ်င္တစ္ဦးေသလွ်င္ သူေန႔စဥ္ သံုးေလ့သံုးထရွိေသာ ဓါး၊ လွံ၊ ေသနတ္ႏွင့္ အဝတ္အစားတို႔ကို သူႏွင့္ အတူ ျမွဳပ္ႏွံေလ့ရွိသည္။
ယခုအခါ ေရွးရိုးအယူဝါဒတို႔မွာ တျဖည္းျဖည္း ပေပ်ာက္လာၿပီးလွ်င္ မည္သည့္အရာကိစၥတြင္မဆို အက်ိဳးႏွင့္ အေၾကာင္းတရားမ်ားကို ဆက္စပ္၍ ေတြးေတာၿပီးမွ လက္ခံသင့္သည္ကိုသာ လက္ခံလာၾကေတာ့သည္။ အထူးသျဖင့္ ေခတ္ပညာတတ္ လူငယ္လူရြယ္တို႔သည္ အမွန္တရားကိုသာ စိစစ္ရွာေဖြလိုေသာ ဆႏၵရွိၾကသည့္အေလ်ာက္ ေဟာင္းႏြမ္းေသာ အယူဝါဒမ်ားသည္ ယံုၾကည္စိတ္မရွိၾကေခ်။ မ်ားစြာေသာ ေခတ္ပညာတတ္ ကခ်င္လူငယ္မ်ားသည္ စစ္ဖက္၌၎၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဖက္၌၎၊ ဝင္ေရာက္အမႈထမ္း လ်က္ရွိၾကသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္အတြက္ ေရွးယခင္က ေဒသထံုးတမ္းမ်ားကို မီွး၍ ေရးသားထားေသာ တရားဥပေဒမ်ားသာ ရွိခဲ့ရာ ယခုအခါတြင္မူ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ား၏ ယဥ္ေက်းမႈတိုးတက္လာသည္ႏွင့္အမွ် တရား စီရင္ထံုးမ်ားလည္း ေျပာင္းလဲ၍ လာခဲ့သည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ စက္ရွင္တရားသူႀကီးရံုးကို ၁၉၅၁ ခု၊ ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔ကပင္ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။
ဒုတိယ ကမၻာစစ္အတြင္း ကခ်င္ေျပာက္က်ား စစ္သည္မ်ား၏ ဖက္ဆစ္ ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရး
ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ပထမတန္းစား စစ္သည္မ်ား (Kachins were the first class warrior) ျဖစ္သည္ဟု ကမၻာေက်ာ္ သမိုင္းဆရာ ေဂ်ဂ်ီစေကာ့တ္က Burma and beyond အမည္ရွိ စာအုပ္တြင္ ေရးသားေလသည္။ ထို႔အတူ ဒုတိယကမၻာစစ္ အတြင္း ျမန္မာျပည္အတြင္း အေမရိကန္ ကခ်င္ရိန္းဂ်ာ ေျပာက္က်ား တပ္ဖြဲ႕ကို ဦးေဆာင္ခဲ့ေသာ ဖလက္ခ်ာ ကလည္း ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ားအား တုႏိႈင္းမမီႏိုင္ေသာ ေတာတြင္း တိုက္ခိုက္ ေရးသမားမ်ား (Unmatch jungle fighters) ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ၿဗိတိသွ် ကခ်င္ေလဗီးစ္တပ္မွဴး ဗိုလ္မွဴးႀကီး အီယန္ဖဲလိုး ေဂၚဒြန္ကလည္း (Amicable assassins) အမည္ရွိ သူ၏ စာအုပ္တြင္ (The best guerrillas in the world) ကမၻာ့အေတာ္ဆံုးေသာ ေျပာက္က်ား စစ္သည္မ်ားဟု ေရးသားေလသည္။ ထို႔ျပင္ ကိုလိုနီေခတ္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ေနာက္ဆံုး ပါေမာကၡခ်ဳပ္ Hugh Tinker ကလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ရာတြင္ တ႐ုတ္နယ္စပ္အေရး အတြက္ လိုအပ္ေသာ စစ္သည္မ်ားအျဖစ္ အကူအညီ ရယူႏိုင္ရန္ ကခ်င္မ်ားအား ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ ပါဝင္ရန္ အတြက္ စည္း႐ံုးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု …… အမည္ရွိသူ၏ စာအုပ္တြင္ ေရးသားေလသည္။
ဒုတိယကမၻာစစ္မီး အာရွတိုက္သို႔ ကူးစက္လာခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈ ပိုမိုျပင္းလာခဲ့ရာ သခင္ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ေသာ လူငယ္မ်ားသည္လည္း တိုင္းျပည္လြတ္လပ္ေရး ရရွိရန္အတြက္ ပိုမိုလႈပ္ရွား ေဆာင္ရြက္လာၾကေလရာ ေရွးဦးစြာ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္မ်ားႏွင့္ အဆက္အသြယ္ ရရွိၾက ေလသည္။ ထို႔ေနာက္ ျမန္မာ လူငယ္ ၃ဝ အားေခၚေဆာင္ကာ တ႐ုတ္ျပည္ ဟိုင္နန္ကြ်န္းတြင္ ၿဗိတိ သွ်တို႔အား တိုက္ခိုက္ရန္အတြက္ စစ္ပညာ သင္ၾကားၾကေလသည္။ စစ္ပညာ သင္ၾကားၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ဂ်ပန္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ အတူ ျပန္လည္ ဝင္ေရာက္လာကာ ျမန္မာႏိုင္ငံအား ၿဗိတိသွ်ထံမွ ျပန္လည္ သိမ္းယူ ၾကေလ သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ေသာ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ ႏွင့္အတူ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္တပ္မ်ား ျမန္မာျပည္သို႔ ဝင္ေရာက္လာခ်ိန္တြင္ ၿဗိတိသွ် တပ္မ်ား ေရေၾကာင္း၊ ေလေၾကာင္း၊ ကုန္းေၾကာင္းမ်ားမွ တစ္ဆင့္ အိႏၵိယျပည္သို႔ ဆုတ္ခြာၾကေလသည္။ ကုန္းေၾကာင္း ဆုတ္ခြာရာတြင္ ရခိုင္ကမ္းေျမာင္၊ ခ်င္းေတာင္တန္းႏွင့္ အမ်ားဆံုးမွာ ကခ်င္ေဒသ ဟူးေကာင္းေတာင္ ၾကားမွတစ္ဆင့္ ဆုတ္ခြာၾကေလသည္။ ဖက္ဆစ္ ဂ်ပန္မ်ား သိမ္းပိုက္ၿပီး မ်ားမၾကာမီ ကခ်င္ေဒသ သို႔ ေရာက္ရွိလာၾကရာ ၿဗိတိသွ်တို႔အား အစဥ္အဆက္ သစၥာခံၿပီး စစ္တပ္ဝန္ထမ္း မ်ားအျဖစ္ အမႈထမ္းေနၾကေသာ ကခ်င္လူမ်ိဳးတို႔အေပၚ မုန္းတီးစိတ္ အျပည့္ျဖင့္ ညႇဥ္းပန္း ရက္စက္မႈမ်ား ျပဳလာၾကေလသည္။
ဖက္ဆစ္မ်ား၏ ရက္စက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ဟူးေကာင္းေတာင္ၾကားမွ အိႏၵိယျပည္သို႔ ၿဗိတိသွ်မ်ား ဆုတ္ခြာရာတြင္ ဗိုလ္ေနာ္ဆိုင္း ဦးေဆာင္ေသာ ကခ်င္စစ္သည္အခ်ိဳ႕မွာ လိုက္ပါသြား ျခင္းမျပဳဘဲ၊ ဆြမ္ပရာဘြမ္ ေဒသ တြင္ ေနရာယူကာ ေျပာက္က်ားတပ္ဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းၿပီး ရရာလက္နက္ျဖင့္ ဖက္ဆစ္ ဂ်ပန္မ်ားအား ခုခံေတာ္လွန္ရန္ အတြက္ ျပင္ဆင္ ၾကေလသည္။ အိမ္တြင္းလုပ္ တူမီးေသနတ္မ်ားျဖင့္ ခုခံၾကရာတြင္ အေမရိကန္ ျပည္တြင္းစစ္ အတြင္း အသံုးျပဳခဲ့ေသာ တစ္လံုးထိုး တူမီး ေသနတ္မွာ ကခ်င္ေျပာက္က်ားမ်ား၏ အေကာင္းဆံုး လက္နက္ ျဖစ္ခဲ့ ေလသည္။
ျမန္မာတစ္ျပည္လံုးတြင္ မည္သူ၏ အကူအညီမွ် မပါဘဲ ဖက္ဆစ္ ဂ်ပန္အား ပထမဆံုး ဆန္႔က်င္ေတာ္လွန္ တိုက္ခိုက္ေနသူ မ်ားမွာ ကခ်င္တိုင္းရင္းသား မ်ားသာလွ်င္ ျဖစ္ခဲ့ေလသည္။ ၿဗိတိသွ်မ်ား ဆုတ္ခြာၿပီးခ်ိန္တြင္ အဆက္အသြယ္ လံုးဝျပတ္ေတာက္သြား ခဲ့ရာ ၆ လမွ် ၾကာျမင့္ခဲ့ေလသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ကခ်င္ေျပာက္မ်ား ထံတြင္ ဝိုင္ယာလက္ ဆက္သြယ္ေရး စက္ရွိေၾကာင္း၊ ၿဗိတိသွ်တို႔ ၾကားသိရ သျဖင့္ အဆက္အသြယ္ ျပဳလုပ္ ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းၾကေတာ့သည္။ ဆက္သြယ္ေရးတပ္ ရဲေဘာ္မ်ား တစ္ရက္တြင္ ၂၄ နာရီ ဆက္သြယ္ေရး စက္ ဖြင့္ၿပီး ကခ်င္ေျပာက္က်ားမ်ား၏ အဆက္အသြယ္ကို ေစာင့္ဆိုင္းေနၾကေပရာ ၄ လခန္႔အၾကာ ၁ ရက္တြင္ တီတီ.. တီတီတီ.. တီတီတီတီတီတီ… ဆို ေသာ ဆက္သြယ္မႈ အခ်က္ျပသံ ျမည္လာရာ ဗိုလ္ေနာ္ဆိုင္း ဦးေဆာင္ေသာ ကခ်င္ေျပာက္က်ားမ်ားထံမွ ေရဒီယို ဆက္သြယ္မႈျဖစ္ေနေတာ့သည္။ ယင္း သို႔ အဆက္အသြယ္ ရၿပီး ၿပီးခ်င္း ၿဗိ တိသွ်တို႔မွ ကခ်င္ေျပာက္က်ားမ်ား အား အကူအညီေပးရန္ ႀကိဳးစားေလ ေတာ့သည္။
ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္တို႔သည္ အိႏၵိယျပည္အား ေအာင္ျမင္ေအာင္ တိုက္ခိုက္ရန္အတြက္ ပူတာအိုေဒသအား မျဖစ္ မေန ရရွိရန္မွာ အလြန္တရာမွ အေရးႀကီးေၾကာင္း သိၾကရသျဖင့္ ပူတာအို ေဒသသိမ္းပိုက္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္း ၾကေလရာ ပူတာအိုေဒသသို႔ ေရာက္ရွိရန္ အတြက္မူ ဆြမ္ပရာဘြမ္ ေဒသအား ေက်ာ္ျဖတ္သြားရမည္ျဖစ္ေလ သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဆြမ္ပရာဘြမ္ ေဒသတြင္ ကခ်င္ေျပာက္က်ားမ်ား ေနရာယူထားၿပီးျဖစ္ေလရာ ဖက္ဆစ္ မ်ားအတြက္ အလြန္တရာမွ အခက္အခဲ ျဖစ္ေနေတာ့သည္။
အစတြင္ ဂ်ပန္တို႔သည္ ကခ်င္ ေျပာက္က်ားမ်ားအား အထင္အျမင္ ေသးစြာျဖင့္ ခ်ီတက္လာရာ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ လံုးတြင္ ကခ်င္ေျပာက္က်ား မ်ား၏ ဆီးႀကိဳ တိုက္ခိုက္မႈအား ႀကံဳေတြ႕ရေလေတာ့သည္။ ၁၉၄၃ ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိသွ်ႏွင့္ ကခ်င္ေျပာက္က်ား မ်ား အဆက္အသြယ္ ေကာင္းမြန္စြာ ျပန္လည္ ရရွိၿပီးသည့္ ေနာက္တြင္ ဆြမ္ပရာဘြမ္ေဒသ ေဂါ့နန္ေက်းရြာ (Fort Hertz) တြင္ ၿဗိတိသွ်မ်ား ေလထီး ျဖင့္ ျပန္လည္ ေရာက္ရွိလာၿပီးကာ နယ္ဖိုဒ္ဦးစီးကာ ၿဗိတိသွ် ကခ်င္ ေလဗီးစ္ (…) တပ္ဖြဲ႕စတင္ဖြဲ႕စည္း ၾကရာ ေနာက္ပိုင္း တြင္ တပ္ဖြဲ႕ဝင္ အင္ အား ၄ ေထာင္မွ်ရွိခဲ့ေလသည္။ ထို တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ အိႏၵိယသို႔ ဆုတ္ ခြာခဲ့ၾကေသာ ၿဗိတိသွ်တို႔မွလည္း ေမဂ်ာဂ်င္နရယ္ ဝင္းဂိတ္ဦးေဆာင္ ကာ ခ်င္းဒစ္(ျခေသၤ့)အမည္ရွိ ေျပာက္ က်ားတပ္ဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းရာ ကခ်င္စစ္သည္ ေထာင္ဂဏန္းမွ် ပါဝင္ခဲ့ၾကေလသည္။
ထိုသို႔ ေျပာက္က်ားတပ္ဖြဲ႕ဖြဲ႕စည္း ၿပီးေနာက္ ေလဗီးစ္တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားက ဆြမ္ပရာဘြမ္ေဒသသို႔ က်ဴးေက်ာ္လာ ေသာ ဖက္ဆစ္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ ျခင္းႏွင့္ ခ်င္းဒစ္တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားက ျမစ္ႀကီးနား မႏၱေလး မီးရထားလမ္း အေနာက္ဘက္ပိုင္းမ်ားထိ ထိုးေဖာက္ ဝင္ေရာက္ကာ ဖက္ဆစ္မ်ားအား စတင္ တိုက္ခိုက္ၾကေလသည္။ ၁၉၄၃ ခုႏွစ္တြင္ မဟာမိတ္ အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႕မ်ား ျမန္မာအိႏၵိယ နယ္စပ္သို႔ေရာက္ရွိလာၿပီး ပန္ေဆာင္၊ နန္းယြန္း၊ ရွင္ ေဗြယန္ေဒသမွ ျမန္မာျပည္တြင္းသို႔ ထိုးစစ္ဆင္ႏြဲရန္ ေရာက္ရွိလာၿပီး ေဒသခံ ကခ်င္မ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ ျမစ္ႀကီးနား ၿမိဳ႕သိမ္း တိုက္ပြဲအား ေအာင္ျမင္စြာ ဆင္ႏႊဲႏိုင္ခဲ့ၾကေလသည္။ ထို႔ေနာက္ အေမရိကန္ ကခ်င္ရိန္းဂ်ား တပ္ဖြဲ႕ကို ဆက္လက္ဖြဲ႕စည္းရာ ကခ်င္စစ္သည္ တစ္ေသာင္းေက်ာ္ ပါဝင္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾက ေလသည္။
ထိုသို႔ျဖင့္ ေလးဗီးစ္၊ ခ်င္းဒစ္၊ ရိန္းဂ်ား တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားသည္ မဟာ မိတ္တို႔ႏွင့္အတူ ဖက္ဆစ္မ်ားအား ပူးေပါင္း တိုက္ခိုက္ခဲ့ရာ မႏၱေလး၊ သာ စည္၊ ေတာင္ႀကီး၊ လြယ္လင္၊ ရပ္ ေစာက္ စသည့္ ေဒသမ်ားထိ ဖက္ဆစ္ မ်ားအား လိုက္လံ တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကေလသည္။ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ မတ္ ၂ဝ ရက္တြင္ ေဒသအႏွံ႔သို႔ ေရာက္ရွိေနေသာ အေမရိကန္ ကခ်င္ရိန္းဂ်ား တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားအား ဗန္းေမာ္သို႔ ေလ ယာဥ္အစီး ၃ဝ ျဖင့္ ျပန္လည္ေခၚယူ ကာ မတ္ ၂၄၊ ၂၅၊ ၂၆ ရက္တြင္ စိန္လံုကဘားတြင္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္အား စစ္ႏိုင္ေသာ အထိမ္းအမွတ္ မေနာပြဲ ေတာ္ႀကီးကို ၃ ရက္တိုင္ ၿခိမ့္ၿခိမ့္ သဲ က်င္းပခဲ့ၾကေလသည္။ အေမရိ ကန္ ကခ်င္ရိန္းဂ်ားတပ္ဖြဲ႕ဝင္ ကခ်င္ စစ္သည္မ်ား ျပန္သြားၾကေသာ္လည္း ၿဗိတိသွ်တပ္ဖြဲ႕ဝင္၊ ကခ်င္ေလဗီးစ္ (British Kachin Levis) တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားႏွင့္ ျခင္းဒစ္ (Chindit) ကခ်င္စစ္သည္ မ်ားက ရန္ကုန္၊ ေမာ္လၿမိဳင္၊ တာခ်ီလိတ္ စသည့္ ေဒသမ်ားထိ သြားေရာက္ တိုက္ခိုက္ ခဲ့ၾကေလသည္။ သို႔ ျဖင့္ ဒုတိယကမၻာစစ္ ၿပီးတြင္ ကခ်င္ စစ္သည္မ်ားတြင္ ဘီဂ်ီအမ္ (Burma Gallantry Medal)၊ အယ္မ္စီ (Militry Cross) သူရဲေကာင္းဘြဲ႕ရ ၂ဝဝ ခန္႔ႏွင့္ အျခား သူရဲေကာင္း ဘြဲ႕တံဆိပ္ရ ၄ဝဝ ခန္႔ရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရေလသည္။ ကခ်င္ ေျပာက္က်ားမ်ား၏ ခုခံတိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ဖက္ဆစ္မ်ားသည္ ပူတာအို ေဒသအား မသိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့သျဖင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံအား မသိမ္းႏိုင္ခဲ့ျခင္းႏွင့္အတူ ျမန္မာျပည္တြင္ ဖက္ဆစ္ မ်ား စစ္႐ံႈးမႈ စတင္ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ခဲ့ေလသည္။
ထို႔အတူ ဖက္ဆစ္မ်ားသည္ တ႐ုတ္ျပည္ေနာက္ေက်ာျဖစ္ေသာ ယူနန္နယ္မွ တ႐ုတ္ျပည္တြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈတြင္လည္း ပန္ ဆိုင္းၾကဴကုတ္၊ စိန္လံုကဘား၊ လိုင္ ဇာေဒသမ်ားတြင္ ကခ်င္ေျပာက္က်ား မ်ား၏ တိုက္ခိုက္မႈအား မထိုးေဖာက္ ႏိုင္သျဖင့္ တ႐ုတ္ျပည္သို႔ ဝင္ေရာက္ ႏိုင္ျခင္း မရွိခဲ့ၾကေခ်။ တ႐ုတ္ျပည္ သို႔ ေနာက္ေက်ာမွ မဝင္ေရာက္ႏိုင္သျဖင့္ ျမန္မာျပည္တြင္းမွပင္ တ႐ုတ္ အေမရိကန္ အဂၤလိပ္တပ္ဖြဲ႕မ်ား၏ ေခ်မႈန္းျခင္းကို ခံလိုက္ရေလသည္။
ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕သိမ္း တိုက္ပြဲျဖစ္ၿပီး ဖက္ဆစ္တို႔သည္ ဧရာဝတီ ျမစ္ ေၾကာင္းမွ ဝါးလံုး တစ္ေခ်ာင္းတည္းျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ အုန္းသီးတစ္လံုးအား ဖက္တြယ္၍ လည္းေကာင္း၊ ၿခံဳဖုတ္ကေလးမ်ား၊ ဒိုက္ကေလးမ်ား အား ဖက္တြယ္၍ လည္းေကာင္း ညအခ်ိန္တြင္ ေရစုန္ေမ်ာကာ ထြက္ေျပးရာ ကခ်င္ေျပာက္က်ား လက္ေျဖာင့္ တပ္သားမ်ား၏ လက္ခ်က္ျဖင့္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ် လြတ္ထြက္သြား ျခင္းမရွိေၾကာင္း …. အမည္ရွိ စာ အုပ္တြင္ General Donovan Webstar က ေရးသားေလသည္။ သို႔ျဖင့္ ကိုလိုနီ ျမန္မာျပည္၏ ေနာက္ဆံုး ဒုတိယ ဘုရင္ခံ ျဖစ္ေသာ ဆာေဒၚမန္စမစ္သည္ Col.Ian Fellowes Gordon ၏ Battle for Naw Seng’s Kingdom အမည္ရွိ စာအုပ္တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း အမွာစာ ေရးသားခဲ့ေလသည္။
“The battle for Naw Seng’s Kingdom”, foreword by The Rt Hon Sir Reginald Dorman Smith, G.B.E, Governor of Burma, 1941-1946”. I can only envy who had the privilege of fighting alongside the Hill peoples of Burma, without courage and determination the whole history of our generation might have been changed with the Japanese.
ေနာ္ဆိုင္းႏွင့္ သူ၏ ရဲေဘာ္ ကခ်င္ေျပာက္က်ားမ်ား၏ အကူအညီ မရွိခဲ့လွ်င္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ သားစဥ္ ေျမးဆက္မ်ား၏ သမိုင္းသည္ ဂ်ပန္သမိုင္း ျဖစ္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္းကို ဆိုလိုျခင္းပင္ ျဖစ္ေလသည္။
သကၠရာဇ္ ၂ဝဝဝ ခုႏွစ္ ကခ်င္ ေဒသသို႔ အလည္လာေရာက္ေသာ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္စစ္ျပန္စစ္သည္တစ္ဦး က ရင္ဖြင့္ေျပာဆိုရာတြင္ ဖက္ဆစ္ ဂ်ပန္မ်ားသည္ ကခ်င္တိုင္းရင္းသား မ်ားအား မစည္း႐ံုးႏိုင္ခဲ့ျခင္းသည္ မဟာအမွားပင္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဂၤလိပ္ တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား ျဖစ္သျဖင့္ ကခ်င္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအား ရက္ရက္ စက္စက္ ႏွိပ္ကြက္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ကခ်င္တိုင္းရင္းသားမ်ား ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္အား အမုန္း ႀကီးမုန္းကာ ျပန္လည္ ခုခံ တိုက္ခိုက္သည္ သာမက မဟာမိတ္ တပ္မ်ား ႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ မဟာမိတ္တပ္မ်ား အား ေတာတြင္း စစ္ဆင္ေရးႏွင့္ ေျပာက္က်ား တိုက္ခိုက္နည္းမ်ား သင္ေပးျခင္း၊ အိႏၵိယနယ္စပ္မွ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ ေရာက္ေအာင္ ကမၻာေက်ာ္ အေမရိကန္တပ္ဖြဲ႕ျဖစ္သည့္ Merill’s Maruders တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားအား လမ္းျပေပးျခင္းျဖင့္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕အား သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းပင္ ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ေလသည္။
ဂ်ပန္တပ္မ်ား ဆုတ္ခြာရာ လမ္းေၾကာင္းရွိ ေက်းရြာမ်ားတြင္ ဂ်ပန္ အသံထြက္ျဖင့္ ကခ်င္ရွိမရွိ ေမးျမန္းရာ ဂ်ပန္ အသံထြက္ျဖင့္ ၾကားသူမ်ားမွ ရွိေၾကာင္း သစ္ပင္ေပၚသို႔ ၫႊန္ျပရာ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္မ်ား ခ်က္ခ်င္းပင္ ထြက္ေျပး ၾကေၾကာင္း၊ အမွန္တြင္ ဂ်ပန္မ်ား အသံထြက္တြင္ “ကခ်င္” အား “ခါခ်ဥ္” ဟု အသံထြက္သျဖင့္ ခါခ်ဥ္ဟု ၾကားသူမ်ားမွ သစ္ပင္ေပၚသို႔ ၫႊန္ျပၾကေၾကာင္း၊ ဖက္ဆစ္မ်ားသည္ ကခ်င္ေျပာက္က်ားမ်ားအား အလြန္ပင္ ေၾကာက္ရြံ႕ခဲ့ၾကေၾကာင္း ကခ်င္ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးေဟာင္း ဦးဇန္ထဆင္က သူ၏ ဒီမိုကေရစီ ေျပာင္းျပန္ အမည္ရွိ စာအုပ္တြင္ ေရးသားခဲ့ေလသည္။
ထို႔အတူ ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ ဝန္းက်င္က ထိုင္ဝမ္ႏိုင္ငံမွ ျမစ္ႀကီးနားသို႔ တစ္ဖန္အလည္ေရာက္လာေသာ ယခင္ တ႐ုတ္ျဖဴ တပ္သားေဟာင္းမ်ားမွ လည္း ကခ်င္ေျပာက္က်ားမ်ား၏ ခုခံ မႈသာမရွိခဲ့လွ်င္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္မ်ား သည္ တ႐ုတ္ျပည္ေနာက္ေက်ာ၊ ယူ နန္ေဒသမွ တ႐ုတ္ျပည္အတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယူနန္ ေဒသသို႔ ဂ်ပန္တပ္မ်ား ဝင္ေရာက္ ႏိုင္လွ်င္ တ႐ုတ္ျပည္ စစ္ေရးအေျခ အေနမွာ ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္ေၾကာင္း ျဖင့္ ေျပာဆိုခဲ့ေၾကာင္း၊ ကခ်င္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအား ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သံကိုလည္း ၾကားသိခဲ့ရသည္။
ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္မ်ားအား ရြပ္ရြပ္ခြ်ံခြ်ံ တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကေသာ ကခ်င္စစ္သည္မ်ားသည္ ၿဗိတိသွ်တပ္ဖြဲတြင္ ဆက္လက္ အမႈထမ္းခဲ့ၾကေလသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ရယူၿပီးေနာက္ ခ်က္ခ်င္းပင္ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္သား မ်ားအျဖစ္ ဆက္လက္အမႈထမ္းကာ တိုင္းျပည္ကာကြယ္ေရးတြက္ ဆက္လက္ တာဝန္ယူခဲ့ ၾကေလသည္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ခ်ိန္ တြင္ ျပ
ည္ေထာင္စုအစိုးရ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မွ ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္ ဆမားဒူဝါဆင္ ဝါးေနာင္အား အကူအညီေတာင္းခံသ ျဖင့္ ဒုတိယကမၻာစစ္ျပန္ ကခ်င္ရဲေဘာ္ ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာအား ျပန္လည္ စုစည္းကာ ယခုျမစ္ႀကီးနား တကၠ သိုလ္ေရွ႕ ေလယာဥ္ကြင္းမွ ေလယာဥ္ မ်ားျဖင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ သို႔ သယ္ေဆာင္ကာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီးႏွင့္ ေအာက္ျမန္ မာႏိုင္ငံတစ္ဝန္းအား ျပန္လည္တိုက္ခိုက္ သိမ္းပိုက္ခဲ့ ၾကေလသည္။ ထိုသို႔ သယ္ေဆာင္ရန္အတြက္ ထိုင္းႏိုင္ငံ မွ ေလယာဥ္ႏွင့္ ေလယာဥ္မွဴးမ်ားကို ငွားရမ္းကာ အသံုးျပဳခဲ့ရေၾကာင္း စစ္ သည္ေဟာင္းတစ္ဦး၏ ေျပာဆိုခ်က္ ကို မွတ္သားရသည္။ ေရာင္စံုသူပုန္ မ်ားလက္မွ ျမန္မာျပည္အား ျပန္လည္ တိုက္ခိုက္သိမ္းယူၾကသည္မွာ လည္း ကခ်င္တပ္သားမ်ားပင္ျဖစ္ေလ သည္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ျပည္တြင္းစစ္ ကာလ အင္းေလးေဒသတြင္ ကြန္ျမဴနစ္ သူပုန္ ၄၉ ေယာက္အား မိမိ တစ္ေယာက္တည္း တိုက္ခိုက္ အႏိုင္ယူၿပီး လက္နက္ ၃၉ လက္ သိမ္းဆည္းႏိုင္သျဖင့္ တပ္သားဘဝမွ ခ်က္ခ်င္း ဗိုလ္အဆင့္သို႔ တိုးျမႇင့္ခံရၿပီး သူရ ဘြဲ႕တံဆိပ္ခ်ီးျမႇင့္ခံရေသာ ဗိုလ္ႀကီး သူရ ေဖာ္ဝုန္လေတာင္ ဆိုသူမွာလည္း ယခုထိတိုင္ က်န္းမာစြာျဖင့္ ျမစ္ႀကီး နားၿမိဳ႕တြင္ ေနထိုင္လ်က္ ရွိသည္။ ထို႔အတူ တ႐ုတ္ျဖဴ က်ဴးေက်ာ္မႈ တြင္လည္း အဓိက တိုက္ခိုက္ ႏွိမ္နင္းခဲ့သူမ်ားမွာ ကခ်င္စစ္သည္ မ်ားႏွင့္ ေဂၚရခါး စစ္သည္ မ်ားပင္ ျဖစ္ၾကေလ သည္။
သို႔ေသာ္လည္း ဝမ္းနည္းစရာ ေကာင္းသည္မွာ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္မ်ား အား အင္အား ၂ ေသာင္းခန္႔ျဖင့္ အဓိက တိုက္ခိုက္ တြန္းလွန္ခဲ့ၾကေသာ ျမန္မာျပည္တြင္ ပထမဆံုး ဖက္ဆစ္မ်ားကို ခုခံတိုက္ခိုက္ခဲ့ၾက ေသာ ကခ်င္ စစ္သည္မ်ားသည္ လြတ္လပ္ေရး ရယူခဲ့ေသာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္တြင္ ေန႔မဆိုင္း ဆက္လက္ အမႈထမ္းခဲ့ၾကၿပီး ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ျပည္တြင္း စစ္ကာလအတြင္း တိုင္းျပည္ေခ်ာက္ ထဲက်ဖို႔ လက္ႏွစ္လံုးအလိုမွ ကယ္တင္ခဲ့ၾကေသာ (ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ေျပာစကား) ကခ်င္စစ္သည္မ်ားသည္ လြတ္လပ္ေရး ေမာ္ကြန္းဝင္ ေလွ်ာက္ထား ရာတြင္မူ မဟာမိတ္ တပ္ဖြဲ႔တြင္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကသူမ်ား ျဖစ္သျဖင့္ ကခ်င္စစ္သည္ အမ်ားအျပား ေမာ္ကြန္းဝင္ အဆင့္ မရရွိခဲ့ၾကေခ်။
ကခ်င္ျပည္နယ္ ျဖစ္ေပၚလာပံုသမုိင္း
===================
၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ (၄) ရက္ေန႔တြင္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ ေတာ္ သည္ ၿဗိတိသၽွအစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ သည့္ လက္ေအာက္မွ လြတ္လပ္ ေရး ရရိွခဲ့ၿပီး ေနာက္ထပ္ ၆ ရက္အၾကာ ဇန္နဝါရီလ (၁၀) ရက္ေန႔ကို ကခ်င္ျပည္နယ္ေန႔ သတ္မွတ္ေပးလိုက္သည္။
ထိုေန႔တြင္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ စီတာပူမေနာကြင္း၌ နံနက္ ၈း၀၀ နာရီတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဦးဆံုးေသာ သမၼတႀကီး ဦးစပ္ေရႊသိုက္ ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္၍ မေနာ မ႑ပ္ႀကီး ဖြင့္လွစ္ကာ ပထမဆံုးေသာ ကခ်င္ ျပည္နယ္၏ ျပည္နယ္ေကာင္စီကို စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည္။
အဆိုပါ ျပည္နယ္ေကာင္စီ အစည္းအေဝး၌ ဦးဆမားဒူဝါ ဆင္ဝါးေနာင္ အား ကခ်င္ျပည္နယ္၏ ပထမဆံုးေသာ ဥကၠ႒အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ ေျမႇာက္ လ်က္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၏ ေရွ႕ေမွာက္တြင္ပင္ က်မ္းသစၥာ က်ိန္ဆိုေစခဲ့သည္။ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၏ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒက်မ္းကို ကခ်င္ျပည္နယ္၏ ဥကၠ႒သစ္ျဖစ္ေသာ ဦးဆမားဒူဝါ ဆင္ဝါးေနာင္၏ လက္သို႔ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးမွ အပ္ႏွံေပးခဲ့သည္။
ထို႔ျပင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ အစိုးရကိုလည္း ထိုေန႔တြင္ပင္ ဖြဲ႔စည္းလ်က္ ဇန္နဝါရီလ (၁၀) ရက္ေန႔ကို “ကခ်င္ျပည္နယ္ေန႔” ဟူ၍ သတ္မွတ္ အတည္ျပဳထားခဲ့ျခင္းျဖစ္ သည္။ ထိုေန႔မွစကာ ႏွစ္စဥ္ ဇန္နဝါရီ (၁၀) ရက္ေန႔ ေရာက္တိုင္း ျပည္နယ္အစိုးရမွ ႀကီးမႉး၍ ျမစ္ႀကီးနား၊ စီတာပူ မေနာကြင္းႀကီးတြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ကခ်င္ ရိုးရာ မေနာပြဲေတာ္ၾကီးကို က်င္းပေလ့ရိွခဲ့ၾကသည္။
ဤကဲ့သို႔ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ကခ်င္ျပည္နယ္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္ မေနာပြဲ ေတာ္သည္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ေတာ္လွန္ေရး အစိုးရ တက္လာသည့္အခ်ိန္မွ စၿပီး၊ ေခတ္ကာလတစ္ခု ေမွးမိွန္သြားခဲ့ေလသည္။ ၁၉၉၃ခုႏွစ္ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရခါစ ကခ်င္ျပည္နယ္ေန႔ မေနာပြဲေတာ္ႀကီးအား တစ္ဖန္ျပန္ လည္ က်င္းပလာခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ႏွစ္စဥ္ က်င္းပႏိုင္ခြင့္ မရိွခဲ့ေပ။ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွ စ၍သာ ကခ်င္ျပည္နယ္ေန႔ မေနာပြဲေတာ္ၾကီးအား ႏွစ္စဥ္က်င္းပႏိုင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ ေနာက္ခံ သမိုင္း
ကခ်င္လူမ်ိဳးတို႔သည္ ေရွးပေ၀သဏီက စျပီး အေရွ႕သံလြင္ျမစ္ (Sakhkung Hka)၊ အေနာက္ အိႏၵိယျပည္၊ ျဗဟၼာပုတရျမစ္ၾကား ယခု တရုတ္ျပည္ အေနာက္ေျမာက္၊ တိဘက္အေရွ႕ေျမာက၊္ မြန္ဂိုးလီးယား ကေန ေတာင္ဘက္ (လက္ရွိေနထိုင္သည့္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ ေတာ္) သု႔ိ ဆက္လက္ေနထိုင္လာခဲ့သည္။ ယင္းနယ္ေျမမ်ားသည္ ကခ်င္လူမ်ိဳးစုတို႔၏ ဇာတိခ်က္ေၾကြေနရာမ်ားပင္ ျဖစ္ကာ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ ေနထိုင္လာခဲ့ၾကသည္။
၁၈၂၄ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ အဂၤလိပ္ (ၿဗိတိသွ်) မ်ား ဝင္ေရာက္လာခဲ့ သည္။ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာ ၂၉ တြင္ သီေပါမင္း နန္းက်ၿပီးေနာက္ပိုင္း အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ တို႔သည္ ၁၈၈၅ ဒီဇင္ဘာ ၅ ရက္ေန႔၌ ဗန္းေမာ္ကို ေရာက္ရိွလာခဲ့သည္။
အဂၤလိပ္အစိုးရမွ ကခ်င္ျပည္နယ္ ေတာင္ပိုင္းကို သိမ္းပိုက္ျပီးေနာက္ ၁၉၂၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ဟူးေကာင္းခ်ဳိင့္ဝွမ္းေဒသကို သိမ္းပိုက္ကာ ၁၉၃၀ခုႏွစ္ မွာေတာ့ ေမခ၊ မလိခ ျမစ္ဆံု ႀတိဂံေဒသကို သိမ္းယူႏိုင္ခဲ့ သည္။ သီးျခားရပ္တည္ေနသည့္ ကခ်င္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ နယ္ေျမေဒသ တစ္ခုလံုးကို အဂၤလိပ္တို႔က Kachin Hill Tract Regulation ဆိုသည့္ ဥပေဒ ျပဌာန္းကာ ထိန္းခ်ဳပ္ အုပ္ခ်ဳပ္လာႏိုင္ခဲ့သည္။
ပထမ ကမၻာစစ္ (၁၉၁၄-၁၉၁၈) ခုႏွစ္တြင္ အီရတ္စစ္ေျမျပင္၌ အဂၤလိပ္ ဘက္မွ ကခ်င္စစ္သား ၄၀၀ ေက်ာ္ ပါဝင္တိုက္ခိုက္ ကူညီခဲ့သည္။ စစ္ၿပီးေနာက္ ၁၉၂၅ ခုႏွစ္တြင္ ဆရာဦးမရမ္ ရိုဘင္ႏွင့္ ဒူဝါေဇာ္တူးတို႔က ျမစ္ႀကီးနားႏွင့္ ဗန္းေမာ္မွ ကခ်င္ကိုယ္စားလွယ္ ၅၅ ဦးကို ဦးေဆာင္၍ ဘုရင္ခံ ဆာကုတ္ဘတၱာလာထံ ကခ်င္ေတာင္တန္းေဒသကို ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေပးရန္ ပထမဦးဆံုး ေတာင္းခံခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ကခ်င္ေျခ လ်င္တပ္ သံုးတပ္သာ ဖြဲ႔စည္းခြင့္ရရိွခဲ့သည္။
ဒုတိယ ကမၻာစစ္ (၁၉၄၂) ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ဂ်ပန္စစ္တပ္မ်ား ဝင္ေရာက္လာခဲ့သည္ကို အဂၤလိပ္နွင့္ အေမရိကန္စစ္တပ္ေပါင္းကာ ေခ်မႈန္းတိုက္ခိုက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုတိုက္ပြဲ၌ ကခ်င္ စစ္တပ္သားမ်ားသည္ Northern Kachin Levis (N.K.L)၊ V Force Chindit ႏွင့္ American-Kachin Ranger တပ္ဖြဲ႔မ်ားျဖင့္ ပါဝင္ကူညီခဲ့သည္။
၁၉၄၄ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၃) ရက္ေန႔တြင္ N.K.L, V Force၊ Chindit စစ္တပ္သားမ်ားသည္ ျမစ္ႀကီးနားရိွ ဂ်ပန္တပ္သားမ်ားအား အျမစ္ပ်က္ ေခ်မႈန္းႏိုင္ခဲ့သည္။ American-Kachin Ranger စစ္တပ္ဖြဲ႔သည္ တရုတ္ ျပည္ ယူနန္ျပည္နယ္ ထဲထိ ဂ်ပန္စစ္တပ္အား တိုက္ခိုက္ ေအာင္ပြဲခံခဲ့ကာ ယခု Ying Jiang မွာ အထိမ္းအမွတ္ အျဖင့္ ေက်ာက္တိုင္ စိုက္ထူထား သည္။
၁၉၄၅ ခုႏွစ္ မတ္လ (၂၄-၂၆) ရက္ေန႔တြင္ စိန္လံုကဘာေက်းရြာ၌ ကခ်င္ေတာင္တန္း ေဒသတြင္ ဂ်ပန္စစ္တပ္သားမ်ား အကုန္အစင္ တိုက္ ထုတ္ႏိုင္ခဲ့သည့္ အထိမ္းအမွတ္အေနျဖင့္ Padang Manau (ေအာင္ပြဲခံ မေနာပြဲ) က်င္းပခဲ့ၾကသည္။ ဆက္ၿပီး ေအာက္ျမန္မာျပည္၌ ကခ်င္စစ္ တပ္ ပါသည့္ အဂၤလိပ္စစ္တပ္သားႏွင့္ Force 136 တို႔မွ ကူညီသျဖင့္ ၁၉၄၅ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္ (၁၄)ရက္ေန႔ ဂ်ပန္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွ အျပီးတိုက္ ထုတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။
စစ္တိုက္ၿပီး ေအာင္ပြဲခံျပန္လာခဲ့ၾကသည့္ ကခ်င္စစ္တပ္သားမ်ားသည္ ကခ်င္ျပည္သူလူထုနဲ႔ အတူ ျမစ္ႀကီးနား၊ စီတာပူရပ္ကြက္တြင္ ၾသဂုတ္ (၁၄-၁၉) ရက္ၾကား ၆ ရက္တိတိ “ေအာင္ပြဲခံ မေနာ” (Padang Manau) ပြဲႀကီး က်င္းပခဲ့ၾကသည္။ (ယခုက်င္းပသည့္ စီတာပူ မေနာကြင္းႀကီး မရိွေသး။) ရန္ကုန္ရိွ အဂၤလိပ္ ဒုတိယ ဘုရင္ခံ Sir. Dorman Smith လည္း ပါဝင္ခဲ့သည္။ ထိုပြဲတြင္ ကခ်င္လူမ်ိဳးတို႔သည္ ဒုတိယအႀကိမ္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ျပည္နယ္သတ္မွတ္ေပးရန္ ထပ္မံ ေတာင္းဆိုသည္။ ဘုရင္ခံမွ ျပည္နယ္သတ္မွတ္ေပးရန္ ျငင္းဆိုခဲ့သည့္အျပင္ “နင္တုိ႔ဂ်ိမ္း ေဖာ(ကခ်င္) ေတြက ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ ပညာမစံုေသးဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ဗမာကို လြတ္လပ္ေရးေပးၿပီး နင္တို႔ ဂ်ိမ္းေဖာ့ေတြကို ခ်န္ထားလိုက္အံုး မယ္။ စိုက္ပ်ိဳးေရးပညာ၊ က်န္းမာေရးပညာေတြ သိလာေအာင္ အရင္ သင္ေပးမယ္။ နင္တို႔ ပညာစံုရင္၊ နင္တို႔ နယ္ေျမ၊ နင္တို႔လက္ထဲ ျပန္ အပ္ေပးမယ္။” ဟု ေျပာခဲ့သည္။
တတိယအႀကိမ္ျဖင့္ ၁၉၄၆ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလဆန္း (၂) ရက္ေန႔၊ မန္ခိန္ ရပ္ကြက္၌ နယ္ျခားေဒသ ဆိုင္ရာ ေတာင္တန္းမင္းႀကီး Mr.H.N.C. Stevenson ထံ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ Mr.H.N.C. Stevenson က ျငင္းဆုိလိုက္သည္။
ဖဆပလ (ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ဆန္႔က်င္ေရး ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔) ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ အဂၤလန္ရိွ အဂၤလိပ္ အစိုးရထံ ဗမာျပည္မနဲ႔အတူ ေတာင္တန္းေဒသေတြ လြတ္လပ္ေရး လိုခ်င္သည္ဟု ေတာင္းဆိုခဲ့ရာ အစိုးရမွ ျပည္မနဲ႔ ေတာင္တန္းသားေတြ ဘေဘာတူ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ၿပီးယူခဲ့ဟု ဆို၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျပန္လာခဲ့ သည္။ ဗိုလ္ ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ တိုင္းရင္းသားအားလံုး အဂၤလိပ္ လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ရန္အတြက္ ဗမာ၊ ရွမ္း၊ ကရင္၊ ကယား၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ခ်င္းႏွင့္ ကခ်င္ တိုင္းရင္းသားမ်ား လက္ခံသေဘာတူမွ လြတ္ေျမာက္ ႏိုင္မည္ဟု ေျပာဆိုကာ တိုင္းရင္းသားမ်ား ေနထိုင္သည့္ ေတာင္တန္း ေဒသတို႔ ေရာက္ရိွလာခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ၁၉၄၆ ခုနွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ (၂၈) ရက္ေန႔ တြင္ ျမစ္ႀကီးနားသို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့ျပီး တိုင္းရင္းသားမ်ားအား “Federal ျပည္ေထာင္စုစနစ္” ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္သြားမည္ဟု အမ်ိဳးသား တန္းတူညီမွ် ေရး ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ႏိုဝင္ဘာလ (၃၀) ရက္ေန႔တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ ဆန္းအား ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွ “ခင္ဗ်ားတို႔ ဗမာေတြက၊ ေနရာတိုင္း မွာ အရင္တတ္ကၽြမ္းနားလည္တဲ့အတြက္၊ ငါတို႔က ဘာမွမသိေသးတဲ့ ဂ်ိမ္းေဖာ့ (ကခ်င္)ေတြ ညီအစ္ကိုရင္းပမာ ပံ့ပိုးေပးၾကပါ။” ဟု ဆိုကာ ကခ်င္ေခါင္းေပါင္း ေပါင္း၊ ကခ်င္လြယ္အိတ္နဲ႔ ဓါးလြယ္ လြယ္ေပးကာ၊ ကခ်င္အမိ်ဳးသမီး ၆ ဦးျဖင့္ မွတ္တမ္းဓါတ္ပံုရိုက္ခဲ့ၾကသည္။
အဂၤလိပ္တို႔သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအား ျပည္ေထာင္စု ပံုစံျဖင့္ လုံး၀လြတ္ လပ္ေရးေပးရန္ သေဘာတူေၾကာင္း အတည္ျပဳသည့္ ‘ေအာင္ဆန္း-အက္တလီစာခ်ဳပ္’ ကို ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ (၂၇) ရက္ေန႔တြင္ လက္မွတ္ေရးထိုး ခ်ဳပ္ဆိုလိုက္ရေတာ့သည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ (၅) ရက္ေန႔တြင္ ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ပိုင္း ပင္လံုၿမိဳ႕မွာ စည္းေဝးလုပ္ ရန္အတြက္ ေနရပ္ဌာေန အသီးသီးမွ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားအား ဖိတ္ၾကားလိုက္သည္။
၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ (၂၉) ရက္ေန႔ ျမစ္ႀကီးနား၌ ကခ်င္တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားစုေ၀းကာ ပင္လံုစည္းေဝးသြားရန္ ေခါင္းေဆာင္ေရြး ခ်ယ္ခဲ့သည္။ ျမစ္ႀကီးနား မွ ေခါင္းေဆာင္ (၈)ဦးႏွင့္ ဗန္းေမာ္မွ ေခါင္း ေဆာင္ (၄)ဦးသြားေရာက္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၉ ရက္ နံနက္ ၁၁း၀၀ နာရီ အခ်ိန္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ကာ အျခား ဗမာေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္တူ ကခ်င္၊ ရွမ္း၊ ခ်င္းကိုယ္စားလွယ္မ်ား အားလံုး ပင္လံုညီလာခံ စတင္လာခဲ့သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက “ေတာင္တန္းေဒသမ်ား အတြက္ နယ္တြင္း အုုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ အျပည့္အ၀ရွိေၾကာင္း၊ ေတာင္ တန္းေဒသရွိ ျပည္သူတုိ႔သည္ ဒီမိုကေရစီ တုိင္းျပည္မ်ားတြင္ အေျခခံ အခြင့္အေရးႏွင့္ ရပိုင္ခြင့္မ်ားဟု သတ္မွတ္ထားသည့္ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို ရရွိခံစားေစရမည္။” ဟု မိန္႔ခြန္းေျပာဆိုခဲ့သည္။ ယင္း “ပင္လံုစာခ်ဳပ္” ကိုအေျခခံတဲ့ ၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒအရ အဂၤလိပ္အစိုးရမွ ျမန္မာႏိုင္ငံအား လြတ္လပ္ေရးေပးခဲ့သည္။
အေျခခံဥပေဒအရ ပုဒ္မ ၁/၆ တြင္ေရးသားသည့္အတိုင္း “ျမစ္ႀကီးနားႏွင့္ ဗန္းေမာ္ခရိုင္မ်ား ဟူ၍ ယခင္က ေခၚတြင္ခဲ့ေသာ နယ္ေျမမ်ားကို၊ ျပည္ ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းတြင္ ျပည္ေထာင္စု အဖြဲ႔ဝင္တစ္ခု အျဖစ္၊ ဖြဲ႕စည္းရမည္။ ထိုျပည္ေထာင္စု အဖြဲ႔ဝင္ကို ဤမွ ေနာင္အဖို႔တြင္ ‘ကခ်င္ ျပည္နယ္’ ဟုေခၚဆိုရမည္။” ဟု ေရးဖြဲ႔ထားသည့္အတိုင္း ျမစ္ႀကီးနား အပိုင္း ၁၊ ၂ ႏွင့္ ဗန္းေမာ္ အပိုင္း ၁၊ ၂ တို႔အား ျပည္ေထာင္စု အဖြဲ႔ဝင္ အျဖစ္ ေပါင္းစည္းလိုက္ကာ ကခ်င္ျပည္နယ္ဟု သတ္မွတ္ခဲ့ၾကသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ဟု ေခၚဆိုရာတြင္ အဂၤလိပ္ အစိုးရမွ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ နယ္ႏွင့္ ဗန္းေမာ္ၿမိဳ႕နယ္တို႔ကို သတ္မွတ္ေပးျခင္းျဖစ္သည္။ အေရွ႕ ေလာင္ ဂ်ီတြဒ္ ၉၆ ံႏွင့္ ၉၈ ံ ၄၇’ ၾကား၊ ေျမာက္လတ္တီတြဒ္ ၂၃ ံ ၃၇’ ႏွင့္ ၂၈ ံ ၃၂’ ၾကားရိွၿပီး ဧရိယာ စတုရန္း ၃၃၉၀၃ ခန္႔ ရိွသည္။ နယ္စပ္ျဖစ္ သည့္ အိႏိၵယႏိုင္ငံ၊ တိဘက္ျပည္၊ တရုတ္ျပည္တို႔မွ နယ္ေျမ သတ္မွတ္ ယူကာ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဟု သတ္မွတ္လာခဲ့သည္။






Read more »

ဒီပြဲဟာ ေနာက္ဆုံးမဟုတ္ဘူး မင္းေဇာ္ဦး



U Ravika
အခ်ဳိ႕အဖြဲ႕ေတြကို NCA မွာ ပါဝင္ခြင့္မရေအာင္ ျမန္မာစစ္တပ္က ဟန္႕တားခဲ့တယ္။ အဖြဲ႕အားလုံး ပါဝင္ခြင့္မရလို႕ UNFC က NCA ကို လက္မွတ္မထိုးခဲ့ပါ။ NCA ကို လက္မွတ္မထိုးခဲ့ရင္ ညီလာခံမွာ သေဘာထားအျမင္ေတြကိုပဲ တင္ျပပိုင္ခြင့္ရွိၿပီး ဆုံးျဖတ္ပိုင္ခြင့္မရွိေၾကာင္း ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦးက ေျပာတယ္။ ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦးက အခု ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ဦးစီးေနတဲ့ (၂၁-ရာစုပင္လုံ) ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံအႀကဳိျပင္ဆင္ေရးေကာ္မတီမွာ ပါဝင္ခြင့္ရေနသူ ျဖစ္တယ္။
ီအတိုင္းဆိုရင္ ဆုံးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ရွိသူမ်ားကို ၾကည့္ရာ (၁) ျမန္မာစစ္တပ္၊ (၂) NLD အစိုးရနဲ႕ (၃) လက္ရွိ NCA လက္မွတ္ထိုးၿပီးသား (၈)ဖြဲ႕တို႕သာ ျဖစ္တယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမတ္ေနရာရခဲ့တဲ့ တိုင္းရင္းသားပါတီအခ်ဳိ႕ ပါဝင္ပါလိမ့္မယ္။ အမတ္ေနရာမရရွိခဲ့တဲ့ ပါတီမ်ားနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး အခုထိ ေရရာမႈ မရွိေသးပါ။ NLD အစိုးရက တိုင္းရင္းသားအေရးကို ေဆာင္ရြက္ေပးခ်င္လို႕ ျပည္ေထာင္စုပါတီျဖစ္တဲ့ သူတို႕ကို မဲေပးၾကပါလို႕ မဲဆြယ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တိုင္းရင္းသားအေရးေတြမွာ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြကို ကန္႕သတ္လုိက္သလို အခု NCA မွာ မပါတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြကိုလည္း ကန္႕သတ္ဖို႕ ႀကဳိးစားေနတဲ့ သေဘာပါ။ ဒါဟာ ႐ိုးသားတဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ မဟုတ္ဘူးလို႕ မိမိ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ ေျပာလိုပါတယ္။
ဒီေတာ့ ျပည္တြင္းစစ္ပဋိပကၡမွာ ေလာေလာဆယ္ ဆုံးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ ရွိတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြကို မိမိတို႕ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။
၁။ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ုံး KNU (ကရင္)
၂။ ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးေကာင္စီ RCSS/SSA (ရွမ္းေတာင္)
၃။ ပအိုဝ္းအမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ PNLO (ပအိုဝး္)
၄။ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး CNF (ခ်င္း)
၅။ ကရင္အမ်ဳိးသားၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီ KNLA (ကရင္)
၆။ ဒီမုိကရက္တစ္ဗုဒၶဘာသာကရင္တပ္မေတာ္ (ဒီမုိကေရစီအက်ဳိးျပဳကရင့္တပ္မေတာ္ DKBA (ကရင္)
၇။ ရခိုင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ ALP (ရခိုင္)
၈။ ျမန္မာႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ ABSDF (ဗမာ)
ဆိုၿပီးေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဒီထဲမွာ အဆုံးအျဖတ္ေပးႏိုင္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းကေတာ့ KNU နဲ႕ RCSS တို႕ပါပဲ။ ဒုတိယအေရးပါတဲ့ အဖြဲ႕ေတြကေတာ့ PNLO, CNF နဲ႕ ALP တို႕ပါ။ အိမ္ျဖည့္ေတြကေတာ့ KNLA (ကရင္)၊ DKBA (ကရင္)နဲ႕ ABSDF (ဗမာ)တို႕ပါပဲ။ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို လူမ်ဳိးအေျခခံတဲ့ ျပည္ေထာင္စုအျဖစ္ တည္ေထာင္မွာမို႕လို႕ ဒီ(၈)ဖြဲ႕မွာ ကရင္၊ ရွမ္း (တဝက္)၊ ခ်င္း၊ ရခိုင္(တမတ္သား)နဲ႕ ဗမာ(တေရြးသား)တို႕ ပါဝင္ပါတယ္။ ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦးအလိုအရ တိုင္းရင္းသားအေရးေတြကို ဒီလူမ်ဳိးေတြနဲ႕ ဆုံးျဖတ္သြားမယ္ဆိုတဲ့သေဘာပါ။
ေကာင္းပါၿပီ။ သေဘာထားအျမင္ေတြကို တင္ျပပိုင္ခြင့္ရွိၿပီး ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေပးပိုင္ခြင့္မရွိဘူးဆိုတဲ့ အဖြဲ႕ေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။
၁။ ဝျပည္ေသြးစည္းညီၫြတ္ေရးပါတီ UWSP/UWSA (ဝလူမ်ဳိး)
၂။ မိုင္လားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ NDAA (မိုင္လား)
၃။ နာဂလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ NSCNK (နာဂ)
၄။ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ KIO/KIA (ကခ်င္)
၅။ ကရင္နီအမ်ဳိးသားတုိးတက္ေရးပါတီ KNPP (ကရင္နီ)
၆။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ NMSP (မြန္)
၇။ ရခိုင္အမ်ဳိးသားေကာင္စီ ANC (ရခိုင္)
၈။ ရွမ္း္ျပည္တုိးတက္ေရးပါတီ SSPP/SSA (ရွမ္းေျမာက္)
၉။ ပေလာင္ျပည္နယ္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ PSLP/TNLA (တအာင္း)
၁၀။ ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ဳိးသားမ်ားဒီမုိကရက္တစ္မဟာမိတ္အဖြဲ႕ MNDAA (ကိုးကန္႕)
၁၁။ ဝအမ်ဳိးသားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ WNO (ဝလူမ်ဳိး)
၁၂။ ရခိုင္တပ္မေတာ္ AA (ရခိုင္)
၁၃။ လားဟူးဒီမုိကရက္တစ္အစည္းအ႐ုံး LDU (လားဟူး)
ဆိုၿပီးေတာ့ ရွိပါတယ္။ လူမ်ဳိးအေနနဲ႕ ဝ၊ မိုင္လား၊ နာဂ၊ ကခ်င္၊ ကရင္နီ၊ မြန္၊ ရွမ္း (တဝက္)၊ တအာင္း၊ ကိုးကန္႕၊ ရခိုင္ (သုံးမတ္သား)၊ လားဟူး တို႕ ပါဝင္တယ္။ ဒီလူမ်ဳိး(၁၁)မ်ဳိးထဲမွာ ရွမ္းနဲ႕ ရခိုင္တို႕ဟာ အပစ္ရပ္နဲ႕မရပ္ၾကားမွာ သီးျခားအဖြဲ႕အစည္းေတြအေနနဲ႕ ရပ္တည္လ်က္ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကခ်င္၊ ကရင္နီ၊ မြန္၊ ရခိုင္နဲ႕ ရွမ္းတို႕ဟာ ျပည္နယ္ရရွိၿပီသားလူမ်ဳိးမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။ NCA ကို လက္မွတ္ထိုးခြင့္ ရရွိခဲ့တဲ့ လူမ်ဳိး(၄)မ်ဳိးထက္ အေရအတြက္ ပိုမ်ားပါတယ္။ အဆိုပါလူမ်ဳိး(၄) မ်ဳိးထဲမွာ ရဲေဘာ္သံေခ်ာင္းတို႕ရဲ႕ ADSDF ဟာ ဗမာလူထုကို ဘယ္ေလာက္အထိ ကိုယ္စားျပဳႏိုင္တယ္၊ ဗမာျပည္နယ္ေပၚထြန္းေရးအတြက္ ဘယ္ေလာက္အတိုင္းအတာအထိ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တယ္ဆိုတာကို အမ်ားႀကီး စဥ္းစားရပါအုံးမယ္။
ဒီေတာ့ကာ ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦးပါဝင္တဲ့ (၂၁-ရာစုပင္လုံ) ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ အႀကဳိျပင္ဆင္ေရးေကာ္မတီအေနနဲ႕ UNFC နဲ႕ NCA လက္မွတ္ထိုးခြင့္ မရရွိေသးတဲ့ အျခားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ အဆုံးအျဖတ္ မပါဘဲ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့တယ္ဆိုခဲ့ရင္ ဒါဟာ ဘုရားမ၊ သိၾကားမ မတာပဲလို႕ ေျပာရမွာပါ။ မၾကာခင္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႕ UNFC ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေတြ႕ၾကဖို႕ ရွိပါတယ္။ အဲဒီမွာက်ရင္ NCA မွာ က်န္ေနခဲ့တဲ့ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အသံကို စစ္စစ္မွန္မွန္ ၾကားရမွာပါ။ တစ္ခုေတာ့ ရွိတယ္။ စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို ထူေထာင္ခ်င္စိတ္ရွိရင္ ဖြဲ႕စည္းပုံကို စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္မူကို ရေအာင္ အခုခ်က္ခ်င္း ျပင္လုိက္ပါ။ အက်ဳိးမယုတ္ပါဘူး။ မ႐ိုးသားတဲ့စိတ္နဲ႕ လက္တလုံးျခား လွည့္ျဖားဖို႕ ၾကံအုံးမယ္ဆိုခဲ့ရင္ ဒီပြဲဟာ ေနာက္ဆုံးပြဲ မဟုတ္ေသးဘူးဆိုတာ မင္္းေဇာ္ဦး မွတ္ထားဖို႕ပါပဲ။

Read more »